İçeriğe atla

Kızıl Nehir

Kızıl Nehir
Kızıl Nehir
Kızıl Nehir
Konum
Ülke(ler)Güneydoğu Çin, Kuzey Vietnam
Genel bilgiler
KaynakDali, Yunnan, Çin
Kaynak rakımı1.776 m
AğızTonkin Körfezi, Çin Denizi
Uzunluk1.149 km
Havza alanı170.977 km²
Debi3.640 m³/s

Kızıl Nehir, Çin'in güneybatısından başlayıp, Vietnam'da Tonkin Körfezi'ne dökülen akarsudur.

Coğrafya

Kızıl Nehir, Çin'in Yunnan bölgesinin güneyindeki dağlarda, Dali şehrinden doğar. Genellikle güneydoğu yönünde akar. Çin topraklarını Yunnan Özerk Bölgesi'nden aşmadan önce Dai etnik azınlık bölgesinden geçer. Lao Cai bölgesinden Vietnam'a girmeden önce Çin ve Vietnam arasındaki uluslararası sınırların bir kısmını oluşturur. Vietnam'a girerek ve Viet Tri'deki ovalara ulaşır. Nehir ve kolları Kızıl Nehir Deltası'nda yayılır. Kızıl Nehir, Tonkin Körfezi'ne dökülmeden önce Vietnam'ın başkenti Hanoi'den geçer. Tonkin, Vietnam'ın kuzey bölgelerinin eski adıdır. Kızıl Nehir'e verilen Tonkin'in Nehri takmaadı da buradan gelir.

Kırmızı-kahverengi ağır alüvyon yüklü suyu Kızıl Nehir'e adını verir. Kızıl Nehir şiddetli sel ve taşkınlarıyla meşhurdur. Bu sel ve taşkınlar mevsimlere göre dalganmalar gösteren büyük hacimlerle ölçülür. Kızıl Nehir Deltası uçsuz bucaksız pirinç tarlalarıyla büyük bir tarım havzasıdır. Toprak, dayklardan ve su setlerinden oluşan sağlam bir ağ ile erozyona karşı korunur.

19. yüzyılda Kızıl Nehir, Çin'e giden kazançlı bir ticaret yolu olarak görülüyordu. Kızıl nehir Avrupa ticaretine giden zorunlu geçişti.

Kara Nehir ve Lo Nehri, Kızıl Nehir'in iki ana koludur. Bu iki nehir, Hanoi'ye ulaşmadan önce Kızıl Nehir ile birleşirler.

Kızıl Nehir ve kolları: Kara Nehir ve Lo Nehri
Kızıl Nehir üzerinde günbatımı, Long Bien köprüsü, Hanoi, Vietnam

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

Havza, bir nehir ya da göl havzası, nehrin kaynağı ile sonlandığı yer arasında kalan, nehre su veren tüm alanı kapsamaktadır. Akarsuyun ana kolu ve yan kolları ile birlikte sularını topladığı ve drene ettiği bu alana akaçlama havzası da denilir.

<span class="mw-page-title-main">Tuna</span>

Tuna, Almanya'nın güneyinde Kara Orman bölgesinde Donaueschingen kasabasında Brigach ve Breg nehirlerinin birleşmesiyle meydana gelen nehir.

<span class="mw-page-title-main">Meriç</span> Balkanlarda nehir

Meriç Yunanistan ile Türkiye sınırının bir kısmını oluşturan, Bulgaristan'da doğarak Türkiye'ye giren ve Edirne üzerinde Ege Denizi'ne dökülen ırmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Mississippi (nehir)</span> Kuzey Amerika kıtası ve ABDnin en uzun akarsuyu.

Mississippi Nehri, Kuzey Amerika'nın en uzun nehridir. Çok büyük bir kısmı ABD (%98.5) ve birazı da Kanada sınırları içinde akar. Kolları olan Missouri ve Jefferson nehirleriyle birlikte toplam uzunluğu 6.275 km'yi bulur ve bu haliyle Nil, Amazon ve Yangtze nehirlerinden sonra dünyanın en büyük 4. nehridir.

<span class="mw-page-title-main">Vietnam</span> Güneydoğu Asya ülkesi

Vietnam (Vietnamca: Việt Nam (

<span class="mw-page-title-main">Asi Nehri</span> Nehir

Asi Nehri, Lübnan'daki Bikâ Vadisi'nin doğu kısmından doğar ve Türkiye'nin Hatay ilinden Akdeniz'e dökülür. Asi Nehri'nin toplam uzunluğu 556 km olup, 366 km Suriye'de, 98 km Türkiye'de, 40 km Lübnan'dadır. 52 km'si Türkiye-Suriye sınırını oluşturur. Antakya ile Akdeniz'e doğal su yolu bağlanmış olan Asi Nehri'nin ortalama su debisi 30 m³/sn dir. Kış mevsimi ile ilkbaharda taşkınlar nedeniyle pek çok su baskını yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Delta (coğrafya)</span> bir nehrin ağzında oluşan yerşekli

Delta ya da çatal ağız, bir ırmağın çatallanarak denize döküldüğü yerdir. Eski Yunan tüccarların Nil Nehri'nin denize ulaşan kısmında üçgen biçiminde kara parçaları olduğunu gördüler. Oluşan şekiller Yunan alfabesinin dördüncü harfi Δ (delta) ile aynı olduğu için tüccarlar buraya delta adını verdiler.

<span class="mw-page-title-main">Yangtze</span> Asyanın en uzun nehri

Yangtze Nehri, Yangzi Jiang veya Gök Irmak; Asya'nın en uzun, dünyanın Nil ve Amazon'dan sonra üçüncü en uzun nehridir. Uzunluğu 6.370 km olup Çin'in batısından Doğu Çin Denizi'ne akar. Çincede anlamı "uzun nehir"dir. Dünyada sadece bir ülkeyi sulayan en büyük nehirdir. Tibet Platosu'ndan Min adıyla doğar, Yibin'de Jinsha nehriyle birleşerek Yangtze adını alır. Çongçing, Vuhan, Nankin ve Şanghay'dan geçerek Yangtze Deltası'ndan Doğu Çin Denizi'ne dökülür. Nehir, denge profiline ulaşmış olup ulaşım için elverişlidir. Yolcu ve yük taşımacılığı yapılır. Özellikle delta bölgesine çok yakında bulunan ve dünyanın en büyük limanlarından olan Şanghay Limanı nehir üzerinde en yoğun gemi trafiğinin yaşandığı yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Guangşi Zhuang Özerk Bölgesi</span> Çinin güneyinde özerk bölge

Guangxi Zhuang Özerk Bölgesi Çin'in güneyinde özerk bölge (zìzhìqū). Batıda Yunnan, kuzeyde Guizhou, kuzeydoğuda Hunan, güneydoğuda Guangdong eyaletleri ile Vietnam ve Tonkin Körfeziyle çevrilidir.

Tonkin Körfezi, Güney Çin Denizinin kuzeybatı kolu. Kuzey ve doğuda Çin, doğuda Hainan Adası, güneybatı ve kuzeyde Vietnam'ın kuzey kesimiyle çevrilidir. Yaklaşık 480 km uzunluğunda 240 km genişliğindedir. En derin noktası 60 m'yi bulur. Kızıl Irmak bir delta aracılığıyla sularını körfeze boşaltır. Körfez kıyısındaki başlıca limanlar Çin'e ait Beihai ile Vietnam'a ait Haiphong'dur.

<span class="mw-page-title-main">Nil</span> Afrikadaki başlıca nehir ve dünyanın en uzun nehri

Nil, 6650 km. uzunluğu ile dünyanın en uzun nehridir. Havzası Afrika kıtasının onda birini kaplar. Güneyden kuzeye doğru akar ve Beyaz Nil, Mavi Nil ve Atbarah olmak üzere üç ana kolu vardır. Nehrin en uzaktaki kaynağı Burundi'de oğu Afrika Göller Bölgesi'ndeki Kagera Nehri olarak doğar ve Tanzanya, Ruanda ve Uganda sınırlarını oluşturarak Victoria Gölü'ne dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Mekong Deltası</span>

Mekong Deltası, güneybatı Vietnam'da, Mekong Nehri'nin kollar halinde Güney Çin Denizi'ne döküldüğü bölge. Yaklaşık 39000 kilometrekarelik bir yüzölçümüne sahip olan Mekong Deltası, güneydoğu Vietnam'ın büyük bir bölümünü kapsar. Su tarafından kaplanan bölgenin yüzölçümü mevsimden mevsime değişir.

Moğolların Vietnam seferleri, Yuan Hanedanı'nın imparatoru Kubilay Han tarafından günümüzdeki Vietnam topraklarındaki Dai Viet'de hüküm süren Trần Hanedanına ve günümüzdeki Kamboçya topraklarındaki Champa Krallığına karşı düzenlenmiş olan askeri seferleri anlatır. 1257-1258, 1284-1285 ve 1287-1288 yıllarındaki askeri seferlerde Moğollar yenilmiş ve bölgeden atılmıştır. Ancak askeri işgal altında olmamalarına rağmen Dai Viet ve Champa, Yuan Hanedanına bağlılıklarını bildirmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">İnci Nehri</span>

İnci Irmağı, İnci Nehri, Guangdong Nehri ya da eskiden Kanton Nehri Çince adıyla "Zhujiang" olarak da bilinen nehir aslında Güney Çin'deki geniş bir nehir sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Kolumbiya Nehri</span>

Kolumbiya Nehri ya da Columbia Nehri, Kuzey Amerika'da Pasifik Kuzeybatısı'nın en büyük nehridir ve uzunluğu 2,000 km'dir. ABD'nin dördüncü en büyük nehridir. Kanada'nın Britanya Kolumbiyası eyaletindeki Rocky Dağlarında doğan nehir, Amerika Birleşik Devletleri'nin Washington eyaletine geçer ve Oregon eyaletiyle sınır oluşturduktan sonra Büyük Okyanus'a dökülür. Drenaj havzası kabaca Fransa büyüklüğündedir ve Amerika Birleşik Devletleri'nin yedi eyaletine ve bir Kanada eyaletine kadar uzanır. Hacim bakımından Amerika Birleşik Devletleri'nin dördüncü büyük nehri olan Kolumbiya, Pasifik'e dökülen Kuzey Amerika nehirleri arasında en büyük debiye sahip olanıdır. Kolumbiya, dünyadaki nehirler arasında 36. en büyük debiye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">İnci Nehri Deltası</span>

İnci Nehri Deltası, Çin'in güneydoğusunda İnci Nehri'nin Güney Çin Denizi'ne aktığı İnci Nehri ağını çevreleyen alçak bir bölgedir. Bölge, Guangdong eyaletinin ortası ile Hong Kong ve Makao'yu kapsamakta olup dünyanın en yoğun kentleşmiş bölgelerinden ve Çin'in en önemli ekonomik ve sanayi merkezlerinden biridir. Bölge Dünya Bankası Grubu verilerine göre yüzölçümü ve nüfus bakımından dünyanın en büyük kentsel alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Koşinşin</span> tarihi bölge, Vietnamın güney yarısı veya üçte biri

Koşinşin, 18. yüzyıldan önce bütün Vietnam'a, 18. yüzyıldan sonra da Vietnam'ın güney kesimindeki verimli Mekong Deltası bölgesinde kurulan Fransız sömürgesine verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Nehir Deltası</span>

Kızıl Nehir Deltası, Vietnam'ın kuzeyinde Kızıl Nehir tarafından oluşturulan bir delta ve Vietnam'ın coğrafi bölgelerinden biridir. Bölge, Bắc Ninh, Hà Nam, Hải Dương, Hưng Yên, Nam Định, Ninh Bình, Thái Bình ve Vĩnh Phúc illeri ile Haiphong ve Hanoi belediyelerinden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Su seti</span>

Su seti ya da su bentleri set, Dyke, dolgu, floodbank veya stopbank uzatılmış bir doğal olarak meydana gelen sırt ve yapay olarak üretilen bir dolgu ya da duvar bu düzenler su seviyesi. Genellikle olduğu toprak ve genellikle paralel bir seyri için nehir onun içinde taşkın veya alçak kıyı boyunca.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Çinhindi İşgali</span>

Fransız Çinhindi'nin Japonlar tarafından işgali, Kuzey Fransız Çinhindi'nde Japonya ile Vichy Fransası arasında ilan edilmemiş kısa bir askeri çatışmaydı. Çatışmalar 22'den 26 Eylül 1940'a kadar sürdü. Çin-Japon Savaşı'ndaki Güney Guangxi Muharebesi ile aynı zamanda, Japonya'nın bu dönemde Vietnam'ı işgal etmesinin ana hedefi de buydu.