İçeriğe atla

Kızıl Muhafızlar (Rusya)

Bu madde Rus Devrimi'nde silahlı fabrika işçilerini konu almaktadır. Başlığın diğer anlamları için Kızıl Muhafızlar başlığına bakınız.
Kızıl Muhafızlar (Rusya)
Красная гвардия
Kızıl bayrak muhafızlar tarafından çeşitli varyasyonlarla kullanıldı
EtkinMart 1917–15 Ocak 1918
Ülke Rusya SFSC
Rus Cumhuriyeti
BağlılıkBolşevikler
GöreviEkim Devrimi
Büyüklük200.000
ArdılKızıl Ordu
RenkleriKırmızı
SavaşlarıRus İç Savaşı
Komutanlar
KomutanKonstantin Yurenev

Kızıl Muhafızlar (Rusça: Красная гвардия) çoğunlukla fabrika işçileri, köylülerden oluşan paramiliter gönüllü oluşumlardı. Kazaklardan ve kısmen Sovyet iktidarının korunması için askerlerden ve denizcilerden oluşuyordu. Kızıl Muhafızlar, çökmekte olan Rus İmparatorluk Ordusu'nun geçici askerî gücü ve Ekim Devrimi sırasında ve Rus İç Savaşı'nın ilk aylarında Bolşeviklerin bir oluşumuydu. Çoğu, 1917 Rus Devrimi döneminde oluşturuldu ve bazı birimler 1918'de Kızıl Ordu olarak yeniden düzenlendi. Kızıl Muhafız oluşumları, Finlandiya, Polonya, Estonya, Ukrayna ve diğerleri gibi çağdaş Rusya Federasyonu dışındaki bölgeler de dahil olmak üzere eski Rusya İmparatorluğu'nun büyük bölümünde örgütlenmişti. Merkezileşmemişlerdi ve yerel bir siyasi partinin ve yerel Sovyet üyelerinin kararıyla oluşturulmuşlardı. Sovyetlerin gücünü korumak ve genişletmek için mücadele ederek, "tüm gücü Sovyetlere" verecek yeni bir devletin yaratılmasına yardımcı oldular.

Vulkan fabrikasının Kızıl Muhafız Birliği (1917)

Örgütlenme

Kent nüfusunun çoğunluğunu oluşturan bu kişiler, birçok radikal yönelimli sosyalist siyasi grubun ana saldırı gücüydü. Kızıl Muhafız birimleri Mart 1917'de imalat şirketlerinde Fabrika ve Fabrika Komiteleri ve bazı komünist partiler (Bolşevikler, Sol Sosyalist Devrimciler ve diğerleri) tarafından oluşturuldu. Kızıl Muhafız oluşumları, 1905 Rus Devrimi'nin işçi grev güçlerine dayanıyordu. Lenin olayla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:

Eksiklik "yeni motiflerde" değil, sayın Manilovlar, askeri güçte, devrimci halkın askeri gücünde;

1) silahlı proletarya ve köylülükte,

2) bu sınıfların temsilcilerinden oluşan örgütlü cephe oluşumlarında,

3) halkın yanında yer almaya hazır askeri oluşumlarda.

Hepsi birlikte ele alındığında, bu devrimci bir ordudur.

— Vladimir Lenin, ""İskra" taktiklerinin son sözü..." (1905) [1]

Şubat Devrimi sırasında oluşturulan, Rusya Geçici Hükümeti tarafından oluşturulan "halk milisleri" (народная милиция), "meşru savunma ekipleri" (отряды самообороны), "kamu güvenliği komiteleri" (комитеты) gibi bir dizi başka militarize oluşumlar da oluşturuldu. Bu "işçi mangaları" (рабочие дружины) yavaş yavaş Kızıl Muhafızlar altında birleştirildi.

Kızıl Muhafızlar, Kızıl Ordu'nun kuruluşunun temelini oluşturdu. Bu nedenle bu terim genellikle Rus Devrimi ve Rus İç Savaşı zamanlarına atıfta bulunarak Kızıl Ordu'nun İngilizce adı olarak kullanılır. Petrograd'da Kızıl Muhafızların (30.000 personel) başı Konstantin Yurenev'di. Ekim Devrimi sırasında Rus Kızıl Muhafızlarının 200.000 personeli vardı. Devrimden sonra, Kızıl Muhafızlar, yeni Sovyet hükûmetinin eski Rus ordusunu terhis etmeye başlaması ile Ocak 1918'de Kızıl Ordu'nun kurulması arasında, düzenli ordunun bazı işlevlerini yerine getirdi.

Kızıl Muhafızlar'ın devrim sırasındaki eğitimleri RSDİP'nin askeri dairesi tarafından düzenlenmekteydi.

Katılım gönüllü olmakla birlikte Sovyetler, Bolşevik parti birimleri ve diğer kamusal örgütlerce yapılacak önerilere bağlıydı. İşçilerin askeri eğitimleri, ekim alanlarındaki çalışmalarını engellemeyecek biçimde düzenlenmişti. Örgütlenme biçimi bölgelere göre farklılıklar gösterebiliyordu. "Yarı partizan" olarak adlandırılan bu uygulama yerel çatışmalarda (Orenburg guberniyasında ataman Alexander Dutov'a karşı) iyi sonuç verirken Beyaz Ordu gibi düzenli askerî birliklere karşı aynı derecede başarılı olamamıştır. Bu nedenle, Kızıl Ordu'nun kuruluş kararı kesinleştikten sonra Kızıl Muhafızlar yedeğe çekilmiş ve düzenli askerî birliklerin temelini oluşturmuşlardır.


Kaynakça

  1. ^ "Lenin, V. Last word of "Iskra" tactics.... Proletriy N21. 1905-10-17". 21 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bolşevizm</span> Devrimci Marksist ideoloji

Bolşevik, çoğunluktan yana anlamına gelen Rusça kelime, 1903 yılında düzenlenen Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin İkinci Kongresi'nde Vladimir Lenin ve Julius Martov arasında yeni kurulmakta olan partinin üyelik tanımı üzerine başlayan görüş ayrılığı sonucu yaşanan ayrışmadaki taraflardan Lenin yanlısı grup. Kongrede Lenin yanlıları çoğunlukta olduğu için Rusça çoğunluk anlamına gelen Bolşevik olarak, azınlıktaki Martov yanlıları da Menşevik olarak adlandırılacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Ekim Devrimi</span> Sovyetler Birliğinin kurulmasının yolunu açan, Lenin ve diğer devrimcilerin önderliğinde gerçekleştirilen devrim

Ekim Devrimi, Bolşevik Devrimi, Rus Devrimi ya da Büyük Ekim Sosyalist Devrimi, ayrıca bilinen adı ile Ekim Ayaklanması, Rusya’da Jülyen takvimine göre 25 Ekim 1917’de, Petrograd’daki geçici hükûmetin devrilerek iktidarın Lenin önderliğindeki Bolşeviklere geçmesini sağlayan ve Sovyetler Birliği’nin kurulmasına yol açan olaydır.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Ordu</span> 1918de Bolşeviklerin silahlı kuvvetleri, 1922de SSCBnin resmî ordusu

İşçi ve Köylü Kızıl Ordusu, genellikle Kızıl Ordu olarak kısaltılır.

<span class="mw-page-title-main">Menşevik</span> SSCB öncesi Rusyada bir siyasi grup

Menşevikler Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisinin 1903 yılında yapılan 2. Konferansında Lenin ile Julius Martov arasında yaşanan fikir ayrılıkları sonucu partinin bölünmesi sonucu ortaya çıkan iki gruptan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nin askerî tarihi</span> Sovyet Askeri Tarihi

Sovyetler Birliği'nin askerî tarihi Kızıl Ordu ve Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetlerinin askerî tarihini kapsar. Bolşeviklerin iktidara geldiği 1917 Ekim Devrimini izleyen günlerde başlar. Yeni hükûmet Rus İç Savaşı'nda değişik rakipleriyle başa çıkabilmek amacıyla Kızıl Ordu'yu kurdu. 1939'da Mançukuo ile Moğolistan arasındaki sınır anlaşmazlığında Moğolistan'ı destekleyerek Halhin Gol Muharebesi'nde Mançukuo'yu sahiplenen Japonya ile çarpıştı. Molotov-Ribbentrop paktıyla Nazi Almanyası ile anlaşarak Polonya'nın doğu illerine saldırdı ve kuvvetlerini konuşlandırdı. Baltık Devletleri'ni, Romanya'dan Besarabya ve Kuzey Bukovina'yı ilhak etti. 1939-1940'ta Finlandiya'yı işgal etti. II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'nı yenilgiye uğratan ana askerî kuvvet Kızıl Ordu'ydu. Savaştan sonra Almanya'nın doğu yarısı ile Orta ve Doğu Avrupa'daki birçok ülkeyi işgal etti, bunlar daha sonra Doğu Bloğu'nun uydu devletleri olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı</span> 1917den 1922ye kadar süren bir iç savaş

Rus İç Savaşı, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 1918-1922 yılları arasında Bolşeviklerle muhalifleri arasında yaşanan savaştır. Savaş Beyaz Ordu birliklerinin 1918 baharında Beyaz Terör saldırılarıyla başladı. Ana muharebe Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Bolşevik Kızıl Ordusuyla komünizm karşıtlarının Beyaz Ordusu arasında geçti. Ancak savaşa Beyaz Ordu'ya finansal destek ile silah ve asker yardımında bulunan ABD, İngiltere, Fransa, Polonya ve Japonya da müdahil oldu. 1921 yılında Bolşevikler Beyaz Terör'ü ve destekçilerini yenerek tüm ülkeye hâkim oldular. 1922 yılında da Sovyetler Birliği kuruldu.

Litvanya Bağımsızlık Savaşları veya diğer adıyla Özgürlük Mücadeleleri Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Litvanya'nın bağımsızlığı için yaptığı üç savaşı tanımlar. Bu savaşlar Bolşevik kuvvetlerine, Bermontiyalılara ve Polonya'ya karşı verilmiştir. Savaşlar, bağımsız Litvanya'nın uluslararası tanınmasını ve sivil kurumların oluşumunu geciktirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz Ordu</span> Rus Çarlığı silahlı kuvvetleri

Beyaz hareket, bilinen adıyla Beyaz Ordu ya da Beyaz Muhafız Birlikleri ve mensup olanların ismiyle Beyazlar veya Beyaz Muhafızlar Rusya'nın askeri kuvvetlerinin bir bölümünü oluşturur. 1917 Ekim Devrimi'nden sonra Bolşeviklere karşı saldırıya geçmişler ve Rus iç savaşını başlatmışlardır. Bu dönem boyunca gerçekleşen Beyaz Terör'ün sorumlularıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şubat Devrimi</span>

Şubat Devrimi, I. Dünya Savaşı sırasında 1917'de ortaya çıkan devrimci harekettir. Devrim, 1917'de Rusya'da gerçekleşen iki devrimden ilkiydi.

<span class="mw-page-title-main">Lavr Kornilov</span> Rus ordu komutanı

Lavr Georgiyeviç Kornilov Rus askerî istihbarat mensubu, I. Dünya Savaşı ve ardından yaşanan Rus İç Savaşında Rus İmparatorluk Orduları komutanı, kâşif, Sibirya asıllı kazak general. Tarihte en çok Kornilov Olayı olarak bilinen ve Ağustos-Eylül 1917 tarihinde yaptığı başarısız darbe girişimiyle hatırlanır. Girişim Aleksandr Kerenski’nin geçici hükûmetini devirmek amacıyla yapılmış, sonunda Kerenski hükûmeti ile geçici bir ittifak içinde yer alan Bolşevikler'in çabalarıyla başarısız olmuş ve Kornilov, Kerenski tarafından tutuklanmıştır. Bu olay Ekim Devrimi’ne giden yolda Bolşeviklerin elini güçlendiren bir öneme sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Temmuz Günleri</span>

Temmuz Günleri, 1917 yılında Rusya’da Sankt-Peterburg şehrinde 3 - 7 Temmuz günleri arasında meydana gelen olayları anlatır. Olaylarda askerler ve sanayi işçileri Geçici Hükûmete karşı yoğun protesto gösterileri düzenlemişlerdir. Gösterilerin örgütlenmesinde bulunmamalarına rağmen Bolşevikler çoğu kendi parti sempatizanlarından oluşan gösterilere öncülük yapmaya çalışmışlar ve kontrol altına almaya çalışmışlardır. Geçici Hükûmete bağlı ordu birlikleri göstericileri ateş açarak dağıtmış ve Bolşeviklere karşı saldırılarda bulunmuşlardır. Bolşeviklerin lideri Lenin yeraltına çekilmiş ve çok sayıda Bolşevik önder tutuklanmıştır. Temmuz Günleri, Ekim Devrimi öncesinde Bolşeviklerin büyümesinde ve etkisinde bir düşüş dönemine karşılık gelir.

<span class="mw-page-title-main">Moisey Uritski</span> suikast kurbanı Çeka şefi

Moisei Solomonoviç Uritski Rus Bolşevik lider. Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar kapsamında cinayet sonucu öldürülmüştür. Aynı gün Bolşeviklerin lideri Lenin de suikaste uğramış ve ağır yaralanmıştır. Bu saldırıların ardından Bolşevikler tarafından Kızıl Terör uygulamaları başlatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Petrograd Sovyeti</span>

Petrograd Sovyeti veya tam adıyla Petrograd İşçi ve Asker Vekilleri Sovyeti, Sankt-Peterburg şehrinde 1917 Şubat Devrimi ile Çarlık Rusyasının dağılmasından sonra şehirde işçi ve cephedeki askerler tarafından kurulan temsil organı. Geçici Hükûmet ile sürekli rekabet hâlinde olmuş, Temmuz Günleri'nden sonra bastırılmış, Ekim Devrimi ile birlikte iktidar organı hâline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rus Devrimi (1917)</span> 1917 - 1923 arasında Rusyada monarşiyi yıkan ve Sovyetler Birliğini kuran olaylar bütünü

Rus Devrimi, 1917 yılında Rusya'da yaşanan ve Çarlık yönetiminin yıkılıp yerine Sovyetler Birliği'nin kurulmasıyla sonuçlanan devrimlerin genel adı. Şubat 1917'de yaşanan ilk devrimde Çarlık yönetimine son verilmiş ve siyasi egemenlik Geçici Hükûmet'e bırakılmıştır. Aynı yılın Ekim ayında gerçekleşen ikinci devrim ise Geçici Hükûmet'i ortadan kaldırmış, demokratik seçimleri iptal etmiş ve bir Bolşevik (komünist) hükûmeti kurmuştur.

Beyaz Muhafızlar, Fin İç Savaşı'nda Sovyetler Birliği'nin desteklediği Kızıllara karşı kazanılan zaferde önemli bir payları olan ve Beyazlara bağlı olan askeri birim. Batıda daha çok Kızıl Muhafızlar'ın zıddı olan Beyaz Muhafızlar olarak bilinirler. Finlandiya'da Suojeluskunta olarak bilinir, İngilizcede ise Koruma Kolordusu, Güvenlik Muhafızları, Sivil Muhafızlar, Ulusal Muhafızlar, Beyaz Milisler, Savunma Kolordusu, Koruma Muhafızları ve Koruma Milisleri olmak üzere çok sayıda karşılığı vardır. Finlandiya Beyaz Ordusu çok sayıda acemi asker, yeni askere alınanlar, Almanya'dan gelen eğitimli askerler ve paramiliter gruplardan oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">1905 Moskova Ayaklanması</span>

1905 Moskova Ayaklanması, 1905 yılında gerçekleşen Rus Devrimi kapsamında 7-17 Aralık 1905 tarihinde Moskova'da ortaya çıkan ayaklanma. İlk 2 gün barışçıl geçen ayaklanma, 9 Aralık günü silahlı çatışmalara dönüşmüş ve Çarlık ordusu saldırıları sonucu yüzlerce kişi ölmüştür.

Kiev Bolşevik Ayaklanması Rusya Geçici Hükümeti'nin Ekim Devrimi yüzünden yıkılmasının ardından Kiev'in kontrolü için yaşanan askeri olaylardır. Bolşevik Parti'nin Kiev Komitesi ve Ukrayna Merkez Konseyi'nin zaferi ile sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">2. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi</span>

2. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmi adıyla 2. Tüm-Rusya İşçi ve Asker Temsilcileri Sovyetleri Kongresi, 7-9 Kasım 1917 tarihleri arasında Smolny Enstitüsü'nde toplanan ikinci Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir. Kongre zamanında Kışlık Sarayı Bolşeviklerce ele geçirilmiş ve Geçici Hükûmet üyeleri tutuklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Faustschlag Harekâtı</span>

Faustschlag Harekâtı sürmekte olan I. Dünya Savaşının Doğu Cephesinde Alman İmparatorluğu ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu askerî birliklerinin Çarlık Rusyasında iktidarı 1917 Ekim Devrimi ile alan Bolşeviklere karşı başlattığı harekâttır.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Glebov-Avilov</span>

Nikolay Pavloviç Glebov-Avilov - Rus devrimci. Kurucu Meclis üyesi. Sovyet devlet adamı. Rostselmaş Fabrikasının ilk müdürü. Sovyet hükûmetinin ilk Halk Posta ve Telgraf Komiseri (bakanı).


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.