İçeriğe atla

Kızıl Kmerler

Demokratik Kampuçya bayrağı aynı zamanda Kızıl Kmerler tarafından da kullanılmıştır.

Kızıl Kmerler (Kmerce: ខ្មែរក្រហម, Khme Kraham, Fransızca: Khmer Rouge), Kamboçya'da gerilla savaşıyla iktidarı ele geçirerek 1975-79 arasında ülkeyi yöneten kısmen Maocu, radikal devrimci[1] hareket. Hareketin kurucusu ve önderi Pol Pot'tur. Pol Pot aynı zamanda Demokratik Kampuçyanın kurucularındandır ve Kızıl Kmerler Demokratik Kampuçyanın silahlı kuvvetleridir. 1967'de, Kamboçya Komünist Partisi'nin silahlı kolu olarak kurulduğu kabul edilir. Yaklaşık olarak 1,5 ila 2 milyon insanın ölümü ile sonuçlanan Kamboçya soykırımından sorumludurlar.[2]

Tarih

1960'ların başlarında Fransa'da eğitim görmüş Marksistlerin yönetiminde Prens Norodom Sihanouk'a karşı bir ayaklanmaya katılan komünistler, 1967'de bir köylü isyanında, 1968'de ise hızla yayılan bir kabile ayaklanmasında yer aldılar. Mart 1970'te Prens Sihanouk'u deviren General Lon Nol liderliğindeki sağcı darbeyle Kmer Cumhuriyeti kuruldu. Kızıl Kmerler, Sihanouk'a sadık kalan bazı komutanlarla ittifak kurdular. Darbeden kısa bir süre sonra ABD ve Güney Vietnam birliklerinin ülkeyi işgal etmeleriyle Kamboçya Vietnam Savaşı'nın taraflarından biri durumuna geldi. Yeni rejimin baskıcı önlemlerinden kaçan Kamboçyalı Vietnamlılar ile özerk bir cumhuriyet kurmaya çalışan Müslüman azınlıktan yaklaşık 2 bin kişi de onlara katıldı. Bu sırada Kuzey Vietnam'ın başkenti Hanoi'ye götürülerek komünistlerce eğitilen başka bir Kamboçyalı grup da ülkeye dönerek Kmer Viet-Minh adıyla ortaya çıktı.

General Lon Nol yönetimi ABD'den gördüğü askeri ve mali desteğe karşın Kızıl Kmerlere karşı başarılı olamadı. Yaklaşık beş yıl süren iç savaş boyunca Kiyö Sampan, Hou Yuon ve Hu Nim önderliğindeki Kızıl Kmerler hükûmet birliklerine karşı yürüttüğü silahlı mücadeleyle Kamboçya'nın kırsal kesimlerinin tümünde iktidarlarını pekiştirdiler. Sonunda Nisan 1975'te başkent Phnom Penh'e başarılı bir saldırı düzenleyerek ele geçirdiler. Ardından Demokratik Kampuçya devletini kurdular.

Kızıl Kmerler'in kıyafetleri. Aynı zamanda bu kıyafetleri tarlalarda çalıştırdıkları insanlara da giydirirlerdi.

Mart 1976'da Kiyö Sampan devlet başkanı, Pol Pot başbakan oldu. 1977'de ise Çin çizgisindeki Komünist Parti resmen devlet partisi olarak tanındı. 20. yüzyılın en kanlı rejimlerinden bir kabul edilen[] Kızıl Kmer iktidarı, bütün dünyada hiçbir Marksist yönetimin başvurmadığı kadar aşırı bir şiddet uygulamasına girişti. Ülkedeki meslek sahiplerinin ve teknik elemanların hemen hepsi yok edildi. Kentlerde yaşayan milyonlarca kişi zorla köylere yerleştirilerek kolektif çiftliklerde çalışmaya zorlandı. Rejim düşmanı ilan edilenler aileleriyle beraber toplu olarak katledildi. Bu dönemde ekonomik sistemin felce uğraması nedeniyle baş gösteren açlık ve salgın hastalıklar sonucu ölenlerin sayısının, siyasi nedenlerle öldürülenlerle birlikte yaklaşık 2 milyon olduğu tahmin edilmektedir.

Kızıl Kmerler'in kurbanlarının kafatasları

Kızıl Kmer iktidarı sırasında Kamboçya ve Vietnam arasında yoğunlaşan sınır sorunları Aralık 1977'de iki ülke arasındaki ilişkilerin tamamen kopmasına yol açtı. Pol Pot'un Çin Halk Cumhuriyeti'ne yakınlaşması Vietnam saldırılarını yoğunlaştırdı.

Ocak 1979'da ülkeyi işgal eden Vietnam birlikleri ve Vietnam yanlısı Kamboçyalı komünistler (KUFNS) Kızıl Kmer yönetimine son verdiler ve Vietnam'ın teknik ve mali desteğine dayanan bir hükûmet kuruldu. Kızıl Kmer rejiminin çökmesinden sonra Çin'e kaçan Pol Pot ve Kiyö Sampan yönetiminde, Kamboçya'nın ücra köşelerine çekilen Kızıl Kmerler, bu kez Tayland sınırı yakınlarındaki üslerinden ve Çin'den destek alarak yeniden gerilla savaşı başlattılar. 1982'de Vietnam destekli merkezi hükûmete karşı çıkan ve komünist olmayan iki başka Kmer grubuyla, Prens Sihanouk'un fahri önderliği altında gevşek bir koalisyon oluşturdular ve zamanla bu koalisyonun en güçlü tarafı durumuna geldiler. 1990'da Vietnam birliklerinin Kamboçya'dan çekilmesinden sonra, iç savaşı sonlandırmak üzere Kızıl Kmerler ile savaşın öteki tarafları arasında varılan antlaşma 1992'de Paris'te imzalandı. Ama Kızıl Kmerler antlaşmanın uygulanması konusunda güçlük çıkarmayı sürdürdüler.

1990'larda büyük kopuşlara rağmen özellikle Tayland sınırında gerilla savaşına devam ettiler. Kızıl Kmerler, 1998'de liderleri Pol Pot'un ölümünden sonra tamamen çözüldüler. Pol Pot'un ardılı Kiyö Sampan'ın teslim olmasından (Aralık 1998) sonra 1999'a kadar pek çok üyesi ya yakalandı ya da teslim oldu. 1999 yılında "Kasap" lakaplı Ta Mok yakalanmıştır.

1975-79 yılları arasında Kamboçya'yı yöneten Kızıl Kmerler, 2 milyona yakın insanın öldürülmesinden sorumlu tutulmaktadır. Ancak, Pol Pot'un yardımcısı olan Nuon Çea, Kamboçyalıların ölümünden komşu Vietnam'daki Maocu yönetimi sorumlu tutmaktadır.

Ayrıca bakınız

İlgili film ve belgeseller

Kaynakça

  1. ^ On communism: “We are not communists … we are revolutionaries” who do not ‘belong to the commonly accepted grouping of communist Indochina.” (Ieng Sary, 1977, quoted by Vickery, p. 288).
  2. ^ "Kamboçya'da yeni soykırım davası". 18 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Kızıl Kmerler ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Soykırım

Kategorisiz


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kamboçya</span> Güneydoğu Asyada bir ülke

Kamboçya, resmî adıyla Kamboçya Krallığı, Güneydoğu Asya anakarasının güneyinde yer alan bir ülkedir. 181,035 km² alana yayılan ülke, kuzeybatıda Tayland, kuzeydoğuda Laos, doğuda Vietnam ve güneybatıda Tayland Körfezi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Pol Pot</span> Kızıl Kmerler gerilla teşkilatının kurucusu, diktatör

Pol Pot, asıl adı ile Saloth Sar, Kızıl Kmerler adlı komünist gerilla teşkilatının kurucusudur. İşçi sınıfına muhalif oldukları iddiasıyla eğitimli kesime yapılan katliamlarla ve tarım sosyalizmi üzerine kurulu bir devlet yaratmak istemesiyle bilinir. Pol Pot, Kamboçya'yı tek partili komünist bir devlete dönüştürdü ve ardından 1976 ilâ 1979 yıllarında Kamboçya'nın başbakanlığını yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Norodom Sihanuk</span>

Norodom Sihanuk, 1941-1955 ve 1993-2004 yılları arasında iki defa Kamboçya Kralı olarak tahtta kalmıştır. 7 Ekim 2004 yılında tahtı kendi isteğiyle oğlu Norodom Sihamoni'ye devretmiştir. Tahta ilk çıkışından itibaren ‘Baba-Kral’ olarak bilinmekteydi. Uzun kariyeri boyunca Kamboçya'yı çeşitli unvanlar ile yönetti, Kamboçya'nın hem Kralı hem de Başbakanı olarak görev yaptı. Sihanuk'un yaşamı boyunca Kamboçya, Fransız sömürge yönetimi, bağımsız krallık (1953–1970), cumhuriyet (1970–1975), Kızıl Kmer rejimi (1975–1979), komünist bir rejim (1979–1989), bir eyalet (1989–1993) ve yine krallık rejimlerini yaşamıştı.

<span class="mw-page-title-main">Kampuçya Halk Cumhuriyeti</span> 1979 - 1993 yılları arasında var olan devlet

Kampuçya Halk Cumhuriyeti (1979-1989), Kampuçya Devleti (1989-1993), Demokratik Kampuçya'nın yıkılışı ve Pol Pot hükûmetinin devrilişinden sonra Vietnam'ın desteğiyle kurulan, 1979 - 1989 yılları arasında var olan devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Kamboçya Soykırımı</span> Kamboçyada 1975 ve 1979 yılları arasında Pol Pot liderliğindeki Kızıl Kmerler tarafından gerçekleştirilmiş soykırım

Kamboçya Soykırımı, Kampuçya Komünist Partisi Genel Sekreteri Pol Pot liderliğindeki Kızıl Kmerler tarafından Kamboçya vatandaşlarına sistematik olarak zulmedilmesi ve öldürülmesidir. Pol Pot, Kamboçya'yı radikal bir şekilde tamamen kendine yeterli tarımsal sosyalist bir topluma doğru itti. Bu, 1975'ten 1979'a kadar 1,5 ila 2 milyon insanın ölümüyle sonuçlandı ki bu rakam Kamboçya'nın 1975'teki nüfusunun neredeyse dörtte biri kadardı.

Kamboçya-Vietnam Savaşı, 1977 ile 1991 yılları arasında Pol Pot idaresindeki Kamboçya ile Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti arasında gerçekleşen savaştır. Savaşı Vietnam ile Vietnam yanlısı komünistler olan Kamboçya Ulusal Kurtuluş Birleşik Cephesi kazandı. Kamboçya'yı 13 günde tamamıyla ele geçiren Vietnam, ülkede gerçekleşen soykırımı sonlandırdı. Pol Pot liderliğindeki Kızıl Kmerler'in kurduğu Demokratik Kampuçya'yı yıkarak Kamboçya Halk Cumhuriyeti'ni kurdu. Bunun üzerine Kızıl Kmerler, Çin ve Amerika'dan aldığı destekle savaşı gerilla savaşına dönüştürerek çatışmaları 1991 yıllarına kadar devam ettirdi. Kızıl Kmerler'i destekleyen Çin ve Tayland, Kamboçya'yı işgal eden Vietnam ile sınır çatışmaları yaşadı.

<span class="mw-page-title-main">Kamboçya İç Savaşı</span>

Kamboçya İç Savaşı, Komünist Kuzey Vietnam tarafından desteklenen Demokratik Kampuçya ve 1967-1970 arası monarşiye 1970-1975 arasında Kmer Cumhuriyeti arasında cereyan eden bir iç savaştı.

<span class="mw-page-title-main">Kamboçya Devrimci Ordusu</span>

Kamboçya Devrimci Ordusu, Pol Pot liderliğindeki Demokratik Kampuçya'nın resmî silahlı kuvvetleri. Aynı zamanda Kamboçya Komünist Partisi'nin silahlı kanadıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kampuçya Halk Cumhuriyeti bayrağı</span>

Kampuçya Halk Cumhuriyeti bayrağı, tarihi 1979-1989 yılları arasında Kampuçya Halk Cumhuriyeti tarafından kullanılan bayrak. Bayrak Kamboçya-Vietnam Savaşı sırasında kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Kampuçya bayrağı</span>

Demokratik Kampuçya bayrağı, tarihi 1976-1979 yılları arasında Pol Pot önderliğindeki Demokratik Kampuçya tarafından kullanılan bayrak. Bayrak Kızıl Kmerlerin de sembolik bayrağı sayılırdı.

Pen Sovan, Kamboçyalı siyasetçidir. 27 Ocak 1981 ve 5 Aralık 1981 tarihleri arasında vekaleten Kamboçya Devlet Başkanlığı görevini kısa dönem yürüttü.

Ölüm Tarlaları Kamboçya iç savaşından hemen sonra Kızıl Kmerler rejimi ve Demokratik Kampuçya yönetimi tarafından Kamboçya'da bir milyondan fazla kişinin öldürülerek gömüldüğü alanlardır. Bu kitlesel öldürmeler yaygın olarak devlet destekli soykırım olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Kampuçya</span> geçmişteki komünist devlet

Kampuçya, resmi olarak 5 Ocak 1976'dan itibaren Demokratik Kampuçya olarak da tanımlanan Demokratik Kampuçya (DK), 1975 ile 1979 arasında var olan tek partili Marksist-Leninist totaliter diktatörlük altında bir devletti. Kamboçya Komünist Partisi'nin (CPK) takipçilerine halk tarafından verilen isim olan Kızıl Kmerler tarafından kontrol edildi.

<span class="mw-page-title-main">Kampuçya Ulusal Birleşik Cephesi</span> siyasi parti

Kampuçya Ulusal Birleşik Cephesi, 1970 yılında görevden alınan Kamboçya Kralı Norodom Sihanouk ve Pol Pot tarafından Kmer Cumhuriyeti'ne karşı kurulan bir organizasyondu.

<span class="mw-page-title-main">Lon Nol</span>

Lon Nol Kamboçya Başbakanı olarak iki kez görev yapan Kamboçyalı bir politikacı ve generaldi. Milliyetçi ve muhafazakar olarak Norodom Sihanuk'a karşı 1970 askeri darbesine liderlik etti, monarşiyi kaldırdı ve Kmer Cumhuriyeti'ni kurdu. Anayasal olarak yarı başkanlıklı bir cumhuriyetti. Kamboçya İç Savaşı sırasında Khmer Ulusal Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıydı. Kızıl Kmerler Phnom Penh'i ele geçirdikten sonra Lon Nol, Amerika Birleşik Devletleri'ne kaçtı, önce Hawaii gitti ardından Michigan'a son olarak Kalifornya'ya gitti ve ölümüne kadar orada kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Kampuçya Komünist Partisi</span> Kamboçyada bir komünist parti

Kampuçya Komünist Partisi, Kamboçya'da 1951-1981 yılları arasında faaliyet göstermiş siyasi partidir.

Khmer Issarak "gevşek yapılandırılmış" bir anti-Fransız ve anti-sömürge bağımsızlık hareketiydi. Ayrıca hareket “amorf” olarak etiketlendi. Issarak 1945'te kuruldu ve her biri kendi lideri olan birkaç gruptan oluşuyordu. Issarak çetelerinin çoğu, 1945'te İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesi ile 1953'te Kamboçya'nın bağımsızlığı arasında aktif olarak savaştı. Khmer Issarak'ın ilk hedefleri bağımsızlık kazanmak için Fransızlara karşı savaşmaktı. Daha sonra, Kamboçya hükümetini devirmek bazı Issarak gruplarının gündemi oldu. Üstelik, Issarak terimi başlangıçta komünist olmayanlara atıfta bulunuyordu, ancak 1950'lerin başında Việt Minh güdümlü gerillalar, diğer komünist olmayan güçleri birleştirmek adına kendilerine Issarak adını verdiler.

Kamboçya-Sırbistan ilişkileri Kamboçya ve Sırbistan arasındaki ikili ilişkileri ifade eder. İlişkiler 1956 yılında kurulmuştur. Kamboçya'nın Belgrad'da bir büyükelçiliği bulunmaktadır. Sırbistan'ın Jakarta'da yerleşik olmayan bir büyükelçisi vardır.

Benedict F. "Ben" Kiernan Avustralya doğumlu Amerikalı akademisyen ve tarihçi olup Whitney Griswold Emeritus Tarih profesörü, Uluslararası ve Alan Çalışmaları Profesörü ve Yale Üniversitesi Soykırım Çalışmaları Programı Direktörüdür.

<span class="mw-page-title-main">KUBKH</span>

Kampuçya Ulusal Birliği Kraliyet Hükümeti, Pekin ve Hong Kong merkezli, 1970 ile 1976 yılları arasında varlığını sürdüren ve 1975'ten itibaren kısa süreliğine ülkenin kontrolünü elinde bulunduran sürgündeki bir Kamboçya hükümetiydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.