İçeriğe atla

Kızıl Kale

Kızıl Kale Kompleksi
UNESCO Dünya Mirası
Konum Hindistan
KriterKültürel: ii, iii, vi
Referans231
Tescil2007 (31. oturum)
BölgeAsya-Pasifik

Kızıl Kale, Hindistan'daki Delhi şehrinde yer alan tarihi bir kaledir. 1857'ye kadar, 200 yıllık bir süre boyunca, Babür hanedanının imparatorlarının ana ikametgâhıydı. Delhi'nin merkezinde yer alır ve bir dizi müzeye ev sahipliği yapar. İmparatorları ve ailelerini barındırmaya ek olarak, Babür devletinin tören ve siyasi merkeziydi ve bölgeyi etkileyen olayların merkezinde yer almaktaydı.[1]

1639 yılında beşinci Babür İmparatoru Şah Cihan tarafından, onun tahkim edilmiş başkenti Shahjahanabad Sarayı[2] olarak inşa edilen Kızıl Kale, büyük bir kırmızı kumtaşı duvarıyla tanınmıştır ve İslam Şah Suri tarafından 1546'da inşa edilen eski Salimgarh Kalesine bitişiktir. İmparatorluk daireleri, Cennet Akımı (Nahr-i-Bihisht) olarak bilinen bir su kanalı ile birbirine bağlı bir dizi köşkten oluşur. Kale kompleksinin Şah Cihan yönetimi altındaki Babür yaratıcılığının zirvesini temsil ettiği kabul edilir ve saray İslami ilk örneklere göre planlanmış olmasına rağmen, her köşk, Timur ve Pers geleneklerinin kaynaşmasını yansıtan Babür yapılarına özgü mimari öğeleri içerir. Kızıl Kale'nin bahçe tasarımı da dahil olmak üzere yenilikçi mimari tarzı, Delhi, Racastan, Pebcap, Keşmir, Braj, Rohilkhand ve diğer yerlerde inşa edilen daha sonraki binaları ve bahçeleri etkiledi.[1]

Nadir Şah'ın Babür İmparatorluğu'nu 1747'de işgalinde kaledeki sanat eserleri ve mücevherler yağmalandı. Kalenin mermer yapılarının çoğu daha sonra İngilizler tarafından 1857 Hint Ayaklanması'nı müteakiben takiben yok edildi.[3] Kalelerin savunma duvarları büyük ölçüde kurtarılmış ve kale daha sonra bir garnizon olarak kullanılmıştı.[3] Kızıl Kale, İngilizlerin son Babür İmparatoru'nu 1858 yılında Yangon'a sürgüne göndermeden önce tutuklu olarak tuttukları son yerdi.[4]

Hindistan başbakanı, her yıl Hindistan'ın Bağımsızlık Günü'nde (15 Ağustos), kale ana kapısında Hint "üç renk bayrağını" kaldırır ve surlardan ulusal bir konuşma yayınlar.[5]

2007 yılında Kızıl Kale Kompleksi UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edildi.[1][6]

Kaynakça

  1. ^ a b c "Red Fort Complex". World Heritage List. UNESCO World Heritage Centre. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2009. 
  2. ^ N. L. Batra (Mayıs 2008). Delhi's Red Fort by the Yamuna. Niyogi Books. 9 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2012. 
  3. ^ a b William Dalrymple (2007). "Introduction". The Last Mughal. Penguin. s. 7. ISBN 978-0-14-310243-4. 
  4. ^ Gill, M. S. (2007). Trials that Changed History: From Socrates to Saddam Hussein. Sarup & Sons. s. 297. ISBN 9788176257978. 
  5. ^ "Singh becomes third PM to hoist flag at Red Fort for 9th time". Business Standard. 15 Ağustos 2012. 22 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2012. 
  6. ^ "Red Fort was designated a UNESCO World Heritage Site in 2007". Lonely Planet. 29 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tac Mahal</span> Hindistanın Agra kentindeki anıt mezar

Tac Mahal, Hindistan'ın Agra şehrinde, 1631-1654 yıllarında inşa edilmiş anıt mezar.

<span class="mw-page-title-main">Şah Cihan</span>

Şah Cihan veya Ebû’l Muzaffer Şehâbeddin Muhammed Sâhib-kıran, eşi Mümtaz Mahal uğruna Tac Mahal'i yaptırmasıyla tanınan ve Hindistan'da kurulmuş olan Babür İmparatorluğu'nu 1627-1658 yılları arasında yönetmiş olan beşinci Babür hükümdardır.

<span class="mw-page-title-main">Babürlüler</span> Bir zamanlar Hindistan alt kıtasının büyük kısımlarına uzananan hanedan imparatorluğu

Babürlüler veya Babür İmparatorluğu, günümüzdeki Hindistan ve çevresi üzerinde kurulmuş ve hüküm sürmüş Türk-Moğol kökenli devlet. Çağatay Türkü bir şef ve Timurlu Hanedanı'ndan olan Babür Şah tarafından 1526 yılında kurulan ve 17. yüzyılın sonu ile 18. yüzyılın başında imparatorluğun gücünün zirvesinde olduğu dönemde, Hindistan'ın büyük bölümüne hakim olan imparatorluğun nüfusunun o tarihlerde 3,2 milyon kilometre karelik bir bölge üzerinde 110 milyon ila 150 milyon arasında olduğu tahmin edilmektedir. Babür İmparatorluğu'nun hakimiyet alanı, en geniş olduğu dönemde bugünkü Hindistan, Pakistan, Bangladeş ve Afganistan'ı kapsamaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Delhi</span>

Delhi (Hintçe: दिल्ली; Pencapça: ਦਿੱਲੀ; Urduca: دلی; UFA: [d̪ɪlːiː]; bazen Dilli şeklinde adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Babür</span> Babür İmparatorluğunun kurucusu ve ilk hükümdarı

Babür ve Bebür veya tam adıyla Zahîreddîn Muhammed Bâbur Türk lider, Babür İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk hükümdarı. Soyu, baba tarafından Timur anne tarafından Cengiz Han'a dayanan Babür Şah, 1519'dan itibaren Hindistan'a düzenlediği seferler sonunda bütün Kuzey Hindistan'ı kontrol altına alıp 1526'da Delhi Sultanlığı'na son vererek günümüzdeki Afganistan, Pakistan ve Hindistan'ın kuzeyini kapsayan topraklar üzerinde Babür İmparatorluğu'nu kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Delhi Cuma Camii</span>

Delhi Cuma Camii, 17. yüzyılda Babür İmparator’u Şah Cihan tarafından ülkenin başkenti Delhi yaptırılmış cami

<span class="mw-page-title-main">Hümayun Türbesi</span>

Hümayun Türbesi Babür İmparatoru Hümâyun Şah'ın ölümünden 9 yıl sonra, Babür İmparatorluğu'nun ikinci hükümdarı olan Hümayun'un eşi Bega Begüm'ün talimatıyla 1565 yılında inşasına başlanıp, 1572 yılında tamamlanmıştır. 1993 yılında da Unesco Dünya Mirası Listesi'ne alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Agra Kalesi</span> Hindistanda bir kale

Agra Kalesi, Hindistan'daki Agra şehrinde yer alan tarihi bir kaledir. Kale, Mughal başkentinin 1638 yılında Kızıl Kale'den Delhi'ye taşındığı yıl olan 1638 yılına kadar Babür imparatorlarının ana yerleşim yeri idi. UNESCO tarafından 1983 yılında bir Dünya Mirası olarak ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Lahor Kalesi</span>

Lahor Kalesi Pakistan'ın Lahor kentinde bulunan bir kaledir.

<span class="mw-page-title-main">İsa Kalesi</span>

Jesus Kalesi ya da Fort Jesus, Mombasa Adası'nda yer alan bir kaledir. İtalyan Giovanni Battista Cairati tarafından tasarlanan kale, 1593 ve 1596 yılları arasında II. Felipe'nin emriyle Mombasa Eski Limanını korumak için inşa edilmiştir. Fort Jesus, Portekiz tarafından Swahili Sahili'nde muhafaza edilen tek kale idi ve Batılı bir güç tarafından Hint Okyanusu ticareti üzerinde nüfuz yaratmaya yönelik ilk başarılı girişimin kanıtı olarak görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İran bahçeleri</span>

İran bahçeleri veya Fars bahçeleri, tarafından ortaya çıkarılmış olan bahçe tasarımı geleneği ve tarzı Endülüs'ten Hindistan'a ve ötesine kadar bahçelerin tasarımını etkilemiştir. Elhamra bahçeleri, İspanya'daki Endülüs devrinden itibaren bir Moro sarayı ölçeğinde Pers bahçe felsefesinin ve tarzının etkisini göstermektedir. Hümayun Türbesi ve Tac Mahal, Hindistan'daki Babür İmparatorluğu döneminden beri dünyadaki en büyük Fars bahçelerini barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şalemar Bahçeleri</span>

Şalemar Bahçeleri, Pakistan'ın Pencap eyaletinin başkenti Lahor'da bulunan bir Babür bahçe kompleksidir. Bahçelerin inşaatı İmparator Şah Cihan döneminde 1637'de başlamış ve 1641 yılında tamamlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Babür mimarisi</span>

Babür mimarisi, 16. ve 18. yüzyıllar arasında Hint Yarımadası'nda Babürlüler tarafından geliştirilen Hint-İslam mimarisi türüdür. İslam, İran, Türk ve Hint mimarisinin bir birleşimi olarak Hindistan'daki önceki Müslüman hanedanların mimari tarzlarını geliştirdi. Babür yapıları, büyük soğan kubbeler, köşelerde ince minareler, büyük salonlar, büyük tonozlu ağ geçitleri ve hassas süslemeler dahil olmak üzere tek tip bir yapı ve karakter modeline sahiptir. Babür mimarisinin örnekleri günümüz Hindistan, Afganistan, Bangladeş ve Pakistan'da bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Babür Haremi</span>

Babür Haremi, Hint Yarımadası'nda Babür imparatorlarının haremiydi. Arapça: حريم ḥarīm, "dokunulmaz kutsal yer; ailenin kadın üyeleri" ve Arapça: حرام Haram, "yasak; kutsal" anlamına gelen kelimelerden türemiştir. Aynı zamanda evin 'iç dairesi' anlamına gelen Sanskritçe anthapura kelimesine de benzer. Genellikle çok eşli bir evde yaşayan kadınlar alanı ve erkeklere yasak olan ayrılmış mahalleler anlamına geliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Kumbhalgarh</span>

Kumbhalgarh batı Hindistan'daki Racastan eyaletinin Udaipur şehri yakınlarındaki Rajsamand bölgesinde, Aravalli Tepeleri'nin batısındaki yer alan bir Mewar kalesidir. Racastan Tepe Kaleleri Dünya Mirası Alanı'nın bir parçasıdır. 15. yüzyılda Rana Kumbha tarafından inşa edilmiştir. 19. yüzyılın sonlarına kadar yerleşim görmüş olan kale günümüzde halka açıktır. Kumbalgarh, Udaipur'un kara yolu ile 82 km kuzeybatısında yer almaktadır. Chittaurgarh Kalesi'nden sonra Mewar'daki en önemli kaleydi.

<span class="mw-page-title-main">Ranthambore Kalesi</span>

Ranthambore Kalesi, Sawai Madhopur şehri yakınlarındaki Ranthambore Ulusal Parkı içinde yer alan bir kaledir. Park, Hindistan'ın Bağımsızlığına kadar Jaipur mihracelerinin eski avlanma alanı olarak hizmet vermiştir. Kale, Racastan'ın tarihi gelişmelerinin odak noktası olmuştur. Kalenin Çahamanaları (Chauhans) tarafından yapıldığına inanılmaktadır. 13. yüzyılda Delhi Sultanlığı kaleyi ele geçirdi. Kale, çevredeki Ranthambore Ulusal Parkı'nın panoramik manzarasına karşı uzanır ve popüler bir turistik cazibe merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Jaisalmer Kalesi</span>

Jaisalmer Kalesi, Hindistan'ın Racastan eyaletindeki Jaisalmer şehrinde yer alan bir kaledir. Eski şehrin nüfusunun yaklaşık dörtte biri hala kale içinde bulunduğundan, dünyadaki çok az "yaşayan kaleden" biri olduğu kabul edilmektedir. 800 yıllık kalenin içinde günümüze kadar iyi korunmuş bir kısmı, Jaisalmer şehriydi. Kale duvarlarının dışındaki ilk yerleşimlerin, artan Jaisalmer nüfusunu barındırmak için 17. yüzyılda ortaya çıktığı kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tavus kuşu tahtı</span>

Tavus Kuşu Tahtı, Hindistan'daki Babür İmparatorluğu'nun imparatorlarının ikametgâhı olan ünlü mücevherli bir taht idi. 17. yüzyılın başlarında İmparator Şah Cihan tarafından görevlendirildi ve Delhi'nin Kızıl Kalesi'ndeki Divan-ı-Khas'ta bulunuyordu.

Üstad Ahmad Lahori, İmparator Şah Cihan döneminde 1632-1654 yılları arasında Agra'da inşa edilen Tac Mahal'in baş mimarıdır. Üstad Ahmed, Babür İmparatorluğu döneminde Pencap'lı Müslüman bir mimardı. Lahor kentinden geldiği için "Lahori" lakabını almıştır. Mimarisi, Hint-İslam ve İran mimari tarzlarının bir birleşimidir ve dolayısıyla Hint-Pers kültürünün önemli bir örneğidir. Baş mimarlığını yaptığı Tac Mahal, UNESCO Dünya Mirası listesine alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lahor Subahı</span>

Lahor Subahı, günümüzde Pakistan ve Hindistan arasında bölünmüş olan orta Pencap bölgesini kapsayan Babür İmparatorluğu'nun bir vilayetiydi. Ekber Şah tarafından 1580 yılında gerçekleştirilen idari reformlar kapsamında Babür İmparatorluğu'nun orijinal 12 Subah'ından biri olarak kurulmuştur. Eyalet, son genel valisi Adina Beg'in 1758'de ölümünden sonra büyük bir kısmı Dürrânîler'e dahil olarak varlığını yitirmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.