Kızıl Köşkün Rüyası

Kızıl Köşkün Rüyası
Geleneksel Çince: 紅樓夢
Sun Wen (1818–1904) tarafından çizilmiş, romandan bir sahne
Yazar	Cao Xueqin
Dil	Çince
Tür	Roman
Yayım	1791

Kızıl Köşkün Rüyası,^[1] Kızıl Odanın Rüyası^[2] veya Taşın Hikâyesi^[3] (Çince (basitleştirilmiş): 红楼梦; Çince (geleneksel): 紅樓夢; pinyin: Hóng Lóu Mèng); Cao Xueqin tarafından kaleme alınmış, Çin'in Dört Büyük Klasik Romanı'ndan biri. 18. yy'ın ortalarında, Qing Hanedanı döneminde yazılmıştır. Çin'de halk dilinde yazılmış en büyük eserlerden biri ve Çince kurgu edebiyatının şâheseri kabul edilir. Kızılbilim (Çince (basitleştirilmiş): 红学; Çince (geleneksel): 紅學) denen edebî çalışma sahası bu esere atfen oluşturulmuştur.^[4] İlk 80 bölüm Cao Xueqin tarafından yazıldı. 1791-92'de birinci ve ikinci baskıları hazırlayan Gao E, eşi Cheng Weiyuan ile birlikte romana 40 bölüm daha ekledi.^[5]

Kızıl Köşkün Rüyası, yarı-otobiyografi türünde yazılmış bir romandır. Cao Xueqin'in kendi ailesinin ve aynı zamanda Qing Hanedanı'nın yükselişini ve çöküşünü anlatır. Yazarın ilk bölümde anlattığı üzere, gençliğinde tanıştığı kadınlara, akrabalarına ve uşaklarına adanmış bir hatırattır. Kitap, çok geniş karakter kadrosu ve buna bağlı psikolojik boyutunun yanı sıra, 18. yy Çin aristokrasisinin sosyal yapısının detaylı bir analizi olması açısından da önemlidir.^[6]

Adlandırma

Kızıl köşk ya da oda kavramının kökeni hakkında farklı teoriler vardır. Çin'de önemli ailelerin kızları başka odalardan geçerek ulaşılan korunaklı özel bölmelerde kalırlardı. Ayrıca 5. bölümde Baoyu kırmızı bir yerde geçen bir rüya görür. Esere adını veren kırmızı yer, bu iki mekana verilen bir referans olabilir. Çince "樓" sözcüğü diğer dillere genellikle "oda" veya "köşk" olarak çevrilir. Bazı uzmanlar orijinal sözcüğün "oda"dan çok daha geniş bir anlamı olduğunu, bu nedenle odanın hatalı çeviri olduğunu düşünürler. Aynı zamanda bazı diğer uzmanlar da "köşk" sözcüğünün, orijinal sözcüğün ruhunu tam olarak yansıtmadığını savunurlar.

Notlar

Kitap, Ankara Üniversitesi DTCF Sinoloji Bölümü Doçent Gürhan Kırilen tarafından kısmen çevrilmiştir ancak sadece bölüm öğrencilerinin yararlanması için kullanılmaktadır. Türkçeye çevrilip yayınlanmamıştır.^[7]

Kaynakça

Vikikaynak'ta Kızıl Köşkün Rüyası (Çince)

ile ilgili metin bulabilirsiniz.

Wikimedia Commons'ta Kızıl Köşkün Rüyası ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

^ Kızıl Köşkün Rüyası 30 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. China Radio International. Erişim: 2 Aralık 2011.
^ Bu kitapları okudunuz mu? 31 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. msn.akttif. Erişim: 2 Aralık 2011.
^ Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi - Dünya Edebiyatı I: Temel Liste 27 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Edebiyatvehukuk.org. Erişim: 2 Aralık 2011.
^ Jonathan Spence, The Search for Modern China (New York: Norton, 1990), sf. 106–110.
^ David Hawkes, "Giriş," The Story of the Stone Volume I (Penguin Books, 1973), sf. 15–19.
^ "CliffsNotes, About the Novel: Introduction" 12 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Cliffsnotes.com. Erişim: 2 Aralık 2011.
^ Tonyukuk'tan günümüze Türkçede Çin edebiyatı 20 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Çin Halk Cumhuriyeti Uluslararası Radyosu Türkçe Bölümü, Erişim: 2 Aralık 2011.

İlgili Araştırma Makaleleri

Edebiyat, yazın veya literatür, dil aracılığıyla; duygu, düşünce, hayal, olay, durum veya herhangi bir olgunun edebî bir tarzda ve etkili bir şekilde yazılı veya sözlü anlatımını gerçekleştiren; malzemesi söz ve ses; muhatabı insan olan bir sanat dalıdır. Edebî yazılar yazan sanatçılara edebiyatçı denir. Daha kısıtlayıcı bir tanımla, edebiyatın; bir sanat formu olarak oluşturulan yazılar olduğu düşünülmüştür. Bunun nedeni, günlük kullanımdan farklı olarak edebiyatın, dil ürünü olmasıdır.

Biyografi ya da yaşam öyküsü, bir kişinin yaşamını ayrıntılı bir biçimde açıklayan bir edebiyat türüdür. Kişi kendi hayatını anlatıyorsa buna otobiyografi, şairlerin yaşam hikâyesi anlatılıyorsa da buna tezkire denir. Biyografiler eğitim, iş, ilişkiler ve ölüm gibi temel olaylardan daha fazlasını içerir. Bir biyografi, bir konunun yaşam öyküsünü sunar, deneyimle ilgili samimi ayrıntılar da dahil olmak üzere yaşamlarının çeşitli yönlerini vurgular ve öznenin kişiliğinin bir analizini içerir.

Hikâye ya da öykü, gerçek ya da gerçeğe yakın bir olayı aktaran kısa, düzyazı şeklindeki anlatıdır. Kısa oluşu, yalın bir olay örgüsüne sahip olması, genellikle önemli bir olay ya da sahne aracılığıyla tek ve yoğun bir etki uyandırması ve az sayıda karaktere yer vermesiyle roman ve diğer anlatım türlerinden ayrılır.

Dao De Jing M.Ö. 6. yy.'da, Antik Çinli bilge Laozi tarafından yazıldığı düşünülen klasik bir metindir. Eserin özgün adı Laozi dir. İki bölümden oluşur: Dao ve De. Dao evren anlayışının en temel metni sayılır. Dao/Tao, Yol demektir. De/Te, Laozi geleneğinde, yolun kendiliğindenliğinin ayırdımına varmak ve uyumsamak; Kongzi geleneğinde, erdem anlamında kullanılır. Jing/Ching, klasik eser demektir. Eserin, bambu çubuklara yazılmış halde en eski örneği 1963-74 yılları arasında Mawangdui arkeolojik kazı sitesinde, antik mezarlardan yeryüzüne çıkarılmıştır.

Pinyin ya da Hanyu Pinyin Standart Mandarin için Çince yazısında kullanılan romanizasyon sistemidir. Yani her biri ayrı bir ideogram olan Çince karakterlerin Latin alfabesi ile yazılıp okunabilmesini sağlar. Bu sistem 1979 yılından itibaren Çin hükûmeti tarafından resmen benimsenmiştir. Pinyin sistemi, hem en yeni hem de Mandarince telaffuzu en yakın sunan romanizasyon yöntemidir. Artık eskimiş olan Wade-Giles sistemi geçmişte yaygın kullanılmasına karşın yavaş yavaş terkedilmektedir.

Romans, özellikle Orta Çağ şövalyelik sistemini anlatışıyla karakterize olmuş bir edebiyat türü. 12. yüzyıl Fransası'nda ortaya çıkmıştır. Benzer tarzda yazılmış öncülü eserler de bazen aynı isimle anılsa da ayrı bir tür olarak romans, Akitanya düşesi Eleanor'un aristokratik çevresinde ortaya çıkmıştır.

Japonca, Japonlar tarafından konuşulan Japon dil ailesine bağlı bir dildir. Başta Japonya ve Japon diasporasındakiler olmak üzere yaklaşık 128 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır. Japonya'da de facto millî dil olarak kabul edilip Palau'da tanınmış azınlık dilidir.

Büyük Proleter Kültür Devrimi ya da kısaca Kültür Devrimi, Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri Mao Zedong'un iktidardaki son 10 yılı içinde (1966-1976) Çin Devrimi'nin ruhunu yeniden canlandırmak için başlattığı hareket.

Doğu Türkistan Cumhuriyeti, bugünkü Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin kuzey kesminde Gulca 'da 12 Kasım 1944'te Sovyetler Birliği siyasi müdahalesi ve Kızıl Ordu'nun askerî desteğiyle kurulan, 20 Ekim 1949'da Çin Komünist Partisi'ne itaat eden ve Aralık 1949'de Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun bölgeye konuşlandırılmasıyla Çin'e ilhak edilen cumhuriyet.

Wade-Giles, Pekin'de kullanılan Mandarin formu üzerinde kurulu Çince romanizasyon sistemidir. 19. yy. ortalarında Thomas Wade tarafından üretilen bir sistem üzerine gelişmiştir ve Herbert Giles'e ait 1892 basımı Çince-İngilizce sözlük ile son haline gelmiştir.

Barış Müstecaplıoğlu, Türk yazar.

<span class="mw-page-title-main">Batı'ya Yolculuk</span>

Batı'ya Yolculuk Çin edebiyatının Dört Büyük Klasik Romanından biridir. Aslı 1590'larda, Ming Hanedanlığı döneminde, anonim bir şekilde yayımlanmıştır. Her ne kadar yazarının kimliğine dair doğrudan bir kanıt bulunmasa da 20. yüzyıldan bu yana yazarının Wú Chéng'ēn olduğu kabul edilir.

Huiler,, Çin Halk Cumhuriyeti'nin 56 resmî etnik grubundan biri olan bir etno-dinî topluluktur. Huiler, dil ve fiziksel yapı açısından Han ulusu ile aynı olup İslam dinine bağlıdırlar. Dilleri Çince olan Huilerin dinî kelime hazinelerinde geniş kapsamlı Arapça, Farsça ve Türkçe kökenli kelimeler de mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Çin'in Dört Büyük Klasik Romanı</span>

Çin’in Dört Büyük Klasik Romanı, uzmanlarca Çin edebiyatının en önemli ve en etkileyici kabul edilen kurgusal eserleridir. Bu dört kitap, Konfüçyüsçülük ile ilgili Dört Kitap ile karıştırılmamalıdır.

Üç Krallığın Hikâyesi, Luo Guanzhong tarafından 14. yüzyılda Çin tarihindeki Han Hanedanı'nın son yıllarına ve 169'da başlayıp toprakların birleştirildiği 280 senesine dek süren Üç Krallık dönemine denk gelen çalkantılı yılları anlatan bir romandır.

Guan Moye (Mo Yan) (doğum 17 Şubat 1955), Çinli yazardır. Gerçek adı Guan Moye'dir fakat eserlerinde Çince "Dilsiz" manasına gelen Mo Yan mahlasını kullanır. "Sürekli sansürlenen ve eserleri korsan yollarla çoğaltılan Çinli yazarlar arasında en meşhuru" diye bilinir. Batı dünyasında Kızıl Darı Tarlaları filmine konu olan romanı ile bilinir. Çin'in Franz Kafka'sı ya da Joseph Haller'i olarak gösterilir. İsveç Akademisi'nin "som med hallucinatorisk realism förenar saga, historia och samtid - who with hallucinatory realism merges folk tales, history and the contemporary", yani "sanrısal gerçekçilikle halk hikâyelerini, tarihi ve şimdiyi kaynaştırma"daki ustalığına yaptığı atıfla 2012 Nobel Edebiyat Ödülüne layık görülmüştür.

Cao Xueqin, Qing Hanedanı dönemi Çinli yazar. Çincenin dört büyük klâsik romanından biri sayılan Kızıl Köşkün Rüyası'nın yazarıdır. Doğduğunda adı Cao Zhan (曹霑) ve erginlik adı da Mengruan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Gönüllüler Marşı</span>

Gönüllüler Marşı, Çin'in ulusal marşıdır. Sözleri Tian Han tarafından yazıldı, melodisi ise Nie Er tarafından bestelendi. Bu şarkı 27 Eylül 1949 tarihinde Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı ulusal komitesinin ilk toplantısında Halk Cumhuriyeti'nin geçici ulusal marşı olarak seçildi. Aynı günde ulusal bayrak ile arma seçildi ve Pekin ülkenin başkenti olarak ilan edildi.

Hutong, genellikle kuzey Çin şehrinde, özellikle başkent Pekin'de bulunan dar sokaklardır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.