İçeriğe atla

Kızıl Ekim (film)

Kızıl Ekim
The Hunt for Red October
YönetmenJohn McTiernan
YapımcıMace Neufeld
SenaristSenaryo:
Larry Ferguson
Donald Stewart
Roman:
Tom Clancy
OyuncularSean Connery
Alec Baldwin
Scott Glenn
Sam Neill
James Earl Jones
MüzikBasil Poledouris
Görüntü yönetmeniJan de Bont
KurguDennis Virkler
John Wright
DağıtıcıParamount Pictures
TürüAksiyon/Gerilim/Macera
Yapım yılı1990
Çıkış tarih(ler)i2 Mart 1990 (ABD)
14 Eylül 1990 (Türkiye)
Süre135 dakika
ÜlkeABD
Dilİngilizce
Rusça
Bütçe30 Milyon $
Hasılat$200.5 milyon
Devam filmiPatriot Games

The Hunt for Red October (Kızıl Ekim) 1990 ABD yapımı Soğuk Savaş döneminde çekilen Başrolünü Sean Connery ve Alec Baldwin'in oynadığı aksiyon-macera filmidir.

Film, Tom Clancy'nin 1984 en çok satan romanının aynı isimli bir uyarlamasıdır. Jack Ryan karakteri yer aldığı film serisinin ilk bölümüdür.

Hikâye, Soğuk Savaşın son döneminde geçiyor ve Sovyet Donanmasının en yeni ve en gelişmiş nükleer Typhoon sınıfı Kıtalararası balistik füze denizaltısı ile Amerika Birleşik Devletleri'ne kaçmak isteyen bir Sovyet denizaltı kaptanını ve adamlarını konu alıyor.

Film, Paramount Pictures, Mace Neufeld Productions ve Nina Saxon Film Design gibi sinema stüdyoları arasında ortak yapımdı. Geniş sinema gösterilerinin ardından film aday gösterildi ve bir dizi ödül kazandı. 63. Akademi Ödülleri'nde, film En İyi Ses Düzenleme Akademi Ödülü ve En İyi Ses Karıştırma ve En İyi Film Düzenleme adayları ile onurlandırıldı. 12 Haziran 1990'da Basil Poledouris tarafından bestelenen ve yönetilen orijinal film müziği MCA Records tarafından yayınlandı.

Kızıl Ekim, eleştirmenlerden çoğunlukla olumlu eleştiriler aldı ve yılın en büyük hasılat yapan 6. yerli filmi oldu. Kuzey Amerika'da 122 milyon dolar ve dünya çapında 200 milyon dolardan fazla hasılat elde etti. Film, burada Alec Baldwin tarafından canlandırılan ve diğer filmlerde Harrison Ford (iki kez), Ben Affleck ve Chris Pine'ın kurgusal karakter Jack Ryan karakterini oynadığı beş Paramount filminden ilkiydi.

Konusu

Typhoon sınıfı Sovyet denizaltısı TK-17.

1984 yılının Kasım ayında, Sovyet denizaltı kaptanı Marko Ramius'a, pasif sonar'da tespit edilemeyen gizli ve yeni Typhoon sınıfı Kıtalararası balistik füze denizaltısı olan Red October'ın (Kızıl Ekim) komutası verilmiştir. Rus Kaptan Marko Ramius (Sean Connery), Amerika'ya iltica etmeye karar verir ve denizaltı'daki (Kızıl Ekim) KGB subayı İvan Putin'i öldürerek Amerika'nın doğu kıyılarında füze tatbikatları yapmaları konusunda mürettebata yanlış emirler iletir. Denizaltının 2.Kaptanı Vasily Borodin'de (Sam Neill) ABD'ye iltica ederek oraya yerleşmek ve mutlu bir yaşam sürmek istemektedir. Aynı zamanda, Amerikan saldırı denizaltısı USS Dallas, Sovyet denizaltısını limandan ayrıldıklarında tespit etmek ve gölgelemekle görevlendirilir ve Red October'ın yerini tespit eder, ancak denizaltı hareket etmesinden hemen sonra temasını kaybeder.

ABD, Ramius'un bir nükleer saldırı planı yapmasından korkmaktadır. Ayrıca, Sovyet Donanması'nın büyük bölümü, denizaltıyı bulmak ve batırmak için Atlantik'e konuşlandırıldığını öğrenirler. Kaptan Ramius'u durdurmak isteyen Ruslar, ABD Hükûmetine kaptanın kontrolden çıktığını ve denizaltıdaki füzeleri ateşleyerek ABD'ye saldırmayı planladığını bildirirler. Sovyet büyükelçisi ABD hükûmetine Ramius'un bir hain olduğu konusunda bilgi verir ve Kızıl Ekim'in batırılması için yardım ister. Bu emir, Sovyet denizaltısını bulan Dallas da dahil olmak üzere ABD filosuna iletilir. Ancak başından beri Kaptan Ramius'un asıl niyetinin iltica etmek olduğunu düşünen CIA ajanı Jack Ryan (Alec Baldwin) Kaptan Ramius'a ulaşıp ona bu niyetinde yardımcı olmak, denizaltı'nın kontrolünü ele geçirmek ve kaptana eşlik etmek amacıyla denizaltıya ulaşmak için zorlu bir mücadeleye girer.

Oyuncular

  • Sean Connery .... 1.Kaptan Marko Ramius - Red October
  • Alec Baldwin .... Dr. Jack Ryan
  • Scott Glenn .... Komutan Bart Mancuso - USS Dallas
  • Sam Neill .... 2.Kaptan Vasily Borodin - Red October
  • James Earl Jones .... Vice-Admiral James Greer CIA
  • Joss Ackland .... Büyükelçi Andrei Lysenko
  • Richard Jordan .... Dr. Jeffrey Pelt, Ulusal Güvenlik Danışmanı
  • Peter Firth .... Siyasal Görevli Ivan Putin - Red October
  • Tim Curry .... Dr. Yevgeniy Petrov - Red October
  • Ronald Guttman .... Mühendis şef Teğmen Melekhin - Red October
  • Michael Welden .... Teğmen Grigoriy Kamarov - Red October
  • Boris Krutonog .... Teğmen Victor Slavin - Red October
  • Courtney Vance .... 2.Sınıf Sonar Teknisyeni Ronald Jones - USS Dallas
  • Stellan Skarsgård .... Yüzbaşı Viktor Tupolev - V.K. Konovalov
  • Jeffrey Jones .... Skip Tyler - Bahriye Akademisi Eğitmeni/Danışman
  • Timothy Carhart .... Teğmen Bill Steiner
  • Anthony Peck .... Teğmen "Tommy" Thompson - USS Dallas
  • Larry Ferguson .... Bot şefi, Watson - USS Dallas
  • Fred Dalton Thompson .... Rear-Adm. Joshua Painter - USS Enterprise
  • Daniel Davis .... Yüzbaşı Charlie Davenport - USS Enterprise
  • Sven-Ole Thorsen .... Rus bot şefi - Red October
  • Gates McFadden ... Dr. Caroline Ryan, M.D.

Yapımı

Geliştirilmesi

Yapımcı Mace Neufeld, Şubat 1985'te provalar okuduktan sonra Tom Clancy'nin romanını seçti. En çok satan kitap olmasına rağmen, hiçbir Hollywood stüdyosu içeriği nedeniyle ilgilenmedi. Neufeld, "Diğer stüdyolardan bazı raporları okudum ve hikaye anlaşılması çok karmaşıktı" dedi.[1] Bir buçuk yıl sonra, sonunda Clancy'nin romanını okumak ve onu bir filme dönüştürmeyi kabul etmek için Paramount Pictures'da üst düzey bir yönetici buldu.

Senaristler Larry Ferguson ve Donald Stewart, filmin senaryosu üzerinde çalışırken, Neufeld onay için ABD Donanması'na başvurdu. Çok gizli bilgilerin veya teknolojinin açığa çıkmasından korkuyorlardı. Ancak, birkaç amiral Clancy'nin kitabını beğendi ve filmin Denizaltılar için Top Gun filminin Donanma'nın jet avcı uçağı pilotları için yaptıklarını yapabileceğini düşündü. Donanma'nın Los Angeles'taki batı bölgesel bilgi bürosu müdürü Kaptan Michael Sherman, donanmada olumlu bir ışık tutacak şekilde senaryoda değişiklikler yapılmasını önerdi.[2]

Donanma, yapımcılara Los Angeles sınıfı birkaç denizaltıya erişim sağlayarak, Chicago ve Portsmouth'un sınıflandırılmamış bölümlerini set ve pervane tasarımında kullanmaları için fotoğraflamalarını sağladı. USS Louisville denizaltısı, Baldwin'in bir helikopterden denizaltıya düştüğü sahnede kullanıldı. Kilit oyuncular ve mürettebat üyeleri, o zamanlar Komutan Thomas B. Fargo'nun komutasındaki Salt Lake City'de bir gece gezisi yapan Alec Baldwin ve Scott Glenn de dahil olmak üzere alt bölümlerde ilerledi. Glenn, Komutan Bart Mancuso'nun tasvirini Fargo'ya dayandırdı.

Film, Clancy'nin romanının biraz sadık bir uyarlamasıdır, ancak birçok sapma olsa da, Red October'ın Maine'deki Penobscot Nehri'ne kadar rıhtıma seyahat etmesi, Ryan'ın HMS Invincible gemisinde geçirdiği zaman da dahil olmak üzere Kraliyet Donanması görev gücünün ihmal edilmesi, Kamarov'dan ziyade Borodin'in ölümü ve V. K. Konovalov, USS Ethan Allen'ın planlanan patlamasının aksine kendi torpido tarafından tesadüfen yok edildi.

Çekimler

Denizaltılarda çekim yapmak pratik değildi. Bunun yerine, Paramount artalanında beş ses efekti kullanıldı. Red October ve Dallas maketlerini barındıran, alt hareketlerini simüle eden hidrolik gimballer üzerinde duran iki adet 50 metrekarelik (doğrulama gerekli) platformlar inşa edildi. Connery, "Çok klostrofobikti. Çok sınırlı bir alanda, sahne katının 45 metre üzerinde 62 kişi vardı. Setlerde çok sıcaktı ve ben de deniz hastalığına yatkınım. Son derece rahatsız ediciydi." Deneyimli aktör dört hafta boyunca çekimlerde yer aldı ve yapımın geri kalanı Port Angeles, Washington ve Los Angeles dışındaki sularda aylar boyunca çekildi.

İlk çekimler Mart 1989'da Juan de Fuca Boğazı ve Puget Sound bölgesinde USS Reuben James'in gemisindeydi. Çoğu sualtı sahnesi, 12 kabloya bağlı bir model alt ile duman kullanılarak çekildi ve dönüşler için hassas, pürüzsüz kontrol sağladı.

Mart 1990'a kadar, filmin gösterime girmesinden hemen önce, Sovyet Parlamentosu Komünist Partiyi hükûmetten çıkardı ve Soğuk Savaş'ı etkili bir şekilde sonlandırdı. Bu dönemde, filmin sonu ile ilgisiz olacağına dair endişeler vardı, ancak Neufeld bunun "hiçbir zaman gerçekten büyük bir sorun olmadığını" söyledi. Sovyetler Birliği'nin siyasi iklimindeki değişikliği telafi etmek için filmin başında, Soğuk Savaş sırasında 1984'te gerçekleştiğini belirten bir ekran taraması belirir. Tony Seiniger, filmin posterini tasarladı ve koyu kırmızı, beyaz ve siyah grafikler kullanarak Sovyet poster sanatından ilham aldı. Ona göre, tüm reklam kampanyası bir "tekno-süspansiyon kalitesi" olacak şekilde tasarlanmıştır. Fikir, gerilim unsurlarını oynamak ve politik unsurları önemsiz göstermekti.

Müzik

Hunt for Red October'ın müzik notaları Basil Poledouris tarafından bestelendi ve yönetildi. 12 Haziran 1990'da on melodiden oluşan bir film müziği yayınlandı.[3] Albümde, Kızıl Ekim mürettebatının Sovyet milli marşını söylediği sahne de dahil olmak üzere filmdeki bazı müzikal anlar eksiktir. Film müziği, ilk olarak kasete uyacak şekilde derlenmiş olması nedeniyle sınırlıdır. Daha sonra CD de yer alması için yeniden düzenlendi. Genişletilmiş sürüm 2013'ün sonlarında Intrada Records tarafından yayınlandı.[4]

Kaynakça

  1. ^ Thomas, Bob (2 Mart 1990). "High-Tech Novel Took Five Years to Reach Screen". Associated Press. 
  2. ^ Donohue, Cathryn (2 Mart 1990). "Red October Surfaces as a Movie". The Washington Times. 
  3. ^ McDonald, Steven. "The Hunt for Red October [Original Motion Picture Soundtrack]  – Overview". AllMusic. All Media Network, LLC. 31 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2014. 
  4. ^ "Hunt for Red October, The". Intrada Records. 31 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2014. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tom Clancy</span> Amerikalı yazar (1947 – 2013)

Thomas "Tom" Leo Clancy Jr., Soğuk Savaş dönemi ve sonrasında yazdığı askerî, siyâsî ve polisiye macera romanları ile ünlenen Amerikalı yazar.

<span class="mw-page-title-main">Karl Dönitz</span> Alman amiral (1891–1980)

Karl Dönitz, Alman Donanma Komutanı, Büyük Amiral ve II. Dünya Savaşı sonlarında Almanya'nın Cumhurbaşkanı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet Deniz Kuvvetleri</span> SSCB Deniz kuvvetleri

Sovyet Deniz Kuvvetleri, genel anlamıyla "SSCB deniz kuvvetleri"), Kızıl Ordu'nun deniz kuvvetleri. Genellikle Kızıl Donanma olarak bahsedilirdi, Sovyet donanması Varşova Paktı'nın NATO ile olabilecek savaşında elinden geleni yaparak Atlantik'ten Batı Avrupa'ya silah, mühimmat, asker getirebilecek deniz konvoylarını engellemek için kullanılacaktı. Böyle bir çatışma asla gerçekleşmedi, ama Kızıl Donanma, Soğuk Savaş sırasında hatırı sayılır görevlerde bulundu.

Donanmanın Melekleri 1959 ABD yapımı komedi filmidir. Özgün adı Operation Petticoat olan film Ekim 1963'te Türkiye'de sinemalarda gösterime girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Los Angeles sınıfı denizaltı</span>

Los Angeles sınıfı ABD Deniz Kuvvetleri'nde 1976 yılından bu yana görev yapan bir nükleer denizaltı sınıfıdır. İnşa edilen 62 üyesinin 36'sı halen hizmette olan sınıf, bu özelliğiyle dünyanın en kalabalık nükleer denizaltı filosunu oluşturmaktadır. ABD Deniz Kuvvetleri'nde Sturgeon sınıfı denizaltıların yerini alan Los Angeles sınıfı, Seawolf ve Virginia sınıflarıyla birlikte ABD'nin nükleer taarruz gücünün önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Los Angeles sınıfı denizaltılar isimlerini ABD şehirlerinden almaktadır, bu özellikleriyle de ABD Deniz Kuvvetleri'nde denizaltıara deniz canlılarının isimlerinin verilmesi geleneğine son vermiştir.

<i>U-571</i>

U-571 Jonathan Mostow tarafından yönetilmiştir. Oyuncular Matthew McConaughey, Bill Paxton, Harvey Keitel, Thomas Kretschmann, Jon Bon Jovi, Jack Noseworthy, Will Estes ve Tom Guiry. Filmde bir II. Dünya Savaşı Alman denizaltısı 1942'de Enigma makinesini arayan ve kılık değiştiren Amerikan Deniz Kuvvetleri tarafından ele geçirilir.

<span class="mw-page-title-main">USS Pueblo (AGER-2)</span>

USS Pueblo (AGER-2), Amerika Birleşik Devletleri'ne ait istihbarat gemisi, 23 Ocak 1968 günü Pueblo Olayı olarak da bilinen operasyonla Kuzey Kore deniz kuvvetleri tarafından ele geçirilmiştir. Olay sırasında Kuzey Kore yetkililerinin açıklamalarına göre gemi ülke sularına girmiş, ABD yetkililerine göre gemi uluslararası sularda bulunmaktaydı. Pueblo gemisi hâlen Kuzey Kore’nin elindedir ve sergilenmektedir.

<i>Diptekiler</i> (film) film

Diptekiler, yönetmenliğini David Twohy'nin yaptığı, başrollerde Bruce Greenwood ve Olivia Williams'ın yer aldığı korku-gerilim filmidir. Film, 1943'te Atlantik Okyanusu'nda devriye gezerken bir dizi doğaüstü olay yaşayan bir Birleşik Devletler Donanması denizaltısının hikâyesini anlatıyor.

<span class="mw-page-title-main">James F. Calvert</span> Amerikalı amiral

James Francis Calvert, Amerika Birleşik Devletleri donanmasında hizmet etmiştir. Bu hizmeti sırasında, ABD'nin üçüncü nükleer denizaltısı ve Kuzey Kutbu'na ulaşan ikinci denizaltısı olan USS Skate'e komutanlık yapmıştır. 11 Ağustos 1958 tarihinde USS Skate, Kuzey Kutbu'nda ilk deniz yüzeyine çıkan denizaltı unvanını, James Francis Calvert emrindeyken elde etmiştir. Mesleğinin ileriki aşmasında Amerika Birleşik Devletleri Deniz Harp Okulu'da komutanlık yapmıştır. Akademi'nin 46. komutanı olmuştur.

<i>Kızıl Ateş</i>

Red Heat, başrollerini Arnold Schwarzenegger ve James Belushi'nin paylaştığı 1988 ABD yapımı polisiye filmi. Kendilerini aynı davada bulan Danko ve Ridzik, kurnaz ve ölümcül bir Gürcü uyuşturucu kralı Viktor Rostavili'yi yakalamak için ortak olarak çalışırlar.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer denizaltı</span> bir nükleer reaktör tarafından güç sağlanmış olan denizaltı

Nükleer denizaltı, bir nükleer reaktör tarafından güç sağlanmış olan denizaltıdır. Nükleer denizaltının performans avantajları, geleneksel denizaltılara göre dikkate değerdir: nükleer güç, tamamen havadan bağımsız olduğu için geleneksel denizaltılarda gerekli duyulduğu gibi, denizaltının sıklıkla yüzeye çıkma ihtiyacından kurtarır; bir nükleer reaktör tarafından üretilen büyük miktardaki güç, nükleer denizaltıların yüksek hızda, uzun süre kullanılmasına olanak tanır; ve varış noktalarında sadece yiyecek gibi tüketilir malların depolanması gerekir. Yeni nesil nükleer denizaltılar 25 yıllık ömrü boyunca asla yeniden doldurulma ihtiyacı duymaz. Diğer yandan geleneksel denizaltılarda, elektrik akülerinde depolanan sınırlı güç, en gelişmiş geleneksel denizaltı bile düşük hızda sadece birkaç gün, en yüksek hızda ise sadece birkaç saat denizin altında kalabilir anlamına gelir. Havasız güç sağlamadaki son geliştirmeler bu dezavantajı biraz azaltmıştır. Nükleer teknolojinin yüksek gideri, pek az ülkenin nükleer denizaltılara sahip olabileceği anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Typhoon sınıfı denizaltı</span> Diğer adıyla Project 941 Akula, Sovyetler Birliği için tasarlanan nükleer balistik füze denizaltıları sınıfıdır

Typhoon sınıfı, ya da diğer adıyla Project 941 Akula, Sovyetler Birliği tarafından Sovyet Donanması için tasarlanıp inşa edilen bir nükleer balistik füze denizaltıları sınıfıdır. 48.000 tonluk su altı deplasmanıyla Typhoonlar, şimdiye kadar yapılmış en büyük denizaltılardır, 160 kişilik mürettebat için aylarca su altında kaldıklarında rahat yaşam olanaklarını barındırabilirler. Komünist Parti Genel Sekreteri Leonid Brejnev'in 1974 tarihli bir konuşmasında yeni bir tip tanımlarken kullandığı tayfun kelimesiyle ilişkili olduğu iddia edilse de, NATO raporlama adının kaynağı belirsizliğini koruyor.

<span class="mw-page-title-main">Hugo von Pohl</span>

Hugo von Pohl, 1915 yılından 1916'a dek Alman Filosuna kumandanlık etmiş amiral, I. Dünya Savaşı kumandanlarındandır.

Henry Hugh Gordon "Dacre" Stoker, ÜHM KD yaygın olarak filmlerde HG Stoker ya da Dacre Stoker adıyla anılan sinema ve tiyatro oyuncusu olmasıyla birlikte Birinci ve İkinci Dünya Savaş'larında Kraliyet Donanması subayı olarak görev yapmıştır. Ayrıca polo, kroket, hurling ve tenis sporlarında aktif sporculuk yapmış, Osmanlı'ya esir düşmüştür. 77 yaşında iken Wimbledon Tenis Turnuvası'nda rekabet etmiştir. 1962 yılında ise İrlanda'da kroket şampiyonu olmuştur. Yazar Bram Stoker kuzenidir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Filosu</span> Kuzeybatı Rusyanın savunmasından sorumlu Rus Donanması birimi

Kuzey Filosu, Rusya Deniz Kuvvetleri'nin ülkenin kuzeybatısının savunulmasından sorumlu filosudur. Karargahı Severomorsk'ta yer almakta olup Kola Körfezi çevresinde bir dizi filo üssü bulunmaktadır.

Vasili Aleksandroviç Arhipov Küba Füze Krizi sırasında bir Sovyet nükleer saldırısını önlemiş bir Sovyet Donanması subayıydı. Böyle bir saldırı büyük bir küresel termonükleer tepkiye neden olabilirdi.

<i>Girdap</i> (roman) Clive Cussler tarafından yazılmış bir macera romanı

Girdap, Clive Cussler'ın yazdığı bir macera romanıdır. Yazarın baş kahramanı Dirk Pitt'in yer aldığı ilk kitap olmasa da Cussler, bunun popüler aksiyon kahramanının başrolde olduğu yazdığı en eski hikâye olduğunu belirtmiştir. Yazımına 1965'te başlanmasına rağmen, çok sayıda iç tartışmanın ve arkadaşlarından, ailesinden ve yayıncısından gelen çok sayıda teşvikten sonra 1983'te yayınlandı.

<i>Jack Ryan: Gölge Ajan</i>

Jack Ryan: Gölge Ajan yazar Tom Clancy tarafından yaratılan Jack Ryan karakterine dayanan 2014 yapımı bir Amerikan aksiyon gerilim filmi. Bu film Jack Ryan' serisi'nin beşinci ve yeniden başlatma'nın ikinci filmidir. Öncekilerden farklı olarak, belirli bir Clancy romanının uyarlaması değil, orijinal bir hikâyedir. Başrolde Chris Pine yer alıyor ve Alec Baldwin, Harrison Ford ve Ben Affleck'in ardından Ryan'ı canlandıran dördüncü aktör oluyor. Filmin yönetmenliğini Kevin Costner ve Keira Knightley ile birlikte rol alan Kenneth Branagh üstleniyor.