İçeriğe atla

Kızık boyu

Kızık boyuna ait sembol

Kızık boyu Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuzların 24 boyundan biridir. Bu boyların Bozoklar kolundan (sağ kolundan) Oğuz Kağan'ın oğlu Yıldız Han'ın soyundan geldikleri kabul edilir. Kızık “yasakta pek ciddi ve kuvvetli” anlamındadır.[1] Oğuz boylarıyla birlikte Anadolu'ya gelmiş ve bir Türk yurdu olmasında önemli rol oynamıştır. 16. yüzyıl Osmanlı tahrir defterlerinde Kızıklara ait yirmi sekiz köy tespit edilmiştir.[2] Anadolu'da Kızıkların en yoğun olarak yaşadıkları yerler Gaziantep, Kahramanmaraş, Adıyaman, Bursa, Tokat, Bolu ve Ankara dolaylarıdır.[3] Ayrıca Balıkesir ili Manyas ilçesine bağlı Kızık ve Kızıksa köyleri ve Bolu ili Seben ilçesine bağlı Kızık köyü ve yaylası da bulunmaktadır.[4] Bursa'da Uludağ'ın kuzey eteklerinde beş tane Kızık köyü bulunur. Cumalıkızık, Değirmenlikızık, Fidyekızık, Hamanlıkızık ve Derekızık. Günümüze ulaşamayan diğer yerleşimler ise şunlardır: Bayındırkızık, Dallıkızık, Kızık, Bodurkızık, Ortakızık, Camilikızık, Kiremitçikızık, Kızıkşıhlar ve Kızıkçeşme.

Kaynakça

  1. ^ Oğuz boyları listesi. Türkçe Wikipedia.
  2. ^ TDV İslâm Ansiklopedisi, 25. cilt, 542-543 numaralı sayfa. Kaynağına 29 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 29 Ocak 2018 tarihinde erişildi.
  3. ^ Oğuz Türklerinin Kızık Boyu ve Bursa'daki Kızıklar. 27 Temmuz 2017 tarihli kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2018
  4. ^ "MANYAS MAHALLELERİ VE KÖYLERİ BALIKESİR". www.nufusune.com. 25 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cumalıkızık</span>

Cumalıkızık, Türkiye'nin Bursa ilinin Yıldırım ilçesine bağlı bir mahalledir. Bursa şehir merkezine 11 kilometredir. Ortalama 20 dakikada ulaşım sağlanır. Uludağ'ın kuzey eteklerinde kurulmuş ve hâlen yaşayan beş Kızık köyünden biridir. Diğer Kızık köyleri şunlardır: Değirmenlikızık, Fidyekızık, Hamanlıkızık ve Derekızık. Bayındırkızık, Dallıkızık, Kızık, Bodurkızık, Ortakızık, Camilikızık, Kiremitçikızık, Kızıkşıhlar ve Kızıkçeşme ise günümüze ulaşamamıştır. Cumalıkızık Etnografya Müzesi burada bulunmaktadır. 2000'de UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dahil edilen Cumalıkızık, 2014'te Bursa ile birlikte Dünya Mirası olarak tescil edildi.

<span class="mw-page-title-main">Bayat boyu</span> Oğuz boyu

Bayat boyu, Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuzların 24 boyundan biri ve Kaşgarlı Mahmud'a göre Divân-ı Lügati't-Türk'teki yirmi iki Oğuz bölüğünden dokuzuncusu; "Bayat"lardır. Belgeleri şudur: diye tanımladığı bir Oğuz boyudur. Bu boyun, Bozoklar'dan Oğuz Kağan'ın oğlu Gün Han'ın soyundan geldiği kabul edilir. Ancak Kaşgarlı'nın bu sıralamada o dönem güç kazanan öncesinde ise 24. sırada bulunan Kınıkları 1. sıraya çıkarması da göz önünde bulundurulmalıdır. Kaşgarlı dışında genel kanıysa Kayıların 1. sırada, Bayatların ise 2. sırada olduğu şeklindedir.

<span class="mw-page-title-main">Dodurga boyu</span> Oğuz boyu

Dodurga boyu, bir Oğuz boyudur.

<span class="mw-page-title-main">Çavuldur boyu</span> Oğuz boyu

Çavuldur boyu, Çuvaldar boyu veya Çovdur boyu, Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuzların 24 boyundan biri ve Kaşgarlı Mahmud'a göre Divân-ı Lügati't-Türk'teki yirmi iki Oğuz bölüğünden "Yirmincisi; "جووَلدَر Çuvaldar"lardır. Belgeleri şudur : " diye tanımladığı bir Oğuz boyudur. Kaşgarlı Mahmud'un listesindeki Oğuz boylarının adları, zamanlarındaki söyleniş şekillerine göre yazılmıştır. Besim Atalay dipnotunda, Bu kelime bugün Anadolu'da "Çavundur" şeklinde söylenmektedir. Bu isimde Çankırı, Amasya illerinde köyler vardır, diye yorumlamıştır. Günümüzde Çankırı ili Kurşunlu ilçesine bağlı Çavundur beldesi, Isparta ili Şarkikaraağaç ilçesine bağlı Çavundur köyü ve Amasya ili Merzifon ilçesine bağlı Çavundur köyü. Ankara ili Çubuk ilçesine bağlı Yukarı Çavundur beldesi ve Aşağı Çavundur köyü bulunur. Ayrıca Türkmenistanda da Çavundur ili bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Eymür boyu</span> Oğuz boyu

Eymür boyu, Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuzların 24 boyundan biri ve Kaşgarlı Mahmud'a göre Divân-ı Lügati't-Türk'teki yirmi iki Oğuz bölüğünden onbirincisi; "Eymür"lerdir. Belgeleri şudur : diye tanımladığı bir Türkmen Oğuz boyudur. Bugün Anadolu'nun değişik yörelerindeki eymir köyleri Alevi veya Sunni inançlara sahiptir. Bu boyların Üçoklar kolundan Oğuz Kağan'ın oğlu Dağ Han'ın soyundan geldikleri kabul edilir. Eymür ismi Oğuz Han'ın oğullarından üçoklardan Dağhan'ın oğlu Eymür'den gelmektedir. 1071'den 500 yıl önce Anadolu'ya ilk gelen Oğuz boyu'nun Eymürler olduğu mezar taşları ve tarihi kalıntılardan öğrenilmiştir.Türklerin Anadolu'ya girişi 1071 den önce Eymürler ile başlamış.

Doğancı, bir yer ismi, şu anlamlara gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">İğdir boyu</span> Oğuz boyu

İgdir boyu, Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuzların 24 boyundan biri ve Kaşgarlı Mahmud'a göre Divân-ı Lügati't-Türk'teki yirmi iki Oğuz bölüğünden ondördüncüsü; "İgdir"lerdir. Belgeleri şudur : diye tanımladığı bir Oğuz boyudur. Yazıcızāde ʿÂlì'nin, Tevārih-i Āl-i Selçuḳ adındaki eserinde “Yani eylük ve ululuk ve bahadırluk” anlamındadır ve ongunları Çakır’dır.

Kızık ile şu maddeler kastedilmiş olabilir:

<span class="mw-page-title-main">Akçagüney, Dursunbey</span>

Akçagüney, Balıkesir ilinin Dursunbey ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Kınık, İvrindi</span>

Kınık, Balıkesir ilinin İvrindi ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Üreğil, Beypazarı</span> Beypazarı, Ankara, Türkiyede mahalle

Üreğil, Ankara ilinin Beypazarı ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Eldelek, Çamlıdere</span> Çamlıdere, Ankara, Türkiyede mahalle

Eldelek, Ankara ilinin Çamlıdere ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Yahşihan, Çamlıdere</span> Çamlıdere, Ankara, Türkiyede mahalle

Yahşihan, Ankara ilinin Çamlıdere ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Kızık, Seben</span>

Kızık, Bolu ilinin Seben ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Alkaevli boyu</span>

Alkaevli (Alkarevli) boyu Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuzların 24 boyundan biridir. Günümüz yerleşkesi Sivas civarıdır. Alkaevli Sivas'ta iç Anadolu bölgesinin en büyük aile bireyi olan Elbeyli ler adında 43 köye sahip olmalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Döğer boyu</span>

Tüger boyu veya Döğer boyu, Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuz Türklerinin 24 boyundan biri ve Kaşgarlı Mahmud'a göre Divân-ı Lügati't-Türk'teki 22 Oğuz bölüğünden 18.'si "Tüger"lerdir. Belgeleri şudur: diye tanımladığı bir Oğuz boyudur. "Beydili" olarak da adlandırılırlar. Tüger kelimesi günümüz Anadolu'da düver ve döğer şekillerini almıştır. Yuvarlak kereste, anlamında olarak Batı Anadolu'da kullanılır; sırıktan kalın, kirişten incedir. Afyonkarahisar'da Diyarbakır'da Kayseri'de Konya' da Burdur'da Sivas'ta ve Muğla'da Bolu Dörtdivan'da Yukarı Düğer bu adda bir köy vardır ve Dörtdivan'da Düğer yaylasında oğuz boylarına ait yazıtlar göze çarpmaktadır. Türkiye'nin dışında ise Suriye, Carablus ve Rakka şehirlerinde ise hâӀâ yer ismi olarak adlandırılır. Gittikleri yerlere "Döğer" ya da "Beydili" isimlerini vermişlerdir. Osmanlı devrinde Diyarbakır ile Halep arasındaki en güzel yaylaklar tamamen "Döğer" oymakları tarafından tutulmuştur.

Çepniler, Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuzların 24 boyundan biri, Çepni boyu. Şu anlamlara gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Boğazpınar, Manyas</span> Türkiyede bir köy

Boğazpınar Balıkesir ilinin Manyas ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Kızık, Manyas</span>

Kızık Balıkesir ilinin Manyas ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıksa, Manyas</span>

Kızıksa Beldesi Balıkesir ilinin Manyas ilçesine bağlı bir belediyedir.