Kıta Ablukası - Turkipedia

Kıta Ablukası, 1807-1814 döneminde Fransa ve uydu devletlerinin, Büyük Britanya Krallığı'na uyguladığı ambargodur.

Büyük Britanya Krallığı ile Fransa arasındaki düşmanlık Orta Çağ'a dayanıyordu, cumhuriyetçi devrime Büyük Britanya Krallığı'nın başından beri karşı çıkması düşmanlığı pekiştirmişti. Sanayi Devrimi ile beraber İngiltere'nin başlattığı atılım Fransa'yı ürkütmekteydi. Deniz yoluyla adayı işgal etmek isteyen Napolyon'un planları Trafalgar yenilgisi ile suya düşünce Napolyon bir yıpratma savaşına karar verdi.

1807'den itibaren tüm Fransız limanları Britanyalılara kapatıldı. Ayrıca Fransız güdümündeki diğer kıta ülkeleri de (Rusya, Avusturya, İspanya, Hollanda, İtalya, Prusya vs) ablukaya katılmaya zorlandı.

Fransa-Rusya ve Büyük Britanya Krallığı-ABD savaşları

Napolyon tüm kıtada hiçbir gedik bırakmamak istiyordu ve kıtadaki tüm krallara boyun eğdirmeye kalkıştı ancak Portekiz ve İsveç kararı kabul etmedi.

1807'de Fransızlar karadan ve denizden Portekiz'e saldırdı. Kral, Britanya donanmasının yardımıyla Brezilya'ya kaçmayı başardı; ülkesi işgal edildi. Ancak Napolyon'un bölgedeki kontrolü artırmak istemesi yerli halkı rahatsız etti ve Yarımada Savaşı patlak verdi.

İsveç ise Rusya tarafından işgal edilerek susturuldu. Ancak Britanya'nın desteğini arkasına alan İsveç direnişçileri, Napolyon'un eski dostu ve yeni düşmanı Bernadotte'un önderliğinde savaşı sürdürdü.

Napolyon'un bu hesapsız girişimi başarısız oluyordu. Abluka, Büyük Britanya'nın aksine kıta Avrupa'sını vurdu. Avrupa pazarını kaybeden Britanyalılar yeni pazar arayışını hızlandırdılar ve dünyanın geri kalan kısmına yayıldılar. Kıtanın Napolyon diktası altında adeta felç olması Büyük Britanya Krallığı'yı deniz aşırı ülkelerde rakipsiz bıraktı ve büyük sömürge imparatorluğunun kuruluşunu hızlandırdı.

Öte yandan kıtada pek çok mal bulunamaz hale gelmişti. Napolyon'un ticareti düzenleyen baskıcı kararnameleri diğer Avrupa ülkelerinde hoşnutsuzluk yarattı. Ablukadan zarar gören Rusya, karara daha fazla uymayacağını açıkladı ve 1812'de limanlarını Büyük Britanya'ya açtı. Politikasının başarısız olduğu gerçeğini bir türlü hazmedemeyen Napolyon işi inada bindirdi, ablukadan vazgeçmek yerine Rusya'ya savaş açtı.

Büyük Britanya'nın okyanus ötesindeki baş düşmanı olan ABD ise Fransa'ya destek amacıyla ablukaya katılmıştı. Bu karar Büyük Britanya için bir tehditti; ablukanın kıta dışına sıçramaması için İngilizler 1812'de ABD'ye savaş açtı.

Avrupa krallarının gönülsüzce sürdürdüğü abluka, Napolyon'un 1814'ye yenilmesiyle beraber kendiliğinden sona erdi.

Kıta Ablukası'nın başarısız oluşu, 19. yüzyılda adeta kural haline gelen "denizlere hükmeden dünyaya hükmeder" savının en büyük kanıtlarından biridir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı</span> Avrupada başlayan küresel savaş (1914–1918)

I. Dünya Savaşı, 28 Temmuz 1914 tarihinde başlayıp 11 Kasım 1918 tarihinde sona eren Avrupa merkezli küresel bir savaştır. II. Dünya Savaşı'na (1939-1945) kadar Dünya Savaşı veya Büyük Savaş olarak adlandırılmıştır. Savaşın taraflarından biri olan Osmanlı İmparatorluğu'nda "Genel Savaş" anlamında Harb-i Umumi, halk arasında ise Seferberlik olarak adlandırılmıştır. 1917'de Amerika Birleşik Devletleri'nin savaşa katılmasına kadar bu savaş ABD basınında Avrupa Savaşı olarak anılmıştır. Savaşan taraflar, çoğunlukla Avrupa, Kafkasya, Amerika, Orta Doğu ve Afrika ile Asya'nın bazı bölgelerinde çatıştılar.

<span class="mw-page-title-main">Viyana Kongresi</span> Mutlak monarşilerin demokratik ayaklanmalara karşı birleştikleri kongre

Viyana Kongresi, Napolyon Savaşları sonunda Fransız ordusunun, koalisyon orduları tarafından tümüyle yenilgiye uğratılmasının ardından, Avrupa’daki sınırları ve güçler dengesini yeniden belirlemeye yönelik kararlar almak üzere toplanmış olan kongredir.

Prusya, tarihin değişik dönemlerinde değişik anlamlarda kullanılmış bir isim olmakla birlikte en çok 1713-1867 yılları arasında kendine Prusya Krallığı adını veren ve Orta Avrupa'da hüküm süren Alman devletinin ismidir.

Napolyon Bonapart veya I. Napolyon kısaca Napolyon, Fransız asker, politikacı ve 1804-1814 arası Fransa imparatoru. Gerek Fransız Devrim Savaşları gerekse Napolyon Savaşları sırasında Fransa'ya önderlik ettiği gibi tüm Avrupa'yı da etkilemiş önemli bir komutandır. Girdiği savaş ve çatışmaların büyük bölümünü kazanmış, 1815'teki nihai yenilgisine kadar hızla Avrupa kıtasının hakimiyetini ele geçirmiştir. Tarihteki en önemli komutanlardan biri olan Napolyon'un savaşları dünyanın her yerinde askerî okullarda ders olarak okutulmaktadır ve kendi Avrupa tarihinin en ünlü ve en tartışmalı siyasi figürlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Kiel Antlaşması</span>

Kiel Antlaşması, Napolyon Savaşları sırasında, Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı ile İsveç'in oluşturduğu tarafla Danimarka-Norveç arasında 14 Ocak 1814'te imzalanan ve taraflar arasındaki çarpışmaları sona erdiren antlaşmadır.

Napolyon Savaşları, Fransız Devrim Savaşları'nın ardından Napolyon önderliğindeki Fransa ile Avrupa'nın diğer güçlü devletlerinin oluşturduğu koalisyon arasında gerçekleşen savaş dönemi. Başlangıç tarihinin hangi yıl olduğuna dair tarihçiler ve araştırmacılar arasında fikir birliği yoktur. 1800-1815 yılları arasında, yaklaşık 15 yıl sürmüştür.

Yarımada Savaşı veya İspanyol Bağımsızlık Savaşı, Napolyon Savaşları'nın İber Yarımadası'nda geçen bölümüdür. Fransız ordusu dağlık İber Yarımadası'nda modern savaş taktiklerinden mahrum savaşmış, düzenli ordular yerine gerillalara karşı savaşıldığı için yoğun kayıplar vermişlerdir. Bu sebeple Fransızlara karşı İngiliz, İspanyol ve Portekiz kuvvetleri arasında geçen savaş, Napolyon'un ordusunu yavaş yavaş tüketmiş ve devrilmesinde etkili olmuştur.

Yüz Gün Savaşı veya Yedinci Koalisyon Savaşı, Birinci Fransa İmparatorluğu imparatoru Napolyon Bonapart’ın 1814 Fontainebleau Antlaşması gereğince sürgün edildiği Elba Adasındaki sürgünden kaçarak Paris’e döndüğü 20 Mart 1815 tarihiyle, kral XVIII. Louis’nin Fransa tahtına döndüğü 8 Temmuz 1815 tarihleri arasındaki 111 günlük dönemi anlatır. Bu dönemde Napolyon Savaşları yeniden başlamış ve Waterloo Muharebesi yaşanmıştır. Yüz Gün deyimi ilk kez kralın dönüşünü kutlayan Paris valisi Gaspard de Chabrol tarafından kullanılmıştır.

Bavyera Krallığı, 1805'ten 1918 yılına kadar varlığını sürdürmüş, Bavyera Elektörlüğü'nün ardılı olan bir devletti. 1871'de Almanya'yla birleşmesinin akabinde krallık, yeni kurulan imparatorluğun içinde yer alan bir federe devlet hâline dönüştü. Güç, zenginlik ve yüzölçümü bakımından, yönetici devlet olan Prusya Krallığı'nın hemen ardında ikinci sıradaydı.

Altıncı Koalisyon Savaşında (1813–1814), Avusturya, Prusya, Rusya, Birleşik Krallık, Portekiz, İsveç, İspanya ve birkaç Alman Devleti, Fransa'yı yenerek Napolyon Bonapart'ı Elba'ya sürgüne gönderdi. Napolyon'un başarısızlıkla sonuçlanan Rusya Seferi sonrası, kıtasal güçler Rusya, Britanya, Portekiz ve İspanya, Fransa'ya karşı birlik oldu. Ordularını yeniden düzenleyen koalisyon üyeleri, 1813'te Napolyon'u Almanya'dan çıkardı ve 1814'te Fransa'yı işgal ederek Napolyon'un tahttan çekilmesini ve Bourbon Restorasyonu'nu zorladılar.

İkinci Koalisyon Savaşı, İngiltere, Avusturya ve Rusya'nın başını çektiği ve Osmanlı İmparatorluğu, Portekiz, Napoli ve çeşitli Alman monarşilerinin de dahil olduğu birçok Avrupa monarşisinin devrimci Fransa'yı hedef alan ikinci savaşıdır. Savaşta İspanya Fransa'yı destekledi.

Üçüncü Koalisyon veya Üçüncü Koalisyon Savaşı, 1803-1806 yılları arasında, Büyük Britanya - Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu - Rus İmparatorluğu Koalisyonu ile Fransa Cumhuriyeti arasında gerçekleşmiş muharebeler dizisidir. Bu koalisyon savaşında, Napolyon'un asıl amacı, Büyük Britanya'nı işgal edip, savaşı kökten bitirmekti. Trafalgar Muharebesi'nde yenilmesi üzerine, bu planı suya düştü. Bunun yerine, Rusya hariç tüm Kıta Avrupası'nı işgal etmeye başladı.

Avrupa uyumu ya da Avrupa ahengi ; Napolyon Savaşları'nın sona erdiği 1815 yılından I. Dünya Savaşı'nın patlak verdiği 1914 yılına kadar geçen dönemde, Avrupa devletlerinin uluslararası arenada siyasi güçler dengesini gözeterek hareket etmelerini sağlayan sistem. Viyana Kongresi'nin ardından hayata geçirildiği için Kongre Düzeni olarak da bilinir. Uyum sistemi genellikle büyük devletlerin barışın tehdit edildiğine inandıkları anda topladıkları konferanslar şeklinde yürüyordu

IV. Gustav Adolf, 1792'den 1809'a kadar İsveç kralıdır. Kendisi, III. Gustav'ın ve Sophia Magdalena'nın en büyük oğludur.

Beşinci Koalisyon, 1809 yılında Avusturya İmparatorluğu ve Birleşik Krallık'ın Fransız İmparatorluğu ve Bavyera'ya karşı kurduğu koalisyon savaşıdır. Savaş aslında Avusturya ve Fransa arasındayken her iki tarafında müttefikleri savaşa dahil oldu ve Avusturya koalisyon ekibi kurarken, Napolyon da Ren Konfederasyonu'nu oluşturdu. Halihazırda Yarımada Savaşı sürerken Avrupa'da yer alan Britanya, Avusturyalıları rahatlatmak için Hollanda Krallığı'na bir sefer düzenledi; ancak bu çaba çatışmanın sonucunu etkilemedi.

Napolyon'un Rusya seferi, Rusya'da verilen isimle 1812 Vatanseverlik Savaşı, Fransa'da verilen isimle Rus Cephesi, 24 Haziran 1812 tarihinde Napolyon Bonapart'ın Büyük Ordusunun Rus ordusuyla savaşıp yenmesi için Neman Nehri'ni geçmesiyle başladı. Napolyon'un emeli Çar I. Aleksandr'ı Britanyalı tacirlerle ticaret yapmayı durdurma zorunluluğunda bırakmak ve böylece Birleşik Krallık'ı savaşı sonlandırmaya itmekti. Resmî olarak verilen sebepse Polonya'yı Rus tehdidinden korumaktı. Bu doğrultuda, Polonyalıların desteğini kazanmak ve savaşı gerekçelendirmek adına Napolyon savaşa "İkinci Polonya Savaşı" adını verdi.

Finlandiya Savaşı, 1808-1809 yılları arasında İsveç ve Rus İmparatorluğu arasında gerçekleşen bir savaştır. Savaşın sonucu olarak Finlandiya İsveç'ten ayrılarak Rus İmparatorluğu'na bağlı özerk bir grandüklük haline geldi. Diğer önemli etkiler ise 1809 İsveç Devrimi'nin patlak vermesi ve buna bağlı olarak İsveç parlamentosunun yeni bir anayasayı kabul etmesi ile 1818'de yeni İsveç kraliyet ailesi olan Bernadotte Hanedanı'nın kurulmasıydı.

Henry Addington, 1801-1804 yılları arasında Birleşik Krallık Başbakanı olarak görev yapmış İngiliz Muhafazakâr devlet adamıdır.

Britanya Seylanı, günümüzde Asya kıtasına bağlı bir ada konumunda Sri Lanka'da 1815 ile 1948 yılları arasında kurulu olan Büyük Britanya koloni bölgesi.

Paris Antlaşması 6 Ocak 1810'da İsveç'in, Rusya İmparatorluğu tarafından 1808-1809 Finlandiya Savaşı'nda yenilmesinin ardından Fransa ve İsveç arasındaki savaşı sona erdiren antlaşma.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.