Asya veya Asya Kıtası, Avrupa'nın doğusunda, Büyük Okyanus'un batısında, Okyanusya'nın kuzeyinde ve Arktik Okyanus'un güneyinde bulunan kıta, yüz ölçümü olarak Dünya'nın en büyük kıtası, aynı zamanda nüfus açısından en kalabalık kıtasıdır. Sınırları değişkenlik gösterse de Avrupa ve Afrika kıtaları ile kara sınırı vardır. Avrupa ile birlikle Avrasya'yı, Avrupa ve Afrika kıtalarıyla birlikte Eski Dünya'yı oluşturur. İnsanlığın Afrika'dan çıktıktan sonra ayak bastığı ilk kıta olan Asya, aynı zamanda Dünya üzerindeki birçok dinin çıkış bölgesidir. Ortadoğu kökenli İslam, Hristiyanlık gibi İbrani dinler ile Hint Yarımadası kökenli Budizm ve Hinduizm gibi Dharmatik dinler buna örnektir. Kuzey Kutup Dairesi'nden Ekvator'a kadar uzanan Asya Kıtası, yeryüzünün en alçak noktası olan Lut Gölü ve en yüksek noktası olan Everest gibi çok farklı yeryüzü şekillerini içinde barındırır.
Avrupa, kuzeyde Arktik Okyanusu, batıda Atlantik Okyanusu, güneyde Akdeniz ve doğuda Asya ile çevrili bir kıtadır. Avrupa'nın Asya'dan Ural Dağları, Ural Nehri, Hazar Denizi, Büyük Kafkaslar, Karadeniz ve Türk Boğazlarının su yolları ile ayrıldığı kabul edilir.
Avrasya, Avrupa ile Asya'yı kapsayan coğrafi bölgeye verilen isim.
Pangea, Paleozoyik sonları ile Mezozoyik başlarında var olmuş dördüncü ve son süperkıtadır. Yaklaşık 335 milyon yıl önce daha önceki erken kıta parçalarından toplanarak bir araya geldi ve yaklaşık 200 milyon yıl önce ayrılmaya başladı. Günümüzdeki yeryüzünün aksine, bu süperkıtanın daha fazla bir kısmı güney yarımkürede bulunuyordu ve etrafı süper okyanus Panthalassa ile çevriliydi. Pangea magma tabakasındaki konveksiyonel hareketler sonucunda güneyde Gondvana ve kuzeyde Laurasia (Lavrasya) olarak ikiye bölünmüştür. İlerleyen evrelerde bu 2 kıta daha fazla parçaya ayrılarak günümüzdeki kıtalara dönüşmüştür. Pangea, günümüze kadar var olan süperkıtaların sonuncusu ve jeologlarca biçimi ortaya çıkarılanların ilkidir.
Yeni Dünya, Afrika-Avrasya dışında kalan ana karaları ifade eden terimdir. Çoğunlukla Amerika ana karasını belirtmek için kullanılır.
Çift toynaklılar, memelilerin eteneliler (Placentalia) infra sınıfına ait bir takım. Takım, su aygırları, domuzlar, pekariler, geyikler, koyun ve keçiler gibi karasal canlıların yanında balinaları da içerir. Yaklaşık 270 adet karada yaşayan çift toynaklı türü mevcuttur. Bunlardan özellikle boynuzlugiller familyasına ait türler, insanlar için ticari açıdan çok önemlidir. Çift toynaklılar, günümüzün en başarılı otçul kara canlılarındanlardır.
Avrafrasya, Avrasika, Afrika-Avrasya ya da Afro-Avrasya Afrika ve Avrasya'yı tek bir kıta olarak tanımlayan terimlerdir. Bütünü oluşturan kıtalar Dünya nüfusunun yaklaşık %85'ini kapsar. Ayrıca bu kıta Eski Dünya olarak bilinir. Bazı akademisyenler Avrafrasya olarak bahsederler, buna rağmen bu terimler genel kullanıma geçmedi. Jeopolitikada, Afrika-Avrasya'nın anakarası Dünya Adası olarak bahsedilir. Bu gezegenin en büyük kıtasıdır.
Dört Kıta Atristik Patinaj Şampiyonası (4CC) yıllık artistik patinaj yarışmasıdır. Yarışmanın dört kıtası Amerika, Asya, Afrika ve Avustralya olup bu kıtalar Avrupa hariç dört olimpik halka ile ifade edilirler. Patenciler Tek erkekler, Tek Bayanlar, Çiftler ve Buz dansı'nda yarışır.
Kıtalararası şehir, birden fazla kıtada yer alan bir şehirdir. Böylesi bir şehri kıtalararası yapan özellik, 1) kara üzerindeki alanının kıta sınırının iki tarafında yer alması veya 2) şehrin idarî denetiminde olan bazı adaların, şehrin kurulu olduğu kıtadan başka bir kıtaya ait olmasıdır. Aşağıdaki alfabetik listede kıtalararası şehirlere örnekler verilmiştir:
- İstanbul, Türkiye'nin en büyük şehri ve iki kıtalı şehirlerin en iyi bilinen örneğidir. İstanbul Boğazı onun Avrupa ve Asya kısımlarını ayırır. İstanbul ili ile aynı sınırlara sahiptir, sakinlerinin %65'i Avrupa'daki 19 ilçede, %35 ise Asya'daki 12 ilçede yer alır.
- Çanakkale Türkiye'nin İstanbul'dan sonra ikinci kıtalararası şehridir. Çanakkale Boğazı onun Avrupa ve Asya'daki topraklarını ayırır. Sekiz ilçe Asya kıtasında bulunurken, Gelibolu ve Eceabat ilçeleri Avrupa'dadır. Ege Denizi'nde bulunan Gökçeada ve Bozcaada şehrin diğer iki ilçesidir.
- Atyrau, batı Kazakistan'da bir şehir; Ural nehri'nin ağzı tarafından ikiye bölünmüştür. Hemen neredeyse tamamı Asya'da yer alır ama ufak bir bölümü Avrupa'ya uzanır.
- Orenburg, Ural nehri üzerinde bir Rus şehri. Çoğu Avrupa'da yer alır, ama güney tarafının bir kısmı Ural'ın öbür tarafındaki Asya'ya uzanır.
- Süveyş, Süveyş kanalı üzerinde bir Mısır şehri. Süveyş Vilayeti ile aynı sınırlara sahiptir. Hemen tamamı Afrika'da yer alır ama ufak bir bölümü doğuda Asya'ya doğru uzanır.
2010 Dört Kıta Artistik Patinaj Şampiyonası, Dört Kıta Artistik Patinaj Şampiyonaları'nın 2009/2010 sezonunda düzenlenenidir. Patenciler, tek Erkekler, tek Bayanlar, Çiftler ve Buz dansı disiplinlerinde yarışmaktadır. Şampiyona Uluslararası Paten Birliği'ne üye Avrupa ulusları haricindekilere açıktır. Dört kıta ismi Amerika, Asya, Afrika ve Avustralya kıtalarını temsil etmektedir.
Lavrasya (Laurasia), süperkıta Pangea'nın parçalanmasından sonra kuzeyde kalan kısım. Pangea öncesi 510 milyon yıl ile 280 milyon yıl ve Pangea sonrası 250 milyon yıl ile 55 milyon yıl önce var olmuştur. Günümüzde Kuzey Yarımküre'de bulunan Kuzey Amerika, Avrupa, 300 milyon yıl önce Lavrasya ve Gondvana çarpışarak Pangea'yı oluşturmuştur. 250 milyon yıl önce Pangea parçalanmaya başlayınca kuzeyde Lavrasya ve Gondvana kıtaları olmuştur. Ayrıca aralarında bugünkü Atlas Okyanusu görülmeye başlamıştır. 142 milyon yıl önce Lavrasya ve Gondvana da parçalanarak bugünkü kara parçaları oluşmuştur.
Avustralya, anakara Avustralya, Tazmanya, Seram, Yeni Gine'nin büyük bölümü ve diğer komşu adaların bazılarından oluşan kıta. Kıta, bazen teknik kaynaklarda anakara olan Avustralya'dan ayrılması için Sahul, Avustralineya ya da Meganezya isimleriyle bilinir. İngiliz kavramındaki geleneksel yedi kıtanın en küçüğüdür. Yeni Zelanda Avustralya kıtasının bir parçası değildir, su altındaki ayrı Zelandiya kıtasının bir parçasıdır. Zelandiya da Avustralya da, Avustralasya ve Okyanusya olarak bilinen geniş bölgelerin parçasıdır.
2011 Dört Kıta Artistik Patinaj Şampiyonası 2010-2011 sezonunda düzenlenen Dört Kıta Artistik Patinaj Şampiyonasıdır. Patenciler Dört Kıta Şampiyonu unvanı için dört ayrı kategoride kadınlar, erkekler, çiftler ve buz dansında yarışacaktır. Dört Kıta Amerika, Asya, Afrika, Okyanusya kıtalarını ifade etmektedir. Avrupa kıtası için 2011 Avrupa Artistik Patinaj Şampiyonası düzenlenmiştir.
2012 Dört Kıta Artistik Patinaj Şampiyonası 2011-2012 sezonunda düzenlenen Dört Kıta Artistik Patinaj Şampiyonasıdır. Patenciler Dört Kıta Şampiyonu unvanı için dört ayrı kategoride kadınlar, erkekler, çiftler ve buz dansında yarışacaktır. Dört Kıta Amerika, Asya, Afrika, Okyanusya kıtalarını ifade etmektedir. Avrupa kıtası için 2012 Avrupa Artistik Patinaj Şampiyonası düzenlenmiştir.
Avrasya Levhası Dünya'nın ana tektonik levhalarından biridir. Arabistan Altkıtası, Hint alt kıtası ve Sibirya'nın doğusu dışında Avrasya kıtası'nın neredeyse tamamına uzanmaktadır. Bu kıtasal levha ayrıca hem Endonezya, Filipinler, Japonya'nın güney kesimi ve İzlanda'yı hem de Kuzey Atlantik'in doğu yarısı ve Kuzey Denizi'nin birçok yerini kapsamaktadır. Batı parçası Alpler'in yapısı ile ilişkili olarak daha çok Avrupa Levhası olarak bilinir.
Okyanusların sınırları, Dünya'da bulunan okyanus suların sınırlarıdır. Okyanusların tanımı ve sayısı, bu kabul kriterine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Dünyadaki okyanusların çoğunlukla birkaç ayrı okyanus gibi görülmesine rağmen, okyanus sularının birbirine bağlı şekilde olması ve bu sular arasında bir vücudun parçaları gibi sürekli bir değişim olabilmesidir. oşinografi olarak adlandırılan bu kavram hayati önem taşır. Okyanuslarda çeşitli kriterlere göre adlandırılan bir takım bölünmeler vardır. Bunlar; Pasifik Okyanusu, Atlas Okyanusu, Hint Okyanusu, Arktik Okyanusu ve Antarktika gibi bölünmelerdir. Okyanusların küçük bölümlerine de deniz, körfez, koy, boğaz vb. isimler verilir.
Tetis Okyanusu veya Tetis Denizi, Paleozoik-Mezozoik-Erken Tersiyer süresince Gondvana ve Lavrasya arasında batı-doğu yönünde uzanan eski okyanustur. Tetis Okyanusu'ndan geriye günümüzde Akdeniz, kuzeydeki Paratetis kolundan ise Karadeniz, Aral Gölü ve Hazar Denizi kalmıştır.
Afrika levhası, Nubian Plakası olarak da bilinir, Afrika kıtasının büyük bölümünü ve batı ve güneydeki bitişik okyanus kabuğunu içeren büyük bir tektonik levhadır. Afrika levhası, dünyanın büyük tektonik levhalarından biridir. Litosfere ait karasal ve okyanusal tabanı birlikte barındırır. Güney Amerika, Kuzey Amerika, Avrasya, Arap, Hindistan, Avustralya ve Antarktika levhalarıyla çevrilidir. 200 milyon yıl önce Trias zamanında Pangea süper kıtasının parçalanması ile Gondvana kıtası oluşmuştur. Gondvana kıtasının parçalanması ile Afrika, G. Amerika, Hindistan, Antarktika ve Avustralya kıtaları oluşmuştur.
UCI Kıta Yarışları 2005'ten beri bir dizi yol bisikleti yarışı yarışması için kıta yarışlarıdır. Beş devre UCI Dünya Turu ve 2020 itibarıyla UCI ProSeries altında 3. seviyede sıralanmıştır. Hem Dünya Turu hem de Kıta Devreleri çeşitli bisiklet takımı yarışlarının düzenli olarak yarıştığı bir dizi yarıştan oluşur. Uluslararası Bisiklet Birliği (UCI) tarafından dünyanın her yerinde bisikletin genişlemesini teşvik etmek için yeterli ve gerçekçi bir içerik sağlamak amacıyla tanıtıldı.
Kıta Şampiyonası farklı spor dallarında kıtalarda yapılan yarışmalardır. Kıta Şampiyonası bu anlamlara gelebilir:
- Afrika Şampiyonası
- Asya Şampiyonası
- Avrupa Şampiyonası
- Okyanusya Şampiyonası
- Pan Amerikan Şampiyonası
- Orta Amerika Şampiyonası
- Kuzey Amerika Şampiyonası
- Güney Amerika Şampiyonası
- Kıta Gençlik Şampiyonası
