İçeriğe atla

Kıstak

Tazmanya'da Kuzey ve Güney Bruny Adalarını birbirlerine bağlayan kıstak

Kıstak, berzah, deniz içinde iki adet kara parçasını birbirine bağlayan dar kara parçasıdır. Yunanistan'da Mora Yarımadası'nı Yunanistan Yarımadası'nın geri kalanına bağlayan Korint Kıstağı, Kuzey ve Güney Amerika'yı bağlayan Panama Kıstağı, Mısır'ı Afrika'ya ve Asya'ya bağlayan Süveyş Kıstağı bu coğrafi oluşumlara verilebilecek örneklerdir.

Kıstaklarda açılan kanallarla komşu denizlerin birbirine bağlanır. Bu masraflı ve yorucu işlemdir. Açılan kanal deniz trafiğini kolaylaştırmakta, ticaret canlanmaktadır. Dolayısıyla eski çağlardan beri önemli liman kentlerin kuruluş yeri olmuşlardır. Holosen'de en fazla değişime uğramış kıyı alanlarının başında kıstaklar gelir. Buradaki topoğrafya değişiminde, doğal etkenlerinde önemli payı vardır. Depremler, tektonik yükselme, deniz seviyesi değişimleri, akarsu taşkınları, dalgalar, kıyı boyu akıntıları ve tsunami kıstaklarda kaçınılmaz doğa olaylarıdır.[1]

Afrika

Mısır

  • İskenderiye ile Pharos adasını bağlayan Mansheya Kıstağı

Amerika

Arjantin

  • Carlos Ameghino Kıstağı – Chubut
  • Quetrihué Kıstağı – Quetrihué Yarımadası ile Nahuel Huapi Gölü arasındadır.

İngiliz Denizaşırı Toprakları

  • Doğu Falkland Kıstağı

Kanada

  • Avalon Kıstağı
  • Chignecto Kıstağı
  • Sechelt Kıstağı

Orta Amerika

Panama Kanalı

Şili

  • Brunswick Yarımada Kıstağı
  • Muñoz Gamero Yarımada Kıstağı
  • Ofqui Kıstağı – Aisén Bölge

Fransa

  • La Dune Kıstağı

Meksika

  • Tehuantepec Kıstağı

Birleşik Devletler

  • Koronado, Kaliforniya
  • Catalina Adaları Kıstağı
  • Yakın Kıstak – Fidalgo Adası
  • Madison Kıstağı
  • Maui Adası, Hawaii
  • Seattle, Washington
  • Lyme, New York

Venezuela

Asya

Metro Manila
Suez Kanalındaki Kıstak

Avrupa

Karadeniz

İzlanda

  • Westfjords Kıstağı

Irlanda

  • Cape Clear Adası Kıstağı
  • Sutton, Dublin Kıstağı

Akdeniz

Rusya

Birleşik Krallık ve İngiliz adaları

  • Bardsey Adası Kıstağı
  • La Coupée ve Sark arasında bulunan kıstak – Channel Adaları
  • Forth-Clyde Kıstağı – İskoçya
  • Man Adası Kıstağı – Langness Yarımadası, Man Adası
  • Llandudno Kıstağı
  • Mavis Grind Kıstağı – Shetland
  • Portland Adası Kıstağı
  • Rhins of Galloway Kıstağı – İskoçya
  • Stornoway Kıstağı – Lewis Yarımadası, İskoçya

Okyanusya

Avustralya

  • Eaglehawk Boyunu yakınlarında Tazmanya Kıstağı
  • Bruny Ada Kıstağı – Tazmanya Kuzey ve Güney Burnunu bağlar.
  • Yanakie Adası Kıstağı – Wilsons Burnunu Victoria anakarasına bağlar.

Yeni Zelanda

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ EREL, Levent; ÇAĞATAY, Namık. "Marmara ve Ege Denizlerinde Bazı İstmus (Kıstak ) Kıyı Yapılarının Özellikleri ve Tarihçesi" (PDF). jmo.org.tr. 1 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Mart 2020. 
  2. ^ "Coast to Coast Walkway". Auckland Council. 5 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012. 
Wikimedia Commons'ta Kıstak ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ada</span> çevresi bütünüyle sularla çevrili kara parçası

Ada, çevresi bütünüyle sularla çevrili kara parçasına verilen addır. Yeryüzündeki adaların bütünü on milyon kilometrekarelik bir yer kaplar. Adalar, tek tek olabileceği gibi, gruplar halinde de olabilir. Bu şekildeki adalara “takımada” adı verilir. Yarımada ise suyla çevrili, ancak bir tarafından ana kara parçasına bağlı bulunan coğrafi şekildir. Yer bilimi açısından adalar, kıtasal adalar ve okyanus adaları olmak üzere temelde ikiye ayrılır. Yüzen adalar ise yeni bir yer bilimi konusudur.

<span class="mw-page-title-main">Ege Adaları</span> Yunanistan yarımadası ile Anadolu yarımadası arasında bulunan 3000e yakın ada ve kayacık

Yunanistan yarımadası ile Anadolu yarımadası arasında bulunan ve toplam alanı 23.000 kilometrekare kadar olan 3000'e yakın ada ve adacığa Ege Adaları adı verilir. Ege denizindeki adalar, yüz ölçümleri çok farklı ve sayıları çok fazla olmasına rağmen yine de gruplara ayrılabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz</span> Avrupa, Asya ve Afrika arasında yer alan iç deniz

Akdeniz, Atlas Okyanusu'na bağlı, kuzeyinde Avrupa, güneyinde Afrika, doğusunda Asya kıtaları bulunan deniz. 2,5 milyon km² civarında alanı kaplayan deniz, Cebelitarık Boğazı ile Atlas Okyanusu'ndan, Çanakkale Boğazı ile Marmara Denizi'nden ve Süveyş Kanalı ile Kızıldeniz'den ayrılır. Akdeniz'in tuzluluk oranı ‰ 38 olup tuz oranı fazla olan denizler grubunda değerlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Panama</span> Orta Amerikada bir ülke

Panama veya resmî adıyla Panama Cumhuriyeti, Orta Amerika'da, Karayip Denizi ve Kuzey Büyük Okyanus kıyısında, Kolombiya ve Kosta Rika arasında yer alan bir ülkedir. Başkenti, ülke ile aynı adı taşıyan Panama şehridir (Panamá). Panama, 16. yüzyılda İspanyollar tarafından keşfedilmiş olup 1821'e kadar bir İspanyol kolonisi olarak kalmıştır. 1821'de ise Kolombiya ile birleşmiş ancak 1903 yılında Kolombiya'dan ayrılarak ABD’nin desteği ile bağımsızlığını ilan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mora Yarımadası</span>

Peloponez veya Mora Yarımadası, bugünkü Yunanistan'ın güneyinde, ülkenin bir kısmını oluşturan, Avrupa kıtasına bağlı olan ve Ege Denizi'nde bulunan yarımadadır. Adanın ismi Yunancada Peloponnesos (Πελοπόννησος) 'tur. Bu isim Yunancada Pelops'un Adası anlamına gelmektedir. Günümüzde Mora'nın kuzeybatı kesimi Batı Yunanistan bölgesine dahil edilmiştir. Resmi yüzölçümü toplam 15,511 m², bütün yarımada ise toplamda 21,550 m²'dir. Buna göre Mora, Yunanistan'ın Orta Makedonya ve Orta Yunanistan bölgelerinden sonra en geniş arazi yapısına sahip üçüncü bölgesidir.

<span class="mw-page-title-main">Marmara Bölgesi</span> Türkiyenin Marmara Denizi çevresindeki coğrafi bölgesi

Marmara Bölgesi, Türkiye'nin 7 coğrafi bölgesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Beyazdeniz</span>

Beyazdeniz ya da Beyaz Deniz, Rusya'nın kuzeybatısında, Barents Denizi'nin kıta içine doğru oluşmuş bir uzantısıdır. Batıda Karelya ile, kuzayde Kola Yarımadası ile, kuzeydoğuda da Kanin Yarımadası ile çevrelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kanal</span>

Kanal veya Ark, insan eliyle yapılmış, sulama ya da ulaşım amacı ile kullanılan su yoludur. Akma hızı fazla olmayan ırmaklar geçmişten günümüze hep ulaşım için kullanılagelmiştir. Bu ırmakların birbirlerine yakınlaştığı yerlerde kanallar açılmak suretiyle ulaşım daha da kolay hâle getirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Korint</span> Yunanistanda bir şehir

Korent ya da Korint, Mora Yarımadası'nı Yunanistan anakarasına bağlayan Korint Kıstağı'nın üstünde yer alan bir Yunanistan şehridir. Korint'in batısında Korint Körfezi, doğusunda da Saronik Körfezi vardır. Eski şehir, Atina'nın 78 km güneybatısında kalır. Eskiden gemilerin kayalıklı tepe üzerinden kızaklarla çekildiği kıstak, artık bir kanalla kesilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kapıdağ Yarımadası</span>

Kapıdağ Yarımadası, Balıkesir ilinin Erdek ilçesinin kurulu olduğu, bir kıstakla ana karaya bağlanan ve eski dönemlerde bir ada olan Marmara Denizi içindeki yarımadadır.

<span class="mw-page-title-main">Korint Kanalı</span>

Korint Kanalı veya Gördes kanalı, Yunanistan'ın kuzey kara topraklarını Mora Yarımadası'ndan (Yunanca: ayıran, tümüyle yapay kanalın ismidir.

<span class="mw-page-title-main">Korint Kıstağı</span> Yunanistan anakarası ve Peloponnez yarımadası arasında yer alan dar karaköprüsü

Korint veya Gördes Kıstağı, tarihî Korint şehri yakınlarında anakara Yunanistan'ı ve Peloponnez yarımadası arasında yer alan dar karaköprüsü. Kıstağın İngilizce dilindeki karşılığı olan Isthmus of Corinth adındaki "isthmus" sözcüğü Antik Yunanca'da "kıstak" anlamına gelir ve arazinin darlığını vurgu yapmak için kullanılmıştır. Kıstağın Batısında Korint Körfezi, Doğusunda ise Saronik körfezi bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Tombolo</span>

Tombolo veya Saplı Ada, kıyı dili veya resif gibi dar birikim şekilleriyle ana karaya bağlanan adalardır. Bağlandıktan sonra adanın ismi bağlı ada olur. Eğer birkaç ada resiflerle bir araya gelerek deniz seviyesinin üzerinde formlar oluşturuyorsa bu şekle tombolo kümesi denir. İki veya daha fazla tombolo, bir araya gelerek lagün adı verilen kapalı bir şekil meydana getirebilirler. Tombolo, bir çeşit kıstak olarak kabul edilir. Kelime kökeni olarak İtalyanca olan tombolo, çakıl kumsalı anlamına gelen Latin kökenli tumulus sözcüğünden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Avrupa</span> Avrupanın yukarısında yer alan konum

Kuzey Avrupa, Avrupa'nın kuzey bölgesine verilen addır. Birleşmiş Milletler Kuzey Avrupa'yı aşağıdaki ülkeler ve bölgelerden oluşmuş olarak kabul etmektedir:

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan coğrafyası</span>

Yunanistan, Güneydoğu Avrupa'da Balkanlar yarımadasında bir ülkedir. Kuzeyden Arnavutluk, Kuzey Makedonya ve Bulgaristan ile sınırlanırken, doğuda Türkiye ile komşudur. Yunanistan'ın doğusunda Ege Denizi, güneyde Girit ve Libya denizleri tarafından çevrilidir ve batıda İtalya ile Yunanistan'ı ayıran İyon Denizi bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Korint Körfezi Muharebesi</span>

Korint Körfezi Muharebesi, yaklaşık 873'te Bizans İmparatorluğu ile Girit Sarazenleri arasında Korint Körfezi'nde gerçekleşen deniz muharebesidir. Niketas Ooryphas komutasında Bizanslıların gerçekleştirdikleri sürpriz ile muharebe, büyük bir Bizans zaferi ile sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Peçora Denizi</span> deniz

Peçora Denizi, Avrupa Rusyasının kuzeyinde yer alan, Barent Denizi'nin güneydoğu bölümünü oluşturan deniz. Batı sınırı Kolguyev Adası, doğu sınırı Vaygaç Adası ve Yugorskiy Yarımadası, kuzey sınırı ise Novaya Zemlya adasının güneyidir.

<span class="mw-page-title-main">Avalon Yarımadası</span> Newfoundland adasında bir yarımada

Avalon Yarımadası Newfoundland adasının güneydoğu bölümünü oluşturan büyük bir yarımadadır. 9,220 kilometrekare (3,560 sq mi) boyutundadır.

<span class="mw-page-title-main">1684-1699 Osmanlı-Venedik Savaşı</span> 1684ten 1699a kadar süren Venedik Cumhuriyeti ile Osmanlı İmparatorluğu arasındaki çatışma

1684-1699 Osmanlı-Venedik Savaşı ya da Mora Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ve Venedik Cumhuriyeti arasında 1684-1699 yıllarında meydana gelen savaş. Bu savaş, Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nın bir parçasıdır. Savaşın alanı, İyon Denizi'nden Yunanistan'a kadar olan geniş bir bölgedir. Bu kadar geniş olmasına karşın, savaşın en önemli cepheleri Mora Yarımadası'nda gerçekleşmiştir. Savaşın sonucunu Karlofça Antlaşması belirlemiş ve Mora Yarımadası Venedik'e geçmiştir.

Bu liste Avrupa kıtasının iç denizlerinde ve sınırı olan okyanuslarda yer alan adaları göstermektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.