İçeriğe atla

Kısa menzilli balistik füze

V2 maketi

Kısa menzilli balistik füze (KMBF) (İngilizce: Short-range ballistic missile (SRBM)), menzili 1000 km veya daha az olan balistik füzelerdir. Ayrıca nükleer başlık taşıyabilme kapasitesine sahiptirler. Balistik füzelerin modern askerî harekâtlarda kullanılması II. Dünya Savaşı yıllarına rastlamaktadır. Nazi Almanyası’nın 1942’nin sonlarından itibaren geliştirdiği V-2 balistik füzelerin atası sayılır.[1] Bu füzeler içlerine yerleştirilen ilkel bir otomatik pilot sisteminin yardımıyla, 800-1000 metre irtifada, 500 km/saat bir hızla uçabilmekte ve 1000 kg patlayıcı madde ihtiva eden harp başlığını 250 km uzaklığa ulaştırabilmekteydi.

Belirli KMBF'ler

  • Ghaznavi (missile) (290 km)[2] Pakistan
  • Abdali (180 km) Pakistan
  • V-2 missile (320 km) Nazi Almanyası
  • Pluton (missile) (120 km) Fransa
  • Hadès (missile) (480 km) Fransa
  • T-Project (missile) (450 km) Mısır
  • SS-1 Scud (300–700 km) Sovyetler Birliği
  • OTR-21 Tochka-U (120 km) Sovyetler Birliği/Rusya
  • 9K720 Iskander (400 km) Rusya
  • DF-11/M-11 (350 km) Çin
  • DF-15 (600 km) Çin
  • DF-16 (800–1000 km) Çin
  • Prithvi missile Hindistan
    • Prithvi I (150 km)
    • Prithvi II (250–350 km)
    • Prithvi III (350–750 km)
  • Prahaar (150 km) Hindistan
  • Shaurya (missile) (700 km) Hindistan
  • Jericho I (500 km) İsrail
  • Naze'at (100–130 km) İran
  • Zelzal İran
    • Zelzal-1 (150 km)
    • Zelzal-2 (210 km)
    • Zelzal-3 (200–250 km)
  • Fateh İran
    • Fateh-110 (200–300 km) İran
    • Fateh-313 (500 km) İran
  • Shahab İran
    • Shahab-1 (350 km) İran
    • Shahab-2 (750 km) İran
  • Qiam 1 (700–800 km) İran
  • J-600TTürkiye
    • J-600T Yıldırım I (150 km)
    • J-600T Yıldırım II (300 km)
    • J-600T Yıldırım III (900 km)
  • TOROSTürkiye
    • TOROS 230 (100  km)
    • TOROS 260 (160  km)
  • T-300 Kasırga (100  km) Türkiye
  • T-300 Kasırga G (180 km)
  • Tayfun I (560 km)
  • Bora 1 (+280 km)
  • Hyunmoo Güney Kore
    • Hyunmoo-1 (180–250 km)
    • Hyunmoo-2 (300–500 km)
  • Sky Spear (~120 km) Tayvan
  • MGM-52 Lance (70–120 km) Amerika Birleşik Devletleri
  • PGM-11 Redstone (92–323 km) Amerika Birleşik Devletleri
  • MGM-140 ATACMS (128–300 km) Amerika Birleşik Devletleri

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2015. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tomahawk</span> Uzun menzilli, sesten yavaş seyir füzesi

Tomahawk, tam adı BGM-109 Tomahawk, stratejik bir seyir füzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kruvazör</span> ağır savaş gemisi

Kruvazör büyük savaş gemilerinin sınıfıdır. Muhrip sınıfı gibi dışarıda destek ihtiyacı olan bir sınıftı fakat modern zamanda bu fark ortadan kalkmıştır. Geçmişte bağımsız operasyonlar için en küçük gemi olarak düşünülürdü. Modern savaşta kruvazörün eski işlevi ortadan kalkmış, yerlerini muhriplere terk etmiştir. Askeri işlev nedeniyle kruvazör adı en büyük gemiler için kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">HQ-9</span>

HQ-9,, Çin'in yeni kuşak uzun menzilli savunma sistemlerinin, aktif radar hedef aramalı, orta menzilden uzun menzile kadar değişken bir dizi hava savunma füzesi ile donatılabilen türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Balistik füze</span> nükleer, kimyasal, biyolojik başlık taşıyabilen uzun menzilli güdümlü veya güdümsüz füzedir

Balistik füze, nükleer, kimyasal, biyolojik başlık taşıyabilen uzun menzilli güdümlü veya güdümsüz füzedir. Bu füzeler tek bir nükleer başlık taşıyabilecekleri gibi, birden fazla başlık taşıyarak bu başlıkları farklı hedeflere yollayabilirler. Bu silahlar, motorlu uçuşta aerodinamik olarak yönlendirilen seyir füzelerinden farklı bir kategoridedir.

<span class="mw-page-title-main">Topol-m</span> Rusyanın nükleer başlık taşıyabilen ve dünyanın en uzun menzilli yerden fırlatılan kıtalararası balistik füzesi

RT-2PM2 «Topol-M», Rusya tarafından konuşlandırılan en son kıtalararası balistik füzelerden biridir (RS-24) ve füzenin dağılmasından sonra geliştirilen ilk füzedir. Sovyetler Birliği üretimi RT-2PM Topol mobil kıtalararası balistik füzesinden geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Havadan karaya füze</span>

Havadan karaya füze tabiri askeri uçaklar tarafından fırlatılan, kara ve deniz hedeflerine karşı kullanılan füzelere verilen genel addır. Süzülen bombalara çok benzeseler de bu bombaların sahip oldukları itiş sistemleri vardır. Bu sistemler içerisinde en çok kullanılan türleri roket ve jet motorlarıdır. Bu motorlar silaha kısa ve uzun menzil sağlamaktadır. Bunun yanında Sovyetler tarafından geliştirilen bazı füzelerde kullanılan ramjet sistemi, füzeye hem uzun hem de yüksek uçuş hızı sağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Seyir füzesi</span> Jet motorundan faydalanan güdümlü, antigemi füze sistemidir

Seyir füzesi kaldırıcı kuvvet olarak kanatçıklarının yardımıyla havanın dinamik yapısından, sürüklenmeyi dengelemek için de çekiş kuvvetlerinden bunun içinde jet motorundan faydalanan güdümlü bir füze sistemidir. Kruz füzesi genel olarak içerisinde klasik patlayıcı veya nükleer bomba bulunan savaş başlıklarını yüzlerce kilometre taşımak üzere tasarlanmıştır. Gelişmiş kruz füzeleri süpersonik veya yüksek sesaltı hızla ilerleyen, kendi kendine sevk edebilen, radara yakalanmamak için çok alçak irtifadan uçabilen araçlardır. Genel olarak bu araçlar savaş başlığı taşımaları ayrıca keşif veya gözetleme değil saldırı amacı taşıdıklarından insansız hava aracı sınıfına girmezler.

<span class="mw-page-title-main">Kıtalararası balistik füze</span> Asgari 5500 km ve daha fazla menzili olan balistik füzelerdir

Kıtalararası balistik füze (KABF) asgari 5500 km ve daha fazla menzili olan, nükleer başlık taşıması amacıyla tasarlanmış balistik füzelerdir. Ayrıca kimyasal ve biyolojik silah etkileri ile de donatılabilir. Tek bir füze birden fazla hedef için birden fazla savaş başlığı taşıyabilir. Erken model KABFlerin hedefi tam vurmak konusunda yetenekleri kısıtlıydı, bu yüzden genelde şehir gibi büyük hedefler için kullanılıyorlardı. Daha sonra hedefi isabet kabiliyeti artınca askeri hedeflere karşı kullanılmaya başlandı. İkinci ve üçüncü nesil tasarımlar isabet konusunda bayağı ilerlediği için en küçük hedeflere bile başarılı nokta atışı yapabildi.

<span class="mw-page-title-main">AT-3 Sagger</span> SSCBnin geliştirdiği MCLOS sınıfı manuel kablo güdümlü tanksavar füzesi

9K11 Malyutka SSCB tarafından geliştirilen MCLOS sınıfı manuel kablo güdümlü tanksavar füzesidir. Füzenin NATO rapor adı: AT-3 Sagger'dir. SSCB nin ürettiği ilk insan platformlu güdümlü tanksavar füzesidir. Aynı zamanda SSCB tarafından en çok üretilen ATGMdir. 1960'lı ve1970'li yıllar arasında tahminen 25,000 füze üretilmiştir. Bunun dışında farklı adlar ile beş ülkede üretimi yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">S-300</span> Rusya yapım orta ve kısa menzilde balistik ve benzeri hava saldırılarından korunmak için kullanılan bir hava savunma füze sistemi

S-300 S-300, ilk S-300P versiyonuna dayalı olarak Almaz-Antey tarafından üretilen bir dizi başlangıçta Sovyet ve daha sonra Rus uzun menzilli Karadan Havaya Füze sistemleridir. S-300 sistemi, Sovyet Hava Savunma Kuvvetleri için uçak ve seyir füzelerine karşı savunma yapmak üzere geliştirildi. Balistik füzeleri durdurmak için sonraki varyasyonlar geliştirildi. S-300 sistemi ilk olarak 1979'da Sovyetler Birliği tarafından büyük endüstriyel ve idari tesislerin, askeri üslerin hava savunması ve düşman saldırı uçaklarına karşı hava sahasının kontrolü için tasarlanmıştı. Sistem tamamen otomatiktir, ancak manuel gözlem ve çalıştırma da mümkündür. Bileşenler, merkezi komuta karakolunun yakınında veya 40 km kadar uzakta olabilir. Her radar, merkezi komuta noktası için hedef belirleme sağlar. Komuta merkezi, 80 km mesafeye kadar olan hedefleme radarlarından alınan verileri karşılaştırarak yanlış hedefleri filtreler. Merkezi komuta yeri hem aktif hem de pasif hedef tespit modlarına sahiptir. Hedefi vuruş kabiliyeti oldukça yüksek olan bu füzeler aralarında NATO üyesi Bulgaristan, Slovakya ve Yunanistan'ın da bulunduğu birçok ülke tarafından kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">S-400</span> Rusya menşeli hava savunma sistemi

S-400 Triumph, orta menzilli hava ve füze savunma sistemi S-300'den geliştirilmiş yeni nesil Rusya yapımı bir kısa-orta-uzun menzilli hava savunma füze sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Kore Halk Ordusu</span> Kuzey Korenin askeri gücü

Kore Halk Ordusu Kuzey Kore'nin askeri gücünün oluşturan kurumdur. Kim Jong-un ise Yüce Kore Halk Ordusu komutanı ve Ulusal Savunma Komisyonu Başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Orta menzilli balistik füze</span>

Orta menzilli balistik füze (OMBF) KMBF'den daha fazla menzile sahip olan balistik füze çeşididir. KMBFler de olduğu gibi nükleer başlık taşıma kapasitesine sahiptir. Kurumlara göre değişmekle birlikte ABD Savunma Bakanlığı'na göre menzili 1000 ile 3000 km arasında olan balistik füzeler OMBF sınıfına girer.

S-500 Prometey şu anda Almaz-Antey Hava Savunma Kuruluşu tarafından geliştirilmekte olan bir Rus yüzeyden-havaya füze sistemidir. Ayrıca 55R6M "Triumfator-M" olarak bilinir.

J-600T Yıldırım, düşman hava savunma birimleri, C3I merkezleri, lojistik ve altyapı tesisleri gibi yüksek değerli hedeflere saldırmak için tasarlanmış ve dost topçu silahlarına ateş desteği sağlayarak yüksek hareket kabiliyeti sağlayan bir balistik füze sistemidir.

Jericho, İsrail tarafından 1960'lardan günümüze kadar geliştirilen, uygulanmış balistik füzelerin birbiriyle yakından ilgili bir ailesi için verilen genel bir addır. İsmi, 1963 yılında İsrail ve Dassault arasında imzalanan Jericho'nun ilk geliştirme sözleşmesinden alınmış ve kod adı da İncil'deki Jericho şehrinden referans olarak verilmiştir. Çoğu İsrail klasik silah sisteminde olduğu gibi, test verilerinin, hükûmet yetkililerinin kamuya açıklamalarının ve özellikle de Shavit uydu fırlatma aracıyla ilgili açık bilgilerin ayrıntılarının bulunduğu kesin ayrıntılar sınıflandırılmıştır. Daha sonraki Jericho ailesi gelişimi, Jericho II IRBM'nin türevleri olduğuna inanılan ve Jericho III ICBM'nin gelişiminden önce gelen Shavit ve Shavit II uzay fırlatma araçlarıyla ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Şahab-3</span> İran yapımı bir orta menzilli balistik füze

Şahab-3, İran yapımı bir orta menzilli balistik füzedir. Füze, Çin yapımı DF-21 ve Kuzey Kore yapımı Nodong-1 füzesinin bir uyarlamasıdır. Shahab-3, 1,280 kilometre menzile sahip olup MRBM varyantı ise 1,930 kilometreye kadar ulaşabilmektedir.

Fatih-110, İran yapımı bir kısa menzilli balistik füzedir. Füze, 1990'larda Zilzal-2 füzesi temelinde geliştirilmiştir. Füzenin geliştirilmiş modelleri ile birlikte yaklaşık 200–300 km menzili bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hrim-2</span>

Hrim-2, Ukrayna yapımı bir kısa menzilli balistik füzedir. Füze, KB Pivdenne ve A.M. Makarov Güney Makine İmalat Fabrikası tarafından geliştirilmiş olup taktik füze sisteminin ve çoklu roketatar özelliklerini birleştirmek için tasarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Storm Shadow</span>

Storm Shadow, 1994 yılından bu yana Matra ve British Aerospace tarafından geliştirilen ve şu anda MBDA tarafından üretilen bir İngiliz-Fransız uzun menzilli, stealth havadan fırlatılan seyir füzesidir. "Storm Shadow" silahın İngilizcedeki adıdır; Fransa'da SCALP-EG olarak bilinir. Füze Fransızlar tarafından geliştirilen Apache seyir füzesine dayanmaktadır, ancak parça tesirli mühimmat yerine tek bir savaş başlığı taşıması bakımından farklılık göstermektedir.