İçeriğe atla

Kırgızistan bayrağı

Kırgızistan bayrağı
Kırgızistan Bayrağı
Ayrıntılar
Kullanan(lar)Kırgızistan
Kabul tarihi
  • 3 Mart 1992 (orijinal versiyon)
  • 22 Aralık 2023 (güncel versiyon)
Oran3:5
KullanımıUlusal bayrak ve sancak Bayrağın farklı kullanımlarını gösteren siyah beyaz küçük bayrakbilim sembol veya piktogram Bayrağın farklı kullanımlarını gösteren siyah beyaz küçük bayrakbilim sembol veya piktogram Arka taraf, ön tarafın ayna görüntüsüdür

Kırgızistan bayrağı (Kırgızca:Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик Туусу, latin harfleriyle: Kyrgyz Respublikasynyn Mamlekettik Tuusu), Kırgızistan'ın SSCB'den ayrıldıktan sonra 3 Mart, 1992'de onayladığı ulusal bayraktır.

Kızıl bayrağın üzerinde sarı bir güneş vardır. Güneşin 40 ışını, 40 Kırgız boyunu belgiler. Güneşin içindeki yolların kesişimi, geleneksel Kırgız çadırının üstten görünümünü belgiler. Kızıl tüs (renk) ise barışı ve dürüstlüğü simgelemektedir.

Tarihçe

Kırgız isyancılar, 1898 Andican ayaklanması sırasında ("Ulusal Kurtuluşun Beyaz Bayrağı" adı verilen) beyaz bayraklar taşıdılar.[1] Daha sonra 1916 Orta Asya Ayaklanması sırasında, Cizzak'taki[1] ayaklanmada ve Prebechakenska'ya yapılan saldırı sırasında tekrar kullanıldı.[2]

1992'den 26 Aralık 2023'e kadar kullanılan bayrak

Sovyet yönetimi altında, günümüz Kırgızistan'ıyla aynı adı taşıyan Birlik Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği bayrağından türetilen ve Komünizmi temsil eden ve 1953'te kabul edilen bir bayrak kullandı.[3] Sovyetler Birliği'nin dağılmasından yaklaşık dört ay önce, 31 Ağustos 1991'de Kırgızistan bağımsızlığını ilan etti. Bununla birlikte Sovyetler Birliği dönemindeki bayrak, bağımsızlığın ilanından sonraki yedi ay boyunca ulusal bayrak statüsünü korudu.[3] Kırgızistan'ın diğer yedi Sovyet sonrası devletle birlikte Birleşmiş Milletler'e kabul edilmesinden bir gün sonra, 3 Mart 1992'de 2023 yılına kadar kullanılan bayrak kullanıldı.[4]

2023'ün sonlarında, Cogorku Keneş'te (Kırgızistan parlamentosu) dalgalı güneş ışınlarının, Kırgız kültüründe "kararsız ve köle bir kişi" anlamına gelebilen ayçiçeğine benzerliği nedeniyle dalgalı güneş ışınlarını düzeltmeye yönelik bir tartışma başladı.[5][6] Tasarının ilk okuması 29 Kasım'da, ikinci ve üçüncü okumaları ise 20 Aralık'ta yapıldı.[7][8] Tasarı 22 Aralık'ta Cumhurbaşkanı Sadır Caparov tarafından imzalanarak yasalaştı[9] ve kanun 26 Aralık'ta resmen yayımlanarak yürürlüğe girdi.[10]

Tasarım

Bayrakta kullanılan renk tonları aşağıda verilmiştir.

Kırmızı Sarı
Pantone1788 CYellow C
CMYK0-100-100-00-0-100-0
HEX#FF0000 #FFFF00
RGB255-0-0 255-255-0

Sembolizm

Kırgız çadırının kubbe noktasının görünümü

Bayrağın renkleri ve sembolleri kültürel, politik ve bölgesel anlamlar taşır. Kırmızı alan "cesaret ve yiğitlik" anlamına gelir [11] ve Kırgızistan'ın ulusal kahramanı Manas tarafından kaldırıldığı iddia edilen amblemi ima eder.[12][13] Güneş, barışı ve refahı temsil eder,[11] 40 ışın Manas tarafından Moğollara karşı savaşmak için birleştirilen boyların sayısını,[13][14] ve sahip olduğu takipçilerin sayısını gösterir.[12][15]

Güneşin merkezi, içeriden bakıldığında geleneksel bir Kırgız çadırının (yurt) tepesindeki çatının (tunduk) stilize edilmiş bir çizimini gösteriyor.[12][15][16] Bu çadırlar günümüzde daha az kullanılsa da [12] bayrağa dahil edilmesi, "yaşamın kökenini", "zaman ve mekanın birliğini" ve aynı zamanda insanların " ocağı ve evi" ve onların tarihini sembolize eder.[12][15]

Değişiklik teklifi

2023'ün sonlarında, Cogorku Keneş'te (Kırgızistan parlamentosu) dalgalı güneş ışınlarının, Kırgız kültüründe "kararsız ve köle bir kişi" anlamına gelebilen ayçiçeğine benzerliği nedeniyle dalgalı güneş ışınlarını düzeltmeye yönelik bir tartışma başladı.[5][6] Tasarının ilk okuması 29 Kasım'da, ikinci ve üçüncü okumaları ise 20 Aralık'ta yapıldı.[7][8]

Bayağın kırmızı de pek çok eleştirinin kaynağı olmuştur. Bazıları bunun ülkenin çalkantılı tarihini çağrıştırdığını düşünürken, diğerleri bunun ülkede komünizmin kalıcı bir kalıntısı olduğu görüşünde.[17]

Tarihi bayraklar

Bölgesel Bayraklar

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Sokol, Edward Dennis; Starr, Frederick S. (2016). The revolt of 1916 in Russian Central Asia. Baltimore, Maryland: Johns Hopkins University Press. ISBN 978-1-4214-2050-9. 
  2. ^ "Semirechye on Fire. A Story of Rebellion | Ghostarchive". ghostarchive.org. 19 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2023. 
  3. ^ a b "Flag of Kyrgyzstan | Meaning, History & Symbol | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2023. 
  4. ^ Complete Flags of the World (İngilizce). Dorling Kindersley Limited. 3 Kasım 2008. ISBN 978-1-4053-3861-5. 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  5. ^ a b "Спикер Жогорку Кенеша заявил, что флаг Кыргызстана будет изменен". Радио Азаттык (Кыргызская служба Радио Свободная Европа/Радио Свобода) (Rusça). 31 Ekim 2023. 5 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
  6. ^ a b "Три варианта. Что хотят изменить во флаге Кыргызстана?". Радио Азаттык (Кыргызская служба Радио Свободная Европа/Радио Свобода) (Rusça). 26 Ekim 2023. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
  7. ^ a b "Kyrgyzstan moves to rid national flag of likeness to 'fickle' sunflower". Reuters. 29 Kasım 2023. 7 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
  8. ^ a b "Парламент Киргизии одобрил изменение солнца на государственном флаге". Коммерсантъ (Rusça). 20 Aralık 2023. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
  9. ^ Osmonalieva, Baktygul (23 Aralık 2023). "President signs law on new flag of Kyrgyzstan". 24.kg. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2023. 
  10. ^ "Закон об изменении флага вступил в силу в Кыргызстане". Kazinform. 26 Aralık 2023. 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2023. 
  11. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  12. ^ a b c d e "Arşivlenmiş kopya". 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  13. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  15. ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  16. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  17. ^ https://www.washingtontimes.com, The Washington Times. "Fight rages over Kyrgyzstan's flag". The Washington Times (İngilizce). 13 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kırgızistan</span> Orta Asyada yer alan bir ülke

Kırgızistan, resmî adıyla Kırgız Cumhuriyeti, Orta Asya'daki bir ülkedir. Kırgızistan, günümüzdeki yedi bağımsız Türk devletlerinden biri olup Türk Devletleri Teşkilatı ve TÜRKSOY'un üyesidir. Denize kıyısı olmayan ülkenin komşuları kuzeyde Kazakistan; batıda Özbekistan, güneybatıda Tacikistan ve güneydoğuda Çin'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Kazakistan bayrağı (Kazakça: Қазақстан Республикасының мемлекеттiк туы, Qazaqstan Respublikasynyñ memlekettık tuy), Kazakistan Cumhuriyeti’nin ulusal ve resmî bayrağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> Kırgızistanın sovyetler birliği dağılmadan önceki adı

Kırgız Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, bugünkü Kırgızistan'ın 1991'deki SSCB'nin dağılmasından önceki ismi. Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Çarlık rejiminin 1917 Ekim Devrimi ile yıkılmasından sonra kurulan Sovyetler Birliği'ne bağlı 15 cumhuriyetten biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Ermenistan bayrağı, takma adıyla üç renkli, Ermenistan'ın resmî bayrağıdır. Kırmızı, mavi ve turuncu üç eşit genişlikli yatay şeritten oluşan bayrak 24 Ağustos 1990'da Ermenistan Yüksek Sovyet'i tarafından kabul edilmiş ve 15 Haziran 2006'da Ermenistan Ulusal Bayrağı Kanunu ile Ermenistan Millî Meclisi tarafından onaylanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızlar</span> Orta Asyada yaşayan bir Türk halkı

Kırgızlar, çoğunluğu Kırgızistan'da yaşayan Türk halkı. Türklerin bilinen en eski yazılı belgeleri olan Yenisey ve Orhon Yazıtları'nda Kırgızlar, tarihleri çok eskiye dayanan Türk kavimleri arasında zikredilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkmenistan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Türkmenistan bayrağı, Türkmenistan devletinin resmi bayrağı.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızistan arması</span> Ulusal arma

Kırgızistan Arması, Kırgızistan'ın Sovyetler Birliği'nden ayrıldıktan sonra 2 Haziran 1992'den itibaren kullanmaya başladığı armadır. Amblem, çoğunlukla mavi rengini taşıyan dairesel bir forma sahiptir. Açık mavi, Kırgız cesaret ve cömertlik rengi olarak bilinir. Armanın sağında ve solunda buğday ile pamuk görülür. Üst kısımda, ülkenin adı "Кыргыз Республикасы" yazmaktadır. Armada 2016 yılında çeşitli renk düzenlemeleri yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği devlet arması</span>

Sovyetler Birliği devlet arması, Sovyetler Birliği'nin 1923'te kabul edilen ve 1991'de birliğin dağılmasına kadar kullanılan devlet armasıdır. Teknik olarak bir arma yerine bir amblem olmasına rağmen, geleneksel hanedan kurallarına uymadığı için, Rusçada geleneksel bir arma için kullanılan kelime olan герб (gerb) olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği bayrağı</span> SSCB (CCCB) veya Sovyetler Bayrağı

Sovyetler Birliği bayrağı, Sovyetler Birliği'nin 1922'den 1991'e kadar kullandığı ulusal bayrağıdır. Bayrağın tasarımı çeşitli kaynaklardan türetilmişse de ilk şekli Rus Devrimi sırasında görünmüştür. Zamanla komünist harekete mal olmuş ve günümüzde de çeşitli ülkelerin komünist partilerince kullanılır olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya bayrağı</span> Ulusal bayrak

Kuzey Makedonya bayrağı, Kuzey Makedonya Cumhuriyeti'nin resmi bayrağı.

<span class="mw-page-title-main">Tacikistan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Tacikistan Bayrağı, Tacikistan devletinin resmi bayrağı.

<span class="mw-page-title-main">Moldova bayrağı</span> Ulusal bayrak

Moldova Cumhuriyeti'nin devlet bayrağı mavi, sarı ve kırmızı üç dikey şeritten ve ortadaki şeritte yer alan bir devlet armasından oluşmaktadır. Bayrağın boyunun enine oranı 1:2'dir. Aksi durumlar dışında Moldova Devlet Bayrağı, ulusal bayrak olarak, sivil veya savaş bayrağı ve sancak olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Almazbek Atambayev</span> 4. Kırgızistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı

Almazbek Şarşenoviç Atambayev, , Kırgız siyasetçi. 2011-2017 yılları arasında Kırgızistan cumhurbaşkanı olarak görev aldı. 29 Mart 2007'den 28 Kasım 2007 ye kadar Kırgızistan'ın başbakanlığını yapmıştır. Almazbek Atambayev Kırgızistan Sosyal Demokrat Partisinin 30 Temmuz 1999'dan beri genel başkanıdır. Türkiye Türkçesi de bilmektedir.

1990 Oş Olayları, Haziran 1990 tarihinde Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Oş ve Uzkend şehirlerinde Kırgızlar ve Özbekler arasında gerçekleşen olaylardır. Olaylar bazı Özbek ve Kırgız gruplar arasında eski bir kolektif çiftliğin arazisi üzerindeki bir anlaşmazlık nedeniyle başlamıştır. Resmi rakamlara göre ölü sayısı 300-600 arasında olup resmi olmayan rakamlara göre 1000'in üzerindedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı</span>

Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti tarafından 1 Ağustos 1953 tarihinde kullanılmaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı</span> Eski Kırgızistan SSC bayrağı

Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı, 22 Aralık 1952'de Kırgızistan SSC Yüksek Kurulu Başkanlığı tarafından kararlaştırılan kararname ile kabul edildi. Kırgızistan SSC'nin 1978 anayasasında bayrak oranının mavi / beyaz / mavi çizgilerle 1: 2 olduğunu belirtildi. Orta bayrak yüksekliğinin 1 / 3'ünü ve bayrak yüksekliğinin 1/20 beyaz çizgilerini alır.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ulusal marşı</span> Ulusal marş

Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Devlet Marşı Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin 1946 ile 1992 yılları arasında kullandığı devlet marşıdır.

<span class="mw-page-title-main">2020 Kırgızistan protestoları</span>

2020 Kırgızistan protestoları, protestocular tarafından hileli olduğu iddia edilen 2020 parlamento seçimlerine tepki olarak 5 Ekim 2020'de başlayan protestolardır. 6 Ekim 2020'de seçim sonuçları iptal edildi. 15 Ekim 2020'de Kırgızistan cumhurbaşkanıSooronbay Ceenbekov'un istifa etmesiyle protestolar sonlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızistan-Türkiye ilişkileri</span>

Kırgızistan-Türkiye ilişkileri, Kırgızistan'ın, SSCB'den ayrılıp bağımsızlığını ilan etmesi ve Türkiye'nin, Kırgızistan'ı tanıyan ilk devlet olması ile 16 Aralık 1991'de başlamıştır. İki ülke arasında 29 Ocak 1992'de diplomatik ilişkiler gelişmeye başlamıştır. 1992 yılı içerisinde iki ülke de başkentlerinde Büyükelçilik açmıştır. Türkiye Büyükelçiliği, Bişkek'te, Kırgızistan Büyükelçiliği ise Ankara'da açılmıştır. Kırgızistan 7 bağımsız Türk devletinden biridir.

Rahat Açılova,, ülkesinde İslam'ın yanı sıra kadınların ve ailenin rollerini inceleyen Kırgızistanlı bir sosyologdu. 1995-2000 yılları arasında Cogorku Keneş üyeliği yaptı.