İçeriğe atla

Kırım Tatar Millî Kurultayı

"Tamga" symbol of the Crimean Tatar Gerae family
"Tamga" symbol of the Crimean Tatar Gerae family

Kırım dışındaki Kırım Tatarları
Bulgaristan · Türkiye

Dil ve lehçeleri
Kırım Tatarcası · Çöl · Yalıboyu · Orta yolak
Alfabe · Osmanlı Türkçesi · Çağatayca
Eski Kıpçakça · Codex Comanicus

Kimlik ve milli semboller
Kırım Tatar adı · Kırım · Bayrak
Tarak Tamga · Ant Etkenmen

Kırım Tatar kültürü
Mutfak

Tarih
Kırım Hanlığı
Kırım Halk Cumhuriyeti
Sovyetler Birliği'nde Kırım Tatarları
Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Sürgün
Avdet
KTMH

Bazı Kırım Tatarları
Gaspıralı · Çelebicihan · Kırımoğlu

Kırım Tatar Millî Kurultayı, Kırım Tatar halkının Kurultayı, ulusal bir kongresi ve Kırım Tatar halkını en yüksek derecede temsil eden tam yetkili organıdır. Kırım Tatar halkı tarafından seçilen delegeler tarafından, Ukrayna topraklarında daimi olarak ikâmet eden vatandaşlıklarından bağımsız olarak temsil görevi yerine getirilir.

1917 yılındaki ilk kurultayın katılımcıları.
Kırım Tatarlarının temsil organı kurultayının toplantı binası.

Kurultay çalışmaları

Kırım Tatar Millî Kurultayı'nın seçilmesi beş yılda bir yapılmaktadır. İki aşamalı bir seçimle göreve gelen delegelerin sayısı 250'dir.[1]

Kurultayın genel kurul toplantıları günümüzdeki adı Simferopol olan Akmescit şehrinde gerçekleştirilmektedir.[2]

Kurultayın resmî dili Kırım Tatarcasıdır.[1]

26 Haziran 1991 tarihinde Simferopol'de II.si düzenlenen Kırım Tatar Millî Kurultayı'nın ilk oturumunda alınan kararla Kırım Tatar Millî Meclisi kurulmuştur. Bu toplantıda Kırım Tatar Millî Meclisi Başkanlığına seçilen Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, 28 Kasım 2013 tarihine kadar bu görevi sürdürmüştür.[3]

Kırım Tatar Milli Kurultayı tarafından seçilen 33 üyeden teşekkül eden Kırım Tatar Millî Meclisi, Kırım Tatarları'nın haklarını, Ukrayna Merkezi Hükûmeti, Otonom Kırım Yönetimi ve tüm Uluslararası Toplum Örgütleri nezdinde temsil etmektedir.

Tarihi

İlk Kurultay 25 Mart 1917 Simferopol'de düzenlendi. Daha sonra modern dönemde 26 Haziran 1991 tarihinde tekrar kurultay toplanmaya başladı.[4]

Kaynakça

  1. ^ a b "Kırım Halkı Düzenleme Kurultay" (Belarusça). Simferopol. 12 Eylül 2004. 16 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2018. 
  2. ^ "Kırım Tatar Milli Kurultayı Genel Kurulu yapıldı". Türk Ukrayna İşadamları Derneği. 15 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2018. 
  3. ^ "27 Ekim 2013". Kırım Haber Ajansı. 9 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2018. 
  4. ^ "Kırım Tatar Kurultayı: Millî Sözleşmesi kökenleri ve toplanması" (Belarusça). qtmm.org. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Akmescit</span>

Akmescit veya Simferopol, Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin de jure başkentidir. Kırım konusunda, Ukrayna ile Rusya arasında toprak anlaşmazlığı söz konusudur. Bu anlaşmazlık sonucunda Rusya, Kırım'ı ilhak etmiştir. İlhak edilişinden sonra Rusya Federasyonu'na bağlı Kırım Cumhuriyeti'nin, de facto başkenti olmuştur.

Kırım Tatar Millî Meclisi, anayurtları Kırım'da yaşayan Kırım Tatarları'nın en yüksek temsil ve yürütme organıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Azerbaycan Partisi</span> Azerbaycanda bir siyasi parti

Yeni Azerbaycan Partisi, Azerbaycan'da 91'lerin talebiyle 21 Kasım 1992 tarihinde Haydar Aliyev'in liderliği ile 550 kişilik kurucu üyenin katılımıyla gerçekleşen Kuruluş Kurultayı ile kurulan, 18 Aralık 1992 tarihinde Adalet Bakanlığınca resmi kayda alınan siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Halk Cumhuriyeti</span>

Kırım Halk Cumhuriyeti, 26 Aralık 1917 tarihinde Kırım Tatar Millî Kurultayı'nın ilan ettiği cumhuriyettir. 23 Şubat 1918 tarihine kadar, günümüzde Ukrayna sınırları içerisinde kalan Kırım Yarımadası'nda varlığını sürdürmüştür. Başkenti Bahçesaray'dır. Kırım Halk Cumhuriyeti, Rus İmparatorluğu'nun yıkılışına yol açan 1917 Rusya Devrimi 'nden sonra çoğu kez görülen devlet kurma girişimlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Müsavat Partisi</span> Azerbaycanda siyasi parti

Müsavat Partisi, Azerbaycan'ın en eski siyasi partisidir. İlk defa 1911 yılında kuruldu. 1920 yılında Azerbaycan SSC Yönetimi tarafından yasaklandı. Azerbaycan'ın tekrar bağımsızlığını kazanmasından sonra 1992 yılında yeniden kuruldu. 2023 yılı itibarıyla ne yerel, ne genel yönetimde, ne de hükûmette temsil edilmektedir. Parti Yeni Azerbaycan Partisi iktidarına muhaliftir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Cumhuriyeti</span> Ukrayna yasalarına göre Kırım Anayasası tarafından yönetilen özerk bir cumhuriyet

Kırım Özerk Cumhuriyeti,, Ukrayna'nın özerk cumhuriyeti. Sovyetler Birliği döneminde varlık gösteren Kırım Oblastı ile aynı sınırlara sahiptir. Kırım Oblastı 1954'te Rusya SFSC'den Ukrayna SSC'ye geçti. 20 Ocak 1991'deki referandumdan sonra Ukrayna SSC içerisinde bir özerk cumhuriyet hâlini aldı. Sovyetler Birliği dağıldığında ve Ukrayna bağımsızlığını elde ettiğinde, Kırım yeni kurulan Ukrayna'nın parçası olarak kaldı.

Kurultay Altay budunlarında politik ve askeri kararların alındığı meclise verilen addır. Eski Türklerde kurultaya daha çok "toy" adı verilmiştir. Günümüzde ise, hem Moğol hem de Türk topluluklarında parlamento veya seçimli toplantı anlamında kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet Halk Partisi 33. Olağan Kurultayı</span> 22-23 Mayıs 2010 tarihlerinde yapılan Cumhuriyet Halk Partisi kurultayı

Cumhuriyet Halk Partisi 33. Olağan Kurultayı, 22-23 Mayıs 2010 tarihinde düzenlemiş bir CHP kurultayıdır. Kurultaya az bir müddet kala patlak veren kaset skandalı sonrası Deniz Baykal'ın genel başkanlıktan istifa etmesiyle birlikte olağan kurultaya kadar Cevdet Selvi geçici genel başkan olarak görev yaptı. Divan Başkanlığını partinin TBMM grubunun başkanvekili olan Kemal Anadol'un yürüttüğü kurultayın genel başkanlık seçimine İstanbul Milletvekili Kemal Kılıçdaroğlu tek aday olarak katıldı ve Cumhuriyet Halk Partisi'nin 7. genel başkanı seçildi.

Hamza Ersan Saner, 2020-2021 yılları arasında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin 24'üncü hükûmetinde başbakanlık yapmış Kıbrıs Türkü eski politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet Halk Partisi 36. Olağan Kurultayı</span> 3-4 Şubat 2018 tarihlerinde yapılan Cumhuriyet Halk Partisi kurultayı

Cumhuriyet Halk Partisi 36'ncı Olağan Kurultayı, 3-4 Şubat 2018 tarihleri arasında gerçekleşti. Kurultayda, Türkiye'deki merkez sol ana muhalefet partisi olan Cumhuriyet Halk Partisi'nin genel başkanı ve parti meclisi belirlendi.

Refat Appazov Kırım Tatarı asıllı Ukraynalı bilim insanı, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyetçi Alternatif Partisi</span> Azerbaycanda muhalif siyasi parti (REAL)

Cumhuriyetçi Alternatif Partisi, Azerbaycan'da 2009'da anayasa değişikliği referandumuna itiraz olarak kurulan hareket. Hareket 2018'de siyasi partiye çevrildi. 31 Ağustos 2020'de Adliye Bakanlığı'nca resmî devlet kaydına alındı.

Azerbaycan Demokrat Partisi, Azerbaycan'da 26 Ocak 1991'de Serdar Celaloğlu tarafından kurulan, 3 Şubat 2000'de resmi kayıtlara alınan siyasi parti.

Vahit Azerbaycan Partisi veya VAP, Azerbaycan’da Karrar Abilov tarafından kurulan, 26 Haziran 2016’da Olağanüstü Kurultayda ismi değiştirilerek kapatılan parti.

<span class="mw-page-title-main">Vatandaş ve İnkişaf Partisi</span>

Vatandaş ve İnkişaf Partisi veya kısaca VİP, Azerbaycan Millî İstiklâl Partisi'nden ayrılan eski genel başkan Ali Aliyev tarafından kurulan siyasi parti. Kuruluş Kurultayı 28 Mayıs 2006 tarihinde gerçekleşen parti 14 Haziran 2008 tarihinde resmi devlet kaydına alındı.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Devlet Konseyi</span>

Kırım Devlet Konseyi Kırım Cumhuriyeti parlamentosudur. Önceden 'Kırım Yüksek Konseyi' olarak adlandırılmıştı ancak Mart 2014'te Ukrayna parlamentosunun Kırım Yüksek Konseyi'nin feshedilmesi için yaptığı oylamadan sonra adını değiştirdi. Parlamento, Simferopol'ün merkezindeki Parlamento binasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatar Millî Bayrağı</span> Kırım Bayrağı

Kırım Tatar bayrağı, sol üst köşede sarı Tarak Tamga olan mavi zeminli bir bayraktır.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet Halk Partisi 38. Olağan Kurultayı</span> 4-5 Kasım 2023 tarihlerinde yapılan Cumhuriyet Halk Partisi kurultayı

Cumhuriyet Halk Partisi 38. Olağan Kurultayı veya Demokrasi ve Birlik Kurultayı, 4-5 Kasım 2023 tarihlerinde Ankara Spor Salonu'nda gerçekleşen Cumhuriyet Halk Partisi kurultayıdır. Oylamanın uzaması nedeniyle parti organları 6 Kasım 2023'te kesinleşti.

<span class="mw-page-title-main">Rüstem Ümerov</span> Ukrayna Savunma Bakanı

Rüstem Ümerov, Kırım Tatarı kökenli Ukraynalı siyasetçi, iş insanı ve yatırımcı.

Cumhuriyet Halk Partisi 6. Olağanüstü Kurultayı, 14 Mayıs 1972 tarihinde düzenlenmiş bir CHP kurultayıdır. Mayıs 1972 tarihinde toplanan 5. Olağanüstü Kurultayda yapılan Parti Meclisi güvenoylamasında genel başkan İsmet İnönü'nün, kendisine 12 Mart muhtırası nedeniyle muhalefet eden eski genel sekreter Bülent Ecevit ve onun önderlik ettiği Ortanın Solu hareketine karşı istediği neticeyi alamamasından ötürü görevden istifası sonucunda bu kurultay yapılmıştır.