İçeriğe atla

Kırım Parlamentosunun ele geçirilmesi

Kırım Yüksek Konseyi binasının ele geçirilmesi
Rusya'nın Kırım'ı ilhakı
Tarih27 Şubat 2014
Bölge
Simferopol, Kırım, Ukrayna
Sonuç

Rus zaferi

Taraflar
 Rusya Ukrayna
Komutanlar ve liderler
 Rusya Aleksey Dümin
(Rus kuvvetlerinin genel komutanı)
 Rusya Aleksandr Popov
(Rus özel kuvvetleri)		 Bilinmiyor
Çatışan birlikler

Rusya Özel Harekât Kuvvetleri
Rusya Hava İndirme Birlikleri

  • 31. Muhafız Hava Taarruz Tugayı
 Ukrayna Silahlı Kuvvetleri
Güçler
20-120 asker Bilinmiyor
Kayıplar
Yok Yok

27 Şubat 2014'te Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin Verhovna Radasının ele geçirilmesi, rütbesiz Rus Silahlı Kuvvetleri askerleri tarafından Kırım Parlamento Binasını ele geçirerek Rus-Ukrayna Savaşı'na yol açan, Kırım krizini oluşturan olaylardan biridir. Kırım Savcılığı olayı terör saldırısı olarak nitelendirdi.[1]

Arka plan

Şubat 2014'te, Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç hükûmetini deviren 2014 Ukrayna devriminin ardından, Rus yetkililer "Kırım'ın Rusya'ya geri verilmesi için çalışmaya başlama" kararı aldı.[2] 25 Şubat'ta Kırım Verhovna Rada binasının önünde Kırım Cephesi ve Kazak örgütleri tarafından Rusya yanlısı bir miting düzenlendi. Protestocular Rusya yanlısı sloganlar attılar ve referandum düzenleyerek Ukrayna'dan ayrılma talebinde bulundular. Kırım Özerk Cumhuriyeti Verhovna Radası Sözcüsü Vladimir Konstantinov, 26 Şubat'ta protestoculardan önce gelerek olağanüstü oturum ilan etti.[3] Medya, Kırım'ın Ukrayna'dan çekilmesiyle ilgili bir sorunun oturuma tartışılabileceğini bildirse de Konstantinov, bu tür söylentileri "Kırım hükümetindeki Makeyevka ekibinin provokasyonu" olarak nitelendirerek yalanladı.[4]

26 Şubat'ta, Kırım Özerk Cumhuriyeti Verhovna Radasının önünde paralel olarak iki etkinlik gerçekleşti: Kırım Tatar Millî Meclisi tarafından düzenlenen ve on bine kadar katılımcıyı bir araya getiren Ukrayna yanlısı bir miting ve "Rus birliği" partisi tarafından başlatılan yaklaşık 700 kişillik Rusya yanlısı bir miting.[5] Kolluk kuvvetleri tarafından alınan güvenlik önlemlerinin yetersiz kalması nedeniyle Ukrayna yanlısı ve Rusya yanlısı miting katılımcıları arasında çıkan kavga, Rusya yanlısı mitinge katılan iki kişinin ölümüyle sonuçlandı. Rusya yanlısı miting, Kırım Verhovna Radasının içine kadar uzadı ve parlamento oturumunun iptal edilmesinden bir gün önce planlanmıştı.[6]

Olayların akışı

27 Şubat sabahı saat 4.30 civarında, askerî üniformalı, nişansız 10-15 kişilik iki grupta oluşan silahlı adamlar Kırım Verhovna Rada binasına girerek binanın kontrolünü ele geçirdi.[1] Binayı ele geçirdikten sonra saldırganlar içeride barikat kurdu.[7] Reform İçin Ukrayna Demokratik İttifakı'ndan Kırım Halk Yardımcısı Serhiy Kunitsın, binanın otomatik silahlar, makineli tüfekler ve el bombası fırlatıcıları da dahil olmak üzere kendilerini uzun süre savunmalarını sağlayacak geniş bir silah cephaneliğine sahip 120 yüksek eğitimli personel tarafından ele geçirildiğini söyledi.[8] Binayı ele geçiren kişiler kendilerini Rusça konuşan Kırım vatandaşları için nefsi müdafaa aktivistleri olarak tanımlasa da daha sonra operasyonun Rus özel kuvvetleri tarafından düzenlendiği anlaşıldı.[9]

Saat 8.30'da, Kırım Bakanlar Kurulu Başkanı Anatoliy Mohıliov, Kırım sakinlerine çağrıda bulunarak, onları Kırım Özerk Cumhuriyeti Verhovna Radasının kimliği belirlenemeyen 50 kişi tarafından ele geçirildiği konusunda bilgilendirdi.[10] Saat 9'da Anatoliy Mohıliov kimliği belirlenemeyen kişilerle görüşme gerçekleştirdiklerini duyurdu. Ancak bu görüşmelerden herhangi bir sonuç alınamadı. Mohıliov'a göre bilinmeyen kişiler konuşmayı reddetti.[11]

SBU'nun o zamanki başkanı Valentin Nalıvayçenko, polis de dahil olmak üzere yerel Kırım makamları bina ve silahlar üzerindeki kontrolü gönüllü olarak devrettiklerinden, Verhovna Radanın zorla ele geçirilmediğine inanıyordu.[12]

Kaynakça

  1. ^ a b "Теракт. За фактом захоплення будівель Верховної Ради і Радміну Криму відкрито кримінальну справу" [Terör saldırısı. Verhovna Rada ve Kırım Bakanlar Kurulu binalarına el konulmasıyla ilgili bir ceza davası açıldı.]. Корреспондент. 27 Şubat 2014. 8 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023. 
  2. ^ "Vladimir Putin describes secret meeting when Russia decided to seize Crimea". The Guardian. Agence France-Presse. 9 Mart 2015. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023. 
  3. ^ ""Кримський фронт" і "казакі" блокують Верховну Раду Криму з вимогою незалежності АРК". Український тиждень. 25 Şubat 2014. 15 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023. 
  4. ^ "Кримський спікер звинувачує "донецьких" у провокаціях в автономії" [Kırımlı konuşmacı "Donetsk"i özerklik konusunda provokasyon yapmakla suçluyor]. Український тиждень. 26 Şubat 2014. 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023. 
  5. ^ "Кримський парламент так і не провів позачергове засідання" [Kırım parlamentosu olağanüstü toplantı gerçekleştirmedi.]. Український тиждень. 26 Şubat 2014. 25 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023. 
  6. ^ Ігор Воробйов (25 Şubat 2017). "Як у Криму засуджують противників приєднання до Росії" [Rusya'ya katılmaya karşı çıkanlar Kırım'da kınandı]. Німецька хвиля. 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023. 
  7. ^ Дмитро Каневський (27 Şubat 2014). "Парламент і Рада міністрів Криму захоплені озброєними людьми" [Kırım Parlamentosu ve Bakanlar Kurulu silahlı kişiler tarafından ele geçirildi]. Німецька хвиля. 26 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023. 
  8. ^ "Будівлю Радміну й парламенту Криму захопили 120 професійно підготовлених осіб з озброєнням на місяць оборони - нардеп Куніцину" [Halkın Yardımcısı Kunitsın: "Kırım'da Bakanlar Kurulu ve Parlamento binasına 120 profesyonel eğitimli silahlı kişi tarafından bir aylık savunma için el konuldu."]. Інтерфакс Україна. 27 Şubat 2014. 20 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023. 
  9. ^ Михайло Глуховський (27 Şubat 2014). "Рефат Чубаров: Людей, які захопили будівлю Верховної Ради Криму, контролює Москва" [Refat Çubarov: Kırım'ın Verhovna Rada binasını ele geçirenler Moskova tarafından kontrol ediliyor]. Главком. 4 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023. 
  10. ^ "У Криму люди зі зброєю захопили парламент і Раду міністрів" [Kırım'da silahlı kişiler Parlamento ve Bakanlar Kurulu'nu ele geçirdi]. Українська правда. 27 Şubat 2014. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023. 
  11. ^ "Особи, які захопили адмінбудівлі Сімферополя, відмовляються проводити переговори, вони запросили до будівлі парламенту членів президії, щоб ті провели засідання - Могильов (розширена)" [Simferopol idari binalarına el koyan kişiler görüşme yapmayı reddetti, cumhurbaşkanlığı üyelerini toplantı yapmak üzere parlamento binasına davet ettiler - Mogilev (uzatılmış)]. Інтерфакс Україна. 27 Şubat 2014. 20 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023. 
  12. ^ ""Здачі Криму не було". Екс-глава СБУ пояснив, чому Україна не повернула контроль над АРК у лютому 2014-го". Новое Время. 23 Şubat 2016. 28 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Donetsk</span> Ukraynadaki bir şehir

Donetsk (Ukraynaca: Донецьк, Rusça: Донецк), 1928'deki Harkiv yazımına göre Donetske (Ukraynaca: Донецьке) olarak da adlandırılan, eskiden Aleksandrovka, Yuzivka (Hughesovka) ve Stalino olarak bilinen, Ukrayna'nın doğusunda Donetsk Oblastı'nda Kalmius Nehri üzerinde bulunan bir sanayi şehridir. Nüfusun şehir merkezinde 901.645, metropolitan alanda ise 2 milyonun üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Donetsk, 2001 nüfus sayımına göre Ukrayna'nın en büyük beşinci şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna Savaşı</span> Rusya ve Ukrayna arasında Şubat 2014te başlayan uzun süreli çatışma

Rusya-Ukrayna Savaşı, bir yanda Rusya, Beyaz Rusya ve Rus yanlısı güçlerin, diğer yanda Ukrayna'nın dahil olduğu, sürmekte olan bir savaştır. Yevromaydan'ın ardından görevden alınan Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç'in Kırım'daki gerginlik nedeniyle Rusya'dan bölgeye asker göndermesini istemesinin ardından 2014 yılında başlayan ve Şubat 2022'de büyüyen askerî hareketliliktir. Bu savaşa Rusya'nın Kırım'ı ilhakı (2014), Donbass Savaşı (2014-günümüz), siber savaş ve siyasi gerilimler de dahildir. Rusya'nın bölgedeki jeopolitik çıkarlarını, vatandaşlarını ve konuşlandırılmış askerlerini koruduğunu iddia eden Devlet Başkanı Vladimir Putin, müdahale için parlamentodan onay almıştır. 21 Şubat 2022 de Rusya Donetsk ve Luhansk Halk Cumhuriyetlerini resmen tanıdığını açıkladı.24 Şubat 2022 tarihinde ise Rusya lideri Putin Ukrayna'yı istilaya başladıklarını televizyondan duyurdu. 2021'de diplomatik krizin ardından Ukrayna sınırlarına yakın bölgelere askeri yığınak yapan Rusya, 24 Şubat 2022'de geniş çaplı bir şekilde Ukrayna'yı işgal etmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Donbas Savaşı</span> Ukrayna ve Rusya destekli Novorossiya Federal Kuvvetleri arasındaki savaş

Donbas Savaşı ya da Ukrayna'nın doğusunda savaş, Rusya destekli Novorossiya Federal Devleti ile Ukrayna Silahlı Kuvvetleri arasında 6 Nisan 2014'ten beri Ukrayna'nın Donbas bölgesinde sürmekte olan savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna</span> Doğu Avrupada yer alan bir ülke

Ukrayna, Doğu Avrupa'da bir ülkedir. 603.549 km² yüzölçümüyle tamamı Avrupa'da olan en büyük ülkedir. Doğuda ve kuzeydoğuda Rusya, kuzeyde Belarus, batıda Polonya ve Slovakya güneybatıda Macaristan, Romanya ve Moldova'nın komşusudur. Ayrıca güneyde Karadeniz ve Azak Denizi'ne kıyısı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Cumhuriyeti</span> Ukrayna yasalarına göre Kırım Anayasası tarafından yönetilen özerk bir cumhuriyet

Kırım Özerk Cumhuriyeti,, Ukrayna'nın özerk cumhuriyeti. Sovyetler Birliği döneminde varlık gösteren Kırım Oblastı ile aynı sınırlara sahiptir. Kırım Oblastı 1954'te Rusya SFSC'den Ukrayna SSC'ye geçti. 20 Ocak 1991'deki referandumdan sonra Ukrayna SSC içerisinde bir özerk cumhuriyet hâlini aldı. Sovyetler Birliği dağıldığında ve Ukrayna bağımsızlığını elde ettiğinde, Kırım yeni kurulan Ukrayna'nın parçası olarak kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Kırım'ı ilhakı</span>

Kırım'ın ilhakı, Ukrayna'ya bağlı bir yarımada olan Kırım'ın, 18 Mart 2014'te Rusya tarafından ilhak edilmesi olayıdır. O tarihten beri yarımadada Kırım Cumhuriyeti ve Sivastopol federal şehri olmak üzere iki federal birim bulunmaktadır. Bu federal birimler 2016'ya kadar Kırım Federal Bölgesi'ni oluştururken günümüzde Güney Federal Bölgesi'nin parçasıdır. 2014 Doğu Ukrayna protestolarının bir sonucu olan ilhaktan önce, 2014 Ukrayna devriminin sonrasında Rusya'nın Kırım'a askerî müdahalesi gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Bölgeler Partisi</span> Ukraynada rusya yanlısı siyasi parti

Bölgeler Partisi, Ukrayna'da 1997 yılında kurulan, yasaklı Pro-Rusyacı ve merkezci eski bir siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ulusal marşı</span>

Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ulusal marşı, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin devlet marşıdır. 1978'de Destalinizasyon'un bir parçası olarak Stalin'e atıflar kaldırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna ilişkileri</span> ikili ilişkiler

Rusya-Ukrayna ilişkileri, Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki ilişkileri ifade etmektedir. Şu anda iki ülke, Rusya'nın Kırım'ı Ukrayna'dan ilhak etmesinden sonra 2014 yılında başlayan Rus-Ukrayna Savaşı'nı sürdürüyor. Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki modern ikili ilişki, resmi olarak I. Dünya Savaşı sırasında eski Rusya İmparatorluğu'nun siyasi reform sürecinden geçmesiyle başladı. 1920'de, Ukrayna'nın Rus ve Polonya Kızıl Ordusu tarafından işgali ile iki ülke arasındaki ikili ilişkiler değişti. 1990'larda, hem Sovyet Rusya'nın hem de Sovyet Ukrayna'nın resmi olarak kurucu cumhuriyetleri olduğu Sovyetler Birliği'nin dağılmasının hemen ardından ikili ilişkiler yeniden canlandı. Savaş Devam Etmektedir Şu Anda Savaşta Hareketlilik Yoktur

Ruslar ve Ukraynalıların, oldukça eskiye dayanan bir savaş tarihi vardır. Bu tarih, pek çok tarihçi ve tarih araştırmacısının inceleme alanına girer.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Devlet Konseyi</span>

Kırım Devlet Konseyi Kırım Cumhuriyeti parlamentosudur. Önceden 'Kırım Yüksek Konseyi' olarak adlandırılmıştı ancak Mart 2014'te Ukrayna parlamentosunun Kırım Yüksek Konseyi'nin feshedilmesi için yaptığı oylamadan sonra adını değiştirdi. Parlamento, Simferopol'ün merkezindeki Parlamento binasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Platformu</span> Ukraynanın Kırım üzerindeki kontrolünü geri kazanmayı amaçlayan diplomatik girişimi

Kırım Platformu, Ukrayna cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski tarafından oluşturulmuş bir diplomatik girişimdir. 2014 yılında Kırım'ın Rusya Federasyonu tarafından ilhakını tersine çevirerek Rusya-Ukrayna ilişkilerini yeniden tesis etmek için uluslararası bir koordinasyon mekanizması olarak tasarlanmıştır. Kırım Tatarlarının insan haklarının korunması, çevresel bozulma ve Karadeniz ve Azak Denizi bölgesinde ticaretin engellenmesi de zirvede tartışılan konular arasındadır. Platformun açılış zirvesi, Ukrayna'nın bağımsızlığının 30. yıldönümü arifesinde 23 Ağustos 2021'de gerçekleşti.

PEN Ukrayna, konuşma özgürlüğünü ve yazar haklarını korumak, edebiyatı ve uluslararası kültürel işbirliğini teşvik etmek amacıyla kurulmuş bir Ukrayna sivil toplum kuruluşudur. Uluslararası PEN'in ulusal merkezler ağının bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Melitopol Muharebesi</span> 2022de Rusyanın Ukraynayı işgalinde muharebe

Melitopol Muharebesi, Güney Ukrayna Taarruzu'nun ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinın parçası olarak Güney Ukrayna'daki Melitopol şehrinde Ukrayna ve Rusya silahlı kuvvetleri arasındaki askeri bir çatışmaydı. Rus kuvvetleri 25 Şubat'ta şehre saldırdı ve 1 Mart'a kadar yoğun çatışmalardan sonra şehri ele geçirdi. Muharebe bittikten sonra vatandaşlar askeri işgale karşı sokak protestoları düzenledi. 11 Mart'ta belediye başkanı işbirliği yapmayı reddettiği için Rus birlikleri tarafından tutuklandı, ancak daha sonra 16 Mart'ta 9 Rus mahkum karşılığında serbest bırakıldı.

Millerovo hava üssü saldırısı, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Rusya'nın Rostov Oblastı, Millerovo kentinde 25 Şubat 2022'de gerçekleşti. Bazı Ukraynalı yetkililere göre, Ukrayna askeri güçleri Millerovo hava üssüne OTR-21 Toçka füzeleriyle saldırdı, Rus Hava Kuvvetleri uçaklarını imha etti ve hava üssünü ateşe verdi.

Leonid Pilunsky, Ukraynalı-Kırımlı siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">2014 Ukrayna'daki Rus sabotaj faaliyetleri</span>

Ukrayna'daki Rus sabotaj faaliyetleri, yerel Rus etki ajanları, Rus yanlısı ayrılıkçılar, Rusya'da eğitilmiş siyasi turistler, Rus sabotajcıları ve Federal Güvenlik Servisi görevlilerinin yardımıyla Ukrayna'da Rus özel servisleri tarafından planlanan, organize edilen ve Şubat 2014'ün sonlarına kadar uygulanan bir dizi eylemdir. Rus sabotajlarının genel amacı Onur Devrimi'nden sonra Ukrayna'daki siyasi durumu istikrarsızlaştırmak, etnik ve bölgeler arası çatışmaları kışkırtmak, Donbas'taki Rus ayrılıkçı güçlerini güçlendirmektir. Bu yıkıcı eylemler, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yürüttüğü enformasyon savaşının ve doğrudan askerî saldırganlığın bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pavlo Vışebaba</span>

Pavlo Oleksandrovıç Vışebaba Ukraynalı bir eko-aktivist, müzisyen ve yazardır. "One Planet" STK'sının kurucu ortağı ve başkanı, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı'nın Ukrayna'daki hoşgörü elçisidir.

<span class="mw-page-title-main">Hluhiv Muharebesi</span>

Hluhiv Muharebesi, Rusya'nın 2022'de Ukrayna'yı işgalinin bir parçası olarak 24 Şubat 2022'de Sumy Oblastı, Hlukhiv Raion, Hlukhiv kasabasında başlayan bir dizi çatışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Romnı Muharebesi</span>

Romny Muharebesi, Rusya'nın 2022'de Ukrayna'yı işgali sırasında, Kuzey Ukrayna saldırısının bir parçası olarak 24 Şubat 2022'de Sumy Oblastı, Romny'de başlayan bir dizi askeri çatışmadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.