İçeriğe atla

Kırım Devlet Konseyi

  • Kırım Devlet Konseyi
  • Государственный Совет Крыма
  • Державна Рада Криму
  • Къырым Девлет Шурасы
Arma veya logo
Tür
Tür
Tek meclisli
Başkanlık
Başkan
Vladimir Konstantinov
17 Mart 2014'ten beri, Birleşik Rusya
Yapı
Sandalye75
Siyasi gruplar
  •   Birleşik Rusya (60)
  •   Rusya Liberal Demokrat Partisi (10)
  •   Komünist Parti (5)
Seçimler
Oylama sistemi
Paralel oylama
Son seçim
8 Eylül 2019
Sonraki seçim
Eylül 2024
Toplantı yeri
Kırım Yüksek Kurulu Binası, Simferopol
Website
crimea.gov.ru

Kırım Devlet Konseyi (Rusça: Госуда́рственный Сове́т Респу́блики Крым, Ukraynaca: Державна Рада Республіки Крим, Kırım Tatarcası: Къырым Джумхуриетининъ Девлет Шурасы)[1] Kırım Cumhuriyeti parlamentosudur. Önceden 'Kırım Yüksek Konseyi' olarak adlandırılmıştı ancak Mart 2014'te[2] Ukrayna parlamentosunun Kırım Yüksek Konseyi'nin feshedilmesi için yaptığı oylamadan sonra adını değiştirdi.[3][4][5] Parlamento, Simferopol'ün merkezindeki Parlamento binasında yer almaktadır.

2014 olaylarının ardından, Kırım şu anda Rusya ile Ukrayna arasında, Rusya'nın bölgeyi yönetmesiyle anlaşmazlık yaşanan bir bölgedir, ancak çoğu ülke bu bölgeyi Ukrayna'nın toprak parçası olarak tanımaya devam etmektedir.

Kırım'ın Ukrayna tarafından kontrol edildiği dönemde Parlamento, Kırım başbakanını tek başına atayamadı ve onu sadece Ukrayna cumhurbaşkanının tavsiyesi ve rızasıyla atayabildi. Bu kısıtlama Parlamento ve onu oluşturan unsurlar için pek de uygun olmadı ve o unsurlar ile Ukrayna ulusal hükûmeti arasında uzun süredir devam eden bir çatlak yarattı.

Kırım krizi ortaya çıkınca, Parlamento binası kimliği belirsiz Rus yanlısı silahlı kişilerce ele geçirildi. Parlamento, onların kontrolü altında, Ukrayna'nın rıza gösterdiği görevdeki Kırım başbakanını görevden aldı ve yerine tek taraflı olarak Sergey Aksyonov'u atadı. Dağılma, Kırım Parlamentosunun bölgedeki Rus askerleriyle Ukrayna makamlarına karşı işbirliği yaptığı inancından da kaynaklandı.[6] Günler sonra, Kırım Parlamentosu, Sivastopol şehri ile bölgesel yargı yetkisini tek bir birleşik ulus olarak yeniden birleştirdi ve böyle bir arzuyu yansıtan bir referandumun ardından tek taraflı olarak Ukrayna'dan bağımsızlıklarını ilan etti. Bu yeni kurulan ulus daha sonra Rusya'nın yeni oluşturulmuş federal bir birimi altında Kırım Parlamentosunu devralan Rusya'ya katıldı.

Tarihi

1998 - 2014

Kırım Yüksek Konseyi, 10 Şubat 1998'de Ukrayna parlamentosunda kabul edilen bir yasaya göre düzenlendi.[7] Parlamento inisiyatif alma hakkına sahip değildi, ancak Kırım Anayasası'na göre kendi seçim tarihini belirleme yetkisine sahipti.[8][9][10]

Konsey üyelerinin seçilme şekli birkaç kez değiştirildi. 1998 seçimlerinden itibaren, Konsey'de Kırım azınlıklarının, özellikle de Kırım Tatarlarının uygun orantılı temsilini sağlamayan çoğunlukçu bir sistem getirilmişti.[11]

Kırım krizinin ardından

27 Şubat 2014'te 2014 Kırım krizi sırasında Kırım Tatar Millî Meclisi Başkanı ve Kırım Bakanlar Kurulu üyesi Refat Çubarov,kimliği bilinmeyen silahlı kişilerin Karl Marx Caddesi'ndeki Kırım Yüksek Konseyi Binası'nı ve Simferopol'daki Kirov Caddesi'ndeki Bakanlar Kurulu binasını ele geçirdiğini söyledi.[12]

Elli silahlı adam Kırım yasama meclisinin binasını işgal etti, binaya barikat kurdu ve ön girişe makineli tüfek yerleştirdi. EUobserver'dan Roman Sohn, "[silahlı kişiler], Kırım yasama meclisi başkanlığı üyelerini ve Parlamento Başkanı'nı içeri alırken, yürütme makamının görevlilerinin girişini reddetti." dedi.[13]

Konsey daha sonra bir acil durum oturumu düzenlemeye devam etti ve Bakanlar Konseyi'ne yönelik güvensizlik önergesini kabul etti ve yetkilerinin sona erdirilmesi için bir karar kabul etti. Ancak böyle bir oturum EUobserver'dan Roman Sohn tarafından "kuşatma altında ve tüm yasal süreci ihlal ediyor" olarak nitelendirildi. Parlamento, Kırım Cumhurbaşkanı ve Başbakanı Anatolii Mohyliov'u Ukrayna Anayasası'nın 136. Maddesi uyarınca görevden aldı ve fiilen yerine Rus Birlik Partisi lideri Sergey Aksyonov'u getirdi. Ukrayna Anayasası, Konseyin Başbakanı yalnızca Ukrayna Cumhurbaşkanı ile istişare ederek atayabileceğini belirlediğinden, bu eylem uluslararası toplumda bazı tartışmalara yol açtı.[14][15] Tartışma, Ukrayna'da yeni kurulan hükûmetin yeni Başbakanı Oleksandr Turçinov'u görevdeki Başkan Vekili olarak görmesi ve Konsey Turçinov'un atanmasını gayri meşru olarak değerlendirmesiyle, Ukrayna'nın gerçek meşru cumhurbaşkanının kim olduğu konusundaki anlaşmazlıkları ele alıyor.

Kaynakça

  1. ^ "Verkhovna Rada Autonomous Republic of Crimea". Rada.crimea.ua. 12 March 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 March 2014. 
  2. ^ Lawmakers in Crimea Move Swiftly to Split From Ukraine 9 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. New York Times, accessed 26 December 2014
  3. ^ VR dissolved the parliament of Crimea 27 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. UNIAN. 15 March 2014
  4. ^ In Kiev, Ukraine Parliament Axes Crimea 20 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Forbes. 15 March 2014
  5. ^ Ukraine Votes to Dissolve Crimean Parliament 24 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. NBC News. 15 March 2014
  6. ^ "Ukraine crisis: Crimea parliament asks to join Russia". BBC. 6 Mart 2014. 5 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2014. 
  7. ^ "On the Supreme Council of the Autonomous Republic of Crimea" (Ukraynaca). Supreme Council. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2006. 
  8. ^ "The Crimea wants to protect majority principle". Den. 7 Ekim 2003. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021. 
  9. ^ "Crimea prepares amendments to Constitution". ForUm. 21 January 2013. 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ "Ukraine's Crimea to hold parliamentary elections on October 31". ITAR-TASS. 4 Ağustos 2010. 16 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021. []
  11. ^ "Crimean Election Law and Formation of Political Climate in the Autonomy". Ucipr.kiev.ua. 28 January 2002. 7 March 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 March 2014. 
  12. ^ "Crimean parliament dismisses autonomous republic's government". Kyiv Post. 27 Şubat 2014. 9 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2021. 
  13. ^ "The Empire strikes back". EU Observer. 3 Mart 2013. 1 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2021. 
  14. ^ "Crimean parliament to decide on appointment of autonomous republic's premier on Tuesday". Interfax Ukraine. 7 Kasım 2011. 6 June 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ "The new prime minister is the leader of Russian Unity". Ukrayinska Pravda. 27 Şubat 2014. 19 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatar Sürgünü</span> Kırım Tatar soykırımı

Kırım Tatar Sürgünü veya Kırım Tatar Soykırımı, Sovyet hükûmeti tarafından yürütülen ve Josef Stalin adına hareket eden NKVD Başkanı Lavrenti Beriya tarafından organize edilen 18-20 Mayıs 1944'te en az 191.044 Kırım Tatarının etnik temizliği ve kültürel soykırımıdır. NKVD üç gün içinde çoğunlukla kadınları, çocukları, yaşlıları, hatta komünistleri ve Kızıl Ordu üyelerini, bin kilometre uzaklıktaki Özbek SSC'ye sınır dışı etmek için sığır trenlerini kullandı. Kırım Tatarları, Stalin'in Sovyetler Birliği'ndeki nüfus transferi politikası tarafından kapsanan birkaç etnik gruptan biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Oleksandr Turçinov</span> Ukraynalı siyasetçi

Oleksandr Valentinoviç Turçinov, Ukraynalı siyasetçi, senarist ve İktisadi Bilimler Doktoru. Turçinov, Ukrayna Parlamentosunun Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç'i 2 Şubat 2014 tarihinde görevinden azlettikten sonra geçici Devlet Başkanı ve Başbakanı olarak atanmıştır. Siyasi parti Batkivshchyna'nın birinci başkan yardımcısıdır. Verkhovna Rada, 11 Mart 2010 tarihinde Başbakan olarak Mikola Azarov'u atayana kadar Turçinov, Yulya Timoşenko hükûmetinin 3 Mart 2010 tarihinde görevden alındıktan sonra bir başbakan yokluğunda Başbakan Birinci Yardımcısı olarak göreve getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Kırım sorunu</span>

Kırım sorunu, Ukrayna ile Rusya arasında Kırım'ın statüsü konusunda bir anlaşmazlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna Savaşı</span> Rusya ve Ukrayna arasında Şubat 2014te başlayan uzun süreli çatışma

Rusya-Ukrayna Savaşı, bir yanda Rusya, Beyaz Rusya ve Rus yanlısı güçlerin, diğer yanda Ukrayna'nın dahil olduğu, sürmekte olan bir savaştır. Yevromaydan'ın ardından görevden alınan Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç'in Kırım'daki gerginlik nedeniyle Rusya'dan bölgeye asker göndermesini istemesinin ardından 2014 yılında başlayan ve Şubat 2022'de büyüyen askerî hareketliliktir. Bu savaşa Rusya'nın Kırım'ı ilhakı (2014), Donbass Savaşı (2014-günümüz), siber savaş ve siyasi gerilimler de dahildir. Rusya'nın bölgedeki jeopolitik çıkarlarını, vatandaşlarını ve konuşlandırılmış askerlerini koruduğunu iddia eden Devlet Başkanı Vladimir Putin, müdahale için parlamentodan onay almıştır. 21 Şubat 2022 de Rusya Donetsk ve Luhansk Halk Cumhuriyetlerini resmen tanıdığını açıkladı.24 Şubat 2022 tarihinde ise Rusya lideri Putin Ukrayna'yı istilaya başladıklarını televizyondan duyurdu. 2021'de diplomatik krizin ardından Ukrayna sınırlarına yakın bölgelere askeri yığınak yapan Rusya, 24 Şubat 2022'de geniş çaplı bir şekilde Ukrayna'yı işgal etmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Sergey Aksyonov</span>

Sergey Valeryeviç Aksyonov, ;, de facto Kırım Cumhuriyetinin Başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Cumhuriyeti</span> Ukrayna yasalarına göre Kırım Anayasası tarafından yönetilen özerk bir cumhuriyet

Kırım Özerk Cumhuriyeti,, Ukrayna'nın özerk cumhuriyeti. Sovyetler Birliği döneminde varlık gösteren Kırım Oblastı ile aynı sınırlara sahiptir. Kırım Oblastı 1954'te Rusya SFSC'den Ukrayna SSC'ye geçti. 20 Ocak 1991'deki referandumdan sonra Ukrayna SSC içerisinde bir özerk cumhuriyet hâlini aldı. Sovyetler Birliği dağıldığında ve Ukrayna bağımsızlığını elde ettiğinde, Kırım yeni kurulan Ukrayna'nın parçası olarak kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Kırım'ı ilhakı</span>

Kırım'ın ilhakı, Ukrayna'ya bağlı bir yarımada olan Kırım'ın, 18 Mart 2014'te Rusya tarafından ilhak edilmesi olayıdır. O tarihten beri yarımadada Kırım Cumhuriyeti ve Sivastopol federal şehri olmak üzere iki federal birim bulunmaktadır. Bu federal birimler 2016'ya kadar Kırım Federal Bölgesi'ni oluştururken günümüzde Güney Federal Bölgesi'nin parçasıdır. 2014 Doğu Ukrayna protestolarının bir sonucu olan ilhaktan önce, 2014 Ukrayna devriminin sonrasında Rusya'nın Kırım'a askerî müdahalesi gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Kırım</span> Karadenizdeki bir yarımada

Kırım, Doğu Avrupa'da, Karadeniz'in kuzey kıyısında yer alan ve Karadeniz ile Azak Denizi tarafından çevrelenen Ukrayna’da bulunan bir yarımada. Ukrayna'nın Herson Oblastı'nın güneyinde ve Rusya'nın Kuban bölgesinin batısında bulunmaktadır. Perekop Kıstağı ile Herson Oblastı'na bağlanmaktadır ve Kerç Boğazı ile Kuban'dan ayrılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Cumhuriyeti</span> Rusyanın işgalindeki Ukrayna toprakları

Kırım Cumhuriyeti, Rusya'nın Kırım Yarımadası üzerinde bulunan bir federal birimi. Cumhuriyetin başkenti ve en büyük şehri olan Simferopol, Sivastopol federal şehrinden sonra Kırım'ın ikinci büyük şehridir. 2014 itibarıyla cumhuriyetin nüfusu 1.891.465'tir.

<span class="mw-page-title-main">Onur Devrimi</span> Ukrayna Devrimi

Onur Devrimi diğer isimleriyle Maidan Devrimi veya 2014 Ukrayna devrimi, 18 Şubat 2014 ila 23 Şubat 2014 arasında Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç'e karşı düzenlenen ve sonunda Ukrayna hükûmetinin düşmesiyle sonuçlanan devrime verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna ilişkileri</span> ikili ilişkiler

Rusya-Ukrayna ilişkileri, Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki ilişkileri ifade etmektedir. Şu anda iki ülke, Rusya'nın Kırım'ı Ukrayna'dan ilhak etmesinden sonra 2014 yılında başlayan Rus-Ukrayna Savaşı'nı sürdürüyor. Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki modern ikili ilişki, resmi olarak I. Dünya Savaşı sırasında eski Rusya İmparatorluğu'nun siyasi reform sürecinden geçmesiyle başladı. 1920'de, Ukrayna'nın Rus ve Polonya Kızıl Ordusu tarafından işgali ile iki ülke arasındaki ikili ilişkiler değişti. 1990'larda, hem Sovyet Rusya'nın hem de Sovyet Ukrayna'nın resmi olarak kurucu cumhuriyetleri olduğu Sovyetler Birliği'nin dağılmasının hemen ardından ikili ilişkiler yeniden canlandı. Savaş Devam Etmektedir Şu Anda Savaşta Hareketlilik Yoktur

Kırım statüsü referandumu, Kırım Özerk Cumhuriyeti yasama organı ve Sivastopol yerel hükûmeti tarafından 16 Mart 2014'te Kırım'ın siyasi statüsüne ilişkin tartışmalı bir oylamaydı. Referandumda yerel sakinlere Rusya'ya federal bir yapı olarak katılmak isteyip istemedikleri veya 1992 Kırım anayasasının restore edilmesini ve Kırım'ın Ukrayna'nın bir parçası olarak kalmasını isteyip istemedikleri soruldu. Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin resmi sonucu, yüzde 83 seçmen katılımıyla bölgenin Rusya'ya bağlanması için %97 oy verildi ve Sivastopol yerel yönetimi için de %89'luk bir seçmen katılımıyla bölgenin Rusya'ya bağlanması için %97 oranında oy verildi.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Cumhuriyeti Anayasası</span>

Kırım Özerk Cumhuriyeti Anayasası Ukrayna'nın bir parçası olan Kırım yarımadasında özerk bir bölge olan Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin temel yasasıdır. Anayasa, cumhuriyetin Ukrayna içindeki statüsünü ve otoritesini belirler. Kırım'a bir bütçe hazırlama ve kendi bölgesini yönetme hakkı verdi. Anayasa, 2014 Kırım krizi sırasında tartışmalı bir referandumla yürürlükten kaldırılmış, ardından yarımadanın ilhakından sonra Rusya'nın federal bölgesi olarak Kırım Cumhuriyeti kurulmuştur. Ukrayna hükûmeti, Kırım'ın Rusya tarafından ilhakını tanımayı reddetti ve anayasanın hala aktif olduğunu kabul ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Konstantinov</span> Siyasetçi

Vladimir Andreyeviç Konstantinov Kırımlı Rus siyasetçi ve 17 Mart 2014 tarihinden beri Kırım Cumhuriyeti Devlet Konseyi başkanı olarak görev yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım başbakanı</span>

Kırım Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu Başkanı Kırım Cumhuriyeti hükûmet başkanıdır.

Rus Birliği Kırım'da bir siyasi parti. 30 Nisan 2014 tarihinde bir Kiev Mahkemesi partinin "Ukrayna topraklarında faaliyet göstermesini" yasakladı. Parti lideri Sergey Aksyonov, Kırım'ın Rusya Federasyonu tarafından ilhakını mümkün kılmada etkili oldu. Parti, Rusça konuşan çoğunluğa sahip olan Kırım'da bulunuyordu. Parti, Kırım'ın ilhakından bir yıl sonra feshedildi.

<span class="mw-page-title-main">Viktor Medvedçuk</span> Ukraynadaki Rus yanlısı politikacı, avukat ve iş insanı

Viktor Volodimiroviç Medvedçuk Ukraynalı siyasetçi, avukat ve oligark. 29 Ağustos 2019'dan itibaren Ukrayna Yüksek Şurası milletvekilidir.

<span class="mw-page-title-main">1991 Kırım Egemenlik Referandumu</span>

1991 Sovyetler Birliği referandumundan iki ay önce Ukrayna SSC'nin Kırım Oblastı'nda 20 Ocak 1991'de egemenlik referandumu yapıldı. Seçmenlere, 1945'te lağvedilmiş olan Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyetini yeniden kurmak isteyip istemedikleri soruldu. Bu öneri, seçmenlerin %94'ü tarafından onaylandı.

<span class="mw-page-title-main">Kırım'ın SSCB'ye devredilmesi</span>

Kırım'ın SSCB'ye devredilmesi, 1954 yılında Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti Başkanlığı'nın aldığı ve Kırım bölgesinin Rusya SFSR'den Ukrayna SSR'ye devredilmesini öngören idari bir tedbirdir.

<span class="mw-page-title-main">Tamila Taşeva</span>

Tamila Ravilivna Tasheva, 25 Nisan 2022'den bu yana Kırım Özerk Cumhuriyeti'nde Ukrayna Cumhurbaşkanı'nın Daimi Temsilcisi olarak görev yapan Ukraynalı aktivist ve politikacıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.