İçeriğe atla

Kırım Cumhuriyeti

Kırım Cumhuriyeti
Республика Крым
BayrakArma
BayrakArma
Milli Marş:
"Нивы и горы твои волшебны, Родина"
RusçaNivy i gory tvoi volshebny, Rodina  (transliterasyon)
Tarlaların ve dağların büyülü, Anavatanım
Konum
Kırım Cumhuriyeti
Kırım Cumhuriyeti
Rusya'daki konumu
Yönetim
Ülke: Rusya
Federâl Bölge:Güney Federal Bölgesi[1]
Ekonomik Bölge:Henüz belirlenmedi
Başkent:Simferopol
Başkan:Sergey Aksyonov
Yasama organı:Devlet Konseyi
Genel bilgiler
Yüzölçüm: [2]26.100 km² (10.077 sq mi)
Nüfus:1.891.465 (09/2014)[3]
 - Yoğunluk:72 /km² (188 /sq mi)
Diğer bilgiler
Dili:Rusça, Ukraynaca, Kırım Tatarcası
Kuruluş tarihi:18 Mart 2014[4]
Resmî
İnternet sayfası:
http://rk.gov.ru/

Kırım Cumhuriyeti (RusçaРеспублика Крым, Respublika Krym UkraynacaРеспубліка Крим, Respublika Krym; Kırım TatarcasıКъырым Джумхуриети, Qırım Cumhuriyeti), Rusya'nın Kırım Yarımadası üzerinde bulunan bir federal birimi. Cumhuriyetin başkenti ve en büyük şehri olan Simferopol, Sivastopol federal şehrinden sonra Kırım'ın ikinci büyük şehridir. 2014 itibarıyla cumhuriyetin nüfusu 1.891.465'tir.

Mart 2014'te Rusya yanlısı ayrılıkçılar ve Rusya Silahlı Kuvvetleri'nin Kırım'ı ele geçirmesinin ardından bölgenin Rusya'ya katılması için anayasaya aykırı[5] bir referandum düzenlendi ve referandumdan katılma kararı çıktı.[6] Rusya daha sonra Kırım Cumhuriyeti ile Sivastopol'u federal birimleri olacak şekilde ilhak etti.[7]

Rusya ve birkaç BM üyesi devlet Kırım'ı Rusya'nın bir parçası olarak tanırken Ukrayna, Kırım'ı Kırım Özerk Cumhuriyeti adıyla kendi bölgesi olarak görmeye devam etmektedir. Ukrayna'nın bu iddiası pek çok yabancı hükûmet ve Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun 68/262 sayılı kararı ile desteklenmektedir.[8]

Kaynakça

  1. ^ "Crimea becomes part of vast Southern federal district of Russia" (İngilizce). Ukraine Today. 28 Temmuz 2016. 29 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  2. ^ "Autonomous Republic of Crimea". Ministry of Foreign Affairs of Ukraine. 4 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2014. 
  3. ^ "2014 Crimean Federal District census". 11 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2017. 
  4. ^ "Putin reveals secrets of Russia's Crimea takeover plot" (İngilizce). BBC. 9 Mart 2015. 10 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2016. 
  5. ^ "КС признал конституционным постановление крымского парламента о вхождении АРК в состав РФ и проведении референдума о статусе автономии" (Rusça). Interfax-Ukraine. 14 Mart 2014. 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2017. 
  6. ^ "Crimea applies to be part of Russian Federation after vote to leave Ukraine". The Guardian. 17 Mart 2014. 17 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2017. 
  7. ^ "Распоряжение Президента Российской Федерации от 17 March 2014 № 63-рп "О подписании Договора между Российской Федерацией и Республикой Крым о принятии в Российскую Федерацию Республики Крым и образовании в составе Российской Федерации новых субъектов"" (Rusça). The Russian Federation's official internet-portal of legal information. 18 Mart 2014. 18 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2017. 
  8. ^ "Kremlin: Crimea and Sevastopol are now part of Russia, not Ukraine". CNN. 18 Mart 2014. 17 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Rusya'nın federal bölümleri, Rusya Anayasası'na göre Rusya'nın en üst düzey idari bölümleri olan kurucu varlıklardır. Rusya, 85 adet federal bölüme ayrılmakta olup bu bölümler cumhuriyetler, kraylar, oblastlar, federal şehirler, özerk oblastlar ve özerk okruglar olmak üzere altı düzeyde toplanmaktadır.

Rusya'nın federal bölgeleri, Rusya'nın federal bölümlerinin gruplandırılması sonucu oluşan bölgelerdir. Federal bölgeler, ek ya da daha yüksek düzeyde bir federal yapı olmayıp federal hükûmetin farklı federal bölümlerdeki faaliyetlerini organize etmekten sorumludurlar. Bölgelerin başında Rusya devlet başkanı tarafından atanan Rusya devlet başkanının tam yetkili temsilcileri bulunmaktadır. Bu kişiler her bir federal birimin başkanı ya da valisi üzerinde denetim yetkisine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Silahlı Kuvvetleri</span> Rusya Federasyonunun askerî gücü

Rusya Silahlı Kuvvetleri, Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri olarak da bilinen Rus Silahlı Kuvvetleri, Rusya'nın ordusudur. Aktif personel açısından dünyanın beşinci büyük askeri gücüdür ve 1.15 milyon aktif personel ile en az iki milyon yedek personelden oluşmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri Merkezi İstihbarat Teşkilatı'na (CIA) göre, Rusya 2026 yılına kadar aktif personel gücünü 1.5 milyona çıkarmayı planlamaktadır ve bu, onu Çin ve Hindistan'dan sonra dünyanın üçüncü büyük askeri gücü yapacaktır. Ülkenin Kara Kuvvetleri, Deniz Kuvvetleri ve Hava-Uzay Kuvvetleri olmak üzere üç ana hizmet kolunun yanı sıra Stratejik Roket Kuvvetleri ve Hava İndirme Kuvvetleri adında iki bağımsız hizmet koluna sahiptir. 2013 yılında kurulan Özel Harekat Kuvvetleri Komutanlığı, muhtemelen 2022 yılında ilave destek personeliyle birlikte 1,000 kişilik bir güce ulaşacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım sorunu</span>

Kırım sorunu, Ukrayna ile Rusya arasında Kırım'ın statüsü konusunda bir anlaşmazlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Natalya Poklonskaya</span>

Natalya Vladimirovna Poklonskaya, Ukrayna doğumlu bir Rus avukattır. 14 Haziran 2022'den beri Rusya Başsavcılığı'nın danışmanı olarak görev yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Donetsk Halk Cumhuriyeti</span> Ukraynadan ayrılarak kurulan eski bir devlet

Donetsk Halk Cumhuriyeti (DHC), Donbass Savaşı'nda Ukrayna'dan ayrılarak kurulan de facto devlet. DHC, Ukrayna yönetimini sivilleri katletmek ve savaş suçu işlemekle itham edip bağımsızlığını gerekçe olarak göstermiştir. Donbass Savaşı sırasında 7 Mayıs 2014'te Ukrayna'da özerk, egemen bir cumhuriyet olarak kuruldu. 11 Mayıs'ta bağımsızlık referandumu yapıldı ve bağımsızlığı halk tarafından onaylandı. 12 Mayıs'ta resmen bağımsızlığını ilan etti. 24 Mayıs 2014'te ise Lugansk Halk Cumhuriyeti ile Novorossiya Federal Devleti adında bir konfederasyon oluşturmuştu ancak 1 Ocak 2015'te bu konfederasyonu feshettiler ve rafa kaldırdılar. 21 Şubat 2022'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, hem Luhansk hem de Donetsk Halk Cumhuriyetlerini bağımsız devletler olarak tanıdığını açıkladı. 27 Eylül 2022 tarihinde yapılan referandum sonucunda 30 Eylül 2022 tarihinde Rusya tarafından ilhak edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lugansk Halk Cumhuriyeti</span> Rusyanın işgalindeki Ukrayna toprakları

Lugansk Halk Cumhuriyeti ya da Luhansk Halk Cumhuriyeti, Doğu Avrupa'da bir de facto devlettir. Donbass Savaşı sırasında 28 Nisan 2014'te Ukrayna'da özerk, egemen bir cumhuriyet olarak kuruldu. 11 Mayıs'ta bağımsızlık referandumu yapıldı ve bağımsızlığı halk tarafından onaylandı. 12 Mayıs'ta resmen bağımsızlığını ilan etti. 24 Mayıs 2014'te ise Donetsk Halk Cumhuriyeti ile Novorossiya Federal Devleti adında bir konfederasyon oluşturmuştu, ancak 1 Ocak 2015'te bu konfederasyonu feshettiler ve rafa kaldırdılar.

Rusya Hükûmeti, belirli ülkelerin/bölgelerin sakinleri veya vatandaşlarına ikili veya çok taraflı anlaşmalara dayalı bir vize alarak Rusya'ya girmesine izin verir. Diğer ülkelerin vatandaşlarının Rus Büyükelçiliğinden vize almaları gerekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Cumhuriyeti</span> Ukrayna yasalarına göre Kırım Anayasası tarafından yönetilen özerk bir cumhuriyet

Kırım Özerk Cumhuriyeti,, Ukrayna'nın özerk cumhuriyeti. Sovyetler Birliği döneminde varlık gösteren Kırım Oblastı ile aynı sınırlara sahiptir. Kırım Oblastı 1954'te Rusya SFSC'den Ukrayna SSC'ye geçti. 20 Ocak 1991'deki referandumdan sonra Ukrayna SSC içerisinde bir özerk cumhuriyet hâlini aldı. Sovyetler Birliği dağıldığında ve Ukrayna bağımsızlığını elde ettiğinde, Kırım yeni kurulan Ukrayna'nın parçası olarak kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Kırım'ı ilhakı</span>

Kırım'ın ilhakı, Ukrayna'ya bağlı bir yarımada olan Kırım'ın, 18 Mart 2014'te Rusya tarafından ilhak edilmesi olayıdır. O tarihten beri yarımadada Kırım Cumhuriyeti ve Sivastopol federal şehri olmak üzere iki federal birim bulunmaktadır. Bu federal birimler 2016'ya kadar Kırım Federal Bölgesi'ni oluştururken günümüzde Güney Federal Bölgesi'nin parçasıdır. 2014 Doğu Ukrayna protestolarının bir sonucu olan ilhaktan önce, 2014 Ukrayna devriminin sonrasında Rusya'nın Kırım'a askerî müdahalesi gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Federasyonu Federal Meclisi</span> Rusya Federasyonunun yasama organı

Rusya Federasyonu Federal Meclisi, Rusya'nın çift meclisli ulusal yasama organıdır. Daha önceki Rusya Federasyonu Halk Temsilcileri Kongresi ile Yüksek Sovyeti'nin yerini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Federasyonu İç Birlikleri</span>

Rusya Federasyonu İç Birlikleri, Rusya hükûmetine bağlı jandarma benzeri paramiliter kolluk kuvveti.. 5 Nisan 2016'da iç yapısı değiştirilerek İç İşleri Bakanlığı'ndan ayrılmış ve Rusya Ulusal Muhafızları adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Federasyon Konseyi (Rusya)</span> Federal Meclisin üst kanadı

Federasyon Konseyi, Rusya Federasyonu Federal Meclisi'nin (parlamento) üst kanadıdır. 22 cumhuriyet, 46 oblast, 9 kray, 3 federal şehir, 4 özerk okrug ve bir özerk oblasttan oluşan 85 Rusya'nın federal yapılanması'nın her biri Konseye iki senatör gönderir ve böylece toplam 170 konsey üyesi görev yapar.

<span class="mw-page-title-main">Rusya devlet başkanı</span> Rusyanın devlet başkanı

Rusya Federasyonu başkanı, seçilmiş Devlet Başkanı, Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanı ve Hükûmeti yöneten Rusya Federasyonu'nun en güçlü yetkilisidir. Şu anki Rusya devlet başkanı 2012 yılında göreve başlayan Vladimir Putin'dir.

<span class="mw-page-title-main">Gurzuf</span>

Gurzuf, Kırım'ın Yalta kentinde bulunan bir kent tipi yerleşimdir. Şehir, Kırım'ın güneydoğusunda Karadeniz kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 4.947 km² olan yerleşimin nüfusu 2016 yılı itibarıyla 138.979'dur.

<span class="mw-page-title-main">Kırım</span> Karadenizdeki bir yarımada

Kırım, Doğu Avrupa'da, Karadeniz'in kuzey kıyısında yer alan ve Karadeniz ile Azak Denizi tarafından çevrelenen Ukrayna’da bulunan bir yarımada. Ukrayna'nın Herson Oblastı'nın güneyinde ve Rusya'nın Kuban bölgesinin batısında bulunmaktadır. Perekop Kıstağı ile Herson Oblastı'na bağlanmaktadır ve Kerç Boğazı ile Kuban'dan ayrılmaktadır.

Kırım statüsü referandumu, Kırım Özerk Cumhuriyeti yasama organı ve Sivastopol yerel hükûmeti tarafından 16 Mart 2014'te Kırım'ın siyasi statüsüne ilişkin tartışmalı bir oylamaydı. Referandumda yerel sakinlere Rusya'ya federal bir yapı olarak katılmak isteyip istemedikleri veya 1992 Kırım anayasasının restore edilmesini ve Kırım'ın Ukrayna'nın bir parçası olarak kalmasını isteyip istemedikleri soruldu. Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin resmi sonucu, yüzde 83 seçmen katılımıyla bölgenin Rusya'ya bağlanması için %97 oy verildi ve Sivastopol yerel yönetimi için de %89'luk bir seçmen katılımıyla bölgenin Rusya'ya bağlanması için %97 oranında oy verildi.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Devlet Konseyi</span>

Kırım Devlet Konseyi Kırım Cumhuriyeti parlamentosudur. Önceden 'Kırım Yüksek Konseyi' olarak adlandırılmıştı ancak Mart 2014'te Ukrayna parlamentosunun Kırım Yüksek Konseyi'nin feshedilmesi için yaptığı oylamadan sonra adını değiştirdi. Parlamento, Simferopol'ün merkezindeki Parlamento binasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Cumhuriyeti Anayasası</span>

Kırım Özerk Cumhuriyeti Anayasası Ukrayna'nın bir parçası olan Kırım yarımadasında özerk bir bölge olan Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin temel yasasıdır. Anayasa, cumhuriyetin Ukrayna içindeki statüsünü ve otoritesini belirler. Kırım'a bir bütçe hazırlama ve kendi bölgesini yönetme hakkı verdi. Anayasa, 2014 Kırım krizi sırasında tartışmalı bir referandumla yürürlükten kaldırılmış, ardından yarımadanın ilhakından sonra Rusya'nın federal bölgesi olarak Kırım Cumhuriyeti kurulmuştur. Ukrayna hükûmeti, Kırım'ın Rusya tarafından ilhakını tanımayı reddetti ve anayasanın hala aktif olduğunu kabul ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Güney Askerî Bölgesi</span>

Güney Askerî Bölgesi, Rusya'nın bir askerî bölgesidir.