İçeriğe atla

Kırım Arkeolojisi ve Sanatı

Kırım Arkeolojisi ve Sanatı, Altın Orda devrinin de öncesine kadar uzanan eserleri kapsamaktadır. Bunun için; Yunan Kolonileri, İskit toplulukları, Bosfor devleti, Samurlat, Kimmerler, Avrupa Hunları, Gotlar, Alanlar, Avarlar, Peçenekler ve Hazarlar için önem taşımaktadır.

Tarihi

Kırım Arkeolojisi ve Sanatı üzerinde pek çok kez durulmasına rağmen; Altın Orda devrine kadar gidilmiştir.

100.000 - 30.000 önce bulunan insan fosilleri Afrika, Avrupa ve Asya'nın yanı sıra; Kırım yarımadasında; Starosele mağarasında da bulunmuştur. Bunun yanında bebek mezarı, çeşitli malzemeler de bulunmuştur. Mağara yaşamıyla ilgili birçok bilgi ele geçirilmiştir.

Yine ne kadar çok gerilere gittiğinin bir kanıtı da; yetişkin ve bir çocuğa ait neandertal tipte kalıntılar bulunmasıdır.

Mezolitik devre ait kültürel kalıntılar, taş aletler ele geçirilmiştir. Aynı zamanda Garnakrımskaya kültürü bulunmuştur.

Eneolitik kültürler (M.Ö 4500 - 2500), yani Srendni Stog, Novodanilovka, Aşağı Mikhaylovka-Kemi Oba, Samara, Khvalynsk ve Güney Urallar'a ait kültürlerle ilgili bilgi edinilmiştir.

Buluntulara ilişkin

Mikhaylovka ve aşağı Dinyeper bölgelerinde yapılan arkeolojik çalışmalarda, Yamnaya'nın devirlerine ait tabakalar bulunmuştur. Bunun yanı sıra keramikiler, aletler ve hayvan fosilleri ele geçirilmiştir. Küçük evler, çakmaktaşları, temrenler, hançerler, taş yapımı baltalar ve topuzlar bulunmuştur.

Mezar kalıntılarından da anlaşılmıştır ki; Bozkır Kültürü'nün altyapıları bu zamanlara dayanmaktadır. [ref] Yaşar Çoruhlu [/ref]

Yine bu devirde bakır eserler, ip, tarak gibi dekorasyonlardan oluşan tabaklar görülmüştür.

Orta Kırım'da yaşamış olan İskitler'in yerleşimlerine dair kalıntılar da yer almaktadır.

Yine İskit'lerin mezar tipleri genellikle kurgan modelindedir.

Ayrıca Bozkır Kültürü'nü yansıttığı sanılan birçok hayvan figürlü alet-edevat ele geçirilmiştir.

Kaynakça

Yrd. Dç.Yaşar Çoruhlu - Türk Dünya Araştırmaları

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Arkeoloji</span> Geçmişin, insanlık tarihinin maddi kültür yoluyla incelenmesi

Arkeoloji, arkeolojik yöntemlerle ortaya çıkarılmış kültürleri, sosyoloji, coğrafya, tarih, etnoloji, antropoloji, nümizmatik, filoloji, gibi birçok bilim dalından yararlanarak araştıran ve inceleyen bilim dalıdır. Türkçeye yanlış bir şekilde "kazıbilim" olarak çevrilmiş olsa da kazı, arkeolojik araştırma yöntemlerinden sadece bir tanesidir. Arkeoloji asıl olarak insanlığın kültürel geçmişini, kültürlerin değişimini ve birbirleriyle ilişkilerini inceler.

<span class="mw-page-title-main">Eski Taş Çağı</span> çağlar

Kaba Taş Devri, Yontma Taş Devri veya bilimsel adıyla Paleolitik Çağ olarak tanımlanan Eski Taş Çağı günümüzden yaklaşık 2 milyon yıl önce başlamış ve 12.000 yıl önce son bulmuştur. Ancak verilen bu tarihlerin dünya geneli içinde geçerli olduğunu ve yerel olarak değişmeye açık bulunduğunu da belirtmek gerekir. İnsanlık tarihinin %99'u gibi çok büyük bir bölümünü kapsayan bu çağ, aynı zamanda ilk insan atalarının ortaya çıkışı ve ilk aletlerin üretimi yoluyla insanın kavrama yeteneği ve temsil etmesiyle de söz konusu tarihin gelişimi içinde çok önemli bir yer tutmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bursa Arkeoloji Müzesi</span> Bitinya ve Misya bölgelerinde bulunmuş MÖ 3000’den Bizans devri sonlarına kadar olan devirlere ait eserlerin sergilendiği Bursa müzesi

Bursa Arkeoloji Müzesi, Bitinya ve Misya bölgelerinde bulunmuş MÖ 3000'den Bizans devri sonlarına kadar olan devirlere ait eserlerin sergilendiği arkeoloji müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kimmerler</span> Hint-Avrupa, Kafkasyalı veya Türk kökenli göçebe kavim

Kimmerler MÖ 8. yüzyılın ilk yarısına kadar Kimmerya olarak da tabir edilen İdil Nehri'inden Karadeniz'in kuzeyine doğru uzanan geniş bir alanda yaşamış büyük olasılıkla Hint-Avrupa kökenli oldukları varsayılan göçebe ve savaşçı bir ulustur.

<span class="mw-page-title-main">Kabartma</span>

Kabartma veya diğer adıyla rölyef, yüzey üzerine yapılan yükseltme ya da çökertmelere denir.

<span class="mw-page-title-main">Alacahöyük</span> ören yeri

Alacahöyük, Çorum'un Alaca ilçesinin 15 km kuzeybatısındaki Alacahüyük köyündeki bir höyüktür. Bu höyükte dört ayrı kültür evresinden kalma 15 yerleşim ya da yapı katı saptanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sarmatlar</span>

Sarmatlar, Vistül ile İdil nehirleri arasında, Kafkasya'nın kuzeyi ve güneydoğusunu da içine alan bölgede MÖ 6. yüzyıldan MS 4. yüzyıla dek yaşayan, Doğu İran öbeğine bağlı bir İskit dili olan Sarmatçayla konuşan atlı göçebe halk.

<span class="mw-page-title-main">Haçkar</span>

Haçkar veya K(h)açkar genellikle Ermenistan'da bulunan, Ermeni kültüründe önemli bir yere sahip işlenmiş anıtsal taşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Azıh Mağarası</span>

Azıh mağarası ,Azerbaycan'ın güneybatısındaki Küçük Kafkas Dağları'nın güneydoğu yamacında, Karabağ'ın Kuruçay vadisinde, Tuğ çöküntüsünde, Kuruçay nehrinin sol kıyısında, nehirden 3 km uzaklıkta, Kuruçay'ın modern yatağından 100-120 metre yukarıda yer almaktadır. Karabağ'ın Hocavend ilçesinde Azıh ve Salaketin köyleri arasında, Füzuli şehrinden 14 km kuzeybatıda, deniz seviyesinden 900 metre yükseklikte bulunan bir mağara kompleksidir. Azıh mağarasının alanı 800 km²'dir. Burada uzunluğu 600 metreye kadar uzanan 8 koridor bulunmaktadır. Koridorların bazıları 20-25 metre yüksekliğe kadar ulaşmaktadır.

<i>Homo heidelbergensis</i> soyu tükenmiş insan türü

Homo heidelbergensis, Pleyistosen'de yaşamış, soyu tükenmiş insan (Homo) türü. Kalıntıları ilk kez 1907 yılında Heidelberg yakınlarında bir taş ocağındaki çene kemikleri ile keşfedilmiştir. Bulunan çene, modern insanlar gibi küçük dişli olsa da modern insanın aksine çene kemikleri fazlasıysa geniş ve ağırdır.

<span class="mw-page-title-main">Srubna kültürü</span>

Srubnaya kültürü veya Ahşap-mezar kültürü, Karadeniz-Hazar bozkırlarının doğu kesiminde MÖ 18. ve 12. yüzyılları arasında, Geç Tunç Çağı'nda bulunmuş bir arkeolojik kültür.

Delik-Taş 1, 1938'de Orta Asya'daki Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde, Bajsuntau Dağları'ndaki Delik Taş mağarasında keşfedilen bir Neandertal iskeletidir.

<span class="mw-page-title-main">Bulanık Steli</span>

Bulanık Steli, Muş'un Bulanık ilçesinde bulunmuş, kireç taşından yapılmış, 1,4 x 0,6 m ölçülerinde, antromorf bir heykeldir. Eser, günümüzde Bitlis Ahlat Müzesinde sergilenmektedir.

Aççana Höyük - Alalah, Hatay ili Reyhanlı ilçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Höyük yerleşiminin tapınaklar bölgesinde bulunması imar tarihini 4000-3000 yıl öncesine uzandığı sanılmaktadır. Arkeolojik bilimsel yüzey ve kazı araştırma heyeti Kazılardan elde edilen buluntular, bölgenin inanç, kültür, yaşam biçimi ve ticaret trafiğine yön veren yerleşim yeri olduğu kanaatini güçlendirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Megalakkos</span>

Megalakkos, Yunanistan'ın kuzeybatısındaki Kleidi Mağarası'nın doğusunda, Yanya bölgesel birimindeki Kleidonia köyünün kuzeyinde bulunan ve yaklaşık 500 metre (1.600 ft) doğusunda bir kaya sığınağıdır. Voidomatis nehri vadisinin kuzey kıyısında, Agioi Anargyroi Manastırı'nın yakınında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Risovača Mağarası</span>

Risovača Mağarası, Sırbistan'ın merkezindeki Aranđelovac kasabasının tam girişinde, Kubršnica nehri vadisinin 17 metre (56 ft) yukarısında yer alan bir mağaradır. Kragujevac yakınlarındaki Gradac Mağarası'nın yanı sıra Sırbistan'daki Paleolitik döneme tarihlenen en önemli arkeolojik alanlarından biridir. Keşfi, Sava - Tuna hattının güneyindeki Paleolitik kültürün varlığını doğruladı ve Avrupa'daki tarih öncesi insanların yaşamı hakkında yeni bilgiler sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Betal Kaya Sığınağı</span>

Betal Kaya Sığınağı, aşağı Pivka Nehri Vadisi'nin güneydoğu kenarında, Postojna'dan Bukovje'ye giden yolun hemen üstündeki bir yamaçta yer alan bir karstik mağara; taş alet kalıntıları, eserler ve çağdaş hayvanların sayısız fosilleşmiş kemikleri ile zengin kültürel tortu katmanlarının bulunduğu bir sit alanıdır. Girişi, Pivka Nehri'nin suları tarafından oyulmuş 174 m (571 ft) uzunluğundaki mağaranın tavanının çökmesiyle oluşmuştur.

Kültepe, Azerbaycan'ın Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin Babek Rayonu'nda yer alan ve Neolitik Çağ'dan beri yerleşim görmüş bir köy ve belediyedir. 1.859 nüfusa sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Nanyue Kralının Mozole Müzesi</span>

Nanyue Kralı Mozole Müzesi Guangzhou'da Nanyue Kralı Zhao Mo'nun 2.000 yıllık mezarı bulunmaktadır. Zhao Mo, MÖ 137'den MÖ 122'ye kadar hüküm sürdü ve mezarı, 1983'te Guangzhou şehir merkezinde keşfedilmiştir. 1988'de açılan müze, kralın mezarını ve içindeki eserleri sergilemektedir. 1996 yılında Büyük Ulusal Tarihi Sit alanı oldu ve Han Hanedanı dönemi Lingnan bölgesinindeki kültürlerin yayılmasını temsil eden nadir defin eserleriyle ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Tarih öncesi Asya</span> Vikimedya anlam ayrımı sayfası

Tarih öncesi Asya, yazı sistemlerinin icadından veya kayıtlı tarihin belgelenmesinden önceki dönemlerde Asya'daki insan varlığını ifade eder. Buna, şu anda veya geleneksel olarak Asya kıtası olarak kabul edilen Avrasya kara kütlesinin bazı kısımları da dahildir. Kıta genel olarak Ural Dağları, Kafkas Dağları, Hazar Denizi, Karadeniz ve Kızıldeniz'in doğusunda yer alan Büyük ve Hint okyanusları ile Kuzey Buz Denizi arasında sınırlanan bölge olarak tanımlanmaktadır.