Kırım Tatarları ya da Kırımlılar, anayurtları Karadeniz'in kuzeyindeki Kırım yarımadası olan Türkî halktır. 1783'te Kırım Hanlığı'nın Rusya tarafından ilhak edilmesiyle birlikte Osmanlı Devleti'ne zorunlu göçe tabi tutulmuşlar ve kendi vatanlarında azınlığa düşmüşlerdir. SSCB döneminde Stalin'in emriyle 18 Mayıs 1944'te sürgüne uğrayarak nüfuslarının yarısını yitirmişlerdir. SSCB'nin yıkılmasıyla sürüldükleri topraklardan Kırım'a geri dönmeye başlayan halk, Ukrayna'nın ana Müslüman unsurunu oluşturur.
Kırım Tatarcası ya da Kırımca, Türk dillerinin Kıpçak koluna ait bir dildir. Ancak bazı Oğuz grubuna ait özelliklere de sahiptir. Romanya'nın Dobruca yöresinde konuşulan şekline Dobruca Tatarcası adı verilir.
Tatarlar veya Tatar Türkleri, "Tatar" ismini taşıyan farklı Türki etnik gruplar için kullanılan bir şemsiye terimdir.
Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Kırım ÖSSC, Kırım Yarımadası'nda Rusya SFSC'ne bağlı olarak kurulan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'dir. Cumhuriyetin başkenti Akmescit (Simferopol). Resmi dilleri Kırım Tatarcası ve Rusçadır.
Yalıboyu Tatarları Kırım yarımadasının güney sahillerinde geleneksel olarak yaşayan Kırım Tatarları'nın bir koludur. İsimlerini Kırım Tatarcası'nda "kıyıda yaşayan sakinler" anlamına gelen Yalıboyu kelimesinden almışlardır. 1943 - 1944 yıllarında Stalin'in Büyük Temizliği sırasında yerleşim yerlerinden gönderildiler. Yalıboyu lehçesi Oğuz grubuna ait olup, Türkçeye çok yakındır. 20. yy.'ın başlarında Sovyet anstropologu B. Kuftin'e göre "hemen hemen saf güney Türkçesi" konuşuyorlardı.
Mustafa Edige Kırımal Kırım Tatarlarının diasporada yaşayan liderlerindendi.
Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu,, Kırım Tatarı siyasetçi ve aktivist. 1998'den beri Ukrayna Yüksek Şurası üyesidir ve kurulduğu tarih olan 1991'den 2013'e kadar Kırım Tatar Millî Meclisi'nde başkanlık yapmıştır.
Pyotr Grigorenko, Petro Grigorenko, Petro Hryhorovych Hryhorenko veya Pyotr Grigoryevich Grigorenko Sovyet Ordusu'nda yüksek rütbeli Ukrayna bölgesi komutanıdır. Daha sonra Sovyetler Birliği'nde başlıca insan hakları savunucusu, muhalif ve yazardır.
Kırım Tatar Sürgünü veya Kırım Tatar Soykırımı, Sovyet hükûmeti tarafından yürütülen ve Josef Stalin adına hareket eden NKVD Başkanı Lavrenti Beriya tarafından organize edilen 18-20 Mayıs 1944'te en az 191.044 Kırım Tatarının etnik temizliği ve kültürel soykırımıdır. NKVD üç gün içinde çoğunlukla kadınları, çocukları, yaşlıları, hatta komünistleri ve Kızıl Ordu üyelerini, bin kilometre uzaklıktaki Özbek SSC'ye sınır dışı etmek için sığır trenlerini kullandı. Kırım Tatarları, Stalin'in Sovyetler Birliği'ndeki nüfus transferi politikası tarafından kapsanan birkaç etnik gruptan biriydi.
Kırım Özerk Cumhuriyeti,, Ukrayna'nın özerk cumhuriyeti. Sovyetler Birliği döneminde varlık gösteren Kırım Oblastı ile aynı sınırlara sahiptir. Kırım Oblastı 1954'te Rusya SFSC'den Ukrayna SSC'ye geçti. 20 Ocak 1991'deki referandumdan sonra Ukrayna SSC içerisinde bir özerk cumhuriyet hâlini aldı. Sovyetler Birliği dağıldığında ve Ukrayna bağımsızlığını elde ettiğinde, Kırım yeni kurulan Ukrayna'nın parçası olarak kaldı.
Akhtem Seitablayev, Özbekistan doğumlu, Ukrayna'da bulunan Kırım-Tatar oyuncu, senarist ve sinema yönetmenidir. 2013'te Haytarma ve 2017'de Another's Prayer dahil olmak üzere birkaç yüksek profilli filmin yönetmenidir . Rusya Federasyonu tarafından Kırım'ın ilhakına karşı olduğunu belirtti. Önde gelen birkaç Kırım Tatarının kaderleriyle ilgili filmleri Ukrayna ve Avrupa'da övgüyle karşılandı ancak Rus haber bültenlerince eleştirildi.
Ahıska Türkleri sürgünü Sovyet hükûmetinin Ahıska Türklerine karşı gerçekleştirdiği zorunlu tehcir. 14 Kasım 1944 tarihinde gerçekleşen tehcirde 212 köyde yaşayan 92.307 ila 94.955 Ahıska Türkü zorla Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Mesheti bölgesinden Orta Asya'ya sürgün edilmiştir. Sığır vagonlarına doldurulan Ahıska Türklerinin çoğu Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne gönderilmiştir. Operasyon sırasında Kürtler, Hemşinliler ve Lazlar da dahil olmak üzere toplamda yaklaşık 115.000 kişi sürgün edilmiştir. Sürgün edilenler zorla çalıştırılmak üzere görevlendirildikleri özel birimlere yerleştirildiler. Sürgün ve sert koşullar, en az 12.589 ila 14.895 arasında insanın ölümüne sebep oldu.
Sovyetler Birliği'nde İslam, Sovyetler Birliği'nde İslam inanışına ait konuları betimler.
İslam, Ukrayna'daki dördüncü en büyük din olup, nüfusun %0,6 -%0,9'unu temsil etmektedir. Dinin Ukrayna'da 15. yüzyılda Kırım Hanlığı'nın kuruluşuna kadar uzanan uzun bir tarihi vardır.
Yuri Bekiroviç Osmanov Kırım Tatarı kökenli bir bilim adamı, mühendis, Marksist-Leninist ve sivil haklar aktivistidir. Kırım Tatar halkının tümüyle vatanlarına dönüşü ve Kırım ÖSSC'nin restorasyonu için tüm haklarını arayan Kırım Tatarları Ulusal Hareketi'nin kurucularından biridir.
Ayshe Seitmuratova Kırım Tatar sivil haklar aktivistidir. Kırım Tatar sürgününden kısa bir süre önce Kırım'da doğdu. Çocuk olduğu için sınır dışı edilmedi ve uzun yıllar " özel yerleşimci " statüsü ile yaşadı. Ancak bu durum onun ikinci sınıf bir vatandaş olarak görülmesine yol açtı. Karşısına çıkan bazı akademik fırsatlar, etnik kökeninden dolayı uygulanan “özel yerleşimci” statüsü nedeniyle reddedildi. Sonrasında Kırım Tatar sivil haklar hareketinin aktif bir üyesi oldu. Kırım Tatarlarının sivil haklarına getirilen sert kısıtlamalardan bazılarının kaldırılmasını savundu. Bu konuda Sovyet liderleriyle görüşülmesi gerektiğini savundu. Daha sonra sürgün edilmişlerin Kırıma dönüş hakkı için Moskova'da lobi yapmaya devam etti Sürgünden dönüş hakkı aslında diğer sınır dışı edilen ulusların çoğuna verilmiş, ancak Kırım Tatarlarına verilmemişti. Sovyet yetkilileri tarafından birçok kez göz altına alındı ve hapsedildi. Uzun mücadelelerin ardından Kırım'a geri dönmeden önce, Başkan Ronald Reagan ile tanıştı ve birçok insan hakları konferansına katıldı. Rusya'nın Kırım'ı ilhakını desteklememesine rağmen, Mustafa Dzhemilev ve Mejilis grubunun bazı eylemlerini eleştirdi.
Üç yüzyılı aşkın bir süre boyunca, Kırım Hanlığı ordusu ve Nogay Ordası, esas olarak Rusya ve Litvanya-Polonya tarafından kontrol edilen topraklara ve diğer bölgelere köle baskınları düzenledi.
1991 Sovyetler Birliği referandumundan iki ay önce Ukrayna SSC'nin Kırım Oblastı'nda 20 Ocak 1991'de egemenlik referandumu yapıldı. Seçmenlere, 1945'te lağvedilmiş olan Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyetini yeniden kurmak isteyip istemedikleri soruldu. Bu öneri, seçmenlerin %94'ü tarafından onaylandı.
Tatarofobi, İdil, Sibirya ve Kırım Tatarları dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere, genel olarak Tatar olarak adlandırılan insanlara karşı duyulan korkuyu, nefreti, şeytanlaştırılmasını veya onlara karşı önyargıyı ifade eder. Her ne kadar ikincisine karşı olumsuz tutumlar açık ara en şiddetli olsa da, büyük ölçüde Sovyet medyasının uzun süredir onları yalnızca olumsuz bir şekilde tasvir etme uygulamasının yanı sıra siyasi bir gerekçe sağlamak amacıyla olumsuz stereotipleri teşvik etme, sınırdışı edilmeleri ve ötekileştirilmeleri uygulamasının bir sonucudur.
Kırım'ın SSCB'ye devredilmesi, 1954 yılında Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti Başkanlığı'nın aldığı ve Kırım bölgesinin Rusya SFSR'den Ukrayna SSR'ye devredilmesini öngören idari bir tedbirdir.
