İçeriğe atla

Kınevin çerçevesi

Kınevin çerçevesinin etki alanları; merkezdeki karanlık alan düzensizliktir .

Kınevin çerçevesi, karar verme yardımı için kullanılan kavramsal bir çerçevedir.[1] 1999 yılında Dave Snowden tarafından IBM Global Services için çalışırken yaratıldı ve "anlam yaratan bir cihaz" olarak tanımlandı.[2][3] Kınevin, habitat anlamına gelen Galce bir kelimedir.[4]

Kınevin beş karar verme ya da "etki" bağlamı verir -bariz (2014 yılına kadar basit olarak bilinirdi, sonra Snowden tarafından net olarak değiştirildi ) , [5] komplike, yardım yöneticileri -yani karmaşık, kaotik ve bozukluk onlar durumları nasıl algıladıklarını tespit etmek ve Kendilerinin ve diğer insanların davranışlarını anlamlandırmak. [lower-alpha 1] Çerçeve, sistem teorisi, karmaşıklık teorisi, ağ teorisi ve öğrenme teorileri üzerine yapılan araştırmalardan yararlanır.[6]

Arka planı

Terimler

Kınevin çerçevesinin fikri, karar vericilere kendi algılarını görebilecekleri bir "yer duygusu" sunmasıdır, Galce'de Cynefin, habitat, musallat, tanıdık, tanıdık anlamına gelen cynefin sözcüğünden gelir.[7] Snowden bu terimi, hepimizin farkında olmayabileceğimiz kabilesel, dini ve coğrafi gibi bağlantılara sahip olduğumuz fikrine atıfta bulunmak için kullanır.[4][8] Durulacak bir yer veya "mirasınız olan ve nereden geldiğiniz yer ve yer" anlamına gelen te reo Māori kelimesi tūrangawaewae ile karşılaştırılmıştır. [5]

Tarihçe

O zamanlar IBM Global Services'ten olan Snowden, şirket içindeki entelektüel sermayenin yönetilmesine yardımcı olmak için 1999'da bir Kınevin modeli üzerinde çalışmaya başladı.[2] [a] [b] IBM'in Bilgi Yönetimi Enstitüsü'nün Avrupa direktörü olarak[12] ve daha sonra 2002'de kurulan IBM Kınevin Organizasyonel Karmaşıklık Merkezi'nin kurucusu ve yöneticisi olarak geliştirmeye devam etti.[13] Bir IBM araştırmacısı olan Cynthia Kurtz ve Snowden, ertesi yıl IBM Systems Journal'da yayınlanan "Stratejinin yeni dinamikleri: Karmaşık ve karmaşık bir dünyada anlamlandırma" başlıklı bir makalede çerçeveyi ayrıntılı olarak açıkladılar.[3] [14][15]

Endüstri, hükûmet ve akademiden üyeler ve ortaklardan oluşan bir ağ olan Kınevin merkezi, 2004 yılında IBM'den bağımsız olarak çalışmaya başladı[16] 2007'de Snowden ve Mary E. Boone, Harvard Business Review'da Kınevin çerçevesini açıkladılar.[1] "A Leader's Framework for Decision Making" başlıklı makaleleri onlara Academy of Management'ın Organizasyonel Davranış bölümünden "OB'de Olağanüstü Uygulayıcı Odaklı Yayın" ödülünü kazandırdı.[17]

Etki alanları

Cynefin çerçevesinin taslağı, Edwin Stoop

Cynefin, beş karar verme bağlamı veya "etki alanı" sunar: basit, karmaşık, kompleks, kaotik ve bir düzensizlik merkezi. [c] Alan adları yıllar içinde değişti. Kurtz ve Snowden (2003) bunları bilinen, bilinebilir, kompleks ve kaotik olarak adlandırdı.[3] Snowden ve Boone (2007) bilinen ve bilineni basit ve karmaşık olarak değiştirdi. [d] 2014'ten beri Snowden, basit yerine bariz kelimesini kullandı ve şimdi aşikâr terimini kullanıyor [5]

Etki alanları, davranışı analiz etmek ve kararlar almak için bir "yer duygusu" sunar.[7] Sağdaki basit / açık ve karmaşık alanlar "sıralıdır": neden ve sonuç bilinir veya keşfedilebilir. Soldaki, kompleks ve kaotik alanlar "düzensizdir": neden ve sonuç ancak sonradan bakılarak çıkarılabilir veya hiç çıkarılamaz.[19]

Basit / Açık / Net

Snowden, 2014'ten beri basit etki alanını bariz olarak adlandırıyor ve şimdi aşikâr terimini kullanıyor. [5]

Basit / bariz/ aşikâr alan "bilinen bilinenleri" temsil eder. Bu, yürürlükte olan kurallar (veya en iyi uygulama ) olduğu, durumun sabit olduğu ve neden ile sonuç arasındaki ilişkinin açık olduğu anlamına gelir: X yaparsanız Y'yi bekleyin. yanıtla": gerçekleri ("anlam") belirleyin, kategorize edin, ardından kuralı izleyerek veya en iyi uygulamayı uygulayarak yanıt verin. Snowden ve Boone (2007), kredi ödeme işleme örneğini sunar. Bir çalışan sorunu tanımlar (örneğin, bir borçlu gereğinden az ödemiştir), sorunu sınıflandırır (kredi belgelerini inceler) ve yanıt verir (kredinin şartlarını takip eder).[1] Thomas A. Stewart'a göre,

Bu, yasal yapıların, standart çalışma prosedürlerinin, işe yaradığı kanıtlanmış uygulamaların alanıdır. Asla bir iç düzlüğe çekmeyin. Aylık ödemeleri brüt gelirinin yüzde 35'ini aşan bir müşteriye asla borç vermeyin. Satışı istemeden toplantıyı asla bitirmeyin. Burada karar verme tamamen mantık alanındadır: Uygun kuralı bulun ve uygulayın.[20]

Snowden ve Boone, yöneticilerin aşırı basitleştirerek, "sürüklenmiş düşünme" (yeni düşünme biçimlerine karşı kör olmak) veya kayıtsız kalarak durumları bu alana zorlamaktan sakınmaları gerektiğini yazıyor. Başarı kayıtsızlığı beslediğinde ("en iyi uygulama, tanımı gereği, geçmiş uygulamadır"), saat yönünde kaotik alana feci bir geçiş olabilir. Liderlerin, gerekirse isimsiz bir iletişim kanalı sağlamalarını tavsiye ediyorlar, böylece muhalifler (örneğin, bir iş gücü içinde) kayıtsızlık konusunda uyarıda bulunabilirler.[1]

Karmaşık

Karmaşık alan "bilinen bilinmeyenlerden" oluşur. Sebep ve sonuç arasındaki ilişki, analiz veya tecrübe gerektirir; bir dizi doğru cevap vardır. Çerçeve, "algıla-analiz et-yanıt ver" tavsiyesinde bulunur: gerçekleri değerlendirin, analiz edin ve uygun iyi işletim uygulamasını uygulayın.[1] Stewart'a göre: "Burada bir karara doğru rasyonel bir şekilde çalışmak mümkündür, ancak bunu yapmak, incelikli muhakeme ve uzmanlık gerektirir. … Burası mühendislerin, cerrahların, istihbarat analistlerinin, avukatların ve diğer uzmanların sahası. Yapay zeka bununla iyi başa çıkar: Deep Blue, satrancı sanki karmaşık bir problemmişçesine oynuyor, olası her hamle dizisine bakıyor."[20]

Kompleks

Kompleks etki alanı "bilinmeyen bilinmeyenleri" temsil eder. Sebep ve sonuç ancak geçmişe bakıldığında çıkarılabilir ve doğru cevapları yoktur. "Öğretici modeller ... ortaya çıkabilir," diye yazıyor Snowden ve Boone, "eğer lider başarısız olması güvenli deneyler yaparsa." Kınevin bu süreci "incele-algıla-yanıtla" olarak adlandırır.[1] Zor sigorta vakaları bir örnektir. "Zor vakalar ... insan sigortacılara ihtiyaç duyar," diye yazar Stewart, "ve en iyisi de aynı şeyi yapar: Dosyayı boşaltın ve içindekileri dağıtın." Stewart, savaş alanlarını, pazarları, ekosistemleri ve şirket kültürlerini "indirgemeci, parçalara ayır ve nasıl çalıştığını gör yaklaşımından etkilenmeyen, çünkü eylemleriniz durumu öngörülemeyen şekillerde değiştiren" karmaşık sistemler olarak tanımlıyor.[20]

Kaotik

Kaotik alanda neden ve sonuç belirsizdir. [e] Bu alandaki olaylar "bilgiye dayalı bir yanıtı beklemek için fazla kafa karıştırıcı", diye yazıyor Patrick Lambe. "Eylem - herhangi bir eylem - uygun şekilde yanıt vermenin ilk ve tek yoludur."[22] Bu bağlamda, yöneticiler "harekete geç-algıla-yanıt ver": düzen oluşturmak için hareket eder ; istikrarın nerede olduğunu hissedin ; kaotik olanı kompleks hale getirmek için yanıt verin .[1] Snowden ve Boone şunları yazıyor:

Kaotik alanda, bir liderin acil işi örüntüleri bulmak değil, kanamayı durdurmaktır. Bir lider önce düzeni sağlamak için harekete geçmeli, sonra istikrarın nerede olduğunu ve nerede olmadığını algılamalı ve ardından durumu kaostan karmaşıklığa dönüştürmek için çalışarak yanıt vermelidir; yeni fırsatlar. Doğrudan bir şekilde yukarıdan aşağıya veya yaygın iletişim zorunludur; girdi istemek için zaman yoktur.[1]

11 Eylül saldırıları kaotik kategorisine bir örnekti.[1] Stewart diğerlerine şunu öneriyor: "İçgüdüleri onu sola döndüren itfaiyeci veya hisse senediyle ilgili haberler gerçek olamayacak kadar iyi göründüğünde içgüdüsel olarak satış yapan tüccar." Bir kriz yöneticisi, Enron'un çöküşü hakkında şunları söyledi: "İnsanlar korkuyordu. . . . Karar verme felç oldu. . . . Hızlı ve kararlı olman - başarılı olacağını bildiğin küçük adımlar atman gerek, böylece anlamlı bir hikaye anlatmaya başlayabilirsin."[20]

Snowden ve Boone, 1993 yılında Palatine, Illinois'deki Brown's Chicken katliamının örneğini veriyor - soyguncular Brown's Chicken and Pasta restoranında yedi çalışanı öldürdüğünde - yerel polisin tüm alanlarda karşılaştığı bir durum olarak. Polis Şefi Yardımcısı Walt Gasior, şubeyi çalışır durumda tutarken (basit), uzmanları çağırırken (karmaşık) ve sonraki haftalarda toplumun güvenini korurken (kompleks) aynı anda erken paniği (kaotik) durdurmak için hemen harekete geçmek zorunda kaldı.[1]

Düzensizlik / Karışıklık

Merkezdeki karanlık düzensizlik alanı, diğer alanlardan hangisinin geçerli olduğu konusunda netliğin olmadığı durumları temsil eder. Tanım gereği, bu etki alanının ne zaman geçerli olduğunu görmek zordur. Snowden ve Boone, "Burada, birden fazla bakış açısı öne çıkmak için itişip kakışıyor, hizip liderleri birbirleriyle tartışıyor ve kakofoni kuralları" diye yazıyor. "Bu alemden çıkış yolu, durumu bileşenlerine ayırıp bunları diğer dört alemden birine atamak. Liderler bunun ardından karar verebilir ve bağlama uygun yollarla müdahale edebilir."[1]

Etki alanları arası geçiş

Bilgi arttıkça, kaotikten komplekse, karmaşığa ve sonunda basite "saat yönünde bir kayma" olur. Benzer şekilde, bir "önyargı birikimi", kayıtsızlık veya bakım eksikliği "yıkıcı bir başarısızlığa" neden olabilir: bu alanlar arasındaki "kıvrım" ile temsil edilen, basitten kaotike doğru saat yönünde bir hareket. İnsanlar ölürken ve bilgi unutulurken veya yeni nesiller kuralları sorgularken saat yönünün tersine hareket olabilir; ve kaotikten basite saat yönünün tersine bir itme, düzen eksikliği kuralların aniden empoze edilmesine neden olduğunda ortaya çıkabilir.[1][3]

Uygulaması ve tepkiler

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Occupy hareketinin polisliğini analiz etmek için Cynefin çerçevesini kullanma[23]

Kınevin, IBM geliştiricileri tarafından politika belirleme, ürün geliştirme, pazar oluşturma, tedarik zinciri yönetimi, markalaşma ve müşteri ilişkilerinde kullanıldı.[3] Daha sonraki kullanımları, George W. Bush yönetiminde politika oluşturma,[24] acil durum yönetimi,[25] ağ bilimi ve ordu,[26] gıda zinciri risklerinin yönetimi,[27] Amerika Birleşik Devletleri,[28] çevik yazılım geliştirme,[29] ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Occupy Hareketi'ni denetlemeyi de içerir.[23]

Ayrıca, İngiliz Ulusal Sağlık Servisi'ndeki bakımın karmaşıklığını,[30] sağlık hizmetlerinde bilginin doğasını,[31] ve Güney Afrika'da HIV/AIDS'lere karşı mücadeleyi incelemek de dahil olmak üzere sağlık hizmetleri araştırmalarında kullanılmıştır.[32] 2017'de RAND Corporation, karar verme teorileri ve modelleri tartışmasında Cynefin çerçevesini kullandı.[33] Avrupa Komisyonu, Cynefin'i "krizde gezinme rehberi" olarak kullanmak için bir saha rehberi yayınladı.[34]

Kınevin'i eleştirenler, çerçevenin zor ve kafa karıştırıcı olduğunu, daha titiz bir temele ihtiyaç duyduğunu ve olası bağlamların çok sınırlı bir seçimini kapsadığını belirtirler.[35] Diğer bir eleştiri ise bilinen, bilinebilir, duyum ve sınıflandırma gibi terimlerin belirsiz olmasıdır. [14]

Prof Simon French, "Karar bağlamlarını kategorize etmede ve bir analizdeki birçok belirsizliğin nasıl ele alınacağını belirlemede Kınevin çerçevesinin değerini" kabul ediyor ve bu nedenle, Russell L. Ackoff'un Bilimsel Yöntemi: uygulamalı araştırma kararlarını optimize etme gibi ufuk açıcı çalışmalara dayandığına inanıyor., C. West Churchman 's Inquiring Systems, John Tukey 's Exploratory data analytics, Douglas John White's Decision Methodology ve Mike Pidd's Tools for Thinking: Modeling in Management Science .[36]

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ Snowden (2000): "An early form of the Cynefin model using different labels for the dimension extremes and quadrant spaces was developed as a means of understanding the reality of intellectual capital management within IBM Global Services (Snowden 1999a)."[9][10]
  2. ^ Snowden, Pauleen, and Jansen van Vuuren (2011): "The framework was initially used in Snowden's early work in knowledge management, but now extends to aspects of leadership, strategy, cultural change, customer relationship management and more (Kurtz and Snowden 2003; Snowden and Boone 2007). The framework is particularly effective in helping decision-makers to make sense of complex problems, providing new ways of approaching intractable problems and allowing the emergence of shared understandings from collective groups."[11]
  3. ^ Williams and Hummelbrunner (2010): " ... Cynefin identifies four behaviors a situation can display: simple, complicated, complex, and chaotic. This terminology is not new; the systems literature has used it for decades. However, in Cynefin the behaviors and the properties that underpin these four states are not entirely drawn from systems theories or even theories of chaos and complexity. Cynefin draws heavily on network theory, learning theories, and third-generation knowledgement management.
    "Crucially, compared with many network and company approaches, Cynefin also takes an epistemological as well as an ontological stance. Similar to the Soft Systems and Critical Systems traditions ... Cynefin explores how people perceive and learn from situations."[18]
  4. ^ Snowden and Boone (2007): "The framework sorts the issues facing leaders into five contexts defined by the nature of the relationship between cause and effect. Four of these—simple, complicated, complex, and chaotic—require leaders to diagnose situations and to act in contextually appropriate ways. The fifth—disorder—applies when it is unclear which of the other four contexts is predominant."[1]
  5. ^ Cynefin uses chaotic in the ordinary sense, rather than in the sense used in chaos theory.[21]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h i j k l m Snowden (2007). "A Leader's Framework for Decision Making". Harvard Business Review. 85 (11): 68-76. PMID 18159787. 29 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 
  2. ^ a b Snowden, David (1999). "Liberating Knowledge", in Liberating Knowledge. CBI Business Guide. London: Caspian Publishing.
  3. ^ a b c d e Kurtz (2003). "The new dynamics of strategy: Sense-making in a complex and complicated world" (PDF). IBM Systems Journal. 42 (3): 462-483. doi:10.1147/sj.423.0462. 18 Eylül 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  4. ^ a b Simple Habits for Complex Times. Stanford, CA: Stanford University Press. 2015. 
  5. ^ a b c d Berger & Johnston (2015).
  6. ^ Systems Concepts in Action: A Practitioner's Toolkit. Stanford, CA: Stanford University Press. 2010. ss. 10, 163-164. 
  7. ^ a b Browning, Larry; Latoza, Roderick (31 December 2005).
  8. ^ "Honorary Professorship for David J Snowden". Bangor University School of Psychology. 15 Nisan 2015. 13 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ Snowden, Dave (2000). "The Social Ecology of Knowledge Management". Despres, Charles; Chauvel, Daniele (Ed.). Knowledge Horizons. 239: Butterworth–Heinemann. 
  10. ^ Also see Snowden, Dave. "Cynefin, A Sense of Time and Place: an Ecological Approach to Sense Making and Learning in Formal and Informal Communities" 28 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. citeseerx.ist.psu.edu.
  11. ^ Snowden, Dave; Pauleen, David J.; Jansen van Vuuren, Sally (2016). "Knowledge Management and the Individual: It's Nothing Personal", in David J. Pauleen and Gorman, G. E. (eds.). Personal Knowledge Management. Abingdon: Routledge 2011, 116.
  12. ^ Snowden 2000; Snowden (2002). "Complex Acts of Knowing: Paradox and Descriptive Self Awareness" (PDF). Journal of Knowledge Management. 6 (2): 100-111. doi:10.1108/13673270210424639. 16 Eylül 2003 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  13. ^ Kurtz and Snowden (2003) 18 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 483; "The Cynefin Centre for Organisational Complexity", IBM, archived 14 June 2002;, IBM, archived 10 August 2002.
  14. ^ a b Williams & Hummelbrunner 2010.
  15. ^ Quiggin, Thomas (2007).
  16. ^ "The Cynefin Centre: Life after IBM" 6 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., KM World, 14(7), July/August 2005.
  17. ^ "Outstanding Practitioner-Oriented Publication in OB" 1 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., obweb.org.
  18. ^ Williams & Hummelbrunner 2010, 10, 163–164.
  19. ^ Koskela, Lauri; Kagioglou, Mike (2006).
  20. ^ a b c d Stewart (November 2002). "How to Think With Your Gut". Business 2.0. ss. 4-5. 5 Kasım 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2019. 
  21. ^ Berger & Johnston (2015), 237, n. 11.
  22. ^ Lambe, Patrick (2007).
  23. ^ a b Geron, Stephen Max (March 2014). "21st Century strategies for policing protest" 4 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (pdf), Naval Postgraduate School.
  24. ^ "Faith and decision-making in the Bush presidency: The God elephant in the middle of America's livingroom" (PDF). Emergence: Complexity and Organisation. 6 (1/2): 149-156. 2004. 15 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  25. ^ French (March 2005). "Believe in the Model: Mishandle the Emergency". Journal of Homeland Security and Emergency Management. 2 (1). doi:10.2202/1547-7355.1108. 
  26. ^ Verdon, John (July 2005).
  27. ^ Shepherd (July 2006). "Managing Food Chain Risks: Integrating Technical and Stakeholder Perspectives on Uncertainty". Journal of Agricultural Economics. 57 (2): 313-327. doi:10.1111/j.1477-9552.2006.00054.x. 
  28. ^ Bellavita (2006). "Shape Patterns, Not Programs". Homeland Security Affairs. II (3): 1-21. 26 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 
  29. ^ "On Understanding Software Agility: A Social Complexity Point Of View" (PDF). Emergence: Complexity & Organization. 13 (1/2): 26. March 2011. 28 Kasım 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2016.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  30. ^ Mark (2006). "Notes from a Small Island: Researching Organisational Behaviour in Healthcare from a UK Perspective". Journal of Organizational Behavior. 27 (7): 851-867. doi:10.1002/job.414. 
  31. ^ Sturmberg (October 2008). "Knowing – in Medicine". Journal of Evaluation in Clinical Practice. 14 (5): 767-770. doi:10.1111/j.1365-2753.2008.01011.x. PMID 19018908. 
  32. ^ Burman (2016). "Leadership emergence: the application of the Cynefin framework during a bio-social HIV/AIDS risk-reduction pilot". African Journal of AIDS Research. 15 (3): 249-260. doi:10.2989/16085906.2016.1198821. PMID 27681149. 
  33. ^ Cox, Kate; Strang, Lucy; Sondergaard, Susan; and Monsalve, Cristina Gonzalez (2017).
  34. ^ "JRC Publications Repository". publications.jrc.ec.europa.eu. 13 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021. 
  35. ^ Firestone, Joseph M.; McElroy, Mark W. (2011).
  36. ^ French (2017). "Cynefin: uncertainty, small worlds and scenarios". Journal of the Operational Research Society. 66 (10): 1635-1645. doi:10.1057/jors.2015.21. 5 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hiperbolik sayılar</span>

Gerçel sayılarda olmayan ve karesi 1 olan bir sayının kümeye katılmasıyla üretilen kümeye hiperbolik sayılar kümesi denir. Tıpkı karmaşık sayılarda olduğu gibi, hiperbolik sayılar şeklinde yazılabilen sayılardır, ancak karmaşık sayılardan tek farkı hiperbolik birim denilen sayının

<span class="mw-page-title-main">Herbert Simon</span>

Herbert Alexander Simon, 1978'de Nobel İktisat Ödülü kazanmıştır.

Psikolojide karar verme, bir fikrin veya hareketin mümkün diğer seçenek arasından seçilmesiyle sonuçlanan zihinsel (cognitive) bir işlem olarak dikkate alınır. Her karar verme işlemi bir hareketle sonuçlansın veya sonuçlanmasın, mutlaka nihai bir seçim ortaya koyar. Tanımlamak gerekirse, karar verme, karar verenin tercih ve değerlerine göre alternatifleri belirlemesi ve onlar arasından seçim yapmasıdır.

Karar teorisi matematik ve istatistikte; değerlerin, belirsizlikler ve diğer konularla ilgili tespiti ile bir karar verme ve elde edilen optimum karar ile ilgilenir. Kararları birbirini etkileyen, çıkar çatışması içinde olan oyuncu etkileşimleri hasebiyle oyun kuramı ile yakından ilgilidir.

Veri, ham (işlenmemiş) gerçek enformasyon parçacığına verilen addır. Veriler ölçüm, sayım, deney, gözlem ya da araştırma yolu ile elde edilmektedir. Ölçüm ya da sayım yolu ile toplanan ve sayısal bir değer bildiren veriler nicel veriler, sayısal bir değer bildirmeyen veriler de nitel veriler olarak adlandırılmaktadır. Her sembolik gösterim gibi, veri de belirli bir nesne, birey ya da olguya ilişkin bir soyutlamadır. Ancak enformasyon ve bilginin soyutluk düzeyleri ile karşılaştırıldığında, verilerin soyutluk düzeyi daha düşüktür. Bir verinin tek başına bir anlamı ve işlevi bulunmamaktadır. Veriler toplandıktan sonra gruplanarak, sıralanarak ve özetlenerek, elle ya da bilgisayarla işlenip enformasyona dönüştürüldüklerinde anlam kazanmakta; ait oldukları bağlamı açıklama gücüne kavuşmaktadır. Problem çözme ya da karar verme gibi bir amaca hizmet edebilecek duruma gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dinamik sistem</span>

Bu sayfa dinamik sistemlere dair genel bakış açılarını içerir ayrıntılı bilgi için dinamik sistem (tanım) veya çalışmak amaçlı dinamik sistemler teorisine bakabilirsiniz.

Özel mülk yazılım ya da sahipli yazılım, yazılımın yaratıcısının, yayıncısının veya diğer hak sahibi ortaklarının fikrî mülkiyet hakkını ve telif hakkını kendi elinde tuttuğu bilgisayar yazılımıdır. Yazılımın alıcılarına, yazılımı özgürce paylaşma veya değiştirme hakkı vermez. Özel mülk yazılımlar, mülk sahipleri tarafından ücretli ya da ücretsiz olarak yayınlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">İşlev modeli</span>

Sistem ve yazılım mühendisliğindeki işlev modeli modellenen sistem veya konu alanının işlevlerinin yapısal temsilidir.

Bir ajan tabanlı modelleme, sistem üzerindeki etkilerini bir bütün olarak değerlendirmek amacıyla özerk temsilcilerin eylemlerini ve etkileşimlerini taklit etmek için bir hesaplama modelleri sınıfından biridir. Oyun teorisi, kompleks sistemler, ortaya çıkma, hesaplama sosyolojisi, çok etmenli sistemler ve evrimsel programlama unsurlarını birleştirir. Monte Carlo yöntemleri rassallığı tanıtmak için kullanılır. Özellikle ekoloji içerisinde, ABM'lere bireysel tabanlı modeller (IBM) adı da verilir ve IBM'lerdeki bireyler ABM'ler içindeki tamamen özerk ajanlardan daha basit olabilir. Bireysel tabanlı modeller, ajan tabanlı modeller ve çok ajanlı sistemler hakkındaki son literatürün gözden geçirilmesi, ABM'lerin biyoloji, ekoloji ve sosyal bilim de dahil olmak üzere bilgisayarla ilgisiz bilimsel alanlarda kullanıldığını göstermektedir. Ajan tabanlı modelleme, çok etmenli sistemler veya çoklu etmen simülasyonu kavramından farklıdır; ABM' nin amacı, genellikle doğal sistemlerde basit kurallara uyan temsilcilerin ortak davranışlarına açıklayıcı bir bakış açısı bulmaktır.

Karmaşık sistemler, birbiriyle etkileşime girebilecek birçok bileşenden oluşur. Çoğu durumda, böyle bir sistemi bağlantı noktalarının bileşenleri temsil ettiği ve etkileşimlerini birbirine bağladığı bir ağ olarak göstermesi yararlıdır. Karmaşık sistemlere örnek olarak, Dünya'nın küresel iklimi, organizmalar ya da inorganik maddeler, insan beyni, ekosistem, canlı bir hücre ve nihayetinde bütün bir evren gösterilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Karar destek sistemi</span>

Bir karar destek sistemi, iş veya kurumsal karar verme faaliyetlerini destekleyen, genellikle sıralama, sıralama veya alternatifler arasından seçim yapmaya dayanan bir bilgisayara dayalı bilgi sistemidir. KDS'ler bir organizasyonun yönetim, operasyon ve planlama seviyelerine hizmet eder ve insanlara hızla değişen ve önceden kolayca belirlenemeyen sorunlar hakkında kararlar vermelerine yardımcı olur. Yapılandırılmamış ve yarı yapısal karar problemleri. Karar destek sistemleri tamamen bilgisayarlı, insan gücüyle veya her ikisinin birleşimi olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Silvio Micali</span>

Silvio Micali, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde profesör olarak çalışan İtalyan bilgisayar bilimcisi. Şifrebilim ve bilgi güvenliği konulu çalışmalarıyla tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Winston W. Royce</span>

Winston Walker Royce, Austin, Teksas'taki Lockheed Yazılım Teknoloji Merkezi'nde yöneticilik yapmış olan Amerikalı bir bilgisayar bilimcisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Bilgi Transferi</span>

Bilgi transferi, bilginin paylaşılması veya yayılması veya problem çözmeye girdi sağlanması anlamlarına gelmektedir. Örgütsel teoride, bilgi transferi, bilgiyi organizasyonun bir bölümünden diğerine aktarmanın pratik problemidir. Bilgi yönetimi gibi, bilgi aktarımı da bilgiyi organize etmeyi, yaratmayı, yakalamayı veya dağıtmayı ve gelecekteki kullanıcılar için kullanılabilirliğini sağlamayı amaçlar. Bir iletişim probleminden daha fazlası olarak kabul edilir. Sadece bu olsaydı, o zaman bir bildiri, bir e-posta veya bir toplantı bilgi transferini gerçekleştirirdi. Bilgi aktarımı daha karmaşıktır çünkü:

<span class="mw-page-title-main">Doğal kaynak yönetimi</span>

Doğal kaynak yönetimi, yönetimin hem mevcut hem de gelecek nesiller için yaşam kalitesini nasıl etkilediğine özellikle odaklanarak, arazi, su, toprak, bitkiler ve hayvanlar gibi doğal kaynakların yönetimidir.

Karar ağacı, bir kurum veya kuruluş tarafından tercihlerin, risklerin, kazançların ve hedeflerin anlaşılmasına yardımcı olan bir teknik türüdür. Aynı zamanda birçok önemli yatırım sahalarında uygulanabilen, birbiriyle bağlantılı şans olaylarıyla ilgili olarak çıkan çeşitli karar noktalarını incelemek için kullanılan bir karar destek aracıdır. Yalnızca koşullu kontrol ifadeleri içeren bir algoritmayı görüntülemenin bir yoludur.

Veri analizinde, anomali tespiti, verilerin çoğunluğundan önemli ölçüde farklılaşarak şüphe uyandıran nadir öğelerin, olayların veya gözlemlerin tanımlanmasıdır. Tipik olarak anormal öğeler, banka dolandırıcılığı, yapısal bir kusur, tıbbi sorunlar veya bir metindeki hatalar gibi bir tür soruna dönüşecektir. Anormallikler ayrıca aykırı değerler, yenilikler, gürültü, sapmalar ve istisnalar olarak da adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Holomycota</span>

Holomycota veya Nucletmycea, Holozoa'nın kardeş grubu olan temel bir Opisthokont klanıdır. Cristidiscoidea ve mantar (fungi) aleminden oluşur. Holomycota'nın en eski soyu olarak nükleeriidlerin, tek hücreli serbest yaşayan fagotrofik amiplerin konumu, hayvanların ve mantarların bağımsız olarak ortak bir tek hücreli atadan karmaşık çok hücreliliği edindiğini ve ozmotrofik yaşam tarzının daha sonra ortaya çıktığını göstermektedir. bu ökaryotik soyun ayrışmasında. Opisthosporidians, aphelidleri, Microsporidia ve Cryptomycota, üç endoparazit grubunu içeren yakın zamanda önerilen bir taksonomik gruptur.

Out of Control: The New Biology of Machines, Social Systems, and the Economic World, (Türkçe:Kontrol Dışı: Makinelerin Yeni Biyolojisi, Sosyal Sistemler ve Ekonomik Dünya) Kevin Kelly tarafından 1992 yılında yazılan bir kitaptır. Out of Control'deki ana temalar sibernetik, ortaya çıkış, kendi kendine örgütlenme, karmaşık sistemler, negentropi ve kaos teorisidir.

Organizasyon(Örgüt) Sosyolojisi veya Örgütsel davranış (ÖD) : "örgütsel ortamlarda insan davranışının incelenmesi, insan davranışı ile organizasyon arasındaki arayüz ve organizasyonun kendisi"dir. ÖD araştırması en az üç şekilde kategorize edilebilir:


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.