İçeriğe atla

Kınık Yamaç Yerleşmesi

Yamaç yerleşmesi
Adı:Kınık Yamaç Yerleşmesi
il:Kastamonu
İlçe:Devrekani
Köy:Kınık
Türü:Höyük
Tahribat:Kaçak kazı (yoğun)[1]
Tescil durumu:Tescilli[1]
Tescil No ve derece:3771
Tescil tarihi:15.11.1994
Araştırma yöntemi:Kazı

Kınık Yamaç Yerleşmesi, Kastamonu ili Devrekani İlçesi'nin 10 km kuzeydoğusunda, Kınık Köyü'nün kuzeybatısında, Kulaksızlar Barajı alanında, Delibeyoğlu Sırtı'nda yer alan bir yamaç yerleşmesidir.[2]

Kazılar

Yerleşme 1990 yılında Kulaksızlar Barajı inşaatinin hazırlık çalışmaları sırasında tespit edilmiştir.[2] Bu tespitte toplanan Hitit madeni kapları[3] Kastamonu Müzesi'ne teslim edilmiştir. Buluntuları Ankara Üniversitesi'nden Prof. Dr. Aykut Çınaroğlu tarafından incelenmiştir.[2] Hitit İmparatorluğu'nun başkenti Hattuşaş'ta bile bu kadar çok sayıda Hitit madeni kabı ele geçmemiş olması dikkatleri yerleşme üzerine çekmiştir.[4] Kazı çalışmaları ise 1994-97 yıllarında Aykut Çınaroğlu'nun bilimsel başkanlığında Kastamonu Müzesi Müdürlüğü'nce kurtarma kazısı olarak yapılmıştır. Daha sonra 2002 yılında ikinci dönem kazılarına başlamıştır ve hale devam etmektedir.[2] Kazılar 1994-97 yılları arasında Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara Üniversitesi ve Kastamonu Belediyesi, 2002 yılından itibaren ise Kastamonu Valiliği'nin maddi desteğiyle sürdürülmektedir.[4]

Tabakalanma

Kazılarda ana toprağa kadar ulaşılmış olup yerleşmede, alt evreleri de olan üç tabaka belirlenmiştir. Bu tabakalar aşağıdan yukarıya doğru,[2]

  • I. tabaka - Geç Kalkolitik Çağ - Erken Tunç Çağı I. evre (MÖ 4. binyıl)[2]
  • II. tabaka – Erken Tunç Çağı sonu - Orta Tunç Çağı geçiş evresi (iki evreli II – 1 ve II – 2, MÖ 3. binyıl ikinci yarısı – MÖ 2. binyıl başları)[2]
  • III. tabaka - Demir Çağı[2] (MÖ 1. binyılın ilk yarısı)[3]

Buluntular

II. tabakanın birinci evresinde güneyden kuzeye olan arazi eğimi yer yer kazılarak teraslar oluşturulmuştur. Bu teraslarda taş duvarlı bitişik odalar ve çöp çukurları açığa çıkarılmıştır. Duvarlar, 30–40 cm kalınlığa ulaşacak şekilde tek sıra yassı taşlarla örülmüştür.[2]

Tepenin kuzey kesiminde ana kayaya oyularak çift sıra taşla temel yapılmıştır. Bu temel, 90 cm çapındaki maden ergitme fırınına aittir. Yüzeyde Erken Tunç Çağı III. evre ve Orta Tunç Çağı çanak çömleği bulunmuştur. Bu buluntulara dayanılarak fırın, kesin olmasa da bu geçiş dönemine tarihlenmektedir.[2]

II. tabakada ayrıca kuzey – güney doğrultuda uzanan bir yapı ortaya çıkarılmıştır. Yapı 63 metre uzunluk ve 11 metre genişliktedir. Eğimli arazi nedeniyle kuzey ve güney uçları arasında 12 metrelik kot farkı oluşmaktadır. Duvarlar taş temeller üzerine kerpiç duvarlıdır. Daha çok kale duvarı görünümündeki doğu duvarı 2,5 metre kalınlıktadır.[2]

II. tabakanın 1. evresinin çanak çömleği tümüyle el yapımıdır. II. tabakanın 2. evresinde ise az sayıda çark yapımı kaplar ortaya çıkarılmıştır.[2]

II. tabakada ele geçen maden buluntular arasında tunç boğa başı ve bazı tunç iğneler vardır.[2]

Demir Çağı tabakasında ele geçen çark yapımı, boyalı ve tek renkli çanak çömlek Erken Frig Dönemi çanak çömleğine benzer.[3]

Yerleşme Orta Anadolu'nun Kızılırmak kıvrımı içinde kalan bölgesinin yerel kültürüyle paralel özellikler vermektedir. Yine de Kastamonu ve civarı yerel kültürünü yansıtmaktadır.[3]

Hitit madeni kaplarının MÖ 1300 – 1200 tarihlerine ait olduğu ileri sürümektedir. Bu buluntular, üçü sağlam olmak üzere boğa başlı ritonlar, hiyeroglif yazıtlı ve üç figür bantlı çanak, boğa başları ile bezeli kap ayaklığı ve çok sayıda maşrapadır. Hiyeroglifli çanak üzerinde geyik ve domuz avı sahneleri ile aslan – boğa mücadelesi sahnesi yer almaktadır. Hiyeroglif yazıtta "Taprammi" adı okunmaktadır. "Taprammi Çanağı" olarak adlandırılan kaptaki bu ismin, MÖ 13. yüzyıl ortalarında yaşamış önemli bir saray görevlisi olduğu, Hattuşaş belgelerinden anlaşılmaktadır.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b TAY – Yerleşme Ayrıntıları
  2. ^ a b c d e f g h i j k l m "TAY –- Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2012. 
  3. ^ a b c d "Current Archaeology In Turkey". 6 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2012. 
  4. ^ a b "Devrekani Kaymakamlığı". 12 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Devrekani</span> Kastamonu iline bağlı bir ilçe

Devrekani, Türkiye Cumhuriyeti'nin Karadeniz Bölgesi'nde yer alan Kastamonu ilinin bir ilçesidir.

Pirot Höyük ya da İkiz Höyük, Malatya ilinin yaklaşık 42 km. doğusunda yer alan bir höyüktür. Adını, hemen yakınında bulunan Kıyıcak köyünden almıştır.

Kavuşan Höyük, Diyarbakır ili Bismil ilçesinin 10 km güneydoğusunda, Şeyhan Deresi ile Dicle'nin birleştiği bölgenin hemen doğusunda yer alan bir höyüktür. Dicle kıyısından 65-70 metre kadar güneydedir. Höyüğü kuzey yarısı Dicle tarafından yenmiş olup, güney yamaçları ise Şeyhan Deresi alüvyonlarıyla örtülmüştür. Yüzey de yaygın tarım yapılmasıyla tahrip olmuştur. Höyük boyutları 175 x 75 metre olup, yükseklik kuzey kesimde 8 metre iken güneyde 2 metre kadardır. Alan olarak 1,5 hektar olduğu belirtilmektedir.

Tilkitepe Höyüğü ya da eski kaynaklarda Şamramaltı Van il merkezinin 7 km. güneybatısında yer alan bir höyüktür. Günümüzde Van Havaalanı sınırları içinde olup kısmen havaalanı olarak kullanılmaktadır. Höyük 55 metre çapında, 6-7 metre yüksekliğindedir.

İmikuşağı Höyüğü, Elazığ İli, Baskil İlçesi, İmikuşağı Köyü'nün kuzeybatısında yer alan bir höyüktür. Fırat'ın doğu kıyısındadır. Tohma Çayı'nın Fırat'a döküldüğü bölgenin karşısındadır. Nehir yatağından 38 metre yüksekteki höyük 200 x 150 metre boyutlarındadır. Ovadan yüksekliği ise 20 metredir.

Karahöyük 1, Konya İl merkezinin yaklaşık 7 km. güneybatısında yer alan bir höyüktür. Konya il sınırları içinde birden fazla Karahöyük adlı yerleşim olduğu için bu höyük Karahöyük 1 olarak geçmektedir. Biri büyükçe olan on bir tepecikten oluşur. Bu tepeler üzerindeki yerleşim 1.000 x 500 metre genişliğe ulaşmaktadır. Açmalardan birinde 29 metrede ana toprağa ulaşılması, kalın bir dolgu tabakası altında olduğunu göstermektedir.

Dündartepe Höyüğü, Kars şehir merkezinin 8–9 km. güneyinde, Azat köyünün içinde yer alan bir höyüktür. Dündartepe adı, kazı başkanı Prof. Dr. İsmail Kılıç Kökten tarafından verilmiştir. Höyüğün boyutları hakkında bir bilgi bulunmamakla birlikte, küçük bir höyük olduğu tahmin edilmektedir.

Kuşsaray Höyüğü, Çorum İl merkezinin 15 km. kuzeydoğusunda, Düvenci Ovası'nda, Kuşsaray Köyü'nün 400 metre batısında yer alan bir höyüktür. Tepenin, 150 x 100 metrelik bölümünün surla çevrili olduğu anlaşılmaktadır. Yüksekliği 20-25 metredir.

Dündartepe Höyüğü, Samsun İl merkezinin 3 km. güneydoğusunda yer alan, günümüzde kentin yapı dokusu içinde kalan bir höyüktür. Dündartepe ya da Öksürük Tepe olarak geçen höyük Mert Deresi kıyısında, verimli topraklar arasındadır. Tepe, 220 x 200 metre boyutlarında olup yüksekliği 15 metredir.

Kusura Höyük, Afyon İl merkezinin 55 km. güneybatısında, Sandıklı İlçesi'nin 12 km. güneyinde, Kusura Köyü'nün hemen batısında yer alan bir höyüktür. Tepe 400 metre çapında, 14 metre yüksekliğindedir.

Karaoğlan Höyüğü, Ankara İl merkezinin 25 km. güneyinde, Mogan Gölü'nün güneydoğu ucunda yer alan bir höyüktür. Bulunduğu bölge Ankara bölgesinden güneydoğu ve güneybatı yönlerine uzanan ana ticaret yollarının kavşağı durumundaydı. Tepe, 260 x 180 metre boyutlarında ve 18-20 metre yüksekliğindedir. Höyük Ankara – Konya kara yolu üzerindedir.

Boyalı Höyük, Çorum İl merkezinin güneybatısında, Sungurlu İlçesi'nin kuzeybatısında, Yörüklü belde merkezinin 2 km. doğusunda yer alan bir höyüktür. Höyük, Yörüklü'nün genişlemesiyle artık bir mahallesi haline gelen eski Güloluk Köyü'nün 450 metre doğusundaydı. Yerleşmenin bulunduğu vadi, Delice Havzası ile Kaledere dağlık bölgesi arasında uzanmaktadır. Bölge, MÖ III. binyılda Hatti Kültürü'nün çekirdek bölgesi olarak görülmektedir. Bu nedenle Boyalı Höyük kazıları bölgesel bir çalışmanın odak noktasını oluşturmaktadır. Diğer yandan Hüseyindede Höyüğü ve Fatmaören Höyüğü'ne yaklaşık 7 km. mesafededir. Üç höyük de birer Hitit yerleşmesidir.

Asarcık Höyük, Ankara İl merkezinin batısında, Ayaş İlçesi'nin 9,5 km. kuzeybatısında, Ilıca Köyü'nün kuzeydoğu kenarında yer alan bir höyüktür. Yerleşme iki dere arasındaki bazalt bir yükselti üzerindedir.

Müslümantepe Höyüğü, Diyarbakır İli, Bismil İlçesi'ne bağlı Şahintepe Köyü'nün kuzeybatı kenarında, Dicle Nehri'nin güney kıyısında yer alan bir höyüktür. Güneyden Dicle'ye doğru genişleyen, tarıma uygun bir vadide, yine güneyden vadi tabanı içine giren, yarımada şeklinde doğal bir kayalık üzerinde kurulmuştur. Bismil İlçesi'ne 22 km. mesafededir. Bu kayalık, yerleşmenin savunulması açısından elverişli bir durum yaratmaktadır.

Yassıhöyük, Denizli İl merkezinin güneydoğusunda, Acıpayam İlçe'sinin 8 km. kuzeyinde, günümüzde belde olan Yassıhöyük Köyü'nün hemen kuzeyinde yer alan bir höyüktür. Höyüğü oluşturan iki tepeden büyük olanı 350 x 200 metre boyutlarında, 14 metre yükseklikte, diğer ise 190 x 150 metre boyutlarında ve 5 metre yüksekliktedir. Kültür toprağı ova tabanından en az 4 metre daha derine uzanmaktadır. Denizli İli, Acıpayam ilçesinin Yassıhöyük Köyü yakınlarındaki aynı adla bilinen höyük, arkeoloji yazınında Yassıhöyük 1 olarak geçmektedir.

Pekmez Höyük, Aydın ili Karacasu İlçesi yakınlarındaki Afrodisyas antik kenti içinde yer alan bir höyüktür. Afrodisyas, Büyük Menderes Nehri'nin güney kollarından birinin oluşturduğu vadidedir. Pekmez Höyük, antik kent alanı içinde prehistorik dönemlerden itibaren iskan gören üç höyükten biridir. Diğer höyükler Akropolis ve Kuşkalesi adlarıyla bilinmektedir. Tepe, 125 metre çapında olup 13 metre yüksekliktedir.

Gavurtepe Höyük, Manisa İl merkezinin güneydoğusunda, Alaşehir İlçesi'nin güneybatısında, Gediz Ovası'nda Sarıkız Çayı'nın batı yakasında yer alan bir höyüktür. Yamaçları oldukça dik ve sarp bir tepedir. Bulunduğu yer olarak, hem batı kesimindeki yerleşimlerle, hem de Hitit topraklarının batı yerleşimleriyle ulaşım sağlayabilecek konumda görünmektedir. Öte yandan Gediz Vadisi üzerinden Balıkesir ve Denizli ulaşımları üzerindedir.

Kale Doruğu Höyüğü, Samsun il merkezinin yaklaşık olarak 40 km. güneyinde, Kavak İlçesi'nin Yeni Camii Mahallesi'nde yer alan bir höyüktür. Bazı yayınlarda yerleşmeden hatalı olarak Kale Doruğu yerine Kavak olarak söz edilmektedir. Tepe, yaklaşık olarak 350 x 250 metre boyutlarında olup 25 metre yüksekliktedir. Dik yamaçlı bu tepenin üzerinde bir kale kalıntısı vardır. Kavak Ovası'na hakim durumdaki yerleşme Samsun – Havza – Amasya doğal yolu üzerinde yer alır.

Etiyokuşu Höyüğü, Ankara il merkezinin yaklaşık 5 km. kuzey – kuzeydoğusunda, günümüzde tümüyle yapıların altında kalmış bir höyüktür. Etiyokuşu ismi, muhtemelen kazı ekibi tarafından verilmiş bir isimdir. Tepe, 86 x 22,5 metre boyutlarında, 1,5 metre yükseklikte ve yerleşme alanının 6,5 dönüm olduğu bildirilmiştir. Kazı öncesinde Çubuk Barajı asfaltıyla ikiye bölünmüş durumdaydı ve kum çekilmesiyle kısmen tahrip edilmiş bulunuyordu.

Koçumbeli Yamaç Yerleşmesi, Ankara il merkezinin güneybatısında, eski Yalıncak Köyü'nün 1,5 km kadar güneyinde, günümüzde ODTÜ arazisi içinde kalan bir yamaç yerleşmesidir. Ahlatlıbel'in 2 km kuzeyindedir. Ahlatlıbel'le aralarında bir sıra tepe vardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.