Kıbrıslı Yalısı

Kıbrıslı Yalısı
Genel bilgiler


Konum	İstanbul, Türkiye
Koordinatlar	41°04′35″K 29°03′46″D / 41.07639°K 29.06278°D / 41.07639; 29.06278

Kıbrıslı Yalısı, Kıbrıslı Mehmet Paşa Yalısı veya Kara Vezir Yalısı, İstanbul Üsküdar'da Kandilli Göksu Caddesi'nde bulunan bir yalıdır. İstanbulda Boğaz'a en geniş cephesi olan yalıdır.^[1] Sahil uzunluğu 64 metredir.^[1]

Tarihi

Yalının ilk sahibi I. Abdülhamit'in sadrazamlarından İzzet Mehmet Paşa'dır. İzzet Mehmet Paşa, Kara Vezir adı ile anılan Silahtar Mehmet Paşa’nın ölümünden sonra ikinci kez sadrazamlığa getirilmiştir. Bu nedenle de yalı Kara Vezir Yalısı olarak da anılmaktadır. Yalı, 18. yüzyıl'ın son çeyreğinde yapılmıştır. 1781 yılında, ikinci sadaretinde iken görevine son verilen ve 1783'te Belgrad valisi iken vefat eden İzzet Paşa'nın yalısı, o tarihlerde ikinci Mirahur (Osmanlıda has ahır'ın 2. üst düzey görevlisi) olan oğlu Sait Mehmet Bey'e geçmiştir. Bir süre bu yalıda oturan İzzet Paşa ailesi 1794 yılında yalıyı bu sefer yine İzzet Paşa ile aynı isimli olan III. Selim'in sadrazamlarından olan İzzet Mehmet Paşa'ya kiralamışlardır.^[2] 1811'de Sait Bey'in ölümünden sonra, oğlu Kapıcıbaşılarından Mehmet Ataullah Bey, büyükbabasının Kandilli'deki bu yalısında ikamet etmeye başlamıştır."^[3]

Kıbrıslı Yalısı Bostancıbaşı defterinde şu şekildedir:

“	... 14 - İzzet Paşa torunu Atâ Bey'in yalısı.	„

^[2]

Kıbrıslı Yalısı, Kıbrıslı Mehmet Emin Paşa tarafından 1840 yılında satın almıştır. Ümran Güngör Üzümcü 2001 yılında boşandığı ikinci eşi Melahat Üzümcü ile evlendiği 1996'da yalının mabeyn (orta) bölümünü satın aldı. Yalı'nın diğer bölümlerinde Komili ailesi ile İzzet Mehmet Paşa'nın varisleri oturuyor.^[1]

Mimari yapısı

Selamlık yalının en iyi korunmuş bölümü olup, buraya bahçe tarafından dört sütunlu bir portikten girilir. Selamlık sofasının dört köşesinde odalar vardır. Odaların tavanları alçı'dan bitkisel motiflerle örülüdür. Doğu salonunun zemini taşlardan yapılmış mozaiklerdendir ve ortasında mermer bir fıskiye vardır. Yalı'nın sofalarından başka, alt katta on beş, üst katla altı olmak üzere toplam 21 odası vardır.^[1]

Ayrıca deniz ve bahçe tarafındaki eyvanların tavanları ahşap kabartmalıdır. Yalının duvarlarındaki tablolar arasında Kıbrıslı Mehmet Emin Paşa'nın da yağlı boya tablosu vardır. Yalının cephesi çıkmalarla hareketlendirilmiştir. Burada ince uzun pencerelere sıra halinde yer verilmiştir.

Yalının bahçesindeki 18. yüzyılın sonlarında yapılmış bir bina ve yalının 3 büyük hamamı günümüze gelememiştir. Yalının bahçesinden günümüze sadece mermer bir musluk ve havuz kalmıştır.

Diğer bilgiler

Bu yalı Piyer Loti ve Yahya Kemal gibi yazarların çok sevdiği bir toplantı yeriydi ve Iraklı Kral Faysal ve Fransız Prensesi Eugine gibi ünlüleri ağırlamıştır.

Yalı için 2009 yılında miras kavgaları yaşanmıştır.^[1]

Kaynakça

^ ^a ^b ^c ^d ^e "Arşivlenmiş kopya". 14 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2011.
^ ^a ^b "Arşivlenmiş kopya". 28 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2011.
^ Haluk Şehsuvaıoğlu - Hayat Mecmuası 1963 sayı:2

İlgili Araştırma Makaleleri

Dolmabahçe Sarayı, İstanbul, Beşiktaş'ta, Kabataş'tan Beşiktaş'a uzanan Dolmabahçe Caddesi'yle İstanbul Boğazı arasında, 250.000 m²'lik bir alan üzerinde bulunan Osmanlı sarayı. Marmara Denizi'nden Boğaziçi'ne deniz yoluyla girişte sol kıyıda, Üsküdar ve Kuzguncuk'un karşısında yer alır. Sultan Abdülmecid tarafından inşa ettirilen sarayın yapımı 1843 yılında başlayıp 1856 yılında bitirilmiştir. Günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.

Hekimbaşı Yalısı, Anadolu Hisarı, Beykoz ilçesinde bulunan yalıdır. 1697 yılında Amcazade Hüseyin Paşa tarafından yaptırıldığı düşünülmektedir. İsmini, 1850li yıllarda yalıyı satın alan, I. Abdülmecid dönemi hekimbaşılarından Hekimbaşı Salih Efendi'den almıştır. Hekimbaşı Salih Efendi tarafından satın alındıktan sonra genişletilmiştir.

Said Halim Paşa Yalısı İstanbul'un Yeniköy semtinde konuşlanmış olan bir yalı. Rıhtımındaki iki arslan heykelinden dolayı "Arslanlı Yalı" ismiyle de anılan bina, neo-klasik tarzda inşa edilmiş olup, 19. yüzyılın son çeyreğine aittir. Üslubuna uygun olarak, daha sakin dış görünüşüne karşın, dekorasyonunda ağır arabesk unsurlar kullanıldığından, küçük bir Arap sarayını andırır. Yapı adını Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın dört oğlundan biri olan Prens Mehmet Abdülhalim Paşa'nın oğlu olan Said Halim Paşa (1861-1921)'dan almıştır.

Edirne, Osmanlı Devleti'nin ikinci başkenti olarak çok kısa sürede görev üstlenmişse de İstanbul'un alınışından sonra bile padişahlar burayı terk etmemişler ve mesire yeri olarak değerlendirmişlerdir. Devletin üst düzey yöneticileri ve onların yakın çevresindeki varlıklı kişilerin evleri ise özenli bir ortamın yaratılmasına neden olmuştur. Evler, arazi içindeki yerleşimlerden, mekânların biçimlenişine kadar rahat ve zengin yaşama olanakları sunabilen niteliklerle donatılmıştır. Edirne, uzun yıllar dinlenme, eğlenme ve sakin çalışma ortamı olarak hizmet vermiştir.

Yeğen Seyyid Mehmed Paşa I. Abdülhamit saltanatında, 25 Ağustos 1782 - 31 Aralık 1782 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Darendeli Topal İzzet Mehmet Paşa, II. Mahmud saltanatında 24 Ekim 1828 - 28 Ocak 1829 ve Abdülmecid saltanatında 14 Aralık 1841 - 30 Ağustos 1842 tarihleri arasında toplam bir yıl iki gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa</span> 185. Osmanlı sadrazamı

Kıbrıslı Mehmet Emin Paşa, Abdülmecid saltanatında 29 Mayıs 1854 - 23 Kasım 1854, 18 Kasım 1859 - 24 Aralık 1859 ve 28 Mayıs 1860 - 6 Ağustos 1861 tarihleri arasında 3 dönemde toplam bir yıl on ay on bir gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.

Abdurrahman Nûreddin Paşa (Osmanlıca: عبدالرحمن نور الدين پاشا‎;, II. Abdülhamid saltanatında 2 Mayıs 1882 - 12 Temmuz 1882 tarihleri arasında iki ay on bir gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Boşnak Derviş Mehmed Paşa I. Ahmed saltanatı döneminde 21 Haziran 1606-9 Aralık 1606 tarihleri arasında beş ay on sekiz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Küçüksu Kasrı veya Göksu Kasrı, İstanbul'un Küçüksu semtinde, Göksu Deresi ile Küçüksu Deresi arasında, Boğaziçi'nde Üsküdar-Beykoz sahilyolu üzerinde yer alan kasır. Sultan Abdülmecid tarafından Nigoğos Balyan'a yaptırılmış, inşaatı 1856 yılında tamamlanmıştır. Eski adı "Göksu Kasrı" olan bu yapı, padişahların, Boğaziçi kıyılarındaki biniş kasırlarından biridir. Kasırlar sadece hünkârların malı sayılan ve sarayların haricinde inşa edilen, köşkten büyük binalardır. Devamlı ikamet için kullanılmayan kasırlar, padişahların dinlenmeleri için vakit geçirdikleri yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Yalı</span>

Yalı, İstanbul Boğazı'nın iki yakasına dağılmış, denize sıfır, genelde iki, bazen de üç katlı olabilen konutlara verilen genel addır.

<span class="mw-page-title-main">Edib Efendi Yalısı</span>

Edib Efendi yalısı, İstanbul’da Kandilli burnu üzerine yerleşmiş tarihi bir yalı. 19. yüzyıl başında yapılmıştır. Boğaziçi yapı tarzındaki yalının içi Avrupai bir dekora sahiptir.

Abud Efendi Yalısı, Kandilli'de yer alan yalılardandır. Mimar Garabed Balyan tarafından yapılmıştır. Yalının ilk sahibi Altunizade Necip Bey olmuştur ve 1835-1855 yılları arasına inşa edilmiştir. 1858'de Fransız baron Vandeuvre yalıya yerleşmiş ve yaklaşık 40 yıl burada yaşamışlardır. 1900 yılında memleketlerine dönünce Mehmet Abud Efendi yalıyı satın almıştır. Abud ailesinin ikameti 1981 yılına dek sürmüş ve o tarihte yalıyı Salat yağlarının sahibi İsmail Özdoyuran almıştır ve halen oturmaktadırlar. Abud Yalısı Fox TV'de yayınlanan ve Avşar Film yapımcılığını üstlendiği "Lale Devri" dizisindeki Zümrüt Taşkıran'ın yalısı olarak televizyonda görünmüştür. Ancak senaryo gereğiyle taşınılmıştır.

Amcazade Hüseyin Paşa Yalısı, İstanbul'da Boğaziçi'nde Anadoluhisarı'nın biraz kuzeyinde bulunan yalı. 1699 tarihinde yapılmış olan yalı İstanbul'daki en eski konuttur. Köprülü ailesinden Sadrazam Amcazade Hüseyin Paşa için yapılmıştır. Orijinali çok daha büyük bir kompleks olan yalıdan günümüze divanhanesi kalmıştır. Karlofça Antlaşmasının taslakları bu yalıda hazırlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Nuri Paşa (devlet adamı)</span> Seraskerliğe kadar yükselmiş Osmanlı devlet adamı

Sırkatibi Mustafa Nuri Paşa, serasker makamına kadar yükselmiş Osmanlı devlet adamı.

Şehzade Burhaneddin Efendi Yalısı, Yeniköy, Sarıyer sahilinde kısmen neo-barok tarzında inşa edilmiş ahşap Boğaziçi yalısıdır. 64 odaya sahip olan yapı, Boğaziçi'nin en büyük yalıları arasında yer almaktadır. 1911 yılında II. Abdülhamid'in oğlu Şehzade Burhaneddin tarafından satın alındıktan sonra onun adıyla anılmaya başlamıştır. Mısırlı Ahmet İhsan Bey yalıyı satın alınca adı Mısırlılar yalısı olarak da anılmıştır. Kıbrıslı Yalısı'nın ardından en uzun rıhtıma sahip olan yalının fiyatı 100 milyon avrodur.

İzzet Mehmed Paşa I. Abdülhamid saltanatında, 4 Ağustos 1774 - 6 Temmuz 1775 ve 20 Şubat 1781 - 25 Ağustos 1782 tarihleri arasında toplam iki yıl beş ay altı gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.

Hüseyin Avni Paşa Köşkü, İstanbul, Üsküdar'daki tarihi bir köşktür.

Ahmed Afif Paşa Yalısı, Muhayyeş Yalısı ya da Kemal Uzan Yalısı, Boğaziçi'nin Avrupa Yakasında İstinye-Yeniköy arasında bulunan ve tahminen 1900-1910 yılları arasında inşa edilmiş yalıdır.

Atatürk Evi ve Etnografya Müzesi, Tokat'ın merkezinde, Süsoy ailesinin yaşadığı ve Mustafa Kemal Atatürk'ün cumhurbaşkanı sıfatıyla şehir ziyaretlerinde konakladığı tarihî konakta bulunan müze-ev ve etnografya müzesi.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.