İçeriğe atla

Kıbrıslı Türklerin mutfağı

Makale serilerinden
Kıbrıslı Türklerin mutfağı
Çorbalar
Sebze ve Et Yemekleri
Kahvaltılıkla
Tatlılar
Salata ve meze çeşitleri
  • Bıldırcın turşusu
  • Bıldırcın yumurtası turşusu
  • Amberibulya (Pulya bağ kuşu) turşusu
  • Salyangoz (garavolli) turşusu ve salyangoz (garavolli)
  • Ahtabot turşusu
  • Girdama turşusu
  • Bikla
  • Sipya (sipga) turşusu
  • Cikla turşusu
  • Tahın salatası
  • Hellimli keklik
  • Çakıstes
  • Gappar turşusu
  • Haşlanmış börülce
  • Tahın limon
  • Ayrelli
  • Pulya
Diğer Yiyecekler
Süt Ürünleri

Kıbrıslı Türklerin mutfağı veya Kıbrıs Türk mutfağı Kıbrıslı Türklerin mutfağıdır. Kıbrıslı Türklerin mutfağında, Bizans mutfağında ve Yunan mutfağında görülen zeytinyağlı yemekler ağırlıklı değildir.[1]Osmanlı devletinin Osmanlı-Venedik Savaşı (1570-1573) ve ardından 6 Ağustos 1571 yılında Kıbrıs'ın fethinden ve 7 Mart 1573 Venedik ile yapılan barış anlaşması ile Kıbrıs'ın Osmanlıya bırakılmasından sonra Anadolu'nun farklı yerlerinde yaşayan Türkler göç ederek Kıbrıs'a yerleştirilmiştir.[2] Gelen Türkler yemek kültürlerini de Kıbrıs'a getirmişlerdir. Bu yemek kültürleri coğrafi ve sosyal şartlarla şekillenmiştir. Şekillenen bu mutfak kültürü Rum, Arap ve İtalyan mutfak kültüründen etkilenmiştir.[3]

Yemekler

Çorbalar

Sebze ve Et Yemekleri

Fırında patates ve tavuk
Tavuk dolma

Hamur işleri ve kahvaltılıklar

Tatlılar

Lefkoşa'da bir sulu muhallebi satıcısı
Lefkoşa'da bir baklava satıcısı

Salata ve meze çeşitleri

  • Bıldırcın turşusu
  • Bıldırcın yumurtası turşusu
  • Amberibulya (Pulya bağ kuşu) turşusu
  • Salyangoz (garavolli) turşusu ve salyangoz (garavolli)
  • Ahtabot turşusu
  • Girdama turşusu
  • Bikla
  • Sipya (sipga) turşusu
  • Cikla turşusu
  • Tahın salatası
  • Hellimli keklik
  • Çakıstes
  • Gappar turşusu
  • Haşlanmış börülce
  • Tahın limon
  • Ayrelli
  • Pulya[7]

Diğer Yiyecekler

Magarina bulli
Samarella

Süt ürünleri

Hellim
  • Talar peyniri
  • Hellim

Kaynakça

  1. ^ Beratlı, Nazım (1995). İngiliz dönemi başlarına kadar Kıbrıslı Türklerin tarihi. Galeri Kültür Yayınları. 7 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2024. 
  2. ^ "ZİVANİYA'DAN KAHVEYE KIBRIS TÜRK KÜLTÜRÜNDE İÇECEKLER VE SOSYO-KÜLTÜREL İŞLEVLERİ". SUTAD, Ağustos 2020; (49): 197-209 e-ISSN: 2458-9071. 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2024. 
  3. ^ Gökbulut, Burak; Yeniasir, Mustafa (22 Aralık 2021). "KIBRIS TÜRK YEMEK KÜLTÜRÜNÜN DEĞİŞİMİ ÜZERİNE BİR İNCELEME". Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi (18): 42-61. doi:10.46400/uygur.980229. ISSN 2458-827X. 12 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2024. 
  4. ^ Çavuşoğlu, Mehmet; Çavuşoğlu, Olena (27 Temmuz 2018). "Gastronomi Turizmi ve Kıbrıs Sokak Lezzetleri Üzerine Bir Araştırma". Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi. 2 (Ek1): 637-651. ISSN 2602-3008. 6 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2024. 
  5. ^ Gökbulut, Burak; Yeniasir, Mustafa (22 Aralık 2021). "KIBRIS TÜRK YEMEK KÜLTÜRÜNÜN DEĞİŞİMİ ÜZERİNE BİR İNCELEME". Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi (18): 42-61. doi:10.46400/uygur.980229. ISSN 2458-827X. 6 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2024. 
  6. ^ Çavuşoğlu, Mehmet (31 Ekim 2023). "YÖRESEL CITTASLOW ŞEHİR LEZZETLERİNİN GASTRONOMİ TURİZMİ AÇISINDAN ÖNEMİ: KUZEY KIBRIS ÖRNEĞİ". Gastroia: Journal of Gastronomy And Travel Research. 7 (2): 407-418. doi:10.32958/gastoria.1368959. ISSN 2602-4144. 6 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2024. 
  7. ^ Altun, Özlem; Elidemir, Servet Nasıfoglu (14 Mart 2023). "Kıbrıs Meyhane Lezzetlerinin Gastronomi Turizmi Bağlamında İncelenmesi". Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi. 6 (3): 410-426. doi:10.26677/TR1010.2023.1192. 6 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2024. 
  8. ^ "YUNAN, TÜRK VE KIBRIS MUTFAKLARININ GASTRONOMİK KÜLTÜREL YANSIMASI" (PDF). Oktay ve Guden / Journal of Gastronomy, Hospitality, and Travel, 4(2) – 2021. 6 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Ocak 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İçli köfte</span> dışı bulgur içi kıyma dolgulu olan, kızartılmış veya haşlanmış topak

İçli köfte ya da oruk, bulgurun hamur hâline getirilerek içinin doldurulması suretiyle yapılan, Orta Doğu mutfağında bir yemektir.

<span class="mw-page-title-main">Türk mutfağı</span> Türk gastronomi geleneğine dahil bütün yiyecek ve içecekler

Türk mutfağı, Türkiye'nin ulusal mutfağıdır. Orta Asya, Selçuklu ve Beylikler ile Osmanlı kültürünün mirasçısı olan Cumhuriyet Dönemi Türk Mutfağı hem Balkan ve Orta Doğu mutfaklarını etkilemiş hem de bu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Türk mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Karadeniz mutfağı, Güneydoğu mutfağı, Orta Anadolu mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler.

<span class="mw-page-title-main">Sarma</span> Yiyecek

Âdi yaprak dolması, Sarma, Yaprak sarması ya da Yaprak dolması, bulgur ya da pirinç başta olmak üzere çeşitli iç malzemelerin, genellikle asma yaprağı, beyaz lahana, kara lahana, dut yaprağı veya kiraz yaprağıyla sarılmasıyla yapılan bir yemektir. Osmanlı mutfağı kökenli olup, Osmanlı İmparatorluğu'nun hüküm sürdüğü topraklarda yapılmaktadır. Asma yaprağıyla olanı Nevşehir, Tokat, Ege mutfağına özgü olan Zeytinyağlı sarma ya da kıymalı sarma şeklinde farklı çeşitleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Mercimek köftesi</span>

Mercimek Köftesi, mercimek ve bulgur gibi besleyici değeri yüksek olan malzemeler içeren, kolay hazırlanan, yaygın olarak pişirilen bir yemek türüdür. Türk misafirperverliğinin önemini simgeleyen yiyeceklerden biri olan yemek, Türk kültüründe 5 çayı ve özel gün yemekleri gibi etkinliklerde sıklıkla servis edilmektedir. Amerikan Kanser Araştırmaları Enstitüsü (AICR), 2015 yılında, kanserle mücadele ettiği, özellikle kolorektal kanser riskini azalttığı kabul edilen, dünyanın dört bir yanından yerel mutfaklara ait 7 yemeğin yer aldığı listeye mercimek köftesi koydu.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Ulusal Mutfağı</span> Azerbaycanın ulusal mutfağı

Azerbaycan mutfağı Azerbaycan'ın ulusal mutfağıdır. Avrupa ve Orta Doğu mutfaklarını etkilemiş hem de bu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Azerbaycan mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Gaziantep mutfağı</span>

Gaziantep (Antep) mutfağı yaklaşık 250 özgün çeşide ev sahipliği yapmaktadır. Et ağırlıklı bir mutfaktır. Gaziantep mutfağı yemek çeşitlerindeki zenginliği dışında kurutulmuş gıdalar ve baharat çeşitliliğiyle de öne çıkmaktadır. Türkiye genelinde birçok restoran başta kırmızı pul biber olmak üzere pek çok malzemeyi Gaziantep şehrinden temin eder. Ayrıca, Türkiye'nin ilk mutfak müzesi Şahinbey'de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Enginar dolması</span> enginarın iç malzeme (havuç, bezelye, vb. sebzeler) ile doldurulması suretiyle yapılan yemek

Enginar dolması, etli veya zeytinyağlı olarak hazırlanan bir çeşit dolmadır. Girit mutfağının tercih edilen yemeklerinden biridir. Osmanlı mutfağında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Irak mutfağı</span> Vikimedya liste maddesi

Irak mutfağı, Irak'ın ulusal mutfağıdır. Arap kültürünün mirasçısı olan Irak mutfağı Orta Doğu mutfaklarından etkilenmiştir. Ayrıca Irak mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Güney Irak mutfağı, Kuzey Irak mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler. Irak mutfağı ya da Mezopotamya mutfağı uzun bir geçmişe sahiptir yaklaşık 10.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Günümüzde, ırak mutfağı İran, Kürt ve Arap mutfaklarından etkilenmiştir. Kürt ve Arap mutfağı oldukça tutulmakta olup Irak'ın her yerinde şavurma lokantalarından ırak otellerinin lüks lokantalarına kadar her yerde bulunabilinmektedir. Hızlı yiyecekler, Arap, Kürt ve Batı mutfakları da oldukça popüler olup geniş miktarda bulunabilmektedir. ırak mutfağı Kürtler ve Araplarla binlerce yıllık etkileşimle günümüze gelmiş gayet zengin ve farklı bir mutfaktır. Mutfağın temel malzemeleri kuzu eti, yöresel baharatlardır, pirinç ve bulgurdur. Bu nedenle ırak mutfağı ağır yemeklerden oluşur. Mutfağın temel bileşenleri Kebaplar, Lahmacunlar, Etli yemekler ve hamurlu tatlılar olup dünyanın her yerinde tanınmakta ve tercih edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye mutfağı</span>

Suriye mutfağı, Suriye'nin ulusal mutfağıdır. Arap ve Kürt kültürünün mirasçısı olan Suriye mutfağı Orta Doğu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Suriye mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Güney Suriye mutfağı, Kuzey Suriye mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler. Suriye mutfağı ya da Mezopotamya mutfağı uzun bir geçmişe sahiptir yaklaşık 10.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Günümüzde, Suriye mutfağı Kürt ve Arap mutfaklarından etkilenmiştir. Kürt ve Arap mutfağı oldukça tutulmakta olup Suriye'nin her yerinde döner lokantalarından Suriye otellerinin lüks lokantalarına kadar her yerde bulunabilinmektedir. Fast Foodlar, Arap, Kürt ve Batı mutfakları da oldukça popüler olup geniş miktarda bulunabilmektedir. Suriye mutfağı Kürtler ve Araplarla binlerce yıllık etkileşimle günümüze gelmiş gayet zengin ve farklı bir mutfaktır. Mutfağın temel malzemeleri kuzu eti, yöresel baharatlardır, pirinç ve bulgurdur. Bu nedenle ırak mutfağı ağır yemeklerden oluşur. Mutfağın temel bileşenleri Kebaplar, lahmacunlar, Etli yemekler ve hamurlu tatlılar olup dünyanın her yerinde tanınmakta ve tercih edilmektedir. Fast food tarzı Batı kültürünün de arttığı bu devirlerde, fast-food'la yarışabilir hızlı hazırlanabilen bir mutfaktır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı mutfağı</span> Osmanlıdaki mutfak, yemek ve sofra kültürü

Osmanlı mutfağı Osmanlı dönemindeki mutfak kültürüdür. Kökeni Selçuklu mutfağına dayanır. Osmanlı Mutfağı'nı, Osmanlı saray mutfağı ve Osmanlı halk mutfağı şeklinde ikiye ayırmak doğru olacaktır. Halk mutfağı, saray mutfağı kadar gösterişli olmamasına rağmen lezzet ve çeşitlilik yönünden oldukça zengin bir menüye sahip olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kosova mutfağı</span>

Kosova mutfağı, Kosova'ya özgü etnik grupların geleneksel yemeklerinden oluşan, Balkan mutfağının bir temsilcisidir. Arnavutluk ile tarihsel ve etnik bağları nedeniyle, Arnavut mutfağından önemli ölçüde etkilenmiş ve diğer Balkan ülkelerinin unsurlarını da benimsemiştir.

Melceü’t-Tabbâhîn (Aşçıların Sığınağı)(ملجأ الطباخين), Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şâhâne hocalarından Mehmed Kâmil’in yazdığı ve 1844’te taşbaskı halinde yayımlanan ilk yemek kitabıdır. Çorbalar, kebaplar, et yemekleri, külbastılar, yahniler, köfteler, pilakiler, börekler, sıcak ve soğuk tatlılar, zeytinyağlılar, pilavlar, hoşaflar, şuruplar vs. olmak üzere on iki fasıldan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fellah köftesi</span>

Fellah köftesi; Gliko, Kürt köftesi, Arap köftesi, sarımsaklı köfte, bulgur köftesi, Küpkürt veya zeyitli köfte adlarıyla bilinen, bulgurdan yapılan bir köftedir. Erzurum, Van ve Antep yöresel mutfağında yer alır.

Ali Eşref Dede'nin Yemek Risalesi, Osmanlı'da yazılan ikinci yemek kitabıdır.1856 - 57 yıllarında Ali Eşref Dede, Melceü’t-Tabbâhîn yemek kitabından on iki on üç sene sonra bu kitabını yazmıştır.İçindekiler çorbalar, salata ve turşular, kebaplar, külbastılar, helvalar ve kadayıflar, paluzeler ve dondurmalar, kurabiyeler, revani ve benzerleri, turşular, hamurdan yapılan yemekler, lalanga ve börekler ,dolma çeşitleri, patlıcandan yapılmış paçalar ve mücverler, köfteler, ıspanak ve kabak türü sebze yemekleri, ilik yapımı ve yahniler,pilav çeşitleri, hoşaflar ve kompostolar ve suyu buz dondurmanın yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Giritli Türklerin mutfağı</span>

Giritli Türklerin mutfağı Girit Türklerinin mutfağıdır. Giritli Türklerin mutfağını diğer Anadolu mutfaklarından farklı kılan en temel özellik, yabani otlarla zeytinyağı kullanılarak yapılan yemekler ve salatalardır. Ana gıda malzemelerini sırasıyla zeytinyağı, zeytin çeşitleri, doğada kendiliğinden yetişen otlar, sebzeler, başta bakla olmak üzere kuru bakliyat, süt, süt ürünleri, en son olarak da et teşkil eder.

Yeni Usûl Yemek Kitabı, Osmanlı döneminde yayınlanan yemek kitabıdır. 1880-81 yıllarında, kimliği belirsiz bir yazar tarafından yazılmıştır. 1924 yılında Muammer Mehri tarafından yeniden basılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kleftiko</span>

Kleftiko (Hırsız kebabı)(Kuyu tandır kebabı), bir çeşit et yemeğidir. Kuzu tandıra benzer. Malzemeleri oğlak eti ve patatestir. Oğlak etinin patates ile odun fırınlarında kendi suyu pişer. On saat pişirilir. Güney ve Kuzey Kıbrıs'ta sevilerek tüketilir.Maronit mutfağında da bulunur.

Aydın mutfağı Aydın ili ve ilçelerinin sofra ve yemek kültürlerini tanımlamak için kullanılır. Zeytinyağlı ve ot yemekleri ağırlıklıdır. İzmir mutfağı ve Yunan mutfağına benzerlik gösteren yemekleri mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Van mutfağı</span>

Van mutfağı, Doğu Anadolu Bölgesi mutfağında yer alan bir mutfaktır.

<span class="mw-page-title-main">İzmir mutfağı</span>

İzmir mutfağı İzmir ili ve ilçelerinin sofra ve yemek kültürlerini tanımlamak için kullanılır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.