İçeriğe atla

Kıbrıs müzakereleri

Kıbrıs müzakereleri kapsamında Ankara'da bulunan Kıbrıs Cumhuriyeti müzakerecisi Andreas Mavroyannis ve Türk Dışişleri Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu, 27 Şubat 2014

Kıbrıs müzakereleri ya da Kıbrıs görüşmeleri, 2008 yılında Kıbrıs Cumhuriyeti Devlet Başkanı Dimitris Hristofyas ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat tarafından başlatılan, Kıbrıs sorununa çözüm bulmak[1] amaçlı kapsamlı görüşmelerdir.

Eylül 2008'den Ocak 2010'a kadar iki lider arasında 60 görüşme gerçekleşti. Görüşmeler, genellikle Yeşil Hat üzerinde yer alan Birleşmiş Millletler'in özel temsilcisine ait ikametgâhta yapıldı. 18 Ocak 2010'dan itibaren ise aynı görüşmelerin dahilinde yoğunlaştırılmış tura geçildi.[2]

Öncesi

8 Temmuz anlaşması

Annan Planı sonrasında Birleşmiş Milletlerin desteği ile Temmuz 2006'da Tasos Papadopulos ile Mehmet Ali Talat bir araya geldi. 8 Temmuz günü imzalanan anlaşmaya göre yeniden karşılıklı müzakerelere başlanması ve teknik komiteler ile çalışma gruplarının oluşturularak ön hazırlık yapması kararı alındı.[3]

Fakat kapsamlar ve ilerleyiş konusunda fikir birliğine varılamadı. Eylül 2007'de bir kez daha gerçekleştirilen buluşmada da bir sonuç alınamayınca, 2008'de Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ndeki seçimler sonrasına kadar hiçbir buluşma olmadı.[1]

21 Mart görüşmesi

Talat ve Hristofyas, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Devlet Başkanlığı seçimlerinden bir ay sonra 21 Mart 2008'de görüştüler. İzlenecek yol konusunda istişare yapıldı, işleyiş konusunda fikir birliğine varıldı.[1] Çalışma ve teknik komitelerin yapacakları ön hazırlıkları üç ay gibi sınırlı bir zamanda tamamlamaları istendi. Bu kapsam içerisinde liderler tarafından görevlendirilmiş, müzakerelerin kapsamı ile ilerleyişini belirleyecek teknik komiteler ilk toplantılarını ise 18 Nisan 2008'de gerçekleştirdi.[4] Ayrıca Lokmacı Kapısı'nın açılacağı ilk kez 21 Mart görüşmesinde duyuruldu.[5]

23 Mayıs deklarasyonu

7 Mayıs 2008'de Talat ve Hristofyas, bir kokteyl partisi sırasında görüştü[6] ve müzakerelerin teknik ilerleyişi konusunda konuştular.[7] Ön hazırlık görüşmelerinin ilerlemeye devam ettiği söylendi.[8] Müzakerecilerin federal anayasa ve kurumların adil dağılışı konusunu masaya yatırdığı ve olumlu bir atmosferde gerçekleştiği açıklandı.[9]

23 Mayıs 2008'de liderler ikinci kez, teknik komitelerin yaptıkları incelemelerdeki ilerlemeyi görüşmek üzere toplandılar.[10] Bir deklarasyon yayınlayarak, "tek uluslararası kimliğe sahip federal devlet" hedeflerinin olduğunu açıkladılar.[5] İki lider, müzakerelerin başlangıç takvimini belirleyemedikleri için Haziran ayının ikinci yarısında yeni bir değerlendirme yapmak için toplanmaya karar verdiler.[11]

Temmuz görüşmeleri

1 Temmuz 2008 tarihinde[5] çalışma grupları ve teknik komitelerin ilerleyişini incelemek için görüşmelerinin ardından, kurulacak yönetimin "tek egemenlik ve tek yurttaşlık" prensibine dayalı olacağı bildirildi.[12]

25 Temmuz günü tekrar buluştuklarında ise 3 Eylül 2008 tarihinde resmî müzakere sürecinin başlanacağı ve "karşılıklı çözüm" bulunana kadar ilerleyeceği açıklandı. Ayrıca çözüm bulunduğu zaman, toplumlararasında referanduma sunulacağı bildirildi.[12]

Müzakere süreci

Ayrıca bakınız

  • Kıbrıs Sorunu kronolojisi

Kaynakça

  1. ^ a b c Kızılyürek, Niyazi (2009). "Daha önceleri neredeydiniz?" - Dünden bugüne Kıbrıs müzakereleri. İstanbul: Birikim Yayınları. ss. 102. sayfa. ISBN 978-975-516-041-2. 
  2. ^ "Kıbrıs'ta 'yoğun' müzakereler başlıyor". Anadolu Ajansı. NTVMSNBC.com. 5 Ocak 2010. 9 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2010. 
  3. ^ Kızılyürek, Niyazi (2009). a.g.e., s. 101.
  4. ^ "Greek Cypriot, Turkish Cypriot negotiators to meet Friday (SETimes.com)" (İngilizce). SETimes.com. 17 Nisan 2008. 11 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  5. ^ a b c Kızılyürek, Niyazi (2009). a.g.e., s. 103.
  6. ^ "UN welcomes Cyprus reunification efforts as the committees meet" (İngilizce). Hurriyet.com.tr. 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  7. ^ "Turkish-Greek Cypriot leaders to meet on May 23" (İngilizce). Hurriyet.com.tr. 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  8. ^ "UN force in Cyprus says technical negotiations start constructively (SETimes.com)" (İngilizce). SETimes.com. 24 Nisan 2008. 19 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  9. ^ "Negotiator: Cyprus's preparatory talks for reunification go smoothly - People's Daily Online" (İngilizce). English.people.com.cn. 8 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  10. ^ "Nächster Zypern-Gipfel am 23. Mai « DiePresse.com" (Almanca). Diepresse.com. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  11. ^ "Cypriot leaders fail to work out timetable for direct reunification talks - People's Daily Online" (İngilizce). English.people.com.cn. 23 Mayıs 2008. 20 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  12. ^ a b Kızılyürek, Niyazi (2009). a.g.e., s. 104.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Harekâtı</span> Türkiyenin 1974te Kıbrısa düzenlediği askerî harekât

Kıbrıs Harekâtı, 20 Temmuz 1974'te Başbakan Bülent Ecevit’in emriyle Türk Silahlı Kuvvetlerinin Kıbrıs'ta başlattığı askerî harekât. Harekâtın ilk ayağı Yunanistan Hükûmetinin desteğiyle yapılan 15 Temmuz 1974 darbesinin ardından düzenlendi. 14 Ağustos günü başlatılan ikinci harekâtla -Kuzey Lefkoşa da dâhil olmak üzere- adanın yüzde 37'sinin Türk kontrolüne geçmesiyle sonuçlandı. 140 bin ila 200 bin Rum, adanın kuzeyinden; 42 bin ila 65 bin Türk, adanın güneyinden göçmen oldu.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Cumhuriyeti</span> Akdenizde bir ada ülkesi

Kıbrıs Cumhuriyeti, Doğu Akdeniz'de yer alan Kıbrıs'ta, fiilî olarak adanın güneyini, hukuki olarak adanın tamamını yöneten devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Annan Planı</span> Birleşmiş Milletler planı

Annan Planı, Türk ve Rum kesimleri halinde bölünmüş Kıbrıs Adası'nın bağımsız bir devlet olarak birleştirilmesini öneren Birleşmiş Milletler planıdır. Adını, planı ortaya atan BM eski genel sekreteri Kofi Annan'dan alır.

<span class="mw-page-title-main">Tasos Papadopulos</span> 5. Kıbrıs Cumhuriyeti cumhurbaşkanı

Tassos Nikolaou Papadopoulos, eski Kıbrıs Cumhuriyeti cumhurbaşkanı ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">AKEL</span> Güney Kıbrısta bir siyasi parti

AKEL, açık adıyla Emekçi Halkın İlerici Partisi, Kıbrıs Cumhuriyeti'ndeki komünist bir siyasi partidir. 1926 yılında Kıbrıs Komünist Partisi ismiyle, Yunanistan ve Kıbrıs'ın birleşmesine (Enosis)'e karşı kurulan parti; tam bağımsız ve iki uluslu Kıbrıs Cumhuriyeti'ni savunmaktadır. 1931 yılında Birleşik Krallık kolonizasyonu döneminde yasaklanan parti, 1941 yılında AKEL ismiyle tekrar kuruldu. 1943 yılında da ilk defa belediye başkanı seçimlerini Limasol'da Ploutis Servas ve Mağusa'da Adam Adamantos ile kazandı.

Kanlı Noel, 20 Aralık 1963'ü 21 Aralık'a bağlayan gece Kıbrıs adasında Kıbrıs Rumları'nın Kıbrıs Türkleri'ne karşı başlattığı çatışmalardır. Saldırılar Akritas Planı doğrultusunda gerçekleşti ve Türklerin adadan silinmesi hedeflendi. Olaylarda toplam 364 Kıbrıs Türk'ü ile 174 Kıbrıs Rum'u ölmüştür. 1963-64 yıllarındaki çatışmalar, çeşitli aralıklarla 10 Ağustos 1964 tarihine kadar devam etse de "Kanlı Noel" adıyla tasvir edilen ilk çatışmalar; 27 Aralık 1963 tarihinde imzalanan ateşkes ve 30 Aralık 1963 tarihinde imzalanan Yeşil Hat Anlaşması'yla sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Seferberlik</span> Güney Kıbrısta bir siyasi parti

DİSİ, açık adıyla Demokratik Seferberlik, Kıbrıs Cumhuriyeti'nde muhafazakâr ve Hristiyan demokrat bir siyasi partidir. 1976 tarihinde Glafkos Klerides tarafından kuruldu.

"Ya Taksim, Ya Ölüm", 1950'li yılların sonunda Türkiye'de ve Kıbrıs'ta, Kıbrıs adasının tamamının Türkiye'ye bağlanması ve Yunanistan ile Rumlara karşı yapılan mitingler. Bu mitingler, gösterilerde söylenen "Ya Taksim, Ya Ölüm" siyasi sloganı ile telaffuz edilmiş ve Türkiye'nin Taksim politikasına yönelik bir isimlendirme olarak anılmıştır.

Yeşilırmak Kapısı, Yeşilırmak Sınır Kapısı veya Yeşilırmak Barikatı, de facto yönetim olan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kontrolünde olan fakat ekslav olan Erenköy'ün de jure yönetim Kıbrıs Cumhuriyeti ile bağlantısını sağlayan sınır kapısı.

<span class="mw-page-title-main">2008 Kıbrıs Cumhuriyeti cumhurbaşkanlığı seçimi</span>

2008 Kıbrıs Cumhuriyeti cumhurbaşkanlığı seçimi, Kıbrıs Cumhuriyeti'nde birinci turu 17 Şubat 2008, ikinci turu 24 Şubat 2008 tarihinde gerçekleştirilen cumhurbaşkanlığı seçimidir. İkinci tur sonucunda, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin altıncı cumhurbaşkanı Dimitris Hristofyas oldu.

Yunanca: Márkos Kyprianoú, Kıbrıslı politikacı ve eski Kıbrıs Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı. Demokrat Parti üyesi ve eski Kıbrıs Cumhuriyeti Maliye Bakanı ve Avrupa Sağlık Komisyonu Başkanıdır. 29 Şubat 2008 tarihinde yeni Devlet Başkanı seçilen Dimitris Hristofyas tarafından Dışişleri Bakanlığına atandı, 3 Mart 2008 tarihinde Avrupa Komisyonu üyeliğinden istifa ederek yerini Androulla Vasiliou'a bıraktı. 18 Temmuz 2011 tarihinde Evangelos Florakis deniz üssü patlaması nedeniyle Dışişleri Bakanlığından istifa etti.

Kıbrıs Sorunu, Akdeniz'in doğusunda bulunan Kıbrıs adasında Kıbrıs Rumlarıyla Kıbrıs Türkleri arasında yaşanan siyasi tabanlı sorun. Britanyalıların Kıbrıs Sözleşmesi sonrasında adayı kolonileştirmeleri ile halklar arası çatışmalar artış gösterdi. Bu tarihlerde taksim isteğinde bulunan Türkler ile enosis isteyen Rumlar birbirleri ile çatışmaya başladı. Kıbrıslılar tamamen öz belirtim hakkı istiyordu. Britanyalılar, sorunu "Rum-Türk anlaşmazlığına" bağladı ve sonunda 16 Ağustos 1960 tarihinde Kıbrıs; Yunanistan, Türkiye ve Birleşik Krallık'ın "Kuruluş, İttifak ve Garanti" adındaki 3 anlaşmayı imzalaması ile bağımsızlığını kazandı.

<span class="mw-page-title-main">2010 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti cumhurbaşkanlığı seçimi</span> KKTCnin 3. cumhurbaşkanını belirleyen seçim

2010 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti cumhurbaşkanlığı seçimi, sadece Türkiye tarafından tanınan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde 18 Nisan 2010 tarihinde gerçekleşen Kuzey Kıbrıs Cumhurbaşkanlığı seçimleridir.

<span class="mw-page-title-main">Niyazi Kızılyürek</span>

Niyazi Kızılyürek, Kıbrıslı Türk akademisyen, yazar ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Muratağa, Sandallar ve Atlılar Katliamı</span>

Muratağa, Sandallar ve Atlılar Katliamı, 14 Ağustos 1974 tarihinde EOKA-B tarafından Kıbrıs'ın Muratağa, Sandallar ve Atlılar köylerinde Kıbrıs Türklerine karşı gerçekleştirilen katliam. Katliamda en genci 16 günlük, en yaşlısı ise 95 yaşında olmak üzere silahsız 126 Türk öldürülmüştür. 1960 nüfus sayımına göre üç köyün toplam nüfusu 248'di. Fakat halkın bir kısmı çeşitli nedenlerden göç etmişti. Katliamlara ilişkin anma günü tektir ve 14 Ağustos'tur. Bunun sebebi üç köyün birbiri ardına basılmasıdır. Muratağa ve Sandallar köylüleri aynı toplu mezara gömülmüştür ve mezardan toplam 89 kişi çıkarılmıştır. Muratağa ve Sandallar köyleri ile Atlılar köyünde yapılan katliamlar yine de bazen ayrı ayrı ele alınır. Katliamın Türk birlikleri tarafından keşfi ve cesetlerin bulunması 1/2 Eylül 1974 tarihinde gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Akıncı</span> 4. KKTC cumhurbaşkanı

Mustafa Akıncı, Kıbrıs Türkü siyasetçi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin 4. Cumhurbaşkanı. 2015'ten 2020'ye kadar cumhurbaşkanlığı görevini yaptı. 2015 cumhurbaşkanlığı seçiminde %60,6 oy oranıyla ikinci turda Cumhurbaşkanı seçilen Akıncı, Cumhurbaşkanlığı süresince Nikos Anastasiadis'le görüşerek Kıbrıs sorununa iki toplumlu, iki bölgeli bir federasyon çerçevesinde çözüm bulmaya çalıştı, çözüm süreci 2017 yılında çöktü. 2020 seçimine bağımsız aday olarak katılmış ve seçimi ikinci turda kaybetmiştir. Son seçimden sonra aktif siyaseti bıraktığını açıklamıştır.

<span class="mw-page-title-main">İoannis Kasulidis</span> Kıbrıslı Rum siyasetçi ve eski dışişleri bakanı

İoannis Kasulidis Kıbrıslı Rum tıp doktoru, diplomat ve siyasetçi. 11 Ocak 2022'den 28 Şubat 2023'e kadar Kıbrıs Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. Kasulidis, bundan önce 1997-2003 ve 2013-2018 yılları arasında yine dışişleri bakanlığı koltuğunda oturdu. Bunun yanı sıra 2004-2013 yılları arasında Avrupa Parlamentosu milletvekilliği yaptı. 1991'den 1993'e kadar Kıbrıs Cumhuriyeti Temsilciler Meclisi üyesi ve 1993'ten 1997'ye kadar hükûmet sözcüsü de dahil olmak üzere Kıbrıs Cumhuriyeti'nde bir dizi siyasi görevde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1250 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1250 sayılı kararı, Kıbrıs'taki duruma ilişkin tüm kararların yeniden teyit edildiği ve adadaki gerilimi azaltmak amacıyla liderlerin müzakereye davet edildiği karardır. Karar, 29 Haziran 1999'da tüm ülkelerin kabul oyu vermesiyle birlikte kabul edilmiştir. Kıbrıs'taki duruma ilişkin tüm kararları, özellikle de 1218 sayılı Kararı (1998) yeniden teyit ettikten sonra, Konsey, Genel Sekreter Kofi Annan'ın Kıbrıs'ta iyi niyet misyonuna değindi.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1146 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1146 sayılı kararı, Kıbrıs'taki duruma ilişkin tüm kararların yeniden teyit edildiği ve Kıbrıs'taki Birleşmiş Milletler Barış Gücü'nün görev süresinin altı ay daha, 30 Haziran 1998'e kadar uzatıldığı karardır.

Bu madde 1878'den günümüze Kıbrıs'ın tarihi hakkındadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.