İçeriğe atla

Kıbrıs Türkleri

Kıbrıs Türkleri
Başkent Lefkoşa'da Kıbrıs Türkü çocuklar
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti KKTC
  150.000[1]
Türkiye Türkiye
  300.000-600.000 (Daha yüksek tahminlere yirminci yüzyılın başlarındaki göçmenlerin torunları dâhildir)[2][3][4][5]
Birleşik Krallık Birleşik Krallık
  130.000 (Sadece KKTC vatandaşları - İngiltere doğumlular ve sonraki kuşaklar dâhil değil)[6][7][8]
300.000 –400.000 (torunları dahil)[9][10][11][12][13][14]
Avustralya Avustralya
  40.000-120.000[13][15][16]
Amerika Birleşik Devletleri ABD
  6.000[4]
Kanada Kanada6.000
Filistin Devleti Filistin4.000 (Yirminci yüzyılın başlarında sadece Kıbrıslı Türk gelinler - torunları hariç)[17]
Kıbrıs Cumhuriyeti Kıbrıs Cumhuriyeti1.128 (2011 Kıbrıs nüfus sayımı)[18]
Diller
Kıbrıs Türkçesi, Kıbrıs Rumcası, İngilizce
Din
Sünni İslam

Kıbrıs Türkleri veya Kıbrıslı Türkler,[19] Kıbrıs Adası'nda yaşayan Türklerin, Osmanlı İmparatorluğu'nun 1571 yılındaki Kıbrıs Adası'nı ele geçirmesinden sonra Anadolu'dan Kıbrıs Adası'na göç etmiş[20] ve 1974 yılında Türk Silahlı Kuvvetlerinin adaya müdahale etmesinden sonra adanın ikiye bölünmesiyle birlikte çoğunluğu KKTC'de yaşamını sürdüren kesimine verilen isimdir.[21]

Tarihçe

Kıbrıs'ın Osmanlı İmparatorluğu'nun kontrolüne geçmeden önce, Doğu Akdeniz'deki Osmanlı'ya ait gemilerine akın yapan Hristiyan korsanlarının sığınağı haline gelmiştir.[22] Bu korsanlar genellikle deniz ticaret gemilerine ve hacca giden yolculara saldırarak buradaki yol güvenliğini yok etmektedir. Bu gibi nedenlerden dolayı Kıbrıs'ın alınması gerekli görülmüştür.[23]

Kıbrıs, Piyale Paşa komutasındaki donanma ile birlikte[24] yaya 60.000 kişiden oluşan Lala Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı Ordusu, 2 Temmuz 1570'te Limasol'a çıkması[25] ve 4 Ağustos 1571'de Mağusa'nın[26] Venedikli Mağusa Kale komutanı Bragadino'nun 5 maddelik bir antlaşmayla kaleyi teslim etmesiyle sonuçlanan bir seferle Osmanlı İdaresine girdi.[27] Kıbrıs'ın ele geçirilmesiyle Osmanlı Devleti, Doğu Akdeniz'e tamamen hâkim olmuştur.[28]

Kıbrıs'ın Osmanlı İmparatorluğu'nda denizci olan Piri Reis tarafından Kitab-ı Bahriye adlı eserinde yer verdiği tarihi haritası.[29]

15 Eylül 1570 tarihinde Lala Mustafa Paşa, tören ile Lefkoşa şehrine girmiştir.[30] Kıbrıs fethedildiği tarihte adada çok az sayıda Ortodoks Rum vardı. Çünkü Venedikliler Katolik idi ve Ortodoks Kilisesi'ne yaşama hakkı tanımıyordu. Osmanlı Devleti Ortodokslara serbestçe kilise kurma ve gelişme imkânı sağladı. Böylece adada Ortodoks Kilisesi gelişti ve Katolik Kilisesi etkinliğini kaybetti.

1571 yılında Kıbrıs'ta yapılmış bulunan nüfus sayımında yerli halkın nüfusu 150.000'dir. Burada bulunan Türk askeri ise 30.000 kadardır.[31] Yunan kaynakları Kıbrıs Türklerinin, asla Türk olmayıp, sonradan asimilasyona uğrayıp Müslüman olan ve Türkleşmiş adanın yerli halkı olduğu belirtilir.[20] Fakat adanın tamamının kontrol edilmesinin ardından Osmanlı idaresi tarafından Karaman ve Taşeli yöresinden adaya göç ettirilen Türkler[32] ve Beyşehir, Ürgüp, Niğde, Aksaray, Akşehir, Kayseri gibi Anadolu'nun orta kesiminde kalan şehirlerinden aileler getirilerek Osmanlı döneminde Kıbrıs'a Türk göçü sağlanmıştır.[20] Bugün adada yaşayan Kıbrıs Türklerinin (Kıbrıs Harekâtı'ndan sonra Türkiye Cumhuriyeti'nden gelenler hariç) soyu bu Osmanlı idaresinde adaya gönderilen Türklerden gelmektedir.[20] Bazı Kıbrıs Türkleri ise Müslüman olmuş Lüzinyan ve diğer Hristiyan azınlıklardan meydana gelmektedir.[33]

Ayrıca 1572 yılında Kıbrıs'ın çeşitli yerlerinde bulunan farklı görev sınıflarına bağlı sayıları 4000'e bulunan askerlerin ve memurların ailelerini adaya getirilmelerine izin verilmiş, bunlardan adada kalıcı olarak yerleşmek isteyenlerine ise kolay imkânlar sunulmuştur.[20]

1745-1814 döneminde, Müslüman Kıbrıs Türkleri, Kıbrıs adasında Hristiyan Kıbrıs Rumlarına karşı nüfusça çoğunluktaydı. Bu dönemde, Kıbrıs Türk'ü sayısı ada nüfusunun %75'ine kadar çıktı (Drummond, 1745: 150.000'e 50.000; Kyprianos, 1777: 47.000'e 37.000;[34][35] De Vezin, 1788-1792: 60.000'e 20.000; John M. Kinneir, 1814: 35.000'e 35.000).[36]

Kültür

Ana madde: Kıbrıs Türk kültürü

Kıbrıs Türkleri Anadolu'dan getirdikleri Anadolu kültürünü uzun süre korumayı başarmış bir topluluk olmasına rağmen, 1974 yılına kadar Kıbrıs Rumları ile birlikte yaşadıklarından dolayı Rum kültüründen de etkilenmişler ve özellikle dil alanında birçok kültür alışverişi yaşanmıştır.[37]

Adanın 1878 yılında fiilen İngiliz yönetimine geçmesinden sonra ada Türklerinin Anadolu ve Türk kültürüyle olan bağları daha da zayıflamış ve zaman içerisinde "Kıbrıslılık" kültürü başgöstermiştir. Bu kültür 400 yıl içeresinde adada var olan değişik kültürlerden örneğin Latinler, Rumlar ve Maronitlerden etkilenen Kıbrıs Türkleri kendi kültürlerini oluşturdular.[37]

Kıbrıs Türk mutfağı tipik bir Akdeniz mutfağı özelliklerini taşır.[38] Zeytinyağlı yemeklerin yanı sıra Şeftali Kebabı olarak bilinen kebap türü çok ünlüdür. Küp kebabı ada genelinde yaygın olarak yapılan bir kebap türüdür.[39]

Kıbrıs Türkleri, birçok farklı etkinliklerde kendi halk danslarını oynamaktadır. Bu halk dansları arasında karşılama, mendil oyunları, zeybek ve kasap oyunları vb. vardır.[38]

Günümüzdeki yapı

Zamanla ada Türkleri ile 1974'ten sonra adaya gelen Türkler arasında "yerli Kıbrıslılık" düşüncesi etrafında bir ayrılık oluşmuş ve bunun sonucunda "Kıbrıs Türkleri" ve "Türkiye Türkleri" olmak üzere toplum iki kesime bölünmüştür.[40] Bu iki kesim arasında resmiyette hiçbir şekilde olmayan fakat fiilen var olan heterojen bir toplum yapısı oluşmuş,[40] bunun sonucunda Kıbrıs Türkleri ve Türkiye'den gelen Türkler arasında bir uzaklık meydana gelmiştir.

Toplumdaki bu ikili yapı zamanla ayrımcılığa dönüşmüş ve Kıbrıs Türklerince Türkiyeliler aleyhine, Türkiyelilerce Kıbrıs Türkleri aleyhine yorumlanmıştır. Bu güne kadar bu ayrımcılık, hiçbir resmi ortamda belirtilmemesine ve siyasilerce ısrarla reddedilmesine rağmen varlığını sürdürmektedir.[41]

Toplumun bu ikili yapısından ötürü günümüzde saf bir Kıbrıs Türk kültüründen bahsetmek zorlaşmıştır. Her ne kadar sonradan adaya gelenler Kıbrıs kültürünü kısmen benimsemişseler de işgücüne ve turizme bağlı son göçlerden ve yerli toplumun kültürel anlamda dünyaya açılmasından sonra adadaki Kıbrıs Türk kültürü iyice zayıflamıştır.[37]

Avrupa Birliği Eurostat araştırmasına göre Kıbrıs adasının toplam nüfusunun %67'si Rum, %33'ü Türk'tür. Adada çok az nüfusla İngiliz, Ermeni ve Maruni toplulukları da bulunmaktadır. En büyük şehri Lefkoşa'dır.

Diaspora

Kıbrıs Türklerinin bir kısmı 1955 yılından itibaren siyasi ve ekonomik sebeplerle ülke dışına göç etmişlerdir. Özellikle Birleşik Krallık, Avustralya ve Türkiye; Kıbrıs'tan büyük oranda göç almıştır. Ülkeye uygulanan ekonomik ambargolar nedeniyle üçüncü ülkelere yapılan ticarette büyük zorluklar çekilmesi ülke dışına yapılan göçlerin zaman içerisinde devamlılık kazanmasına yol açmıştır. Kesin sayısı bilinmemekle beraber ülke dışında yaşayan Kıbrıs Türkleri sayısı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde yaşayan Türk nüfusundan fazladır.[42]

Kıbrıs dışındaki Kıbrıs Türklerinin büyük kısmı Batı Avrupa, özellikle Birleşik Krallık'ta ve Türkiye'de yaşamaktadır. Diğer kayda değer Kıbrıslı Türk grupları Avustralya ve Kuzey Amerika'dadır.[43]

Birleşik Krallık

Ana maddeler: Birleşik Krallık'ta Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıs Türk Cemiyeti

Birleşik Krallık'ta, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde yaşayan Türk nüfusu kadar Kıbrıs Türk'ünün yaşadığı tahmin edilmektedir.[42] I. Dünya Savaşı sırasında çoğu Türk, Birleşik Krallık Ordusu'na katılarak dünyanın çeşitli yerlerinde savaşır ve savaş sonunda ise Britanya adasına yerleşmeye başlarlar. II. Dünya Savaşı'nda ise Kıbrıs adasında yaşanan ekonomik istikrarsızlıkla göçler yaşanır.[42]

1951 senesinde ise Türk nüfuzu, Birleşik Krallık'ta varlıklarını pekiştirmek amacıyla Kıbrıs Türk Cemiyetini kurarlar[42] ve 1958 yılında ise dönemin Türkiye Başbakanı Adnan Menderes'in de maddi yardımları ile Oxford Street'teki dernek binası alınarak faaliyetlerine orada devam eder. Dernek, 1950'li yılların sonunda Türkiye'nin taksim isteğine yönelik Birleşik Krallık'taki Kıbrıs Türklerin mitingler yapmalarını sağladı.[42]

Dil

Ana madde: Kıbrıs Türkçesi

Kıbrıs'ta, daha ziyade yerli Kıbrıs Türklerinin konuştuğu, Türkçenin bir lehçesi veya Türkiye Türkçesinin Kıbrıs ağzı[44] olan Kıbrıs Türkçesi konuşulur.[45]

Yazı dilinde kullanılmamaktadır. Kullananlar olsa bile sistematik yapısı oluşturulmadığı için kişiden kişiye ve bölgeden bölgeye değişiklikler gösterebilmektedir. Örneğin Baf yöresi, Karpaz yöresi gibi bölgesel söyleyişlerde farklılıklar olabilmektedir.[44]

Din

Günümüzde ise Kuzey Kıbrıs nüfusu 2011 yılı itibarıyla 294.906'dır.[46] Çeşitli kaynaklarda KKTC'deki Müslüman nüfus oranının %98,71 ile %99 oranında yer aldığı belirtilmektedir.[47][48][49][50][51] %0,5 oranındaki halkın Ortodoks Hristiyan, %0,2 oranında halkın Maruni Hristiyan, geriye kalanların ise diğer dini inançlarının bulunduğu belirtilmiştir.[47][49]

Kıbrıs Türklerinin %99'u Sünni mezhebine mensuptur.[52] Ancak Kıbrıs Türk halkında özgürlükçü bir din anlayışı hâkimdir[53] ve pek çoğu sekülerdir.[52][54]

Kıbrıs'ta 1831 (hicri 1246) tarihinde yapılan nüfus sayımında yalnızca Kıbrıs genelindeki erkek nüfus kayıt edilmiştir.[55] Kıbrıs Adası'nın nüfusunun o tarihte 45.365 kişi olduğu, 45.365 kişiden 29.780'sinin gayrimüslim, 15.585 kişinin ise Müslüman olduğu yazılmıştır.[55] Bu doğrultuda 1831 yılında Kıbrıs halkının %65,6'sı gayrimüslim, %34,4'ünün ise Müslüman nüfustan oluştuğu anlaşılmaktadır. Aynı tarihte başlıca kentler baz alındığında;

  • Lefkoşa'da 3.511 Müslüman (%60,8), 2.264 gayrimüslim (%39,2),
  • Hırsofi'de 1.108 Müslüman (%48), 1.194 gayrimüslim (%52) yaşadığı ve bulunduğu belirtilmektedir.[55]
  • Limasol, Güzelyurt, Gilan, Girne, Gazimağusa ve Lefke'de Müslümanların genel toplam içerisindeki oranı yaklaşık 1/4'tür.[55]

Mutfak

Ana madde: Kıbrıslı Türklerin mutfağı

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Genel
  • Hasgüler, Mehmet. Kıbrıs’ta Enosis ve Taksim Politikalarının Sonu, Alfa Yayınları, Şubat 2007, ISBN 975-297-836-3.
  • Hacı Osman Yıldırım, Hasan Çağlar, Vahdettin Atik, "Osmanlı İdaresinde Kıbrıs", Başbakanlık Osmanlı Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü (2000).
Özel
  1. ^ Hatay, Mete (2017). "Population and Politics in north Cyprus: An overview of the ethno-demography of north Cyprus in the light of the 2011 census". PRIO Cyprus Centre. s. 48. 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2018. Taking the estimate of a current ‘TRNC’ citizen population at around 215,000, then, and subtracting the approximately 6,000 persons born in third countries whose heritage is not known, we may assume that there are around 150,000 persons of native Cypriot heritage, including 12,000-15,000 of mixed parentage (one Cypriot parent). 
  2. ^ Cicioğlu, Hasan (1983). "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Eğitim" (PDF). dergiler.ankara.edu.tr. 14 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Eylül 2010. 
  3. ^ TRNC Ministry of Foreign Affairs (2001). "Briefing Notes on the Cyprus Issue". 16 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2010. 
  4. ^ a b European Population Conference: Proceedings, Geneva, vol. 2, Council of Europe, 1993, ISBN 9789287125514, The number of Turkish Cypriots now living in Turkey is about 300 000 while the number of those who have settled in England is 100 000. There are also approximately 30 000 Turkish Cypriots living in Australia and about 6 000 in Canada and the U.S.A
  5. ^ Country Report: Cyprus, Malta, Economist Intelligence Unit, 1997, ...the original called for Turkey to grant dual citizenship to Turkish Cypriots – some 500,000 Turkish Cypriots living in Turkey would be considered citizens of the TRNC, and the approximately 200,000 persons living in the TRNC would be given Turkish citizenship
  6. ^ Edwards, Viv. "Turkish today". Your Voice. BBC. Retrieved 7 December 2008. 130,000 nationals of the Turkish Republic of Northern Cyprus currently live in the UK. These figures, however, do not include the much larger numbers of Turkish speakers who have been born or have obtained British nationality.
  7. ^ Turkish community in the UK". Consulate General for the Republic of Turkey in London. Archived from the original on 4 March 2008. Retrieved 5 January 2010. Please note that approximately 130,000 nationals of the Turkish Republic of Northern Cyprus, whose mother tongue is Turkish, are living in the UK as well.
  8. ^ The Turkish and Turkish Cypriot Muslim Community in England" (PDF). Department for Communities and Local Government. Retrieved 26 March 2018. In addition, there are estimated to be 130,000 Turkish Cypriots in the UK. It is unlikely that any of the official figures available provide a true indication of the size of the Turkish speaking population in the country as much of the official data is only available by country of birth and excludes British born and dual heritage children
  9. ^ Implications for the Justice and Home Affairs area of the accession of Turkey to the European Union" (PDF). The Stationery Office. 2011. p. Ev 34. There are approximately 150,000 Turkish nationals in the UK at present, of a total of about 500,000 people of Turkish origin in the UK, including Cypriot Turks (about 300,000) and Turks with Bulgarian or Romanian citizenship
  10. ^ Network Radio BBC Week 39: Wednesday 28 September 2011: Turkish Delight?". BBC. Retrieved 14 September 2011. Turkish influence on the UK began with the arrival of coffee houses in the 17th century. There are now estimated to be 150,000 immigrants from mainland Turkey as well as 300,000 Turkish Cypriots, many leaving Cyprus during the Fifties and Sixties during the internal war.
  11. ^ Implications for the Justice and Home Affairs area of the accession of Turkey to the European Union, The Conversation, 2016, retrieved 8 April 2016, Today, the 300,000 Turkish Cypriots make up the largest part of Britain’s Turkish-speaking community
  12. ^ Turkish people and British politics: Where are the other 499,997?, Operation Black Vote, 2012, retrieved 8 April 2016, At present, there are an estimated 300,000 Turkish Cypriots living in the UK which is even more compared to Turkish Cypriots in North Cyprus as estimates shows that there are between 150,000 – 200,000.
  13. ^ a b Akben, Gözde (11 February 2010). "OLMALI MI, OLMAMALI MI?". Star Kibris. Retrieved 21 January 2011
  14. ^ Cemal, Akay (2 June 2011). "Dıştaki gençlerin askerlik sorunu çözülmedikçe…". Kıbrıs Gazetesi. Archived from the original on 1 August 2011. Retrieved 17 June 2011
  15. ^ Kibris Gazetesi. "Avustralya'daki Kıbrıslı Türkler ve Temsilcilik..." Archived from the original on 21 July 2011. Retrieved 31 May 2011
  16. ^ BRT. "AVUSTURALYA'DA KIBRS TÜRKÜNÜN SESİ". Retrieved 18 July 2011
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022. 
  18. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022. 
  19. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 2 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Mart 2019. 
  20. ^ a b c d e Göyünç, Nejat. "Kıbırs'ta Türk İdaresi". Türk Federasyon. 11 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2009. 
  21. ^ antiwar.com 16 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Leon Hadar "In Praise of 'Virtual States'" (16 Kasım 2005)
  22. ^ Martin Sicker, "The Islamic world in ascendancy", sf. 213, Praeger Publishers (30 Haziran 2000).
  23. ^ Hacı Osman Yıldırım, Hasan Çağlar, Vahdettin Atik, "Osmanlı İdaresinde Kıbrıs", sf. 48, Başbakanlık Osmanlı Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü (2000).
  24. ^ Hacı Osman Yıldırım, Hasan Çağlar, Vahdettin Atik, a.g.e., s. 51.
  25. ^ "Hürriyet ansiklopedik yıllığı", sf. 198, Hürriyet (1975).
  26. ^ Ali Efdal Özkul, Aydın Özkul, "Kıbrıs'ın sosyo-ekonomik tarihi, 1726-1750", sf. 38, İletişim Yayınları (2005).
  27. ^ Ahmet C.Gazioğlu, Kıbrıs Türk Tarihi, Türk Dönemi 1570–1878, Lefkoşa; Kıbrıs Araştırma ve Yayın Merkezi, 1994, s.35-83.
  28. ^ Erdinç Sancar, "21. yüzyıl stratejilerinde Türk denizcilik tarihi", sf. 174, IQ Kültür Sanat Yayıncılık (2006).
  29. ^ Metin Soylu, Piri Reis Haritası'nın Şifresi, Truva Yayınları, İstanbul, Temmuz 2005, s.133.
  30. ^ Yusuf Küçükdağ, "Türk tasavvuf araştırmaları", sf. 209, Çizgi Kitabevi (2005).
  31. ^ Halil Fikret Alasya, "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ", sf. 2, Türk Kültürü nü Araştırma Enstitüsü (1987).
  32. ^ Pierre Oberling, Mehmet Erdoğan, "Bellapais'e giden yol", sf. 1, Genelkurmay Basımevi (1987).
  33. ^ Hasgüler, Mehmet. Kıbrıs'ta Enosis ve Taksim Politikalarının Sonu; 346. sayfa, Alfa Yayınları, Şubat 2007, ISBN 975-297-836-3.
  34. ^ Claude Delaval Cobham Excerpta Cypria, Cambridge University Press, 1908, s.366-67
  35. ^ Archimandrite Kyprianos 27 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Istoria Khronoloyiki tis Nisou Kiprou (History and Chronicles of the Island of Cyprus, Ιστορία χρονολογική της νήσου Κύπρου) 1788, s.495
  36. ^ Mete Hatay, "Is the Turkish Cypriot population shrinking?", PRIO Cyprus Center, 2007, s.19
  37. ^ a b c Özcanhan, Özcan (9 Nisan 2008). "İngiliz-Türk-Rum kültürü karışımı". Kıbrıs.net. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2009. []
  38. ^ a b "Kıbrıs Türk Kültür Derneği, [[Kıbrıs Türk Kültürü]]". Kıbrıs Türk Kültür Derneği. 27 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2009.  URL–vikibağı karışıklığı (yardım)
  39. ^ "Akdeniz Mutfağı". Kıbrısca.com. 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2009. 
  40. ^ a b "Kıbrıs'ı "görüşüyorlar"!". Yeni Dünya için Çağrı Dergisi, 52. sayı. 15 Aralık 2001. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2009. []
  41. ^ Hatun, Şükrü (6 Aralık 2001). "Kıbrıs'ı Kıbrıslıdan sor". Radikal. 5 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2009. 
  42. ^ a b c d e Eskioğlu, Faruk (24 Nisan 2009). "İngiltere'deki [[Kıbrıslı Türkler]]". Açık Gazete. 26 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2009.  URL–vikibağı karışıklığı (yardım)
  43. ^ Özsaglam, Muhittin T. (16 Haziran 2008). "Kıbrıs Türk Diasporası..." Yeni Düzen. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2009. []
  44. ^ a b ""Kıbrıs Ağzı, Kıbrıs Türkçesi"" (PDF). Kuzey Kıbrıs MEB. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2009. []
  45. ^ Johanson, Lars (2009). "Türk Dillerinde Odaksıl Şimdiki Zaman İşaretleyicisi ve Kıbrıs Türkçesinde Eksikliği". Bahar / 2009 sayı 49: 93-100. 25 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2009. 
  46. ^ *haber7.com. "KKTC'nin 2011 nüfus sayısı açıklandı". 28 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2012.  (Türkçe) (13 Şubat 2012).
  47. ^ a b *enfal.de. "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti". 15 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2012.  (Türkçe) (13 Şubat 2012).
  48. ^ *İTO. "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ülke Raporu". 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.  (Türkçe) (13 Şubat 2012).
  49. ^ a b *turkbirdev.info. "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti". 8 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2012.  (Türkçe) (13 Şubat 2012).
  50. ^ *siyasetdergisi.com.tr. "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti". 9 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2012.  (Türkçe) (13 Şubat 2012).
  51. ^ *islamansiklopedisi.org. "Dünyadaki Müslüman Nüfus". 27 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2012.  (Türkçe) (13 Şubat 2012).
  52. ^ a b Boyle, Juliet; Sheen (1997), Freedom of religion and belief: a world report, Routledge, ISBN 0-415-15978-4, s. 290.
  53. ^ Suiçmez, Yusuf. Türk Dünyasının Dinî Meseleleri - Kıbrıs'ta Din 20 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları) Erişim tarihi: 14 Temmuz 2012.
  54. ^ Darke, Diana (2009), North Cyprus, Bradt Travel Guides, ISBN 1-84162-244-3, s. 10.
  55. ^ a b c d *devletarsivleri.gov.tr. "Osmanlı İdaresinde Kıbrıs". 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.  (Türkçe) (13 Şubat 2012).

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs</span> Akdenizde ada

Kıbrıs, Güneybatı Asya'da bulunan ve Akdeniz'deki Sicilya ve Sardinya'dan sonra gelen üçüncü büyük adadır. Kıbrıs Cumhuriyeti, Birleşik Krallık'a bağlı üs bölgeleri dışında de jure olarak adanın tamamını, fiilî olarak adanın %59'luk güney kesmini yönetir. 1974'ten beri de facto olarak ikiye bölünmüş olan adanın kuzeyinde yer alan %36'lık bölgesinde günümüzde yalnızca Türkiye tarafından tanınan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Rauf Denktaş</span> Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı

Rauf Raif Denktaş, Kıbrıs Türkü siyasetçi ve yazardır. Denktaş, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanıdır. 1983'ten 2005'e kadar toplamda 21 yıl 5 ay 9 gün cumhurbaşkanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti</span> Kıbrıs adasında fiili devlet

Kuzey Kıbrıs, resmî adıyla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), Akdeniz'deki Kıbrıs adasının kuzey kısmında yer alan, fiilî devlet. Varlığı Türkiye ve Türk Devletler Teşkilatı dışında hiçbir ülke/oluşum tarafından tanınmamaktadır. Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği gibi kuruluşlar ve uluslararası toplum tarafından 1974'te Türkiye'nin gerçekleştirdiği Kıbrıs Harekâtı'ndan beri Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Türkiye işgali altındaki toprağı olarak nitelenir.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Harekâtı</span> Türkiyenin 1974te Kıbrısa düzenlediği askerî harekât

Kıbrıs Harekâtı, 20 Temmuz 1974'te Başbakan Bülent Ecevit’in emriyle Türk Silahlı Kuvvetlerinin Kıbrıs'ta başlattığı askerî harekât. Harekâtın ilk ayağı Yunanistan Hükûmetinin desteğiyle yapılan 15 Temmuz 1974 darbesinin ardından düzenlendi. 14 Ağustos günü başlatılan ikinci harekâtla -Kuzey Lefkoşa da dâhil olmak üzere- adanın yüzde 37'sinin Türk kontrolüne geçmesiyle sonuçlandı. 140 bin ila 200 bin Rum, adanın kuzeyinden; 42 bin ila 65 bin Türk, adanın güneyinden göçmen oldu.

<span class="mw-page-title-main">Lefkoşa</span> Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Kıbrıs Cumhuriyetinin başkenti

Lefkoşa, Kıbrıs adasının ortasında yer alan, Kıbrıs Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin başkenti. Kıbrıs'ın en kalabalık kenti ve en önemli kültür, sanayi, ticaret ve ulaşım merkezidir. Lefkoşa, 35°10' kuzey, 33°21' doğuda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Cumhuriyeti</span> Akdenizde bir ada ülkesi

Kıbrıs Cumhuriyeti, Doğu Akdeniz'de yer alan Kıbrıs'ta, fiilî olarak adanın güneyini, hukuki olarak adanın tamamını yöneten devlettir.

Ulusal Birlik Partisi, genel başkanı Ünal Üstel olan, 11 Ekim 1975 tarihinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti eski cumhurbaşkanı Rauf Denktaş tarafından kurulan siyasi partidir. Partinin merkezi Lefkoşa'dadır. Parti, kuruluşundan 2003 seçimlerine kadar 1994-1996 yılları dışında iktidardaydı.

<span class="mw-page-title-main">Hala Sultan Tekkesi</span>

Hala Sultan Tekkesi Kıbrıs'ın en ünlü tekkesidir. Larnaka'da Tuz Gölü yakınlarında bulunan, Kıbrıs'ın yedinci ve onuncu yüzyıllar arasında Emevi halife Muaviye'nin gönderdiği İslam askerlerince adaya düzenlenen seferler sırasında Muhammed peygamberin halası ve süt annesi olan Hala Sultan’ın vefat ettiği noktada, M. 647-649 yılları arasında inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Kıbrısı</span> Birleşik Krallıkın 1878-1960 tarihleri arasında Kıbrısta kurduğu idare

Britanya Kıbrısı, Birleşik Krallık'ın 1878-1960 tarihleri arasında Kıbrıs'ta kurduğu idaredir.

Kıbrıs Sorunu, Akdeniz'in doğusunda bulunan Kıbrıs adasında Kıbrıs Rumlarıyla Kıbrıs Türkleri arasında yaşanan siyasi tabanlı sorun. Britanyalıların Kıbrıs Sözleşmesi sonrasında adayı kolonileştirmeleri ile halklar arası çatışmalar artış gösterdi. Bu tarihlerde taksim isteğinde bulunan Türkler ile enosis isteyen Rumlar birbirleri ile çatışmaya başladı. Kıbrıslılar tamamen öz belirtim hakkı istiyordu. Britanyalılar, sorunu "Rum-Türk anlaşmazlığına" bağladı ve sonunda 16 Ağustos 1960 tarihinde Kıbrıs; Yunanistan, Türkiye ve Birleşik Krallık'ın "Kuruluş, İttifak ve Garanti" adındaki 3 anlaşmayı imzalaması ile bağımsızlığını kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Muratağa, Sandallar ve Atlılar Katliamı</span>

Muratağa, Sandallar ve Atlılar Katliamı, 14 Ağustos 1974 tarihinde EOKA-B tarafından Kıbrıs'ın Muratağa, Sandallar ve Atlılar köylerinde Kıbrıs Türklerine karşı gerçekleştirilen katliam. Katliamda en genci 16 günlük, en yaşlısı ise 95 yaşında olmak üzere silahsız 126 Türk öldürülmüştür. 1960 nüfus sayımına göre üç köyün toplam nüfusu 248'di. Fakat halkın bir kısmı çeşitli nedenlerden göç etmişti. Katliamlara ilişkin anma günü tektir ve 14 Ağustos'tur. Bunun sebebi üç köyün birbiri ardına basılmasıdır. Muratağa ve Sandallar köylüleri aynı toplu mezara gömülmüştür ve mezardan toplam 89 kişi çıkarılmıştır. Muratağa ve Sandallar köyleri ile Atlılar köyünde yapılan katliamlar yine de bazen ayrı ayrı ele alınır. Katliamın Türk birlikleri tarafından keşfi ve cesetlerin bulunması 1/2 Eylül 1974 tarihinde gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Toplumsal Varoluş Mitingleri</span> Lefkoşada Türkiye Cumhuriyetinin Kıbrıs ile ilgi politikalarına karşı yapılan bir dizi protesto ve mitingler

2011 Kuzey Kıbrıs protestoları, Kıbrıs Türkleri tarafından Türkiye'nin Kıbrıs politikalarını protesto etmek amacıyla ülkenin başkenti Lefkoşa'da gerçekleşen bir dizi mitinglerdir. İlk miting 28 Ocak 2011'de gerçekleşmiştir.

Eşref Vaiz, Kıbrıs Türkü siyasetçi.

Yeni Cami, Lefkoşa, KKTC'de yer alan bir mahalle, pariş, semt ya da bölgedir ve adını merkezinde yer alan camiden alır. Yunancada Γενί Τζαμί olarak da bilinen alan Türkçede "yeni cami" anlamına gelir.

Kıbrıs Sorunu sırasında yaşanmış katliamlar ve cinayetler listesi.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Cumhuriyeti demografisi</span> ülke demografisi

Kıbrıs nüfusu genel olarak Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler olarak iki büyük etnik topluma bölünmüştür; Bu toplumlar pek çok kültürel özellikleri paylaşır fakat etnik, din, dil ve anavatanlarına yakın bağlarla ayrılırlar. 1964'te toplumlararası çatışmalar başlamadan önce Kıbrıs nüfusu ada genelinde yayılmışlardı.

<span class="mw-page-title-main">Haydarpaşa, Lefkoşa</span> Lefkoşa mahallesi

Haydarpaşa Lefkoşa'da bir mahalle. İsmini Lefkoşa'nın Osmanlı fethi sırasında Osmanlı ordusunu yöneten 12 generalden biri olduğu söylenen Haydar Paşa'dan alır. Aynı adda bir cami de vardır. Her general bu fetih sırasında başka bir mahalleye gönderilmişti. Daha sonradan, bu mahalleler isimlerini oraya gönderilen generalin isminden aldı.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Türk milliyetçiliği</span>

Kıbrıs Türk milliyetçiliği, Kıbrıs'ta Rumlar'ın domine ettiği Kıbrıs Cumhuriyeti'nden ayrı bir ülke kurmayı hedefleyen bir tür etnik milliyetçiliktir. Adanın iki entite arasında bölüşülmesi fikrine taksim denmektedir. Kıbrıs Türk milliyetçilerinin bir özelliği de Türkiye Cumhuriyeti'ne bağlı olmayan bir ülkede yaşamayı istemeleridir.

Kuzey Kıbrıs kültürü, Kuzey Kıbrıs ve Kıbrıslı Türkler ile ilişkili insan faaliyeti ve sembolizm modelidir. Türkiye kültüründen etkilenen veya geliştirilen önemli unsurları içerir, ancak bu unsurları benzersiz bir Kıbrıs yaklaşımı ve yerel geleneklerle ve ayrıca İngiliz ve çağdaş batı kültürleri gibi çeşitli diğer etkilerle birleştirir.

Kıbrıs Cumhuriyeti'nin resmî dilleri Türkçe ve Yunanca. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasası doğrultusunda ise Kuzey Kıbrıs'ın tek resmî dili Türkçe olarak belirlenmiştir. Resmî bağlamlarda Yunancayla Türkçenin standart formları kullanılır, lâkin günlük hayatta Kıbrıs Rumları Kıbrıs Rumcasını konuşurken, Kıbrıs Türkleri Kıbrıs Türkçesini konuşur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.