İçeriğe atla

Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası

Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası (KTÖS)
Kuruluş30 Ekim 1968
TürSendika
MerkezŞair Nedim Sokak No: 1 Çağlayan, Lefkoşa, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
LiderMustafa Baybora
Resmî sitehttp://www.ktos.org

Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası (KTÖS), 1968 yılında kurulan ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde bulunan bir sendikadır. KTÖS, Kıbrıs Cumhuriyeti’ne kayıtlıdır ve bu nedenle uluslararası platformlarda da tanınmaktadır. Dünyadaki tüm eğitim sendikalarını çatısı altında toplayan Eğitim Enternasyoneli (EI) ve Avrupa Eğitim Sendikaları Komitesi (ETUCE)’nin aktif bir üyesi olan KTÖS, üyelerinin haklarını koruma, savunma ve geliştirmenin yanı sıra Kıbrıs Türk toplumunun ilerlemesine katkıda bulunmak amacıyla hareket etmektedir.

Kıbrıs’ta sendikal faaliyetler ve emek örgütlenmeleri 1920'li yıllardan sonra başlamıştır. İngiliz koloni yönetiminde öncelikle işçi örgütlenmeleri ortaya çıktı. Yasak olmasına rağmen 1936 yılında ilk grevler gerçekleşti. II. Dünya Savaşı sonrasında sendikal örgütlenmeler hız kazanarak yaygınlaştı ve emekçiler grevler yaparak birçok haklar kazandılar. Kurulan sendikalarda Türk-Rum tüm çalışanlar ortak mücadele vermekteydiler. 1950’li yıllara gelindiğinde emperyalist ülkelerin teşviki ile sermaye çevreleri etnik milliyetçiliği körükleyerek emek örgütlerinin Türk-Rum örgütleri diye ayrılmasını sağladılar.

İngiliz Koloni Yönetimi döneminde memur ve öğretmenler sendika adı altında örgütlenemediklerinden, ekonomik birliktelikler anlamında dernek, birlikler ve kooperatifler oluşturdular. İlk öğretmen örgütlenmesi 1924 yılında “Öğretmenler Birliği” adı altında kuruldu. Tüm öğretmenleri bir çatı altında toplayan bu birlik 1968 yılında dağılarak ikiye ayrıldı. İlkokul öğretmenleri 30 Ekim 1968 yılında "Kıbrıs Türk İlkokul Öğretmenler Sendikası'nı, Ortaokul ve Lise Öğretmenleri de Kıbrıs Türk Orta Eğitim Öğretmenler Birliği'ni kurdular. Askeri yönetimce idare edilen Kıbrıs Türk toplumunda ilkokul öğretmenleri çok zor çalışma koşulları altında baskı ile idare edilmekteydi. İlk grev ve direniş 1969 yılında yapılmış ardından sendika yöneticilerine uygulanan çeşitli baskı ve tutuklamalara rağmen Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası halktan çok büyük bir destek görerek gelişmiştir. KTÖS 1976 YILINDA Toplumcu Kurtuluş Partisi'ni kurarak siyasi hareket oluşturmuş, seçimlerde aktif rol üstlenmiştir. Demokrasi, Birleşik Kıbrıs, barış, Kıbrıs Türkü'nün siyasi iradesine saygı, halkların kardeşliği, emeğin örgütlülüğü için mücadeleye yalnız başlayan KTÖS, 1999'da sol felsefeyi benimseyen kırk yedi sendika ve sivil toplum örgütü ile beraber Bu Memleket Bizim Platformu'nu altında Kıbrıslı Türklerin Annan Planı temelindeki 2004 referandum sürecine katkı koymuş ve öncü mücadelesini sürdürmüştü.[1]

Bu Memleket Bizim Platformu'nun çalıştırılamaz hale sürüklenişinin tespitini yapan KTÖS, bugün 12 sendika ve sivil toplum örgütü ile beraber Kıbrıs Barış Platformu'nu kurmuş ve Kıbrıslı Türklerin iki toplumlu iki kesimli federasyona dayanan birleşik bir Kıbrıs mücadelesini, şeffaf bir anlayışla sürdürmektedir.

Kaynakça

  1. ^ "Hakkımızda". Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası. 4 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Anarko-sendikalizm</span> anarşizmin bir kolu

Anarko-sendikalizm, 19. yüzyılın sonlarında ortaya çıkmış bir düşünce ve ilkeler akımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Genel Emek Konfederasyonu (Fransa)</span>

Genel Emek Konfederasyonu, 1895 yılında Fransa’da kurulan örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Türkler</span> Türk aktivist ve sendikacı

Kemal Türkler, Türk sosyalist sendikacı ve siyasetçi. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonunun kurucusu ve ilk genel başkanıdır, Türkiye İşçi Partisinin kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu</span> Türkiyede bir işçi sendikaları konfederasyonu

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu, 13 Şubat 1967 tarihinde Türk-İş'ten ayrılan Maden-İş, Lastik-İş, Basın-İş ve bağımsız Gıda-İş, Türk Maden-İş (Zonguldak) sendikaları ve onların genel başkanları olan Kemal Türkler, Rıza Kuas, İbrahim Güzelce, Mehmet Alpdündar ve Kemal Nebioğlu tarafından kurulan işçi sendikaları konfederasyonudur. 12 Eylül Askeri Darbesi ile kapatılmasının ardından 19 Ocak 1992 tarihinde yeniden kurulmuştur. DİSK, bağımsız bir sınıf ve kitle örgütüdür.

<span class="mw-page-title-main">Türk Mukavemet Teşkilatı</span> EOKA örgütüne karşı mücadele etmek için kurulan silahlı örgüt

Türk Mukavemet Teşkilatı ya da Türk Direniş Örgütü, Kıbrıs Türk toplumunun taksim hedefini gerçekleştirmek için faaliyet gösteren silahlı örgüttür. Kıbrıslı Rumların EOKA örgütüne karşı faaliyet göstermek üzere 1957'de kurulan TMT, 1958'de fiilî olarak faaliyet göstermeye başladı. Daha sonraları Millî Muhafız Ordusu, Akritas örgütü ve EOKA-B ile mücadele etti. 1 Ağustos 1976 tarihinde Kıbrıs Türk Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı'na dönüştürüldü. Üyelerine "mücahit" denmekteydi. Kıbrıs Harekâtı'nın başladığı 20 Temmuz 1974 tarihinde TMT üyesi 17.151 mücahit bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Bağımsız Kamu Görevlileri Sendikaları Konfederasyonu</span>

Kısa adı BASK olan Bağımsız Kamu Görevlileri Sendikaları Konfederasyonu, 3 Nisan 2002 tarihinde Ankara Valiliğine kuruluş dilekçelerini vererek faaliyetlerine başlayan Bağımsız Haber-Sen, Bağımsız Sağlık-Sen, Bağımsız Büro Çalışanları Sendikası (BÇS), Bağımsız Enerji-Sen, Bağımsız Ulaşım-Sen (BUS), Bağımsız Yapı-İmar Sen ve Bağımsız Tarım Orman Sen’in bir araya gelmesi ile 11 Nisan 2002 tarihinde Ankara'da kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Emek Konfederasyonu</span>

Ulusal Emek Konfederasyonu anarkosendikalist ideolojik çizgide, özerk sendika konfederasyonu olarak İspanya Krallığı’nda örgütlenmiş konfederal bir birliktir. Anarşist toplumsal hareketler içinde önemli rol oynamış örgüt ayrıca ulusötesi yapıya sahip Uluslararası Emekçiler Birliği (AIT) üyesidir ve bu yüzden CNT-AIT adı ile de tanınır.

Kanlı Noel, 20 Aralık 1963'ü 21 Aralık'a bağlayan gece Kıbrıs adasında Kıbrıs Rumları'nın Kıbrıs Türkleri'ne karşı başlattığı çatışmalardır. Saldırılar Akritas Planı doğrultusunda gerçekleşti ve Türklerin adadan silinmesi hedeflendi. Olaylarda toplam 364 Kıbrıs Türk'ü ile 174 Kıbrıs Rum'u ölmüştür. 1963-64 yıllarındaki çatışmalar, çeşitli aralıklarla 10 Ağustos 1964 tarihine kadar devam etse de "Kanlı Noel" adıyla tasvir edilen ilk çatışmalar; 27 Aralık 1963 tarihinde imzalanan ateşkes ve 30 Aralık 1963 tarihinde imzalanan Yeşil Hat Anlaşması'yla sonuçlandı.

Emek hareketleri, küresel sermayenin ekonomik sömürü ve siyasal baskılarına karşı, emekten yana olan toplumsal güçlerin geliştirdikleri örgütlü mücadeleler sürecidir. Bu toplumsal güçleri; işçiler ve onun bağlaşıkları olan kamu çalışanları, köylüler, esnaflar, işsizler, öğrenciler ve toplumun ezilen kesimleri oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Eğitim, Öğretim ve Bilim Hizmetleri Kolu Kamu Çalışanları Sendikası</span>

Türk Eğitim-Sen, 18 Haziran 1992'de kurulmuş olan ve Eğitim, Öğretim ve Bilim Hizmetleri iş kolunda faaliyet gösteren bir sendika olup tam adı Türkiye Eğitim, Öğretim ve Bilim Hizmetleri Kolu Kamu Çalışanları Sendikasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Kamu Çalışanları Sendikaları Konfederasyonu</span> kamu çalışanları konfederasyonu

Türkiye Kamu-Sen, 24 Haziran 1992'de kurulmuş olan ve kamu çalışanları arasında faaliyet gösteren bir memur sendikaları konfederasyonu olup tam adı "Türkiye Kamu Çalışanları Sendikaları Konfederasyonu"dur.

<span class="mw-page-title-main">Genel grev</span> bir şehir, bölge veya ülkedeki toplam işgücünün önemli bir bölümünün katıldığı grev eylemi

Genel grev, bir şehir, bölge ya da ülkede, nitelik veya nicelik olarak önem taşıyan bir topluluk tarafından yapılan bir hak arama etkinliğidir. Genel grevlerin, siyasi, ekonomik veya bunların her ikisini birden içeren hedefleri olabilir. Bir genel grevin, kendi akış hızını kazanması veya katılanların ya da destekleyenlerin sempatileriyle gelişmesi olasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kenan Budak</span> Türk devrimci ve sosyalist sendikacı

Kenan Budak,, Türk sendikacı.

Derviş Ali Kavazoğlu, AKEL üyesi Kıbrıslı Türk siyasetçidir. Silahlı Türk Mukavemet Teşkilatı örgütü tarafından Kostas Mişaulis ile birlikte öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Petrol, Kimya ve Lastik Sanayii İşçileri Sendikası</span>

Türkiye Petrol, Kimya ve Lastik Sanayii İşçileri Sendikası (ya da kısaca LASTİK-İŞ), 1949'da kurulmuş, Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (DİSK) bağlı olarak petrol, kimya ve lastik iş kollarında faaliyet göstermek üzere örgütlenen sendikadır. Merkezi İstanbul'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Cemal Özyiğit</span>

Cemal Gürsel Özyiğit, Kıbrıs Türkü öğretmen ve siyasetçi.

Neriman Cahit, Kıbrıslı Türk şair ve yazar. Kıbrıs Türk şiirinin ve Kıbrıs Türk toplumundaki kadın hakları savunucularının önde gelen isimleri arasındadır.

Lefkoşa Türk Hanımları Cemiyet-i Hayriyesi ya da bazı kaynaklarda kısaltılmış olan adıyla Lefkoşa Hanımlar Cemiyeti, Kıbrıs Türk toplumunun ilk kadın örgütüdür. Dernek, 1931 yılında aktivist Ulviye Mithat liderliğinde Lefkoşa'da kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Fazıl Önder</span>

Fazıl Önder, Kıbrıslı Türk gazeteci. Kıbrıs'taki iki toplum arasındaki barış çabalarıyla öne çıkmıştır.

PEO, Tüm Kıbrıs İşçi Federasyonu Kıbrıs Cumhuriyet'indeki sendikaları kapsayan bir şemsiye örgüttür. Tüm Kıbrıs Sendikalar Komitesi'nin devamı olarak kurulmuştur. 1948'de Kıbrıs Maden Şirketi'nin madenlerinde yapılan grevlerde etkili olmuş ve AKEL'le yakın ilişki içerisinde olmuştur.