İçeriğe atla

Kıbrıs Rumcası

Kıbrıs Rumcası veya Kıbrıs Yunancası (Yunanca: Κυπριακή διάλεκτος Kypriakḗ diálektos), Kıbrıs'ta ve Kıbrıs Rumlarının yaşadığı diğer bölgelerde yaklaşık 750.000 civarı insan[] tarafından konuşulan bir Yunanca lehçesi. Kıbrıs Rum toplumunun günlük konuşma dilidir. Kıbrıs Türklerinin bir kısmı da tarihi olarak Kıbrıs Rumcası konuşmuştur.[1]

Sınıflandırma

Kıbrıs Rumcası adada eskiden konuşulmuş Arkado-Kıbrıs Yunancasından ziyade Bizans Yunancasından evrilmiştir.[2] Genellikle konuşurlarınca bir lehçe veya şive olarak sınıflandırılmasına rağmen Kıbrıs Rumcası ile Modern Standard Yunanca herhangi öncül bir temas olmadan karşılıklı anlaşılabilir değildir.[3] Bu nedenden ötürü Rumca konuşan Kıbrıslılarda iki dillilik gözlemlenir.[4][5]

Söz varlığı

Standard Yunancaya kıyasla Kıbrıs Rumcası daha fazla ödünçleme içerir.[6] Ethnologue'a göre Demotiki ile Kıbrıs Rumcası arasındaki söz varlığı benzerliği %84-93 değerleri arasındadır.[7]

Kaynakça

  1. ^ Türk dili. Türk Dil Kurumu. 2003. 
  2. ^ Joseph & Tserdanelis 2003, s. 823.
  3. ^ Arvaniti 2006, s. 26.
  4. ^ Arvaniti 2006, s. 25.
  5. ^ Tsiplakou 2012.
  6. ^ Ammon 2006, s. 1886.
  7. ^ "Greek". Ethnologue (İngilizce). 7 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkçe</span> Türk halkının Oğuz Türkçesi dili

Türkçe ya da Türk dili, Güneydoğu Avrupa ve Batı Asya'da konuşulan, Türk dilleri dil ailesine ait sondan eklemeli bir dildir. Türk dilleri ailesinin Oğuz dilleri grubundan bir Batı Oğuz dili olan Osmanlı Türkçesinin devamını oluşturur. Dil, başta Türkiye olmak üzere Balkanlar, Ege Adaları, Kıbrıs ve Orta Doğu'yu kapsayan eski Osmanlı İmparatorluğu coğrafyasında konuşulur. Ethnologue'a göre Türkçe, yaklaşık 90 milyon konuşanı ile dünyada en çok konuşulan 18. dildir. Türkçe, Türkiye, Kuzey Kıbrıs ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nde ulusal resmî dil statüsüne sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Yunanca</span> Hint-Avrupa dili

Yunanca (Yunanca: Ελληνικά Elliniká veya Eλληνική γλώσσα Ellinikí Glóssa

<span class="mw-page-title-main">Rum</span>

Rum, Doğu Roma İmparatorluğu sınırları içinde yaşamış ve Roma yurttaşı haklarına sahip olmuş halk veya kişidir. Bu kimselerin çeşitli etnisiteye sahip bireylerden oluşan bir topluluk olmalarına karşın ilerleyen zamanda bu kimselerin konuştukları Latinceyi bırakarak Yunancayı benimsemeleri ve çoğunluğun Müslümanlardan oluştuğu yerlerde yaşamaları nedeniyle daha sonradan bu kelime, Yunanistan dışında Müslüman ülkelerde oturan Yunan asıllı kimseleri ifade etmek için kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pontus Rumcası</span> Helencenin bir lehçesi

Pontus Rumcası, 1923 Türkiye-Yunanistan nüfus mübâdelesine değin Kandıra ile Batum arasında yaşayan Rumlar tarafından konuşulmuş, günümüzde Anadolu'da sadece Trabzon'a ve Rize'nin İkizdere ilçesine bağlı bazı köylerin yanı sıra, Yunanistan'a gönderilen Ortodoks Hristiyan mübâdillerin yaşadığı kentlerde konuşulmaya devam edilen Rumcanın bir lehçesidir. Pontus Rumcası, Pontiaka ve Karadeniz Rumcası adlarıyla da bilinmektedir. Osmanlı dönemi ve sonrasında Karadenizli Rumların göç ettiği Gürcistan, Kırım ve Stalin döneminde sürüldükleri Rusya ile Kazakistan'da Hristiyan Pontuslular tarafından hâlen konuşulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lefkoşa</span> Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Kıbrıs Cumhuriyetinin başkenti

Lefkoşa, Kıbrıs adasının ortasında yer alan, Kıbrıs Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin başkenti. Kıbrıs'ın en kalabalık kenti ve en önemli kültür, sanayi, ticaret ve ulaşım merkezidir. Lefkoşa, 35°10' kuzey, 33°21' doğuda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kalabriya lehçesi (Yunanca)</span>

Yunanca-Calabriaca lehçesi veya Yunanca-Bovesiaca, Grecìa Salentina bölgesinde kullanılan diğer İtalyan Yunancası ağızlarının aksine, Calabira'da kullanılan İtalyan Yunancasının bir çeşididir. Sıklıkla her iki dil Italiot yunanca (Katoitaliótika) veya Grecanic veya Griko dili olarak anılırlar, fakat her ikisi de farklı gelişim aşamaları geçirmiş farklı dillerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Cumhuriyeti</span> Akdenizde bir ada ülkesi

Kıbrıs Cumhuriyeti, Doğu Akdeniz'de yer alan Kıbrıs'ta, fiilî olarak adanın güneyini, hukuki olarak adanın tamamını yöneten devlettir.

Enosis 1930'lu senelerde Birleşik Krallık idaresinde bulunan Kıbrıs adasının "Yunanistan'a bağlanması" anlamında kullanılmıştır. Genel anlamı ise politika açısından "bir ülkenin sınırlarına dahil olma, birleşme" anlamına gelmektedir.

Kıbrıs Türkçesi, Kıbrıs Türkleri tarafından konuşulan Türkçe ağzıdır. Güney Anadolu ve İç Anadolu ağızlarının bir uzantısı olarak vurgulanır; ancak bununla birlikte Anadolu'nun farklı bölgelerindeki ağızlara özgü benzerlikler de taşıması nedeniyle bu iki bölgeyle birebir ilgi kurmak mümkün değildir.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Rumları</span> etnik grup

Kıbrıs Rumları veya Kıbrıslı Rumlar, Kıbrıs'ta bulunan Yunanca konuşan toplum. Adanın en büyük etnik topluluğunu oluştururlar, adanın tamamını kapsayan son nüfus sayımı olan 1960'taki sayıma göre ada nüfusunun yaklaşık %78'lik kesimine denk gelirler. Kıbrıs Rumlarının çoğunluğu Hristiyanlığın Ortodoks mezhebinden olmak üzere Kıbrıs Ortodoks Kilisesi'ne mensuptur ve kilisenin başpiskoposu geleneksel olarak cemaat liderleridir.

<span class="mw-page-title-main">Akaça</span>

Akaça, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Lefkoşa Kazası'nda bulunan bir köydür. Konum olarak Lefkoşa'dan 20 kilometre ve Omorfo'dan 15 kilometre mesafededir. Batısında Peristerona, kuzeyinde Avlona bulunur. Köyün içinden aynı adla bir dere geçer, bu dere Peristerona'dan gelen diğer bir dere ile Masari'deki barajda birleşir, oradan da Omorfo'ya ve denize dökülür.

Rumeyce, Ukrayna'da Azakönünde (Preazovya) yaşayan Rumeyler tarafından konuşulan Yunanca grubundan dil. Türkçe grubundan olan Urumca ile karıştırmamak gerekir. Rumey lehçesinin, Antik Yunanca, Helenistik ve erken Orta Çağ Yunancasıyla bazı yapısal benzerlikler taşımaktadır. Pontus Rumcası Romeika ile karıştırmamak gerekir.

Türkiye Rumları ya da Türkiye Yunanları, Türkiye sınırları içinde yaşayan ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan etnik azınlıktır. Çoğunlukla İstanbul'da ve Çanakkale Boğazı'nın batı girişindeki Bozcaada ve Gökçeada'da yaşayan, Rumca konuşan Doğu Ortodoks Hristiyanlardan oluşan küçük bir nüfusu kapsamaktadır. Rumlar; Yahudiler, Ermeniler ve Bulgarlarla birlikte 1923 Lozan Antlaşması ile Türkiye'de resmen tanınan dört etnik azınlıktan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı Rumları</span>

Osmanlı Rumları Osmanlı Devletinde yaşayan Rumlara verilen isimdir. Kuruluşundan itibaren pek çok Rum topluluğu Osmanlı sınırları içindeki İç Anadolu (Kapadokya), Ege ve Karadeniz bölgelerinde yaşamıştır ve devletin son dönemlerine kadar önemli rol oynamışlardır. Bugün büyük çoğunluğu Rum Kırımı ve Mübadele'den dolayı Yunanistan'da yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde Yunanlar</span> Rumlar, Osmanlı hâkimiyetinden ayrılarak Güney Rusya ve Güney Kafkasyada Karadeniz kıyılarına yerleşmişlerdir

Sovyetler Birliği'nde Yunanlar, Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Yunan kişi veya grupları betimler. Yunanlılar, MÖ 6. yüzyıldan itibaren bugünkü Güney Rusya'da mevcuttu. bu yerleşimciler yerli nüfusa asimile oldu. Modern Rusya'daki Yunan azınlıkların büyük çoğunluğu, Bizans İmparatorluğu, Doğu Trakya ve Trabzon İmparatorluğu'ndan Pontus Rumlarından gelen Orta Çağ Yunan mültecilerinin, tüccarlarının ve göçmenlerinin torunlarıdır. 15. yüzyıl ile 1828-29 İkinci Rus-Türk Savaşı arasında çeşitli dalgalar halinde ağırlıklı olarak Güney Rusya ve Güney Kafkasya'ya yerleşen Doğu Anadolulular. Pontus Rumlarının Soykırımı sırasında olduğu gibi, hayatta kalanlar Yukarı Pontus'a (SSCB'de) kaçtı.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Cumhuriyeti demografisi</span> ülke demografisi

Kıbrıs nüfusu genel olarak Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler olarak iki büyük etnik topluma bölünmüştür; Bu toplumlar pek çok kültürel özellikleri paylaşır fakat etnik, din, dil ve anavatanlarına yakın bağlarla ayrılırlar. 1964'te toplumlararası çatışmalar başlamadan önce Kıbrıs nüfusu ada genelinde yayılmışlardı.

Yunanistan'da resmi dil nüfusun %99'u tarafından konuşulan Yunancadır. Ayrıca bazı resmi olmayan azınlık dilleri ve bazı Yunan lehçeleri de konuşulmaktadır. Yunanlar tarafından en yaygın olarak öğrenilen yabancı diller İngilizce, Almanca, Fransızca ve İtalyanca'dır.

Kıbrıs Cumhuriyeti'nin resmî dilleri Türkçe ve Yunanca. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasası doğrultusunda ise Kuzey Kıbrıs'ın tek resmî dili Türkçe olarak belirlenmiştir. Resmî bağlamlarda Yunancayla Türkçenin standart formları kullanılır, lâkin günlük hayatta Kıbrıs Rumları Kıbrıs Rumcasını konuşurken, Kıbrıs Türkleri Kıbrıs Türkçesini konuşur.

Girit Rumcası veya Girit Yunancası, Girit'te ve Giritli göçmenler tarafından konuşulan Modern Yunancanın bir lehçesidir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Rumcası</span>

İstanbul Rumcası, nüfus sayısı birkaç bin kişiye düşmüş İstanbul Rumları tarafından konuşulan, yok olma tehlikesi altında olan Yunanca lehçesi. Kendine has gelişmeler geçirmiş olması, Antik Yunancadan kaynaklanan lâkin Çağdaş Standart Yunancada rastlanmayan özellikler muhafaza etmiş olması, ve başta Türkçe, Fransızca, İtalyanca ve Ermenice olmak üzere farklı dillerle dil teması sürecini geçirmiş olması, İstanbul Rumcasını Standart Yunancadan farklı kılan özelliklerdir. İstanbul Rumcasının Eski Atina Yunancası ve Çakonca ile ortak özellikleri mevcuttur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.