İçeriğe atla

Kıbrıs Marunileri

Kıbrıs Marunileri veya Kıbrıs Maronitleri, Orta Çağ'da Levant'tan dinsel ve siyasi çatışmalar sebebiyle kaçarak, Kıbrıs'a yerleşen ve Maruni Kilisesi üyesi olan, günümüzde de varlıklarını devam ettiren topluluk. Ana dilleri Arapça olmak üzere Yunanca ile Türkçe de konuşmaktadırlar. İbadet ve ayinlerini Arapça olarak gerçekleştirirler. Doğu Katolik Kilisesi ve Batı Suriye Ayini'ne bağlı olmakla birlikte topluluk olarak Roma Katolik Kilisesi'ne mensupturlar.

Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası'nda verilen haklar ile Ermeniler ve Latinlerle birlikte, Temsilciler Meclisi'ne bir üye göndermektedirler. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği verilerine göre Kıbrıs'ta 5000 civarı Maruni yaşamaktadır.[1][2] Ayrıca Birleşmiş Milletler'in 2001 verilerine göre Kuzey Kıbrıs'ta, Koruçam yerleşiminde 165 Maruni yaşamaktadır.[3] Koruçam'da Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Kıbrıs Harekâtı'ndan önce 2000 civarı Maruni yaşarken, 1974'ten sonra buradaki kişiler Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kontrolündeki yerleşim birimlerine göç ettiler.[4]

Maruni kaynaklarına göre, Maruniler, Haçlı Seferleri sırasında Levant'tan Kıbrıs'a esir olarak getirilmişlerdi ve nüfusları 60 bin kadardı. Adanın kuzeyinde altmış köyleri vardı. Lüzinyanlar onlara mal vermiş ve ayrıcalıklar tanımıştı. Venedikliler döneminde de durumları değişmeyen Maruniler, Osmanlı döneminde zarara uğradı. 1878 yılında beş köyleri vardı.[5]

Ayrıca bakınız

  • Kıbrıs'ta Roma Katolikliği
  • Kıbrıs Maruni Arapçası

Kaynakça

  1. ^ "World Directory of Minorities and Indigenous Peoples - Cyprus : Maronites". UNHCR - The UN Refugee Agency (İngilizce). Minority Rights Group International. 2008. 23 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2010. 
  2. ^ "Minority Languages in Education on Cyprus and Malta". Mercator-Education (İngilizce). Leeuwarden: European Research Centre on Multilingualism and Language Learning. 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2010. 
  3. ^ Spinthourakis, Julia-Athena (1 Kasım 2008). "Education Policies to Address Social Inequalities: Cyprus Country Report" (PDF). Department of Elementary Education (İngilizce). University of Patras. 26 Eylül 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2010. 
  4. ^ Gürel, Oya ve Tılıç, L. Doğan (10 Nisan 2005). "Kıbrıs'ın Üçüncü Halkı: Maronitler". BirGün. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2010. []
  5. ^ Keshishian, Kevork K. (1978). Nicosia: Capital of Cyprus Then and Now. The Mouflon Book and Art Centre. ss. sf. 155. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs</span> Akdenizde ada

Kıbrıs, Güneybatı Asya'da bulunan ve Akdeniz'deki Sicilya ve Sardinya'dan sonra gelen üçüncü büyük adadır. Kıbrıs Cumhuriyeti, Birleşik Krallık'a bağlı üs bölgeleri dışında de jure olarak adanın tamamını, fiilî olarak adanın %59'luk güney kesmini yönetir. 1974'ten beri de facto olarak ikiye bölünmüş olan adanın kuzeyinde yer alan %36'lık bölgesinde günümüzde yalnızca Türkiye tarafından tanınan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti</span> Kıbrıs adasında fiili devlet

Kuzey Kıbrıs, resmî adıyla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), Akdeniz'deki Kıbrıs adasının kuzey kısmında yer alan, fiilî devlet. Varlığı Türkiye ve Türk Devletler Teşkilatı dışında hiçbir ülke/oluşum tarafından tanınmamaktadır. Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği gibi kuruluşlar ve uluslararası toplum tarafından 1974'te Türkiye'nin gerçekleştirdiği Kıbrıs Harekâtı'ndan beri Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Türkiye işgali altındaki toprağı olarak nitelenir.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Harekâtı</span> Türkiyenin 1974te Kıbrısa düzenlediği askerî harekât

Kıbrıs Harekâtı, 20 Temmuz 1974'te Başbakan Bülent Ecevit’in emriyle Türk Silahlı Kuvvetlerinin Kıbrıs'ta başlattığı askerî harekât. Harekâtın ilk ayağı Yunanistan Hükûmetinin desteğiyle yapılan 15 Temmuz 1974 darbesinin ardından düzenlendi. 14 Ağustos günü başlatılan ikinci harekâtla -Kuzey Lefkoşa da dâhil olmak üzere- adanın yüzde 37'sinin Türk kontrolüne geçmesiyle sonuçlandı. 140 bin ila 200 bin Rum, adanın kuzeyinden; 42 bin ila 65 bin Türk, adanın güneyinden göçmen oldu.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Türkleri</span> Kıbrısta yaşayan Türkler

Kıbrıs Türkleri veya Kıbrıslı Türkler, Kıbrıs Adası'nda yaşayan Türklerin, Osmanlı İmparatorluğu'nun 1571 yılındaki Kıbrıs Adası'nı ele geçirmesinden sonra Anadolu'dan Kıbrıs Adası'na göç etmiş ve 1974 yılında Türk Silahlı Kuvvetlerinin adaya müdahale etmesinden sonra adanın ikiye bölünmesiyle birlikte çoğunluğu KKTC'de yaşamını sürdüren kesimine verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Larnaka</span> Kıbrısın güneydoğusunda bulunan bir kent

Larnaka, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin güneydoğusunda bulunan bir kent. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin Larnaka Bölgesi'nin merkezidir. Nüfusu 140.000 civarındadır.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Cumhuriyeti</span> Akdenizde bir ada ülkesi

Kıbrıs Cumhuriyeti, Doğu Akdeniz'de yer alan Kıbrıs'ta, fiilî olarak adanın güneyini, hukuki olarak adanın tamamını yöneten devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Rumları</span> etnik grup

Kıbrıs Rumları veya Kıbrıslı Rumlar, Kıbrıs'ta bulunan Yunanca konuşan toplum. Adanın en büyük etnik topluluğunu oluştururlar, adanın tamamını kapsayan son nüfus sayımı olan 1960'taki sayıma göre ada nüfusunun yaklaşık %78'lik kesimine denk gelirler. Kıbrıs Rumlarının çoğunluğu Hristiyanlığın Ortodoks mezhebinden olmak üzere Kıbrıs Ortodoks Kilisesi'ne mensuptur ve kilisenin başpiskoposu geleneksel olarak cemaat liderleridir.

Kıbrıs Ermenileri, Kıbrıs'ta yaşayan Ermeni etnik topluluk. Kıbrıs'ta Ermenilerin sayısı 3.500 civarındadır ve dikkate değer bir oranda olmak üzere, çoğunlukla Lefkoşa'da ikamet etmektedirler. Ancak Limasol ve Larnaka kentlerinde de topluluk oluşturmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1873 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1873 sayılı kararı, BM Genel Sekreteri'nin Birleşmiş Milletler Kıbrıs Barış Gücü'nün 6 aylık bir süre daha ada üzerinde konuşlandırılması hakkında önerisi ve Kıbrıs Cumhuriyeti hükûmetî'nin 15 Aralık 1983'ten sonra Barış Gücü'nün ada üzerinde var olması gerektiği düşüncesi yüzünden BM Barış Gücü'nün 15 Aralık 2009 tarihine kadar ada üzerinde faaliyetlerde bulunma süresi uzatılmıştır. Karar Türkiye'nin karşı, diğer 14 üyenin kabul oyu ile alınmıştır.

Maruniler veya Maronitler, Lübnan'daki en büyük nüfuslu Maruni Kilisesi'ne bağlı Hristiyan grup.

<span class="mw-page-title-main">Koruçam</span>

Koruçam, geleneksel adıyla Kormacit, de jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Girne Bölgesi'nde ve de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Girne İlçesi'nde yer alan büyük bir köydür. Koruçam Burnu'yla ismini paylaşır.

Koruçam Burnu, Akdeniz'deki ada devleti konumundaki Kıbrıs'ın kuzey batısında yer alan bir çıkıntı. de jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nde ve de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde yer almaktadır. Aynı isimi taşıyan yakınındaki Maronit köyü Koruçam, ismini buradan almaktadır. Koruçam Burnu ve Zafer Burnu arasında Beşparmak Dağları uzanmaktadır. Güzelyurt Körfezi'nin kuzey çizgisinde kalır. En yakın kıyı yerleşim birimi Girne'dir.

Türkiye'deki azınlıklar, etnik ve dinî azınlıklar olarak ikiye ayrılmaktadır. Türkiye birçok etnik grubu barındıran bir ülkedir. Nüfus sayımlarında 1965'ten bu yana etnik köken sorulmadığı için bir etnik kümenin nüfusunun ne kadar olduğunun tam olarak tespiti yapılamamaktadır. Bazı kişi ve gruplar tahminler yapsalar da genelde objektif kalmayı başaramamaktadırlar. Osmanlı İmparatorluğu gibi geniş topraklara yayılan ve yüzlerce yıl hüküm süren bir imparatorluğun 20. yüzyıl başında çöküşü sonrasında, imparatorluğun çeşitlilik gösteren demografik mirası içinden bazı etnik gruplar Türkiye'de yaşamaya devam etmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Cumhuriyeti demografisi</span> ülke demografisi

Kıbrıs nüfusu genel olarak Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler olarak iki büyük etnik topluma bölünmüştür; Bu toplumlar pek çok kültürel özellikleri paylaşır fakat etnik, din, dil ve anavatanlarına yakın bağlarla ayrılırlar. 1964'te toplumlararası çatışmalar başlamadan önce Kıbrıs nüfusu ada genelinde yayılmışlardı.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Arapçası</span>

Kıbrıs Arapçası, Kıbrıs Maronit Arapçası veya Sanna Kıbrıs'taki Maronit topluluğu tarafından konuşulan yok olma riski altındaki bir Arapça lehçesidir. Dili konuşan halk eskiden çoğunlukla Kormacit'te bulunuyordu, ancak 1974'te Türklerin Kıbrıs'a düzenlediği harekat sonrasında çoğunluk güneye taşınarak dağıldı, bu da konuşmacı sayısının azalmasına neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Cumhuriyeti'nde din</span>

Kıbrıs Cumhuriyeti'nde din, iki ana dini inanç ve pratikleri ile karakterizedir. Hristiyanlık ada nüfusunun %73'ünü oluşturmaktadır. Kıbrıslı Rumların çoğu ve dolayısıyla Kıbrıs nüfusunun çoğunluğu otosefal Kıbrıs Kilisesi üyeleridir, oysa Kıbrıslı Türklerin çoğu resmi olarak Sünni Müslümanlardır. Kıbrıs'ta Bahai, Katolik, Yahudi, Protestan, Maruni, Ermeni Apostolik ve dini olmayan topluluklar da vardır.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde en çok inanılan din İslam'dır KKTC'nde Müslüman oranı %99'dur geri kalan %1'lik Hristiyan nüfusunun %0,5'i Ortodoks Hristiyan geriye kalan %0,5'ün 0,1'ü Maruni %0,4si ise Anglikan, Protestan, Lutheryan ve Katolik'tir.

<span class="mw-page-title-main">Lübnanlı Maruni Hristiyanlar</span> Lübnanda Katolik Kilisesi ile ilişkili dini grup

Lübnanlı Maruni Hristiyanlar, Lübnan'daki en büyük Hristiyan mezhebi olan Maruni Kilisesi'nin taraftarlarıdır. Maruni Kilisesi, dünya çapındaki Katolik Kilisesi ile tam bir birlik içinde olan bir Doğu Katolik Kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Sadrazamköy</span> Sadrazamköy, hukuken KKRYye fiilen KKTCye bağlı bir köydür

Sadrazamköy, hukuken Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Girne kazasının, fiilen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Girne ilçesine bağlı Lapta-Alsancak-Çamlıbel belediyesine bağlı bir köydür. Köy, Koruçam'ın 8 km kuzeybatısında yer almaktadır. Köyün nüfusu 2011 yılı itibarı ile 170'tir.

<span class="mw-page-title-main">Gürpınar, Kıbrıs</span>

Gürpınar, hukuken Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Lefkoşa kazasının, fiilen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Lefkoşa ilçesine bağlı Gönyeli-Alayköy belediyesine bağlı bir köydür. Köy, 1974'te Kıbrıs Harekâtı'ndan sonra terkedilmiş olup ziyaret Türk Silahlı Kuvvetleri'nin iznine bağlıdır.