İçeriğe atla

Kıbrıs Latinleri

Kıbrıs Latinleri, tarih boyunca Kıbrıs adasında var olan Latin etkisiyle ilişkilendirilen bir topluluktur. Bu etki, özellikle Orta Çağ'da Kıbrıs'ın farklı dönemlerinde Latin Krallığı'nın ve Haçlı Devletleri'nin egemenliği sırasında belirginleşti. Adaya yapılan Haçlı seferleri sonucunda, Kıbrıs, 1191'de İngiliz Kralı I. Richard tarafından fethedilmiş ve ardından 1192'de I. Haçlı Kralı olan Kudüs Kralı Guy'a verilmiştir.

Latin Krallığı'nın yönetimi altında, Kıbrıs'ta Latin kültürü, dil ve yönetim biçimi etkili oldu. Latinler, adada ticaretin gelişmesine katkıda bulundular ve yerel topluluklar arasında kültürel etkileşimde bulundular. Ancak, Kıbrıs'ın tarih boyunca farklı egemenliklere geçmesiyle, adadaki Latin etkisi zaman içinde azaldı.

Kıbrıs'taki Latin etkisi, özellikle Orta Çağ dönemine ait tarihsel kaynaklardan ve araştırmalardan anlaşılmaktadır. Adaya yapılan Haçlı seferleri ve sonrasında yaşanan gelişmeler, Kıbrıs Latinleri hakkında daha fazla bilgi sağlamaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs</span> Akdenizde ada

Kıbrıs, Güneybatı Asya'da bulunan ve Akdeniz'deki Sicilya ve Sardinya'dan sonra gelen üçüncü büyük adadır. Kıbrıs Cumhuriyeti, Birleşik Krallık'a bağlı üs bölgeleri dışında de jure olarak adanın tamamını, fiilî olarak adanın %59'luk güney kesmini yönetir. 1974'ten beri de facto olarak ikiye bölünmüş olan adanın kuzeyinde yer alan %36'lık bölgesinde günümüzde yalnızca Türkiye tarafından tanınan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs Krallığı</span> Birinci Haçlı Seferinden sonra Katolikler tarafından Kudüs ve çevresinde kurulan bir devlet (1099–1291)

Kudüs Latin Krallığı veya Kudüs Haçlı Krallığı, 1099'da I. Haçlı Seferi'nden sonra Katolikler tarafından Kenan'da kurulmuştur. Batı Avrupa krallıklarıyla yakın bağlantıları vardı ama küçük bir krallıktı ve finansal ve askeri destekten yoksundu. En geniş sınırlarına ulaştığında Lübnan'dan Sina Yarımadası'na kadar uzanıyordu. Başlangıçta Müslümanlarda korku oluşturmuştu ama sonradan "Cihad" kavramının oluşmasıyla birlikte topraklarını kaybetmeye başlamıştır. Kudüs'ün 1187'de Selahaddin Eyyubi tarafından alınmasıyla toprakları Akdeniz kenarında küçük bir kıyı şeridine dönüşmüştür ve Memlüklerin Akka'yı 1291'de almasıyla tarihe karışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Haçlı Seferleri</span> Orta Çağda Avrupalı Katoliklerin Orta Doğuyu ele geçirmek için Müslümanlara karşı başlattığı seferler

Haçlı Seferleri veya Haçlı Akınları, Orta Çağ döneminde Hristiyan Latin Kilisesi tarafından başlatılan, desteklenen ve bazen de yönetilen bir dizi dini savaştı. Bu askeri seferlerin en iyi bilinenleri, 1095 ile 1291 yılları arasında Kudüs ve çevresini Müslüman yönetiminden geri almayı amaçlayan Kutsal Topraklara yapılan seferlerdir. 1099'da Kudüs'ün ele geçirilmesiyle sonuçlanan Birinci Haçlı Seferi'nden başlayarak düzinelerce askeri sefer düzenlendi ve yüzyıllar boyunca Avrupa tarihinin odak noktasını oluşturdu.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ</span> 5. yüzyıl – 15. yüzyıl arasını kapsayan tarihî dönem

Orta Çağ, tarihçiler tarafından 5. yüzyılın sonlarından 15. yüzyılın sonlarına kadar sürdüğü söylenen tarihî dönemi ifade eden kavramdır. Orta Çağ dönemine verilen bir diğer isim olan "Klasik Sonrası Dönem" terimi, "Klasik Antik Çağ" döneminin adından türetilmiş olsa da, daha geniş bir coğrafi tanıma sahiptir. Orta Çağ, tarihçiler tarafından ihtilaflar olmasıyla birlikte, genel olarak MS 500–1500 aralığındaki dönemi kapsamaktadır ve Antik Çağ ile modern zamanlar arasında ayrı bir dönem olarak görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Asur</span> Irakta bulunan antik kent.

Asur, Mezopotamya'nın kuzey kısmında, günümüzde Musul yöresinde, Dicle Irmağı'na bakan bir plato üzerinde kurulmuş antik bir kenttir. Bölgedeki arkeolojik kazılar, MÖ 3. binyılın başlarında burada bir yerleşim olduğunu göstermektedir. Ancak yayılma alanı ve diğer nitelikleri hakkında kesin bilgilere ulaşılamamıştır. Bugüne kadar tespit edilen yapı kalıntıları, antik Mezopotamya'da yapıldığı gibi, eski yapıların üstüne aynı tarzda inşa edilmiş olan bir İştar tapınağı altında kalmış temellerdir. Asur, Kalah ve Ninova kentleri Asur'un başlıca kentleridir.

<span class="mw-page-title-main">İznik İmparatorluğu</span> 1204te Bizans İmparatorluğunun Haçlılar tarafından yıkılmasından sonra kurulan Bizans ardıl devleti

İznik İmparatorluğu ya da İznik ''Rum'' İmparatorluğu, Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Batı Avrupalı ve Venedikli orduların 1204 yılında Konstantinopolis'e gelip şehri talan etmesi ve şehirde Katolik Hristiyanlar idaresinde bir Latin İmparatorluğu'nun kurulmasının ardından Bizans İmparatorluğu asilleri tarafından kurulan Yunan devletlerinden en büyüğüdür. 1204 ile 1261 arası hüküm sürmüştür. İznik Rum İmparatorluğunun resmen, kültürel ve dinsel başşehri İznik olmakla beraber, ikinci hükümdar olan III. İoannis ve sonraki imparatorlar hükümdar sarayı yerleşkesi ve efektif idari merkezi olarak Kemalpaşa’yı kullanmışlar ve bu imparatorluk Kemalpaşa’dan idare edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mallorca</span>

Mallorca, İspanya'nın bir parçası olan ve Akdeniz'de bulunan Balear Adaları'ndaki en büyük adadır. Adanın yerel dilleri İspanyolca ve Katalancadır. Adanın başkenti Palma, aynı zamanda Balear Adaları özerk topluluğunun da başkentidir.

<span class="mw-page-title-main">Haçlı devletleri</span> Levanttaki Hristiyan devletler, 1098-1291

Haçlı devletleri, 12. ve 13. yüzyıllarda Orta Doğu ve Anadolu'da Haçlılar tarafından kurulmuş devletlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Latin İmparatorluğu</span> Katolik Latinlerin 1204te Konstantinopolisi işgal ettikten sonra kurdukları devlet (1204–1261)

Latin İmparatorluğu ya da Konstantinopolis Latin İmparatorluğu, Latinlerin 1204 yılında Dördüncü Haçlı Seferi'nin neticesinde Konstantinopolis'i işgal ederek kurduğu bir devlettir. Haçlıların Romanya adını verdiği bu devlet 57 yıl ayakta kalmış, 25 Temmuz 1261 tarihinde İznik İmparatoru VIII. Mihail'in Konstantinopolis'i Haçlılardan geri almasıyla ortadan kalkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Krallığı</span> Orta çağda kurulmuş bir krallık

Kıbrıs Krallığı, Üçüncü Haçlı Seferi sırasında, 1192 yılında Lüzinyanlı Guy tarafından Kıbrıs adasında kurulmuş bir Haçlı devletidir. 1489 yılında Kıbrıs'ın kraliçesi olan Caterina Cornaro tarafından adanın Venedik'e satılmasıyla varlığı sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Edward</span> 1272-1307 arasında hüküm sürmüş İngiltere kralı

I. Edward, lakabıyla Uzun Bacaklı Edward veya İskoçların Çekici, 1272'den 1307'ye kadar İngiltere Kralıydı. Aynı zamanda İrlanda Lordu ve 1254'ten 1306'ya kadar Fransa kralının vasalı sıfatıyla Akitanya Dükü olarak Gaskonya'yı yönetti. Tahta çıkmadan önce genellikle Lord Edward olarak anılırdı. Henry'nin en büyük oğlu olan Edward, küçük yaşlardan itibaren babasının saltanatının siyasi entrikalarına dâhil oldu. 1259'da kısa bir süreliğine baronluk reform hareketinin yanında yer alarak Oxford Hükümleri'ni destekledi. Babasıyla uzlaştıktan sonra, İkinci Baronlar Savaşı olarak bilinen silahlı çatışma boyunca sadık kaldı. Lewes Muharebesi'nden sonra Edward, isyancı baronlar tarafından rehin alındı, ancak birkaç ay sonra kaçtı ve 1265'te Evesham Savaşı'nda baronluk lideri Simon de Montfort'u yendi. İki yıl içinde isyan bastırıldı ve İngiltere'nin sakinleşmesiyle Edward, 1270'te Kutsal Topraklara düzenlenen Dokuzuncu Haçlı Seferi'ne katılmak üzere yola çıktı. 1272'de babasının ölüm haberini aldığında eve dönmek üzereydi. Yavaş bir dönüş yaparak 1274'te İngiltere'ye ulaştı ve Westminster Abbey'de taç giydi.

<span class="mw-page-title-main">Lüzinyanlı Guy</span> Fransız yazar (1150-1194)

Lüzinyanlı Guy ya da Guy de Lusignan, Evlilik yoluyla bir Haçlı devleti olan Kudüs Krallığı'nın başına geçen, Selahaddin Eyyübi'nin ordularıyla yaptığı Hıttin Savaşı'nı kaybederek Kudüs'ün Haçlıların elinden çıkarak tekrar Eyyubilerin eline geçmesine neden olan bir Fransız Haçlı şövalyesidir.

<span class="mw-page-title-main">İtalya Savaşları</span>

İtalya Savaşları (1494-1559), Orta Çağ'dan Yeni Çağ'a geçiş döneminde Avrupa ve Akdeniz coğrafyasının büyük güçlerini karşı karşıya getiren savaşlar dizisidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Carlo (Napoli)</span>

Napolili I. Carlo, Anjulu I. Carlo veya Charles d'Anjou, Fransa kralı VIII. Louis ile Blanche Kastilli'nin en küçük oğlu idi ve sonra Fransa Kralı olacak IX. Louis'in ve Toulouse Kontu II. Alfonso'nun küçük kardeşi idi.

<span class="mw-page-title-main">Sekizinci Haçlı Seferi</span> 1270de Fransa Kralı IX. Louisin başlattığı Haçlı seferi

Sekizinci Haçlı Seferi 1270 yılında Fransa Kralı IX. Louis'in başlattığı Haçlı seferidir.

<span class="mw-page-title-main">Altıncı Haçlı Seferi</span>

Altıncı Haçlı Seferi, Kudüs'ün geri alınması için 1228 yılında Beşinci Haçlı seferi'nin başarısızlıkla bitmesinden yedi yıl sonra başlatılan Haçlı Seferidir.

<span class="mw-page-title-main">Dokuzuncu Haçlı Seferi</span>

Dokuzuncu Haçlı seferi 1271-1272 yıllarında yapılan ve bazen Sekizinci Haçlı seferi ile birlikte olduğu kabul edilen Kudüs'ün bulunduğu Hristiyanlar için Kutsal Topraklar'a Orta Çağlar Haçlı seferlerinden sonuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Denizci cumhuriyetler</span>

Denizci cumhuriyetler İtalya'da Orta Çağ'da ortaya çıkan ve gelişen şehir devletlerini tanımlar. Bunlardan en bilinenleri Pisa, Ceneviz ve Venedik'tir. Bu devletler birbirleriyle hem askeri hem de ekonomik anlamda rekabet halinde olmuşlardır. 10 ila 13. yüzyıllar arasında Akdeniz bölgesinde egemenlikleri altındaki ticaret yollarını korumak ve genişletmek için güçlü donanmalar kurmuşlardır. Bu açıdan Haçlı Seferleri'ne lojistik olarak büyük destek vermişlerdir. Cumhuriyetler güçlü imparatorluklar arasında hayatta kalabilmek için çok çeşitli ittifaklarda bulunmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Frankokrasi</span>

FrankokrasiLatinokrasi olarak da bilinir ve Venedik'teki etki alanı için Venetokrasi denir, Yunanistan tarihindeki Dördüncü Haçlı Seferi'nden (1204) sonraki dönemdir. Bir dizi Fransız ve İtalyan Haçlı devletleri dağılmış Bizans İmparatorluğu topraklarında kuruldu.

I. Sigurd Magnusson, Haçlı Sigurd olarak da bilinir), 1103'ten 1130'a kadar Norveç Kralıdır. Onun yönetimi, üvey kardeşi Øystein ile birlikte, tarihçiler tarafından Orta Çağ Norveç Krallığı için altın bir çağ olarak kabul edilir. Ayrıca Norveç Haçlı Seferi'ne (1107-1110) liderlik etmesi nedeniyle "Haçlı" ünvanını almıştır; kişisel olarak bir haçlı seferine katılan ilk Avrupa kralıdır.