İçeriğe atla

Kıbrıs Krallığı

Kıbrıs Krallığı
Royaume de Chypre
Regnum Cypri
1192-1489
Kıbrıs Krallığı bayrağı
Üst: Kral Janus'un 15. yüzyılda kullandığı Kraliyet sancağı
Alt: Tüm Krallıkların bilgisi Kitabına göre krallığının bayrağı (1350)
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
  1192-1360 Kıbrıs Krallığı   1360'de krallığın satın aldığı arazi   Kilikya Ermeni Krallığı
  1192-1360 Kıbrıs Krallığı
  1360'de krallığın satın aldığı arazi
BaşkentLefkoşa
Yaygın dil(ler)Latince (Resmî/Tören)
Eski Fransızca (Popüler)
Yunanca
Ermenice
İtalyanca
Resmî din
Katolik (Resmî)
Ortodoksluk (Popüler)
HükûmetFeodal Monarşi
Kral veya Kraliçe 
• 1192-1194
Lüzinyanlı Guy
• 1474-1489
Catherine Cornaro
Tarihçe 
• Kuruluşu
1192
• Dağılışı
1489
Öncüller
Ardıllar
Bizans İmparatorluğu
Venedik Cumhuriyeti

Kıbrıs Krallığı, Üçüncü Haçlı Seferi sırasında, 1192 yılında Lüzinyanlı Guy tarafından Kıbrıs adasında kurulmuş bir Haçlı devletidir. 1489 yılında Kıbrıs'ın kraliçesi olan Caterina Cornaro tarafından adanın Venedik'e satılmasıyla varlığı sona ermiştir.

Tarihi

1191 yılında Üçüncü Haçlı Seferine çıkan İngiltere kralı I. Richard yol üstündeki Kıbrıs adasına çıktığında ada Bizans valisi İsaakios Komnenos tarafından yönetilmekteydi. Richard adayı ele geçirdikten sonra 100.000 bezanta (Bizans sikkesi) Tapınak Şövalyelerine sattı. Şövalyelerin adadaki yerli halka yaşadığı anlaşmazlıklar neticesinde Ricard tarafından geri alınan ada, o sırada Kudüs Krallığının Haçlıların elinden çıkması nedeniyle ülkesiz bir kral durumuna düşen Guy de Lusignan'a 1192 yılında satıldı. Guy de Lusignan'ın 1194'te ölümünden sonra yerine kardeşi Amaury de Lusignan geçti. Kutsal Roma Germen İmparatoru VI. Heinrich, Amaury de Lusignan'ı resmen Kıbrıs kralı olarak tanıdı. Kıbrıs kralları, 1291 yılında Akka' nın Memlüklerin eline geçmesine kadar Kudüs kralı olarak da adlandırılmıştır.

Kıbrıs Krallığı 14. yüzyılda Cenevizli tüccarların eline geçti. 1426 yılında Memluklular adayı kendilerine bağladılar. 1489'da da son kraliçe Caterina Cornaro'nun adayı Venediklilere satmasıyla Kıbrıs Krallığı son buldu. Ada, 82 yıl Venediklilerin elinde kaldıktan sonra 1571 yılında Osmanlıların eline geçti.

Ekonomi

Kıbrıs ekonomisi, Lüzinyan döneminde esas olarak tarıma dayalı bir ekonomi olmaya devam etti. Bununla birlikte, ada bu dönemde Batı Avrupa ile Orta Doğu'yu birbirine bağlayan ticaret ağında bir "antrepo" işlevi görerek önem kazandı. Bu, Kıbrıs ürünlerine (başta şeker olmak üzere, bunun yanı sıra şarap, buğday, yağ, keçiboynuzu) talepte artışa yol açtı ve tarım ekonomisi daha ihracata yönelik hale geldi. Bu, Kıbrıs'ın Bizans dönemine göre refah seviyesini arttırarak, liman şehri Mağusa'nın ve başkent Lefkoşa'nın gelişimini hızlandırdı, bugüne kadar ayakta kalan mimari eserlerin inşasını sağladı. Bu iki şehrin gelişimi diğer kasabaları gölgede bıraksa da, Limasol, Baf ve Girne gibi kasabalar da değişen ekonomik ortamda rol aldı. Özellikle Limasol, tarım ürünlerinin ihraç edildiği bir liman haline geldi ve Hristiyan hacılar için Kutsal Topraklar'a gidişte durak yeri oldu. Adadaki ekonomik durum, Batı'dan (Cenova, Venedik, Provence, Katalonya) ve Doğu'dan (Suriye) Kıbrıs'a göçü teşvik etti. Latin göçmenler, tüccar, esnaf, tersane işçisi, gemi kaptanı ve meyhaneci olarak ekonomik hayata katıldı ve bu sayede ekonomide nüfuslarından daha büyük bir paya sahip oldu.[1]

Bu dönemde Kıbrıs'ta yeni endüstriler de ortaya çıktı. Kıbrıs çömlekçiliği kendine münhasır özellikler geliştirdi, çömlekler 1291'de Akka Müslümanların eline geçinceye dek Haçlı Devletlerine ihraç edildi. 13. yüzyılın sonları ve 14. yüzyılın başlarında adada tekstil endüstrisi gelişti; Lefkoşa'da yeni kumaş boyama atölyeleri açılırken, Kıbrıs'ta üretilen ipekli kumaş ve kıyafetlere hem Doğu'da hem de Batı'da talep arttı. Mağusa gemi yapımı için bir merkez haline geldi. Bu gelişmeler, Peruzzi ve Bardi ailesi gibi Floransalı bankacıların temsilcilerin adaya gelmesine neden oldu. Endüstrinin büyümesi, yoğun emek gerektiren şeker ve şarap üretimi kölelere olan talebi arttırdı. Bu talebi karşılamak adına Lefkoşa ve Gazimağusa'da köle pazarları bulunmaktaydı.[1]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Coureas, Nicholas (2005). "Economy". Nicolaou-Konnari, Angel; Schabel, Chris (Ed.). Cyprus: Society and Culture 1191-1374. BRILL. ss. 103-104. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs</span> Akdenizde ada

Kıbrıs, Güneybatı Asya'da bulunan ve Akdeniz'deki Sicilya ve Sardinya'dan sonra gelen üçüncü büyük adadır. Kıbrıs Cumhuriyeti, Birleşik Krallık'a bağlı üs bölgeleri dışında de jure olarak adanın tamamını, fiilî olarak adanın %59'luk güney kesmini yönetir. 1974'ten beri de facto olarak ikiye bölünmüş olan adanın kuzeyinde yer alan %36'lık bölgesinde günümüzde yalnızca Türkiye tarafından tanınan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs Krallığı</span> Birinci Haçlı Seferinden sonra Katolikler tarafından Kudüs ve çevresinde kurulan bir devlet (1099–1291)

Kudüs Latin Krallığı veya Kudüs Haçlı Krallığı, 1099'da I. Haçlı Seferi'nden sonra Katolikler tarafından Kenan'da kurulmuştur. Batı Avrupa krallıklarıyla yakın bağlantıları vardı ama küçük bir krallıktı ve finansal ve askeri destekten yoksundu. En geniş sınırlarına ulaştığında Lübnan'dan Sina Yarımadası'na kadar uzanıyordu. Başlangıçta Müslümanlarda korku oluşturmuştu ama sonradan "Cihad" kavramının oluşmasıyla birlikte topraklarını kaybetmeye başlamıştır. Kudüs'ün 1187'de Selahaddin Eyyubi tarafından alınmasıyla toprakları Akdeniz kenarında küçük bir kıyı şeridine dönüşmüştür ve Memlüklerin Akka'yı 1291'de almasıyla tarihe karışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gazimağusa</span>

Gazimağusa ya da Mağusa, Kıbrıs Adası'nda bir liman kenti. Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Mağusa kazası'nın ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa İlçesi'nin yönetim merkezi.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Cumhuriyeti bayrağı</span> Ulusal bayrak

Kıbrıs Cumhuriyeti bayrağı, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin resmi ulusal bayrağı.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü Haçlı Seferi</span> 1189–1192 yılları arasındaki Haçlı seferi

Üçüncü Haçlı Seferi, 1189-1192 yılları arasında gerçekleşmiş Haçlı seferi.

<span class="mw-page-title-main">Lüzinyanlar</span>

Lüzinyanlar, 1192-1489 yılları arasında Kıbrıs'ı yönetmiş olan Fransız asıllı bir hanedandır.

<span class="mw-page-title-main">Haçlı devletleri</span> Levanttaki Hristiyan devletler, 1098-1291

Haçlı devletleri, 12. ve 13. yüzyıllarda Orta Doğu ve Anadolu'da Haçlılar tarafından kurulmuş devletlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Lala Mustafa Paşa Camii (Mağusa)</span>

Lala Mustafa Paşa Camii, orijinal ismi Aziz Nikolas Katedrali olan eski bir Katolik mabedidir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)'nin en büyük iki camisinden biridir. 1328'de katedral olarak açılmış ve 1571'de Osmanlı Devleti tarafından bölgenin ihtiyacını karşılamak için camiye çevrilmiştir. Kıbrıs Fatihi olarak anılan Lala Mustafa Paşa'nın adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Selimiye Camii (Lefkoşa)</span>

Selimiye Camii, tarihsel ismiyle Ayasofya Camii veya Ayasofya Katedrali, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde bulunan cami ve eski Katolik katedralidir. Kentin ana camisidir. Selimiye Camii, Kıbrıs'taki hayatta kalan en büyük ve en eski Gotik kiliseye ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lüzinyanlı Guy</span> Fransız yazar (1150-1194)

Lüzinyanlı Guy ya da Guy de Lusignan, Evlilik yoluyla bir Haçlı devleti olan Kudüs Krallığı'nın başına geçen, Selahaddin Eyyübi'nin ordularıyla yaptığı Hıttin Savaşı'nı kaybederek Kudüs'ün Haçlıların elinden çıkarak tekrar Eyyubilerin eline geçmesine neden olan bir Fransız Haçlı şövalyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs kralları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste 1099-1291 döneminde Kudüs Krallığı kralları ve kral naipleri listesidir. Kudüs Krallığı, 1099'da Birinci Haçlı Seferi ile Haçlı ordusunun Kudüs'ün zaptı sonucunda Kudüs başkentli olarak kurulmuş; 1187'de Selahaddin Eyyubi'nin Kudüs'ü tekrar fethetmesi ile Akka merkezli olarak 1291'e kadar ismen devam etmiştir. Akka merkezli Kudüs Krallığı'nın başına geçen krallardan bazıları Akka'da yaşamamışlardır. Gittikçe küçülen Akka etrafında bulunan ve Kudüs Krallığı ülkesi kabul edilen ülke, fiilen taht naipleri tarafından idare edilir olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sekizinci Haçlı Seferi</span> 1270de Fransa Kralı IX. Louisin başlattığı Haçlı seferi

Sekizinci Haçlı Seferi 1270 yılında Fransa Kralı IX. Louis'in başlattığı Haçlı seferidir.

<span class="mw-page-title-main">Altıncı Haçlı Seferi</span>

Altıncı Haçlı Seferi, Kudüs'ün geri alınması için 1228 yılında Beşinci Haçlı seferi'nin başarısızlıkla bitmesinden yedi yıl sonra başlatılan Haçlı Seferidir.

<span class="mw-page-title-main">Dokuzuncu Haçlı Seferi</span>

Dokuzuncu Haçlı seferi 1271-1272 yıllarında yapılan ve bazen Sekizinci Haçlı seferi ile birlikte olduğu kabul edilen Kudüs'ün bulunduğu Hristiyanlar için Kutsal Topraklar'a Orta Çağlar Haçlı seferlerinden sonuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Kantara Kalesi</span>

Kantara Kalesi, Kıbrıs'taki Beşparmak Dağları'nda bir kaledir. Adanın kuzey kıyısıyla Mesarya Ovası'nı kontrol edebilmek için inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sibylla (Kudüs)</span> Kudüs ve Akka kraliçesi (1186–1190)

Kudüslü Sibylla (Fransızca: Sibylle de Jérusalem; :Sibylla, Queen of Jerusalem; yak. 1160, Kudüs – 1190, Akka. 1186 ve 1190 yılları arasında eşi kral Lüzinyalı Guy ile birlikte ortak Kudüs ve Akka Krallığı kraliçesi idi. 7. Kudüs kralı I. Amalrik ile Courtenaylı Agnes'in en büyük kızı; 8. Kudüs kralı Cüzzamlı IV. Baudouin'in kız kardeşi; 9. Kudüs kralı V. Baudouin'in annesi ve Akka merkezli 11. Kudüs kraliçesi Kudüslü İsabella'nın aynı babadan üvey kız kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">II. Amalrik (Kudüs kralı)</span> Kudüs kralı

Aimery ya da Amalrik, doğum ismi Lüzinyanlı Aimery olan ikinci Kıbrıs kralı (1194–1205) ve I. İsabella ile olan evliliği sebebiyle onuncu Kudüs kralı (1197–1205). Lüzinyanlı Guy'ın ağabeylerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">I. İsabella (Kudüs)</span>

I. İsabella, 1190/1192 – 5 Nisan 1205 yıllarında Akka merkezli Kudüs Krallığı'nın kraliçesi idi. Krallığı, eşleriyle birlikte yönetti.

Kıbrıs Latinleri, tarih boyunca Kıbrıs adasında var olan Latin etkisiyle ilişkilendirilen bir topluluktur. Bu etki, özellikle Orta Çağ'da Kıbrıs'ın farklı dönemlerinde Latin Krallığı'nın ve Haçlı Devletleri'nin egemenliği sırasında belirginleşti. Adaya yapılan Haçlı seferleri sonucunda, Kıbrıs, 1191'de İngiliz Kralı I. Richard tarafından fethedilmiş ve ardından 1192'de I. Haçlı Kralı olan Kudüs Kralı Guy'a verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Akka Kuşatması (1189-1191)</span>

Akka Kuşatması, Lüzinyanlı Guy'ın Haçlı seferi sayesinde Suriye ve Mısır'ın Müslüman lideri Selahaddin Eyyubi'ye karşı başlattığı kuşatmaydı. Bu kuşatma, daha sonra Üçüncü Haçlı Seferi olarak bilinen sürecin bir parçasını oluşturmuştur. Kuşatma Ağustos 1189'dan Temmuz 1191'e kadar sürmüş, bu süre zarfında şehrin kıyıdaki konumu nedeniyle saldıran Haçlı kuvvetleri şehre tam olarak girememiş, Selahaddin deniz yoluyla ikmal ve kaynak almasıyla şehri tam olarak rahatlatamamıştır. Sonuç olarak, bu kuşatma; Haçlılar için önemli bir zafer ve Selahaddin'in Haçlı devletlerini yok etme hırsının azalmasıyla sonuçlandı.