Banka, faizle para alınıp verilebilen, kredi, iskonto, kambiyo işlemleri yapan, kasalarında para, değerli belge, eşya saklayan ve bunun dışındaki diğer ticari, finansal ve ekonomik etkinliklerde bulunan kuruluşlara denir. En yaygın üçüncül sektörlerden biridir. Banka sözcüğü İtalyanca banca sözcüğünden Türkçeye geçmiştir. Para bozma gişesi, para bozma yeri anlamına gelir. Kredilendirme faaliyetleri doğrudan banka tarafından veya sermaye piyasaları aracılığıyla dolaylı olarak da yapılabilir. Bankalar genellikle uluslararası bir dizi sermaye standardı olan Basel Anlaşmalarına dayanan asgari sermaye gereksinimine tabidir. Bankalar bir ülkenin finansal sistem ve ekonomisinde önemli bir rol oynadıklarından, yargı alanlarının çoğu bankalar üzerinde yüksek derecede düzenleme uygulamaktadır.
Finans, para, döviz ve sermaye varlıklarının incelenmesi ve disiplinidir. Mal ve hizmetlerin üretimi, dağıtımı ve tüketiminin incelenmesi olan ekonomi ile ilgilidir ancak ondan farklıdır. Kapsama dayalı olarak Finansal sistemlerde finansal faaliyetlere ilişkin disiplin, kişisel, kurumsal ve kamu finansmanı olarak ayrılabilir.
Türkiye İş Bankası A.Ş., kısaca İş Bankası, Türkiye'de bireysel ve ticari bankacılık hizmeti sunan en büyük özel bankadır. 1924'te Mustafa Kemal Atatürk'ün emriyle kurulan İş Bankası, cumhuriyet döneminin ilk ulusal bankasıdır. 2023'te 2.5 trilyon Türk lirası aktif büyüklüğe ulaşan banka, The Banker dergisinin açıkladığı sıralamaya göre ana sermaye bazında dünyanın en büyük 181. bankasıdır. Aralık 2021 itibarıyla 21'i yurt dışında olmak üzere 1.195 şube, 6.476 bankamatik ve 22 bini aşkın personeli bulunan İş Bankası'nın ayrıca Almanya'da İşbank AG, Gürcistan'da İşbank Georgia A.Ş. ve Rusya'da İşbank A.Ş. adıyla üç iştiraki vardır.
T.C. Ziraat Bankası A.Ş., Türkiye'deki faaliyet gösteren altı kamu bankasından biri. 1863 yılında Osmanlı Devleti döneminde Midhat Paşa tarafından kurulan Memleket Sandıkları'nın devamı niteliğindedir.
Akbank, Ocak 1948'de Adana'da Hacı Ömer Sabancı'nın da aralarında bulunduğu bir grup iş insanı tarafından bölgedeki pamuk üreticilerine finansman sağlamak amacıyla kurulmuş özel banka. Yaklaşık 94 milyar dolar seviyesindeki aktif büyüklüğü ile Türkiye'nin en büyük bankalarından biri haline gelmiştir. Akbank 2017 yılında Brand Finance tarafından hazırlanan “Dünyanın En Değerli 500 Banka Markası” araştırmasında üst üste 6. Kez ‘Türkiye’nin En Değerli Banka Markası’ olmuştur. Akbank bu marka değeri ile dünya genelinde 500 bankanın bulunduğu listede 94. sırada yer almıştır. Akbank ayrıca, 2015 yılında Brand Finance'in yaptığı “Dünyanın En Değerli 500 Markası” araştırmasında “Türkiye’nin En Değerli Markası” olmuştur.
İslam Kalkınma Bankası 7 Aralık 1973'te, tamamı İslam Konferansı Örgütü'ne üye 7 ülke tarafından, geri kalmış İslam ülkelerini kalkındırmak amacıyla kurulmuş olan kurum. Merkezi Cidde'dedir. Başkanlığını Dr. Ahmad Mohamed Ali Al MADANI yürütmektedir. İslam Konferansı Teşkilatı üyesi ülkeler arsında ticaretin arttırılması bankanın stratejik amaçları arasında olup bunun için finansman imkânları sağlamaktadır. Ticaret kredilerini için 2005 yılından beri banka şemsiyesi altında faaliyet gösteren Uluslararası İslam Ticaret Finans Kuruluşu ticaretin gelişmesine önemli katkı sağlamaktadır. Türkiye, İcra Kurulunda Dr. Selim C. Karataş tarafından temsil edilmektedir. Banka’nın amacı, İslam felsefe ve prensipleri (Şeriat) doğrultusunda, üye ülkelerin ve Müslüman toplumların münferit veya birlikte ekonomik kalkınmalarına ve sosyal gelişmelerine katkıda bulunmaktır. Banka’nın kuruluş amacı doğrultusundaki fonksiyonları aşağıdaki şekilde özetlenebilir: • Üye ülkelerdeki kuruluşlara veya verimli projelere sermaye iştirakinde bulunmak, • Üye ülkelerdeki kamu ve özel sektör projelerine kredi sağlamak, • Üye ülkeler arasındaki ticaretin geliştirilmesine yardımcı olmak ve bu amaçla gerekli çalışmaları yapmak, • Üye ülkeler arası teknik işbirliğine yardımcı olmak ve teknik yardım sağlamak, • Üye ülkelerde kalkınma faaliyetlerine katkıda bulunan personele eğitim imkânları sağlamak, • Müslüman ülkelerdeki ekonomik, mali ve bankacılık faaliyetlerinin İslami kurallara uygun şekilde yürütülmesi yönünde araştırmalar yapmak. Kuruluş Tarihi : 1974 Üye sayısı : 56 Merkezi : Cidde - Suudi Arabistan Üyeler:
İLBANK A.Ş., bütün işlemlerinde kuruluş kanunu ve özel hükümlerine bağlı, tüzel kişiliğe sahip, Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın ilgili kuruluşu olan bir kamu kurumudur.
Aktif Bank, 1999 yılında Çalık Holding bünyesinde kurulan, 2007'de yeniden yapılandırılan ve 2008 yılında Aktif Bank adını alan, Türkiye'nin özel sermayeli yatırım bankasıdır.
Şekerbank T.A.Ş., 1953 yılında Pancar Kooperatifleri Bankası adıyla şeker pancarı üreticisinin finansal ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla Eskişehir'de kurulmuş; 1956 yılında Ankara'ya taşındığında Şekerbank adını almıştır. 1993 yılından itibaren özel banka statüsüyle hizmetlerine devam eden bankanın hisseleri, 1997 yılında halka arz edilmiştir. Şekerbank, 2004 yılında genel müdürlüğünü İstanbul'a taşımıştır.
TurkishBank Grubu, Türkiye'deki faaliyetlerine 1982 yılında Kıbrıs'ta kurulu olan Türk Bankası Ltd.'nin İstanbul şubesini açarak başlamıştır. 1988 yılında ikinci şubesini İzmir'de açan Türk Bankası Ltd. bir sonraki yıl Mersin Şubesi ile Türkiye'deki hizmet ağını genişletmiştir. TurkishBank Grubu'nun Türkiye operasyonları, 27 Aralık 1991'de yabancı banka statüsünden çıkarak TurkishBank A.Ş. olarak ayrı bir tüzel kişilik kazanmıştır. TurkishBank A.Ş.'nin ödenmiş sermayesi 175 milyon TL olup, Kurumsal ve Ticari Bankacılık alanında uzmanlaşmıştır.
Kıbrıs İktisat Bankası Ltd., 1990 yılında bireysel ve ticari bankacılık alanlarında faaliyet göstermek üzere kurulmuş olup, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde faaliyet gösteren özel sermayeli yerel bankalar arasında lider konumundadır. Kıbrıs Türkü müteşebbisler tarafından kurulan Kıbrıs İktisat Bankası Ltd. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde ithalatçı firmalar başta olmak üzere inşaat/taahhüt firmaları, imalatçı firmalar ve küçük/orta boyutlu işletmeler (kobiler) ile ticari ve kurumsal müşterilerle çalışmaktadır. Banka bireysel bankacılık konularında da çalışmayı ve derinleşmeyi kuruluşundan bu yana ön planda tutmuş ve 2000'li yılların başından itibaren teknolojik altyapı için çok ciddi yatırımlar yapmaya başlamıştır. Bankanın Yönetim Kurulu Başkanı Mete Özmerter'dir.
Asbank, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde faaliyet gösteren özel sermayeli banka.
Creditwest Bank, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde faaliyet gösteren özel sermayeli kamu banka.
Kıbrıs Türk Kooperatif Merkez Bankası, kısaca KoopBank, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde faaliyet gösteren kooperatif bankası.
Türk Bankası, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde faaliyet gösteren İbrahim Hakan Börteçene'nin yönetim kurulu başkanlığını yaptığı tam sermayeli özel banka. KKTC'nin ilk özel bankası.
Şekerbank (Kıbrıs), Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde faaliyet gösteren tam sermayeli özel banka. 10 Nisan 1996'da kurulan Med Bank Ltd.'nin hisselerinin %51'lik kısmı 2000 yılında Türkiye merkezli bulunan Şekerbank tarafından satın alınmış ve bankanın adı 7 Şubat 2001'de Şekerbank (Kıbrıs) Ltd. olarak değiştirilmiştir. Yaklaşık 1 yıl sonra da KKTC'de bulunan Hamza Bank Ltd.'in satın alınmasıyla, iki banka Şekerbank isminde birleştirilmiştir.
Diler Yatırım Bankası 16 Aralık 1998 yılında yatırım bankacılığı hizmetleri vermek üzere kurulmuştur. Diler Yatırım Bankası'nın sahibi Diler Şirketler Grubu'dur. Banka İstanbul'da bulunan tek şubesiyle hizmet vermektedir. Banka yatırım bankacılığı başta olmak üzere; mevduat ve katılım fonu kabul etme, kredi kullandırma, ticari finansman, kurumsal bankacılık, fon yönetimi işlemleri ve finansal kiralama gibi işlemler yapmaktadır.
Standard Chartered Yatırım Bankası Türk A.Ş. yatırım bankacılığı alanında faaliyet göstermek amacıyla 2012 yılında hizmete başlamıştır.Bankanın tüm hisselerine İngiltere merkezli Standart Chartered sahiptir.
PASHA Bank, 2007 yılında Azerbaycan'da kurulmuştur. Banka Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye'de faaliyet gösteren ve büyük ve orta ölçekli işletmelere kapsamlı kurumsal ve yatırım bankacılığı hizmetleri sunmakta olan bankadır.
Golden Global Yatırım Bankası; yatırım bankacılığı alanında hizmet veren bir bankadır.
