İçeriğe atla

Kārlis Zāle

Kārlis Zāle
Kārlis Zāle, 1910 civarı
Genel bilgiler
Doğum adıKārlis Zāle
Doğum28 Ekim 1888(1888-10-28)
Mažeikiai, Litvanya
Ölüm19 Şubat 1942 (53 yaşında)
Inčukalns, Letonya
UyrukLeton
AlanıHeykel

Kārlis Zāle (28 Ekim 1888, Mažeikiai - 19 Şubat 1942, Inčukalns), Leton heykeltıraş. Riga'da yer alan Kardeşler Mezarlığı'ndaki anıt ile şehir merkezindeki Özgürlük Anıtı'nın tasarımı kendisine aittir.

Hayatı

28 Ekim 1888 tarihinde, günümüzde Litvanya'da bulunan Mažeikiai'da doğdu ve Letonya'nın Liepāja şehrinde büyüdü.[1][2] Gençlik yıllarında, mason babasıyla birlikte şantiyelerde çalıştı.[1] Rusya'daki Kazan Sanat Okulu'nda eğitim gördükten sonra 1915'te, Sankt-Peterburg'da Stepan Erzya'dan eğitim aldı.[1] Ekim Devrimi'nin ardından Vladimir Lenin tarafından başlatılan anıtsal propaganda kapsamında Giuseppe Garibaldi'nin bir büstünü yaptı.[1][3] Letonya'nın 1918'de bağımsızlığını kazanmasının ardından Riga'ya döndü; ancak kendisine uygun bir iş bulamadığından Berlin'e yerleşti.[1] İtalyan fütüristler, Rus konstrüktüvistler, Alman fonksiyonalistler ve aralarında Letonların da bulunduğu çeşitli "aktif sanat" destekçileriyle birlikte bir topluluk oluşturdu ve konstrüktüvist tarzda çalışmalar yapmaya başladı.[1] 1922'de, Leton sanatçı Arnolds Dzirkalis ile birlikte ilk Letonca çağdaş sanat dergisi Laikmets'i çıkardı ve aynı yılın Mayıs ayında Düsseldorf'ta gerçekleştirilen ilk Uluslararası Progresif Sanatçılar Kongresi'ne katıldı.[1][4][5][6] 1923'te Letonya'ya döndü.[1] Riga'da yer alan Kardeşler Mezarlığı'ndaki anıt ile şehir merkezindeki Özgürlük Anıtı'nın tasarımını yaptı.[1] 1936-1940 yılları arasında Letonya Sanat Akademisi'nde heykel bölümü başkanlığını yaptı.[7] 19 Şubat 1942'de, Inčukalns'ta hayatını kaybetti.[8]

Galeri

  • Kardeşler Mezarlığı'nda yer alan Anne ve Oğulları heykeli
    Kardeşler Mezarlığı'nda yer alan Anne ve Oğulları heykeli
  • Zāle'nin tasarladığı Giuseppe Garibaldi büstü
    Zāle'nin tasarladığı Giuseppe Garibaldi büstü

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h i "Kārlis Zāle" (İngilizce). Latvijas Kultūras Kanons. 30 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2016. 
  2. ^ Apsītis 1988, s. 9.
  3. ^ Apsītis 1988, s. 23.
  4. ^ Apsītis 1988, s. 31.
  5. ^ Pourchier-Plasseraud, Suzanne (2015). Arts and a Nation: The Role of Visual Arts and Artists in the Making of the Latvian Identity, 1905-1940 (İngilizce). BRILL. s. 335. ISBN 9004300287. 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2016. 
  6. ^ Rabaté, Jean-Michel (2015). 1922 (İngilizce). Cambridge University Press. s. 131. ISBN 110704054X. 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2016. 
  7. ^ "Kārlis Zāle" (İngilizce). Letonya Kültür Bakanlığı. 19 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2016. 
  8. ^ Apsītis 1988, s. 138.

Konuyla ilgili yayınlar

Wikimedia Commons'ta Kārlis Zāle ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  • Caune, Māra (2002). Brīvības piemineklis: tautas celts un aprūpēts (Letonca). Riga: Brīvības pieminekļa atjaunošanas fonds. ISBN 9984-19-253-9. 
  • Siliņš, Jānis (1935). Brīvības Piemineklis (Letonca). Riga: Brīvības Pieminekļa Komiteja. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Rahmi Aksungur, Türk heykeltıraş, akademisyendir.

<span class="mw-page-title-main">Vera Muhina</span>

Vera İgnatyevna Muhina Sovyet heykeltıraş.

"Probka", Intars Busulis tarafından seslendirilen 2009 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Letonya'yı temsil eden şarkı. Şarkı İngilizce dilinde seslendirilmiştir. Şarkı Jānis Elsbergs, Sergejs Timofejevs tarafından yazılmıştır.

Letonya, Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da gerçekleştirilen 2014 Eurovision Şarkı Yarışması'na katılmıştır. Letonya'nın şarkısı Letonya kanalı Latvijas Televīzija (LTV) tarafından düzenlenen Dziesma adlı yarışmada seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Özgürlük Anıtı (Riga)</span>

Özgürlük Anıtı, Letonya'nın başkenti Riga'da, Letonya Bağımsızlık Savaşı'nda (1918-1920) ölen askerler anısına 1935'te dikilmiş anıttır.

<span class="mw-page-title-main">Letonya Ulusal Sanat Müzesi</span>

Letonya Ulusal Sanat Müzesi, 1869 yılında Riga'da kurulan sanat müzesi. Letonya'nın en zengin güzel sanatlar koleksiyonuna ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Anavatan Çağırıyor</span> Stalingrad Muharebesi anısına inşa edilen heykel

Anavatan Çağırıyor, Volgograd'daki Mamayev Kurganı tepesinde bulunan ve Stalingrad Muharebesi anısına inşa edilen heykeldir. Tasarımı heykeltıraş Yevgeni Vuçetiç ve inşaat mühendisi Nikolay Nikitin tarafından yapılan heykel, 1967 yılında açılışı gerçekleştirildiğinde dünyanın en büyük heykeliydi.

<span class="mw-page-title-main">Letonya Bağımsızlık Savaşı</span>

1918-1920 yılları arasında iki yıla yakın sürmüş Letonya bağımsızlık savaşı.

Letonya Bilimler Akademisi, Letonya'daki en üst bilimler akademisi kuruluşu. Letonya SSC Bilimler Akademisi adıyla 1946'da kurulan akademi, başkent Riga'da bulunmaktadır. Mevcut başkanı Ojārs Spārītis'tir.

<span class="mw-page-title-main">Laura Rizzotto</span>

Laura Rizzotto Leton-Brezilyalı şarkıcı ve şarkı-yazarı. İlk stüdyo albümü Made in Rio'yu 2011'de Universal Music Brezilya tarafından yayınlandı ve tekli "Friend in Me" de dahil etti. 2014'te bağımsız olarak ikinci stüdyo albümü Reason to Stay albümünü piyasaya sürdü ve bağımsız olarak 2017'de genişletilmiş RUBY çalıcısını piyasaya sürdü.

Genç Letonlar , 1850'lerden 1880'lere kadar aktif olan birinci Letonya Ulusal Uyanışı'nın , entelektüelleri için en sık kullanılan terimdir. Hareket, Heinrich Heine liderliğindeki Genç Almanya hareketi üzerinde modellenmiştir. Aslında, bu milliyetçi aydınlara çoğunlukla Baltık Alman rakipleri tarafından uygulanan aşağılayıcı bir sıfat, "Genç Letonya" terimi ilk olarak 1856'da Das Inland gazetesinde Juris Alunāns'ın Dziesmiņas latviešu valodai pārtulkotas'ın bir incelemesinde, Nīca'nın papazı Gustav Wilhelm Sigmund Brasche tarafından kullanılmıştır. Letonya'da böyle bir edebiyatın kimler tarafından beğenilebileceğini soran Brasche, "Genç Letonya" hayalini kuranların Heirin'in "Die Lorelei" adlı şiirindeki trajik kaderi yaşayacağı konusunda uyardı. Yeni Letonlar bazen "tautībnieki" olarak da biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">1934 Letonya askerî darbesi</span> Letonyalı lider Ulmanis tarafından yapılan kendi kendine darbe

1934 Letonya askerî darbesi veya Letonya'da bilinen adlarıyla 15 Mayıs darbesi veya Ulmanis darbesi, Başbakan Kārlis Ulmanis'in Letonya'daki parlamenter sisteme karşı kendi kendine darbesidir. Bu rejim 1940'ta Sovyetler Birliği'nin Letonya'yı işgaline dek sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">İlk Letonya Ulusal Uyanışı</span>

İlk Letonya Ulusal Uyanışı veya İlk Uyanış, 1850-1880 yılları arasında Letonya'daki Baltık Alman hakimiyetine karşı çıkan bir grup iyi eğitimli olan Genç Letonyalılar arasında kültürel ve ulusal bir uyanış hareketiydi. Courland Valiliği, modern Letonya ulus devletinin temelini oluşturdu. Bu, Genç Letonyalılar Avrupa romantik milliyetçilik hareketlerinden ve Çek Ulusal Dirilişinden etkilenmiştir. Çabalarının çoğu Letonyalıları eğitmek, Almanları eleştirmek ve damgalamayı Letonca dilinden, geleneklerinden ve kültüründen çıkarmak için harcandı. Hareket, 1850'den sonra Livonya Valiliği'nde en yüksek eğitim yeri olan Tartu Üniversitesi'nde başladı ve yaklaşık 30 etnik Letonyalı öğrenci katıldı. Courland'dan bir öğrenci olan Krišjānis Valdemārs, yurt odasında kendini o zaman duyulmamış bir Letonya olarak tanımlayan bir not yayınladı. Çok geçmeden 10-13 kişilik bir grup onun etrafında büyüdü; Alman baskısı Letonyalıların durumu hakkında tartıştıkları “Letonya akşamları” düzenlediler. Juris Alunāns ve Krišjānis Barons kısa süre sonra lider üye oldular. Mājas Viesis ve Pēterburgas Avīzes gazetelerini kurdular. Hareket başlangıçta onu Alman hakimiyetinin olduğu Baltık eyaletlerine karşı bir araç olarak gören Rus yetkililer tarafından desteklendi. 1868'de Genç Letonyalı Fricis Brīvzemnieks, dainas olarak bilinen Letonya halk şarkılarını toplamaya başladı. Çalışmalarına 1894'te ilk dainas kitabını yayınlayan ve sonunda Dainas'ın Babası (Dainutēvs) olarak bilinen Krišjānis Barons tarafından devam edildi. Bir başka edebi aktivist, 13. yüzyıl Livonya Ryhmend günlüklerinde kırmızı-beyaz-kırmızı bayraktan söz eden öğretmen Atis Kronvalds'dı. Bu renkler sonunda Letonya'nın bayrağı oldu. Kronvalds, Letonyalılar arasında eğitimi teşvik etmek için yorulmadan çalıştı ve birçok yeni kelime oluşturarak Letonca dilini modernize etti. 1868'de, başlangıçta, Estonya mahsulü başarısızlığı mağdurlarına yardım etmek için bir yardım kuruluşu olarak, Riga ve bölgelerinde Letonya kültürel yaşamını organize eden Riga Letonya Derneği kuruldu. Olfdolfs Alunāns liderliğindeki ilk Letonya tiyatro topluluğu burada kuruldu ve Letonya'da oyun yazarlığının doğmasına neden oldu. 1873 yılında, ilk Letonya şarkı festivali Riga'da yapıldı, bu sırada şarkıların çoğu Letonya halk şarkılarıydı. Orada yapılan yeni şarkılardan biri, Baumaņu Kārlis'in bestelediği bir şarkıydı, daha sonra Letonya'nın milli marşı oldu. Milliyetçiliğin büyümesinden korkan orijinal adı “Tanrı, Letonya'yı korusun!” Rus sansürleri tarafından “Tanrı, Baltıkları kutsasın” olarak değiştirildi.1888'de, Andrejs Pumpurs tarafından yazılan ulusal destan Lāčplēsis ilk olarak yayınlandı. lk Uyanış, çoğunlukla iyi eğitimli sınıflar arasında kültürel bir hareketti ve Letonya toplumu daha olgunlaştıkça, yeni siyasi ve bilimsel fikirlerle ilgilendikçe kısa sürede ivme kaybetti. Önde gelen Genç Letonyalıların çoğu evlerinden uzakta erken öldü veya Rusya'da çalıştı. Letonyalılar ayrıca okullarda Letonca kullanımının yasaklandığı bir Ruslaşma dalgası yaşadılar. İlk Uyanışı, çok daha politik olan ve Sosyal Demokrat Parti'nin kurulmasına yol açan Yeni Akım hareketi izledi. İlk Uyanış'ın folkloğa olan ilgisi, 1920'lerde Ernests Brastiņš ve Kārlis Marovskis-Bregžis tarafından yaratılan Baltık neopagan hareketi Dievturība tarafından sürdürüldü.

Viktors Arājs, Letonya / Baltık Alman işbirlikçisi ve Nazi SS subayıydı.Almanların Letonya ve Belarus'un işgali sırasında Holokost'ta Arajs Kommando'ya liderlik yaptı. Arajs Kommando, Letonya Yahudilerinin yaklaşık yarısını öldürdü.

Letonya Halk Cephesi 1988-1993 yılları arasında, Letonya SSC'i ve daha sonra Letonya'da faaliyet gösteren bağımsız bir siyasi varlıktır. İlk olarak Perestroyka'yı desteklemek için oluşturuldu ve daha sonra Letonya'nın SSCB'den bağımsızlığı için çalıştı.

Letonya'da Müslümanların varlığı ilk olarak 19. yüzyılda görüldü. Bu Müslümanlar çoğunlukla kendi iradeleri dışında Letonya'ya götürülen Tatarlar ve Türklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kārlis Aperāts</span>

Kārlis Aperāts ; II. Dünya Savaşı sırasında Waffen-SS içerisindeki 15. SS Waffen Grenadier Tümeni Letonya Nr. 1'de SS-Standartenführer olarak görev yapmış Letonyalı asker. Kendisine Nazi Almanyası tarafından askerî personele cesaret veya başarılı liderlik için verilen en üst ödül olan Şövalye Haçı verildi.

Kārlis Sensbergs ; II. Dünya Savaşı sırasında Waffen-SS içerisindeki 19. SS Waffen Grenadier Tümeni Letonya Nr. 2'de SS-Unterscharführer olarak görev yapmış Letonyalı asker. Kendisine Nazi Almanyası tarafından askerî personele cesaret veya başarılı liderlik için verilen en üst ödül olan Şövalye Haçı verildi.

<span class="mw-page-title-main">Jānis Strupulis</span>

Jānis Strupulis Letonyalı bir heykeltıraş ve grafik tasarımcıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ēvī Upeniece</span>

Ēvī Upeniece, Leton kadın heykeltıraş.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.