İçeriğe atla

Kütüphane kataloğu

Manchester Merkez Kütüphanesi'nde kart kataloğu

Kütüphane kataloğu, bir kütüphane veya kütüphane grubunda bulunan tüm bibliyografik öğelerin kataloğudur. Bir grup kütüphanenin kataloğuna aynı zamanda birleşik katalog da denir. Bir bibliyografik öğe, kütüphane materyali olarak kabul edilen herhangi bir bilgi varlığı veya bir grup kütüphane materyali olabilir veya katalogla ve kütüphane kullanıcılarıyla ilgili olduğu sürece katalogdan bağlanabilir.

Kart kataloğu nesiller boyunca kütüphane kullanıcıları için tanıdık bir görüntü iken etkin bir şekilde çevrimiçi genel erişim kataloğu (OPAC) ile değiştirildi. Bazıları hala çevrimiçi kataloğa "kart kataloğu" olarak atıfta bulunmaktadır.[1] OPAC erişimine sahip bazı kütüphanelerin sitede hala kart katalogları vardır, ancak bunlar artık kesinlikle ikincil bir kaynaktır ve nadiren güncellenir. Fiziksel kart kataloglarını koruyan birçok kütüphane, geçen yıl kart kataloğunun güncellendiğini bildiren bir tabela yayınlayacaktır. Bazı kütüphaneler, ek raflar gibi diğer kullanımlar için yer tasarrufu sağlamak amacıyla kart kataloglarını OPAC lehine kaldırmıştır.

Dünyadaki en büyük uluslararası kütüphane kataloğu, kâr amacı gütmeyen kütüphane kooperatifi OCLC tarafından yönetilen WorldCat birleşik kataloğudur.[2] Ocak 2021'de, WorldCat 500.000.000'den fazla katalog kaydına ve 3 milyardan fazla kitaplığa sahipti.[3]

Kaynakça

  1. ^ For example, the website of the Childress Public Library in Childress, Texas refers to its online catalog as a "card catalog": "Online Card Catalog | Childress Public Library". harringtonlc.org. 14 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2021.  Another example of the term "card catalog" used to refer to an online catalog is in an instructional presentation produced by the Hayner Public Library District, which serves townships around Alton, Illinois: Cordes, Mary. "Searching the Card Catalog and Managing Your Library Account Online" (PDF). www.haynerlibrary.org. 6 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2021. 
  2. ^ Oswald, Godfrey (2017). "Largest unified international library catalog". Library world records (3.3yer=Jefferson, NC bas.). McFarland & Company. s. 291. ISBN 9781476667775. OCLC 959650095. 
  3. ^ "Inside WorldCat". www.oclc.org. 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2021. 

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Katalog</span> düzenli bir ürün listesi içeren iş, sınıflandırılmış nesne listesi içeren kitap

Katalog, Yunanca κατάλογος, Latince catalogus sözcüğünden gelir. Belli bir sıraya göre hazırlanan listeye denir. Çeşitli konularda hazırlanabilirler. Daha çok kütüphane ve yayın hayatında kullanılırlar. Ticari manada kullanılan kataloglar da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kütüphane</span> kitaplar, el yazmaları, ses kayıtları veya filmler gibi edebi, müzikal, sanatsal veya referans materyallerinin koleksiyonuyla ilgilenen bir kurum

Kütüphane anlamına gelen ve genellikle Batı dünyasında yaygın olarak kullanılan ‘bibliothek’ kelimesinin aslı Eski Yunancadır ve biblion kitap, baskılı ürünlerin saklandığı yer demektir. Türkçedeki kütüphane ise, Farsça ve Arapça kökenli kütüb (kitaplar) ile Farsça hane (ev) sözcüklerinden türemiştir ve kitapların evi anlamına gelmektedir. Her iki dilde de kütüphane terimi, kitapların saklandığı yer anlamında kullanılmaktadır.“Kütüphaneler, elde edilen bilginin toplanması, depolanması ve dağıtılması fonksiyonlarını gören hizmet işletmeleridir” Toplumsal gereksinimleri karşılamak için kurulan kütüphaneler, her türlü kayıtlı bilgi kaynağını bilgi gereksinimi olan kullanıcıya etkin biçimde sunar böylece bağlantı işlevini sağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kongre Kütüphanesi</span> ABDnin ulusal kütüphanesi

Amerika Birleşik Devletleri Kongre Kütüphanesi, ABD'nin ulusal kütüphanesidir. Dünyanın en büyük ve en önemli kütüphanelerinden olan kongre kütüphanesi Washington'da bulunmaktadır. Ayrıca ABD'de yer alan en eski federal kültür yapısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Dijital Kütüphanesi</span>

Dünya Dijital Kütüphanesi (İngilizce: World Digital Library (WDL)), ABD Kongre Kütüphanesi, UNESCO ve Cornell Üniversitesi tarafından işletilen uluslararası dijital kütüphane.

Dijitalleştirme, özellikle eski yazılı kaynakların OCR ve benzeri uygulamalarla dijital ortama aktarılma işlemidir. Dijitalleştirme görsel veya işitsel ögelerin bilgisayara tanımlanabilmesi, işlenebilmesi ve saklanabilmesi amacıyla sayısal kodlara dönüştürülmesidir. Bu işlemin amacı belgenin bütünlüğünü, içeriğini ve fiziksel özelliklerini koruyarak gelecek nesillere aktarmaktır.

<span class="mw-page-title-main">OCLC</span> kütüphane konsorsiyum kaynak paylaşımı ve araştırma organizasyonu

OCLC Online Computer Library Center, Inc. (OCLC) (Türkçe: Çevrimiçi Bilgisayar Kütüphanesi Merkezi), kâr amacı gütmeyen, üyelikli bir bilgisayar kütüphanesi hizmeti ve dünyadaki daha fazla bilgiye daha ucuza ulaşmayı hedefleyen bir araştırma kuruluşudur. 1967 yılında Ohio College Library Center (Ohio Üniversitesi Kütüphane Merkezi) adıyla kurulan OCLC ve üye kütüphaneleri dünyadaki en büyük çevrimiçi kamu erişim kataloğu olan WorldCat'i üretmekte ve geliştirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Kütüphanesi</span>

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Kütüphanesi veya ÇOMÜ Kütüphanesi, Türkiye'nin en büyük üniversite (akademik) kütüphanelerinden biridir.

Bilgi erişim, kişinin istediği bilgiye ulaşmak için bilgi toplama, veri tarama, sınıflama eylemleri ve aranan bilgiye ulaşmak için izlediği yolların tamamı olarak tanımlanabilir. Terim ilk kez Calvin N. Mooers tarafından 1950 yılında kullanılmıştır. Bilgi erişim, kişinin ihtiyaç duyduğu bilgiye ulaşma amacıyla bilgiyi toplama, sınıflama, kataloglama, depolama, büyük miktardaki verilerden arama yapma ve bu verilerden istenilen bilgiyi üretme tekniği ve sürecidir.

<span class="mw-page-title-main">Dewey Readmore Books</span>

Dewey Readmore Books dünya çapında ünlü olmuş ve Iowa, Spencer Halk Kütüphanesi'nde yaşamış bir kedidir. 2008 yılında yayımlanan ve Dewey Readmore Books'u konu alan Dewey: The Small-Town Library Cat Who Touched the World, Vicki Myron tarafından yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vatikan Kütüphanesi</span> Vatikanda bulunan kütüphanedir. Dünyanın en eski kütüphanelerin biridir

Vatikan Apostolik Kütüphanesi daha yaygın olarak sadece Vatikan Kütüphanesi denilir, Vatikan'da Kutsal Makam'da bulunan kütüphanedir. Dünyanın en eski kütüphanelerin biridir ve tarihi metinlerin en önemli koleksiyonlarından birini içerir. 1475 yılında kurulan kütüphanede 75.000'den fazla tarihi elyazması kitap bulunur. Temmuz 2007'de yenileme çalışmaları nedeniyle halkın kullanımına kapatılan kütüphane 2010 yılı Eylül ayında yeniden açılmıştır.

Metadata, metaveri ya da üst veri, bir kaynağın ya da verinin öğelerini tanımlayan bilgilerdir. Kısaca veri hakkında veri/bilgi olarak özetlenebilir. Pratikte kütüphanelerdeki kart kataloğu ya da bibliyografya ile benzerlik gösterirler. Kitapları birer veri kaynağı olarak düşünürsek kütüphane kartları nasıl kitaplar hakkında bilgi veriyorsa üst veri de data (veri) hakkında bilgi verir.

Otorite kontrolü, bilgi biliminde kütüphanecilikte katalog ve bibliyografik bilgilerin tek ve eşsiz bir ad verilerek düzenlenmesi sürecine verilen isimdir. Otorite kontrolündeki otorite kelimesi, insanların, yerlerin, şeylerin ve kavramların isimlerinin yetkilendirildiği, yani belirli bir biçimde oluşturulduğu fikrinden türemiştir. Farklı adlarla anılan aynı kişinin ya da aynı isme sahip farklı kişilerin tek bir eşsiz numara ile tanımlanarak karışıklıkların önlenmesini amaçlar. Bazı ülke ve kuruluşlar kendilerine özgü otorite kontrol sistemleri geliştirmişlerdir. Bu türünün tek örneği olan başlıklar veya tanımlayıcılar, ilgili otorite dosyasını kullanan kataloglar boyunca tutarlı bir şekilde uygulanır ve bağlantılar ve çapraz referanslar gibi diğer veri düzenleme yöntemleri için uygulanır. Her kontrollü giriş, kapsamı ve kullanımı açısından bir otorite kaydında tanımlanır ve bu düzenleme, kütüphane personelinin kataloğu korumasına ve araştırmacılar için uygun hale getirmesine yardımcı olur.

<span class="mw-page-title-main">WorldCat</span> 17.900 kütüphanenin arşivini listeleyen toplu katalog

WorldCat, OCLC küresel kooperatifine katılım sağlayan 123 ülke ve bölgeden 17.900 kütüphanenin arşivini listeleyen bir toplu katalogdur. OCLC, Inc. tarafından işletilmektedir. Dünyanın en büyük bibliyografik veritabanıdır ve üye olan kütüphaneler toplu olarak bu veritabanının bakımını üstlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hollanda Kraliyet Kütüphanesi</span> Hollandanın ulusal kütüphanesi

Hollanda Kraliyet Kütüphanesi, 1798 yılında kurulan Hollanda'nın Lahey merkezli ulusal kütüphanesidir. KB, Orta Çağ edebiyatından günümüz yayınlarına kadar Hollanda içinde yayımlanan ve hakkında olan her yayını koleksiyonunda toplamaktadır. Deposunda kitaplar, gazeteler ve dergiler dahil olmak üzere yaklaşık 7 milyon yayın saklanmaktadır. KB ayrıca ulusal çevrimiçi kütüphane ve Delpher gibi birçok dijital hizmet sunmaktadır. KB, 2015'ten bu yana halk kütüphanesinin ağının koordinasyonunu üstlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çevrimiçi genel erişim kataloğu</span>

Çevrimiçi genel erişim kataloğu, bir kütüphane veya kütüphane grubu tarafından tutulan çevrimiçi materyal veritabanıdır. Çevrimiçi kataloglar, analog kart kataloglarından geliştirildi ve benzer şekilde kütüphanenin kitap koleksiyonunun ve diğer materyallerin aranmasına olanak sağladı.

Ulusal Toplu Katalog (TO-KAT), Türkiye'deki üniversite ve araştırma kütüphanelerinin çevrimiçi toplu kataloğu.

<span class="mw-page-title-main">Millî ve Üniversite Kütüphanesi (Zagreb)</span> Hırvatistanın Millî kütüphanesi ve Zagreb Üniversitesini merkez kütüphanesidir.

Millî ve Üniversite Kütüphanesi (Zagreb) (NSK), Hırvatistan'ın Millî kütüphanesi ve Zagreb Üniversitesi'ni merkez kütüphanesidir.

Trove Avustralya Millî Kütüphanesi'ne ait bir Avustralya çevrimiçi kütüphane veri tabanıdır. Avustralya Millî ve Eyalet Kütüphaneleri ile ortaklıklara; tam metin belgeleri, dijital görüntüler, dijital olarak mevcut olmayan öğelerin bibliyografik ve stok verilerini içeren bir toplayıcı ve hizmet ve bir keşif aracı olarak ücretsiz yönlü arama motoruna sahiptir.

Kaynak yönetim yazılımı, Referans yönetim yazılımı, Atıf yönetim yazılımı veya Bibliyografik yönetim yazılımı, bibliyografik kayıt veri tabanını depolayan ve bilimsel araştırmalarda ihtiyaç duyulan bu kayıtlar için bibliyografik atıf üreten bir yazılımdır. Bir kayıt depolandıktan sonra, akademik kitap ve makalelerdeki referans listeleri gibi bibliyografyalar oluşturmada tekrar tekrar kullanılabilir. Modern referans yönetimi uygulamaları genellikle kelime işlemcilerle entegre edilebilir, böylece yayıncılar ve bilimsel veya akademik dergiler tarafından istenen birçok farklı bibliyografik formattan birinde bir referans listesi, bir makale yazılırken otomatik olarak üretilir ve atıfta bulunulan bir kaynağın referans listesine dahil edilmemesi riskini azaltır. Ayrıca bibliyografik veri tabanından bibliyografik kayıtları içe aktarmak için bir tesise sahip olacaklardır.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya Millî Kütüphanesi</span> Finlandiyanın en önde gelen araştırma kütüphanesi

Finlandiya Ulusal Kütüphanesi Finlandiya'nın en önde gelen araştırma kütüphanesidir. Kütüphane idari olarak Helsinki Üniversitesi'nin bir parçasıdır. 1919'dan 1 Ağustos 2006'ya kadar Helsinki Üniversitesi Kütüphanesi olarak biliniyordu.