İçeriğe atla

Kütüphane Haftası

   Kütüphane Haftası
ÜlkeTürkiye
TürüFarkındalık günü
ÖnemiHalkın kütüphanelerden daha iyi şekilde yararlanması, kütüphanecilik mesleğinin tanınması, Türk kütüphaneciliğinin sorunlarını halka mal edilmesi
Başlama1964
TarihMart ayının son Pazartesi günü ile başlayan hafta

Kütüphane Haftası; Türkiye'de 1964 yılından beri Mart ayının son Pazartesi günü ile başlayan hafta kutlanır.

Amacı, halkın kütüphanelerden daha iyi şekilde yararlanmasını, kütüphanecilik mesleğinin tanınmasını sağlamak, Türk kütüphaneciliğinin sorunlarını halka mal etmektir.[1]

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından başta Türk Kütüphaneciler Derneği olmak üzere sivil toplum ile işbirliği içinde merkezi bir etkinlik programı hazırlanır.[2]

Geçmişi

Kütüphane Haftası Türkiye'de ilk defa 1964 yılının 23-29 Kasım günlerinde kutlandı. Birinci Kütüphane Haftası kapsamında Kütüphaneler Genel Müdürlüğü tarafından "Fotoğraflarla Halk Kütüphaneleri"; Milli Kütüphane tarafından da koleksiyonunda bulunan el yazmaları, Müteferrika basımlarının tamamı, ilk taş basması eserleri Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi (DTCF) salonlarında sergilendi.[3] Pek çok etkinliğin yanı sıra Türk Hava Kurumu ile anlaşma yapılarak hafta dolayısıyla hazırlanmış, "kitap okuyanın dünyası zenginleşir", "kitap ilme giden yoldur" gibi sözler yazılı dövizlerin başkentin kalabalık noktalarına uçaklardan atılması sağlandı.[4]

6 Mart 1982'de Kütüphane Haftasını Kutlama Yönetmeliği'ne resmî gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.[5] Bu yöntemeliğe göre kutlamaların genel mesulü ve organizatörü Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü ile Türk Kütüphaneciler Derneği idi. Merkezde "kütüphane ve kütüphanecilik meselelerini ele alan konularda kongre, sempozyum gibi toplantılar düzenlemek" taşradaki kütüphanelerde ise yeni yayınlan okuyuculara tanıtıcı sergiler düzenlemek, bölgedeki okullarda öğrenim gören öğrencilerin sergileri ziyaretlerini sağlamak; yerel imkanlardan yararlanarak hafta ile ilgili duyurular yapmak, kütüphane ve kitap okuma konularını içeren makaleler hazırlayıp yerel basında yer almasını sağlamak gibi etkinlikler yapılması beklenmekteydi.

2012 yılında Kütüphane Haftasını Kutlama Yönetmeliği, halk kütüphanelerinin hizmetlerini düzenleyen diğer yönetmeliklerle birlikte kaldırılmış, 2012 yılında “Halk Kütüphaneleri Yönetmeliği" yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmeliğe göre merkezî olarak gerçekleştirilen Kütüphane Haftası etkinlik programı, başta Türk Kütüphaneciler Derneği olmak üzere, mesleki sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği içinde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanır.

Etkinlikler

Kütüphane haftasında okullarda kitap okuma ve kütüphane kullanma zevki, sevgisi ve alışkanlığının kazandırma amacıyla bilgi kaynakları ve kütüphane hizmetlerine yönelik bilgiler verme, çevredeki kütüphaneler geziler düzenleme gibi etkinlikler gerçekleştirilir.[6] Üniversite kütüphanelerinde sergiler, söyleşiler, paneller düzenlenir. Halk Kütüphanelerinden en çok yararlanan okuyucular ödüllendirilir.

İlgili yönetmelikte Kütüphane Haftası'ndaki merkezi etkinliklerin Türk Kütüphaneciler Derneği başta olmak üzere mesleki örgütler işbirliğinde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından düzenlenmesi öngörülür.[7]

Merkezi etkinlikler sırasında Kültür ve Turizm Bakanlığı, okuma kültürünü yaygınlaştırma alanında çalışan kişi ve kurumlara ödüller vermektedir.[8] Türk Kütüphaneciler Derneği ise çeşitli kategorilerde yılın en başarılı halk kütüphanelerini seçerek ödüllendirmektedir.[9]

Temalar

Kütüphane Haftası'nın her yıl bir temaya ayrılması konusu, 1999 yılında kutlanan 35. Kütüphane Haftası ile birlikte bir gelenek haline gelmiş ve bu yıldan sonra kutlanan bütün "Haftalar"da Türkiye'nin toplumsal devinimleri ve kütüphaneciliğin sorunları çerçevesinde bir tema belirlenmiştir.[10] Kütüphane Haftası'nın temel düzenleyicileri olan Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü (KYGM), Türk Kütüphaneciler Derneği (TKD) ile birlikte her yıl kütüphane haftası için bir tema belirler. 1999 yılından itibaren Kütüphane Haftası'nın kutlandığı tarihler ve organizasyonlar tarafından belirlenmiş temalar, aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. 1964 yılından itibaren organizasyonu birlikte düzenleyen kurumlar 2017 yılından itibaren Hafta'yı ayrı organizasyonlar halinde kutlamaya başlamışlardır.

SayıYılTarihKurumTema'
35 1999 15 Mart - 21 Mart Ortak 21. yüzyıla doğru Türk kütüphaneciliği
36 2000 27 Mart - 2 Nisan Ortak Küreselleşme - Avrupa Birliği ve bilgi hizmetleri
37 2001 26 Mart - 31 Mart Ortak Kütüphanecilikte yeni gelişmeler, kavramlar, olgular
38 2002 31 Mart - 6 Nisan Ortak E- Türkiye sürecinde kütüphaneler
39 2003 25 Mart - 31 Mart Ortak Demokratikleşme sürecinde kütüphaneler
40 2004 30 Mart - 4 Nisan Ortak Yeniden yapılanma ve toplumsal bütünleşme
41 2005 28 Mart - 3 Nisan Ortak Dijital kültür ve yeni nesil kütüphaneler
42 2006 27 Mart - 2 Nisan Ortak Türkiye'de bilgi hizmetleri ve yeni yaklaşımlar
43 2007 26 Mart - 1 Nisan Ortak Tarih boyunca kütüphane ve kütüphaneci
44 2008 31 Mart - 6 Nisan Ortak Hayatımdaki kütüphaneler
45 2009 31 Mart - 5 Nisan Ortak Bilginin yazgısı: Sanal dünyaya yolculuk
46 2010 29 Mart - 4 Nisan Ortak Bilgi mabedi kütüphaneler
47 2011 28 Mart - 3 Nisan Ortak Antik Çağdan günümüze kütüphaneler
48 2012 26 Mart - 1 Nisan Ortak Bilgi toplumu çoğullaştırır
49 2013 25 Mart - 31 Mart Ortak Yenileşim ve kütüphaneciler
50 2014 31 Mart - 6 Nisan Ortak Hayat boyu kütüphaneler
51 2015 31 Mart - 6 Nisan Ortak Kültürlerarası diyalog ve kütüphaneler
52 2016 31 Mart - 6 Nisan Ortak Kütüphane ve insan
53 2017 27 Mart - 2 Nisan KYGM Yeni enformasyon teknolojileri ve kütüphaneler
TKD Üçüncü mekan kütüphaneler: Yeni roller, yeni yaklaşımlar
54 2018 26 Mart - 1 Nisan KYGM Yeni nesil çocuklar, yeni nesil kütüphaneler
TKD Kültürel değişim ve kütüphaneler
OKD Geçmişten geleceğe kütüphaneler; teknoloji ve kültürel miras
55 2019 25 Mart - 31 Mart KYGM Sürdürülebilir kalkınmada kütüphanelerin rolü
TKD Değişen toplum, dönüşen kütüphaneler
56 2020 30 Mart - 5 Nisan Ortak Şehir kültürü ve kütüphaneler
57 2021 29 Mart - 4 Nisan KYGM Çağları aşan söz
TKD Pandemi sürecinde kütüphanecilik
58 2022 28 Mart - 3 Nisan KYGM Kütüphanede hayat var
TKD Hakikat ve kütüphaneler
59 2023 27 Mart - 2 Nisan KYGM Kütüphane iyileştirir
TKD Cumhuriyet kazanımları ve kütüphanecilik
60 2024 25 Mart - 31 Mart KYGM Dijital geleceğin anahtarı: Yapay zeka temelli akıllı kütüphaneler
TKD Sürdürülebilirlik ve savunuculuk

Dış kaynaklar

Kaynakça

  1. ^ "Yücel YÜCEL kaleme aldı : 58.KÜTÜPHANE HAFTASI KUTLU OLSUN". Gazetekars. 25 Mart 2022. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2023. 
  2. ^ "Halk Kütüphaneleri Yönetmeli,". Mevzuat.gov.tr. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2023. 
  3. ^ Gülle, Tayfun. "50. Kütüphane Haftası". Türk Kütüphaneciliği 28, 1 (2014),. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2021. 
  4. ^ Gülle, Tayfun (1 Ocak 2014). "50. Kütüphane Haftası". Türk Kütüphaneciliği Dergisi. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2023. 
  5. ^ "Kütüphane Haftasını Kutlama Yönetmeliği". Kültür Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı web sitesi (Yürürlükten Kaldırılan Mevzuat). 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2021. 
  6. ^ "Milli Eğitim Bakanlığı Kütüphane Haftası Kutlama Yönetmeliği" (PDF). Mevzuat.meb.gov.tr sitesi. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Ocak 2021. 
  7. ^ Karadeniz, Şenol. "Halk Kütüphanesi Yönetmeliği ile Yürürlükten Kaldırılan Yönetmeliklerin Karşılaştırılması" (PDF). alk Kütüphaneciliği Sempozyumu, Mayıs 2012. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Ocak 2021. 
  8. ^ "58. Kütüphane Haftası Programı". kygm.ktb.gov.tr. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2023. 
  9. ^ "52.Kütüphane Haftası'nda en iyi kütüphane ödülünü hangi kütüphane/ler alacak". Bilgi ve Belge Yönetimi (BBY) Haber Portalı. 2 Şubat 2016. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2023. 
  10. ^ Toplu, Mehmet (2009). "Mesleki Bir Örgüt Olarak Türk Kütüphaneciler Derneği'nin Altmış Yıllık Gelişim Çizgisi". 23 (4). Türk Kütüphaneciler Derneği. ss. 678-741. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Belirli Gün ve Haftalar, Millî Eğitim Bakanlığı İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği çerçevesinde, ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında kutlanılması kararlaştırılmış yılın belirli gün ve haftalarında öğrenciler, öğretmenler ve bazı kuruluşların birlikteliğiyle gerçekleştirilen, toplum değerlerine yönelik kutlama ve anma günleridir.

<span class="mw-page-title-main">Kütüphane</span> kitaplar, el yazmaları, ses kayıtları veya filmler gibi edebi, müzikal, sanatsal veya referans materyallerinin koleksiyonuyla ilgilenen bir kurum

Kütüphane anlamına gelen ve genellikle Batı dünyasında yaygın olarak kullanılan ‘bibliothek’ kelimesinin aslı Eski Yunancadır ve biblion kitap, baskılı ürünlerin saklandığı yer demektir. Türkçedeki kütüphane ise, Farsça ve Arapça kökenli kütüb (kitaplar) ile Farsça hane (ev) sözcüklerinden türemiştir ve kitapların evi anlamına gelmektedir. Her iki dilde de kütüphane terimi, kitapların saklandığı yer anlamında kullanılmaktadır.“Kütüphaneler, elde edilen bilginin toplanması, depolanması ve dağıtılması fonksiyonlarını gören hizmet işletmeleridir” Toplumsal gereksinimleri karşılamak için kurulan kütüphaneler, her türlü kayıtlı bilgi kaynağını bilgi gereksinimi olan kullanıcıya etkin biçimde sunar böylece bağlantı işlevini sağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Güzelgöz</span>

Mustafa Güzelgöz, Türk kütüphaneci.

<span class="mw-page-title-main">Kültür ve Turizm Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, kültür ve turizm işlerinden sorumlu olan bakanlık. 16 Nisan 2003 tarih ve 4848 sayılı kanun ile kuruldu. Daha sonra bu kanun lağvedilerek 10 Temmuz 2018 tarihli cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle yeniden düzenlendi.

Mevlid-i Nebi Haftası, eski adıyla Kutlu Doğum Haftası, Süleyman Hayri Bolay'ın teklifi ile Türkiye Diyanet Vakfı tarafından 1989 yılında başlatılan, Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından da desteklenerek sadece Türkiye'de resmiyet kazandırılarak her yıl farklı gündem ile Muhammed'in anlatılmasının amaçlandığı ve 1994-2017 yılları arasında doğum gününün miladi takvime göre 20 Nisan kabul edilerek kutlandığı ifade edilen bir etkinlik haftasıdır. Etkinlik 14-20 Nisan tarihleri arasında yapılmaktaydı.

Tahsin Ağa Kütüphanesi, Ürgüp'te Osmanlı döneminde kurulmuş; günümüzde ilçe halk kütüphanesi olarak kendisine bağlı 6 şube ile hizmet veren bir kütüphane

Adnan Cahit Ötüken, Türk eğitimci, yazar, Türk kütüphaneciliğinin öncülerinden ve Türk Millî Kütüphanesi'nin kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Rehber</span> turistlere bilgi aktaran kişi

Profesyonel turist rehberleri, Türkiye'de yönetmeliği Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca belirlenen, belirli şartlara sahip olduğu bakanlıkça profesyonel turist rehberi belgesi verilerek onaylanan, kişi veya grup halindeki yerli veya yabancı turistleri gezi öncesinde seçmiş oldukları dili kullanılarak kültür, turizm, tarih, çevre, doğa, sosyal veya benzeri değerler ile varlıkları tanıtarak gezdiren veya seyahat acenteleri tarafından düzenlenen turların gezi programını seyahat acentesinin yazılı belgelerinde tanımladığı ve tüketiciye satıldığı şekilde yürüten, acente adına yöneten kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Ragıp Paşa Kütüphanesi</span> İstanbul’un Laleli semtinde bulunan ve 18. yüzyılda hizmete girmiş kütüphane

Koca Ragıp Paşa Kütüphanesi, İstanbul'un Laleli semtinde bulunan 18. yüzyılda hizmete girmiş kütüphane. 1999'daki Marmara Depremi'nden bu yana geçici olarak kapalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Jale Baysal</span> Türk akademisyen, yazar, kütüphaneci

Prof. Dr. Jale Baysal, Türk kütüphaneci, akademisyen, yazar.

Muzaffer Gökman, Türk kütüphaneci, yazar, araştırmacı.

Fatma Müjgân Cunbur, Türk kütüphaneci ve edebiyat araştırmacısı. Bazı kitap ve yazılarında "Müjde Nasiboğlu" ve "Salim Şehidoğlu" imzalarını kullanmıştır. Genel olarak Türk Edebiyatı ve kültürü konularında yaptığı inceleme ve bibliyografya çalışmalarıyla tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesi</span>

Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesi; Ankara'nın Çankaya ilçesinde bulunan bir halk kütüphanesidir. Bugün, tarihi Saraçoğlu Mahallesi projesinde sosyal tesis ihtiyacını karşılamak adına inşa edilmiş olan binada hizmet vermekte olan kütüphane; Kızılay semtindeki Kumrular Sokak'ta yer alır. Ankara'daki halk kütüphaneleri arasında en çok ziyaret edilen ve 500 bini aşkın materyalle en geniş koleksiyona ev sahipliği yapan kütüphanedir.

Nilüfer Belediyesi Kütüphaneleri, 2007 yılında Nilüfer Akkılıç Kütüphanesi'nin açılmasıyla hizmet vermeye başlayan Bursa Nilüfer Belediyesi'ne bağlı kütüphanelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Ratip Kazancıgil</span>

Ratip Kazancıgil, Türk tıp doktoru, tarih araştırmacısı ve akademisyen.

Türk Kütüphaneciler Derneği 19 Kasım 1949 tarihinde Ankara'da kurulan dernek.

Ardeşen İlçe Halk Kütüphanesi, Rize'nin ilçesi Ardeşen'de bulunan, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü'ne bağlı olarak hizmet veren halk kütüphanesi.

<span class="mw-page-title-main">Kütüphanecilik</span> yönetim, bilgi teknolojisi, eğitim diğer alanlardaki uygulamaları, perspektifleri ve araçları kütüphanelere uyarlayan alan

Kütüphanecilik yönetim, bilgi teknolojisi, eğitim ve diğer alanların uygulamalarını, bakış açılarını ve araçlarını kütüphanelere uygulayan, bilgi kaynaklarının toplanması, düzenlenmesi, korunması ve yayılması ve bilginin siyasi ekonomisi üstüne çalışan disiplinler arası veya çok disiplinli bir alandır. Bavyeralı bir kütüphaneci olan Martin Schrettinger'in (1808-1828) Versuch eines vollständigen Lehrbuchs der Bibliothek-Wissenschaft oder Anleitung zur vollkommenen Geschäftsführung eines Bibliothekars adlı çalışmasında bu alanın adını ilk defa kullanılmıştır. Schrettinger, Bavyera kütüphanesinde bilgiyi doğa odaklı elementlere göre sınıflandırmak yerine kitapları alfabetik sıraya göre düzenledi.

Leman Şenalp, Türk kütüphaneci.

<span class="mw-page-title-main">Kütüphaneci</span> bir kütüphanede profesyonel olarak çalışan ve genellikle kütüphanecilik eğitimi almış kişi, kütüphanede bilgi hizmeti veren kişi

Kütüphaneci, üniversitelerin bilgi ve belge yönetimi bölümünden mezun olup kütüphanelerde çalışan personellerdir. "Bilgi uzmanı", "bilgi profesyoneli", "kütüphane personeli", "kütüphane uzmanı", "kütüphane öğretmeni" ve "bilgi yöneticisi" gibi unvanlarla da adlandırılır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.