İçeriğe atla

Kürtaj hukuku

Ülke ve bölgelere göre kürtajın yasallığı
Talep üzerine yasallık durumu:
  Kürtaj sınırı yok (serbest)
  İlk 17 haftadan sonra yasal
  İlk 17 hafta içinde yasal
  Belirsiz
Yasal olarak şu durumlarla sınırlıdır:
  Kadının hayatı veya sağlığı için risk teşkil etmesi, tecavüz sonucu hamilelik, doğum kusuru (fetal bozukluk) durumlarında veya sosyoekonomik nedenlerden yasaldır.
  Kadının yaşamı veya sağlığı için risk teşkil etmesi, tecavüz veya fetal bozukluk durumlarında yasaldır.
  Kadının yaşamı veya sağlığı için risk veya fetal bozukluk durumlarında yasaldır.
  Kadının yaşamı veya sağlığı için risk teşkil etmesi veya tecavüz sonucu gebelik durumda yasaldır.
  Kadının yaşamı veya sağlığı için risk teşkili etmesi durumunda yasaldır.
  Kadının yaşamı için risk teşkil etmesi durumda yasaldır.
  İstisnasız yasa dışıdır.
  Bilgi yok.
* Bu kategorideki bazı ülkeler veya bölgeler için geçerli değildir.
Not: Bazı ülkelerde veya bölgelerde kürtaj yasaları diğer yasalar, yönetmelikler, yasal ilke veya yargı kararı tarafından değiştirilir. Bu harita, yetkililer tarafından uygulandığı şekliyle bunların birleşik etkisini göstermektedir.

Kürtaj hukuku, kürtajın talep üzerine serbestçe yapılabilmesinden, çeşitli türlerde düzenleme veya kısıtlamalara ve her koşulda tamamen yasaklanmasına kadar uzanan; zaman içinde değişerek ülkeler ve bölgeler arasında büyük farklılıklar gösteren yasaları içerir. Kürtaja izin veren birçok ülke ve bölgede, nedene bağlı olarak prosedür için gebelik sınırları vardır; Çoğu ülke istek üzerine kürtaj için 12 haftaya kadar, tecavüzden kaynaklanan gebelik, ensest veya sosyoekonomik kaynaklı nedenler için 24 haftaya kadar izin verir. Fetal bozukluk kaynaklı durumlarda ve kadının sağlığını veya yaşamını riske atan durumlarda bu süre daha fazladır. 2022 itibarıyla, talep üzerine veya sosyoekonomik nedenlerle kürtaja yasal olarak izin veren ülkeler dünya nüfusunun yaklaşık %60'ını oluşturmaktadır. 2024 yılında Fransa, Anayasa'da kürtaj haklarını açıkça koruyan ilk ülke olmuştur.[1]

Kürtaj; dinî, ahlaki, etik, pratik ve siyasi gerekçelerle birçok toplumda tartışmalı bir konu olmaya devam etmektedir. Birçok ülkede yasaklanmış veya yasalarla sınırlandırılmış olmasına rağmen, kürtaj yasadışı olduğu yerlerde bile yaygın şekilde ve illegal olarak yapılmaya devam etmektedir. Guttmacher Enstitüsü ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından 2007 yılında yapılan bir araştırmaya göre, kürtaj oranları prosedürün yasal olduğu ve olmadığı ülkelerde benzerdir.[2][3] Bunun nedeni kürtajın yasadışı olduğu bölgelerde modern doğum kontrolü yöntemlerinin bulunamamasıdır.[4] Ayrıca araştırmaya göre, doğum kontrol yöntemlerine erişimin artması nedeniyle dünya genelinde kürtaj sayısı azalmaktadır.[2][3]

Kaynakça

  1. ^ Niewiarowski, Erik. "France makes abortion a constitutional right in historic vote". PinkNews. 5 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2024. 
  2. ^ a b "Abortion Rates Similar In Countries That Legalize, Prohibit Procedure, Study Says". International Consortium for Medical Abortion (ICMA). 23 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2014. 
  3. ^ a b Sedgh, Gilda; Henshaw, Stanley; Singh, Susheela; Åhman, Elisabeth; Shah, Iqbal H. (13 Ağustos 2007). "Induced abortion: estimated rates and trends worldwide". The Lancet. 370 (9595): 1338-1345. doi:10.1016/S0140-6736(07)61575-X. PMID 17933648. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  4. ^ Susheela, Signh; Darroch, Jacqueline E.; Ashford, Lori S.; Vlassoff, Michael (2009). Adding It Up: The Costs and Benefits of Investing in Family Planning and Newborn Health (PDF). New York: Guttmacher Institute ve United Nations Population Fund. ss. 17, 19, 27. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. Some 215 million women in the developing world as a whole have an unmet need for modern contraceptives ... If the 215 million women with unmet need used modern family planning methods ... [that] would result in about 22 million fewer unplanned births; 25 million fewer abortions; and seven million fewer miscarriages....If women's contraceptive needs were addressed (and assuming no changes in abortion laws) ... the number of unsafe abortions would decline by 73% from 20 million to 5.5 million.  Bu rapordaki bulgulardan bazıları daha sonra değiştirilmiştir ve şu adreste mevcuttur: "Facts on Investing in Family Planning and Maternal and Newborn Health" (PDF). Guttmacher Institute. Kasım 2010. 24 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 


İlgili Araştırma Makaleleri

Kürtaj ya da kazıma, hamilelikte rahim içerisindeki ceninin tıbbi müdahale ile alınması. Bunun yanı sıra rahim iç duvarından kazınarak örnek alınıp incelenmesi de kürtaj olarak adlandırılır. Türkçeye 1930'larda Fransızca curetage sözcüğünden geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ölüm</span> yaşamsal fonksiyonların kalıcı olarak durması

Ölüm, bir organizmayı ayakta tutan tüm biyolojik işlevlerin geri döndürülemez bir şekilde sona ermesidir. Beyni olan organizmalar için ölüm, beyinsapı da dahil olmak üzere tüm beynin işlevinin geri döndürülemez bir şekilde sona ermesi olarak da tanımlanabilir ve beyin ölümü bazen ölümün yasal tanımı olarak kullanılır. Eski bir organizmanın kalıntıları normalde ölümden kısa bir süre sonra çürümeye başlar. Ölüm, önünde sonunda tüm organizmalarda meydana gelen kaçınılmaz bir süreçtir. Turritopsis dohrnii gibi bazı organizmalar biyolojik olarak ölümsüzdür. Ancak yine de yaşlanma dışında başka nedenlerle de ölebilirler.

Doğum kontrolü, geçici veya kalıcı olarak hamileliği engellemek ya da hamile kalma olasılığını azaltmak amacıyla çeşitli yöntemlerin, araç-gereçlerin ya da ilaçların kullanılmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bulantı</span> tıbbi semptom veya durum

Bulantı veya mide bulantısı bazen kusma dürtüsü olarak algılanan yaygın bir huzursuzluk ve rahatsızlık hissidir. Ağrılı olmamakla birlikte, uzun sürmesi halinde zayıflatıcı bir semptom olabilir ve göğüste, karında veya boğazın arkasında rahatsızlık hissi olarak tanımlanmıştır.

<i>4 Ay, 3 Hafta, 2 Gün</i>

4 Ay, 3 Hafta, 2 Gün, 2007 Romanya yapımı Cristian Mungiu filmidir. 2007 Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye ile FIPRESCI ödülünü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Kadına yönelik şiddet</span> kadınlara yönelen cinsiyet temelli şiddet eylemleri

Kadına yönelik şiddet, kadınların cinsiyetleri nedeniyle maruz kaldıkları fiziksel, cinsel, psikolojik acı veya ıstırap veren ya da verebilecek olan her türlü eylem, uygulama ya da bu tür eylemlerle tehdit edilme, zorlanma veya keyfi olarak özgürlükten yoksun bırakılmalarıdır.

Feminist hareket kadınlara oy hakkı, eğitim olanaklarının geliştirilmesi, erkek-kadın arasındaki gelir adaletsizliğinin indirgenmesi, boşanmada erkeklerin çıkarına olan prosedürlerin nötrlenmesi, kadınların gebelik ve kürtaj gibi konularda kendi başlarına karar alabilmesi ve gelir edinme gibi konularda batı toplumlarına köklü değişiklikler getirmiştir. Harvard Psikoloji Profesörü Steven Pinker'a göre feminizm ev içi şiddeti ve hatta eşleri tarafından öldürülen erkek sayısını altıda bir oranında azaltan bir faktör olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Radyofobi</span>

Radyofobi, iyonlaştırıcı radyasyon korkusudur. Radyofobi, istatistikleri görmezden gelerek ve/veya yeterince bilgiye sahip olmayarak radyasyona bağlı kanser ve akut radyasyon sendromu gibi sağlık problemlerine karşı gereksiz veya mantıksız korkudur.

<span class="mw-page-title-main">Karın ağrısı</span> mide ağrıları

Karın ağrısı, ciddi ve ciddi olmayan tıbbi durumlarla ilişkili olabilen bir semptomdur.

<span class="mw-page-title-main">Hipergami</span>

Hipergami, sosyal bilimlerde kendisinden daha yüksek kast veya sosyal statüye sahip bir eşle evlenen bir kişinin eylemi veya uygulaması için kullanılan bir terimdir.

Kız bebek katliamı, yeni doğan kız çocuklarının kasıtlı olarak öldürülmesidir. Kız bebek katliamı geçmişi olan ülkelerde, modern uygulaması olan cinsiyete dayalı kürtaj sıklıkla yakından ilgili bir konu olarak tartışılmaktadır. Kız çocuklarının öldürülmesi Çin, Hindistan ve Pakistan gibi birçok ülkede önemli bir endişe kaynağıdır. Ataerkil toplumlarda kadınlara bakıldığında görülen düşük statünün kadınlara karşı bir ön yargı yarattığı ileri sürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Tecavüz hamileliği</span>

Hamilelik tecavüzün olası sonuçlarından biridir. Bu, savaş dönemlerinde cinsel şiddet, özellikle de soykırımcı tecavüz, kapsamında çalışılageldi. Bunun yanında reşit olmayanla cinsel ilişki, ensest ve genç hamileliğiyle ilişkili çalışmalar yapıldı. Bugünkü ortak bilimsel kanı tecavüzün, en azından rızaya dayalı cinsel ilişki kadar gebeliğe yol açma olasılığı olduğudur. Bazı araştırmalar, tecavüzün aslında rızaya dayalı ilişkiden daha yüksek gebelik oranlarına yol açabileceğini öne sürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nazi öjeniği</span>

Nazi öjeniği Nazi Almanyası'nda sağlıklı unsurlarının çoğaltılması, sağlıksız unsurlarının ise azaltılması yoluyla insan soyunun geliştirilmesini amaçlayan politikalar toplamıdır. Alman halkının biyolojik gelişimini amaçlayan üstün ve saf Alman ırkı oluşturmayı hedefleyen ırksal bir ideolojidir.

Kazakistan'da kürtaj, seçmeli bir prosedür olarak 12 haftaya kadar yasaldır ve sonrasında sadece özel durumlarda uygulanabilmektedir. İlgili mevzuat, gebelik önleyici olarak kürtaja yasal olarak izin verildiği ülkenin Sovyet geçmişinden miras kalan kanunlara dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">ABD'de doğum kontrolü hareketi</span> 1914te başlayan sosyal reform kampanyası

ABD'de doğum kontrolü hareketi; 1914 yılından itibaren başlayan, eğitim ve yasallaştırma yolu ile ABD'de doğum kontrolüne ulaşılabilirliği artırmayı amaçlayan bir sosyal reform hareketidir. Hareketin başlangıcı 1914 yılında New York'ta Emma Goldman, Mary Dennett ve Margaret Sanger liderliğinde bir grup radikalin çocuk doğurma ve kendi kendine düşük yapmanın düşük gelirli kadınlara getirdiği zorluklarla ilgilenmeye başlamasına dayanır. O zamanlarda doğum kontrolü müstehcen olarak nitelendirildiğinden aktivistler herhangi bir "müstehcen, gayriahlaki, ve/veya şehvet uyandırıcı" materyalin posta yolu ile dağıtılmasını yasaklayan Comstock yasalarını hedef aldılar. Lehte bir hukuki karara neden olacağını umut eden Sanger, doğum kontrolü üzerine bir tartışma içeren The Woman Rebel adlı bülteni dağıtarak kasten yasayı çiğnedi. Sanger, 1916'da ABD'de ilk doğum kontrol kliniğini açtı ama klinik hemen akabinde polis tarafından kapatılarak Sanger 30 gün hapis cezasına çarptırıldı.

Teksas Kalp Atışı Yasası, 2021 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin Teksas eyaletinde kürtaja büyük sınırlamalar getiren yasa. 11 Mart 2021'de Senato Yasası 8 ve Meclis Yasası 1515 olarak tanıtıldı ve 19 Mayıs 2021'de Vali Greg Abbott tarafından imzalanan ve 1 Eylül 2021'de yürürlüğe giren yasa, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ilk altı haftalık kürtaj yasağıdır ve hükûmet tarafından cezai veya hukuki yaptırım yoluyla değil, özel kişilerin hukuk davaları yoluyla uygulanmasına dayanan türünün ilk örneğidir. Yasa, yasa dışı kürtajı gerçekleştiren veya kolaylaştıran herhangi bir kişinin yasal olarak en az 10.000 ABD Doları tutarında tazminat davası açabileceği bir sistem kurar. Kürtaj: ABD Adalet Bakanlığı, Teksas'ta kürtaj kliniklerinin hedef alınmasına müsamaha gösterilmeyeceğini kaydetti Fakat bu paragrafın hukuken uygulanabilir olup olmadığı açık değil ve Yargıç Pitman karar gerekçesinde bu maddenin yasallığının "kuşkulu" olduğunu kaydediyor. Doğurganlıkla İlgili Haklar Merkezi adlı oluşumdan Nancy Northup, yasa tamamen yürürlükten kaldırılmadıkça geriye dönük olarak dava edilme riskinin ortadan kalkmadığını söyledi.

Ergen hamileliği olarak da bilinen genç gebelik, WHO'ya göre 20 yaşın altındaki bir kadında gebeliktir, ancak kimilerince 18 veya 17 yaşın altı da genç gebelik olarak sayılabilir. Hamilelik, ilk adet döneminden (menarş) önce olabilen ancak genellikle adetlerin başlamasından sonra ortaya çıkan yumurtlamanın başlamasından sonra cinsel ilişki ile ortaya çıkabilir. İyi beslenmiş kadınlarda ilk regl genellikle 12-13 yaş civarında gerçekleşir.

Ermenistan'da kürtaj talep üzerine 12 haftaya kadar ve özel durumlarda 12 hafta ile 22 hafta arasında yasaldır. Kürtaj, Ermenistan'ın Sovyetler Birliği'nin bir cumhuriyeti olduğu 23 Kasım 1955'ten beri yasaldır. Gebelikler, gebenin talebi üzerine on ikinci haftaya kadar, tıbbi ve sosyal nedenlerle yirmi ikinci haftaya kadar doktor onayı ile sonlandırılabilir. Cinsiyet tercihli kürtajı yasaklayan bir yasanın çıkarıldığı 2016 yılından bu yana, kürtajdan önce üç günlük bir bekleme süresiyle birlikte zorunlu danışmanlık alınması gerekmektedir. Yasa, cinsiyet tercihli kürtaj yasğını kürtaja erişimi kısıtlamak için bir bahane olarak kullanmakla eleştirilse de hükûmet bunu yalanladı ve kadınların güvenli kürtaja erişim hakkını sorgulama niyetinde olmadığını iddia etti.

Arnavutluk'ta kürtaj 7 Aralık 1995'te tamamen yasallaştırıldı. Kürtaj bakımı gebeliğin on ikinci haftasına kadar yapılabilmektedir. Kadınların işlemden bir hafta önce danışmanlık almaları gerekiyor ve kürtaj yapan hastanelerin hangi kadınları tedavi ettiklerine dair kamuoyuna bilgi vermelerine izin verilmiyor.

<span class="mw-page-title-main">Katolik Kilisesi ve kürtaj</span> Katolik Kilisesinin kürtaja tutumu

Papa II. Ioannes Paulus tarafından 1992'de yayımlanan Katolik Kilisesi Din ve Ahlak İlkeleri'nin resmi öğretileri, doğrudan amacı bir zigot, blastokist, embriyo veya fetüsü yok etmek olan her türlü kürtaj prosedürüne "İnsan hayatına, döllenme anından itibaren mutlaka saygı duyulmalı ve korunmalıdır. İnsan, var olduğu ilk andan itibaren insan haklarına sahip olarak tanınmalıdır; bu haklar arasında her masum varlığın dokunulmaz yaşam hakkı da vardır." diyerek karşı çıkıyor. Bununla birlikte Kilise, amacın kanserli bir rahmin alınması olması gibi, dolaylı olarak fetüsün ölümüyle sonuçlanan bazı eylemleri ahlaki açıdan meşru olarak kabul etmektedir. 1983 tarihli Canon Kanunu'nun Canon 1397 §2 maddesi, fiilen kürtaj yaptıran Latin Katoliklere, böyle bir yaptırıma tabi olma koşullarını yerine getirmeleri halinde otomatik olarak aforoz etme zorunluluğu getirmektedir. Doğu Katolikleri otomatik olarak aforoz edilmeye tabi değildir, ancak Doğu Kiliseleri Kanunları Kanunu'nun 1450 sayılı kanununa göre, aynı eylemden suçlu bulunmaları halinde kararname ile aforoz edileceklerdir ve günahtan ancak Diosezan episkoposu tarafından bağışlanabilirler. Katolik Kilisesi, kürtajın ahlaka aykırı olduğunu öğretmesinin yanı sıra, genel olarak kamuoyuna açıklamalarda bulunuyor ve kürtajın yasallığına aykırı eylemlerde bulunuyor.