İçeriğe atla

Kürt Fuad Paşa

Kürt Fuad Paşa
Doğumİstanbul
BağlılığıOsmanlı İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu
Kürdistan Bölgesel Yönetimi Kürt Teali cemiyeti
Çatışma/savaşlarıI. Dünya SavaşıBeytüşşebap İsyanı
Ailesi
BabasıKürt Said Paşa
KardeşleriŞerif paşa
EşiSuat Hanım
AkrabalarıKürt Ahmed İzzet Paşa (amcası)

Kürt Fuad Paşa İstanbullu Osmanlı Suvari subayı (daha sonra görevden alındı) ve Kürt Teali Cemiyeti'nin başkan yardımcısıydı.[1]

Fuad Paşa, Kürt Said Paşa'nın oğlu, Kürt Ahmed İzzet Paşa'nın yeğeni ve Şerif Paşa'nın kardeşiydi.[2]

Kendisi bir süvari subayıydı ve Prusya Kurmay Koleji'nden mezun oldu. Osmanlı Harp Okulu ve Osmanlı askeri temyiz mahkemesinin başkanıydı.[3] Kardeşi Şerif Paşa'nın muhalif faaliyetleri nedeniyle İttihat ve Terakki tarafından askerlikten ve görevlerinden emekliye ayrıldı. Fuad Paşa Kürt hareketinin önde gelen isimlerinden biriydi; bu sebeple Kürt Teali Cemiyeti'ne katıldı, daha sonra 2. Kürt Teali Cemiyeti başkan yardımcısı oldu.[4]

Birinci Dünya savaşı sonrasında Beytüşşebap isyanında yer almıştır isyanın bastırılması sonrası ABD'ye gitmiştir ve ABD'de 1942'de vefat etmiştir[1][5]

Fuad Paşa'nın eşi, Avlonyalı Ekrem Bey'in kız kardeşi ve Avlonyalı Süreyya Bey'in üç kızından en büyüğü olan Suat Hanım'dı.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b Chaliand, Gérard (1993). A People Without a Country: The Kurds and Kurdistan. Zed Books. ISBN 1856491943. 
  2. ^ Bruinessen, Martin van (1992). Agha, Shaikh, and State: The Social and Political Structures of Kurdistan. Zed Books. ISBN 1856490181. 
  3. ^ Tarık Zafer, Tunaya (2002). Türkiye'de siyasal gelişmeler, 1876-1938, Volume 2. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. s. 20. ISBN 9756857285. 
  4. ^ Avni, Özgürel (2006). Ayrılıkçı hareketler: Ziya Gökalp'in Kürt Dosyası ekiyle. Altın Kitaplar. s. 200. ISBN 9752107257. 
  5. ^ a b Abdulhamit, Kırmızı (2009). Osmanlı sonrası Arnavutluk: (1912-1920). Klasik. s. 56. ISBN 978-9758740796. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Enver Paşa</span> Türk asker ve siyasetçi (1881–1922)

İsmail Enver Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nun son yıllarında etkin olan Türk asker ve siyasetçi. İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin önemli önderleri arasında bulunmuş, 1913'te Bâb-ı Âli Baskını adı verilen askerî darbeyle cemiyetin iktidara gelmesini sağlamış, 1914'te Almanya ile askerî ittifaka önayak olarak Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girmesine öncülük etmiş, savaş yıllarında Harbiye Nazırı ve Başkumandan Vekili sıfatıyla askerî politikayı yönetmiştir. Bu savaş sırasında meydana gelen Ermeni Kırımı'nı hazırlayanlardan biridir. I. Dünya Savaşı'nın yenilgi ile sonuçlanması üzerine Almanya ve Rusya'da Türk halklarının bir araya getirilmesi amacıyla pek çok mücadelede bulunmuştur. Orta Asya'da Basmacı Hareketi'nin başına geçerek Bolşeviklere karşı savaşmıştır. 4 Ağustos 1922'de bir çatışma esnasında Bolşevikler tarafından öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Koçgiri İsyanı</span> Türk Kurtuluş Savaşı sırasında çıkmış bir isyan

Koçgiri İsyanı, Şubat 1921'de Sivas'ın doğusunda bulunan ve ezici çoğunluğun militan olduğu Koçgiri bölgesinde başlayan bir Kürt ayaklanmasıydı. İsyan Alevi-Kürt topluluğu olan ve Sivas'ın doğusunda ikamet eden Koçgiri aşireti tarafından çıkarıldı. Aşiret liderlerinin Kürdistan Teali Cemiyeti ile yakın ilişkileri vardı. İsyan, Haziran 1921'de bastırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Said İsyanı</span> 1925te Şeyh Said tarafından başlatılan isyan

Şeyh Said İsyanı, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde merkezî yönetime karşı girişilen, geniş çaplı, Kürt ve Zaza aşiretlerin destek verdiği Kürt milliyetçisi ve hilâfet taraftarı ayaklanma.

<span class="mw-page-title-main">Talat Paşa</span> 214. Osmanlı sadrazamı

Mehmed Talat, Osmanlı Hürriyet Cemiyeti'nin kurucu lideri, İttihat ve Terakki'nin kurucularından ve önde gelen liderlerinden olan Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Şerif Paşa</span> Osmanlı siyaset adamı ve Stockholm ortaelçisi

Mehmet Şerif Paşa, Kürt Şerif Paşa adıyla da bilinir, Osmanlı siyaset adamı.

Kürdistan Teali Cemiyeti, Kürt Teali Cemiyeti, 30 Aralık 1918'de İstanbul'da kurulan ve doğu illerinde şubeleri açılan, bağımsız bir Kürt devleti kurulmasını amaçlayan cemiyet. Cemiyetin adı, Kürdistan Yükselme Derneği anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cibranlı Halid Bey</span> Kürt siyasetçi

Miralay Cibranlı Halid Bey, Osmanlı Devleti ve Türkiye'nin subayı. Kürt İstiklal Komitesine başkanlık ettiği ileri sürülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Edward William Charles Noel</span>

Edward William Charles Noel, E. W. C. Noel, Edward Covbertin Noel, Mondros Mütarekesi'nde Doğu Anadolu'da faaliyet göstermiş İngiliz istihbarat subayı.

<span class="mw-page-title-main">Ekrem Cemilpaşa</span> Kürt siyasetçi

Ekrem Cemilpaşa ya da Ekrem Cemil Paşa (Burc) ya da Cemilpaşazade Ekrem, Kürt siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Hoybun</span> Kürt milliyetçi örgütü

Hoybun 5 Ekim 1927'de Lübnan'da kurulan Kürt milliyetçi siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Seyyid Abdülkadir</span>

Seyit Abdülkadir Efendi, Şeyh Said İsyanı'ndan sonra idam edilmiş Kürt siyasetçi. Nakşibendi şeyhi olup Şeyh Ubeydullah Nehri'nin oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Avlonyalı Ferid Paşa</span> 207. Osmanlı sadrazamı

Avlonyalı Mehmed Ferid Paşa, Arnavut asıllı Osmanlı devlet adamı.

Haydarizade İbrahim Efendi, Osmanlı Devleti'nin son yıllarında 2 kez şeyhülislamlık yapmış, işgal altındaki İstanbul'dan ayrılarak Milli Mücadele'ye katılmış bir Osmanlı din adamıdır. Yeşilay Derneğinin kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Ali Galip Olayı</span> Sadrazam Damat Ferit Paşa hükûmetinin gerçekleştirdiği girişim

Ali Galip Olayı, Sadrazam Damat Ferit Paşa hükûmetinin, Elazığ Valisi Ali Galip Bey'in önderliğinde Sivas Kongresi'nin yapılmasını engellemeye ve Mustafa Kemal Paşa'yı ortadan kaldırmaya, Heyet-i Temsiliye ve Millî Mücadeleyi durdurmaya çalıştığı girişim.

<span class="mw-page-title-main">Dahiliye Nezâreti</span>

Dahiliye Nazırlığı veya Dahiliye Nezareti, son dönem Osmanlı hükûmetlerinde içişlerinden sorumlu bakanlığa verilen isimdir.

Avlonyalı Mustafa Nuri Paşa (1830/31-1885/86), Arnavut asıllı Osmanlı siyasetçi.

Beytüşşebap İsyanı, Türkiye Cumhuriyeti'ndeki ilk Kürt isyanıydı. İsyan, Cibran aşiretinden Halid Bey Cibran tarafından yönetildi. İsyana İhsan Nuri, Yusuf Ziya Bey ve Kürt Fuad Paşa'nın bulunduğu diğer önemli komutanlar da katılmıştır. 3 Mart 1924'te halifeliğin kaldırılması, Kürt kimliğine yönelik baskıcı Türk politikaları, Kürtçenin halka açık olarak kullanılmasının ve öğretilmesinin yasaklanması ve Kürt toprak sahiplerinin ve aşiret reislerinin ülkenin batısında yeniden yerleştirilmesi isyanın başlıca nedenlerindendir. Türk ordusunun çok sayıda subayı isyancılara destek vermek için firar etti. İsyan, Ağustos 1924'te Beytüşşebap garnizonunun Türk hükûmetine karşı ayaklanmasıyla başladı. İsyan başarısız oldu ve başladıktan kısa bir süre sonra sona erdi. Yusuf Ziya Bey, 10 Ekim 1924'te tutuklandı ve bildirildiğine göre Halid Bey Cibran'ı da isyana karışmakla suçladı. Halid Bey Cibran Aralık 1924'te Erzurum'da yakalandı. Her ikisi de Bitlis'te askeri mahkemeye çıkarıldı. İsyan bastırılmış olsa da, bir başka Kürt ayaklanması, Şeyh Said İsyanı kısa bir süre sonra patlak verecekti.

Kamuran Ali Bedirhan, Kürt milliyetçisi, avukat, yazar ve siyasetçi. Lise öğrenimini Galatasaray Lisesinde gördü. Bir süre İstanbul'dan ayrıldıktan sonra tekrar geri dönüp İstanbul Üniversitesinde Hukuk okudu. Kürdistan Teali Cemiyetinin kurucuları arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Emin Ali Bedirhan</span>

Emin Ali Bedirhan Kürt politikacı. Kürt Dayanışma ve Terakki Cemiyeti'nin kurucu üyesi ve Kürdistan Teali Cemiyeti'nin başkan yardımcısıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kürt Ahmed İzzet Paşa</span> Osmanlı Kürt, vali ve bakan

Kürt Ahmed İzzet Paşa, Kambur Ahmed İzzet Bey olarak da bilinir,, bir Osmanlı Kürt, vali ve bakandır. Kürt Said Paşa'nın üvey kardeşi ve Mehmed Şerif Paşa ile Kürt Fuad Paşa'nın amcası Hüseyin Paşa'nın oğludur.