İçeriğe atla

Külkedisi

Külkedisi
Gustave Doré'nin Külkedisi canlandırması

Halk Masalı

Ülke: Dünya çapında

Yayım: Giambattista Basile (1634)

Charles Perrault (1697)

Grimmi'nin Peri Masalı(1812)

Külkedisi (Fransızca: Cendrillon, İngilizce: Cinderella, Almanca: Aschenbrödel ya da Aschenputtel, Rusça: Золушка -Zoluşka), ünlü bir Avrupa halk masalının baş kahramanı genç kızın adıdır. Masalda kıskanç üvey annesi ve üvey kız kardeşleri tarafından kötü davranılan bir genç kız (Külkedisi), ona yardım eden bir iyilik perisi ve onunla evlenip Külkedisi'nin tüm hayatını değiştiren yakışıklı bir prens anlatılır. Dünyada sayısız kez işlenen bu öykünün sadece Avrupa'da 550'yi aşkın değişik biçimi anlatılır.

Bilinen en eski Külkedisi öyküsü, 9. yüzyıldan kalma bir Çin masalıdır. Avrupa Edebiyatı'nda ise Külkedisi'ni işleyen en tanınmış yapıtlardan biri Charles Perrault'un Contes de ma mère l'oye adlı kitabında yer alan Cendrillon'dur. Perrault'nun yapıtında yer alan bazı olay ve kişilere diğer masallarda rastlanmaz (Örneğin Külkedisi'nin vaftiz anne-babası) Külkedisi'ne yardım için gelen doğaüstü varlık çoğu zaman bir peri, kızın ölen annesi ya da Külkedisi'nin iyi davrandığı ve sevdiği hayvanlardan biridir. Yakışıklı prensin Külkedisi'ni cam ayakkabısından bulması da Perrault'nun masalından gelir. Diğer masallarda bunun yerine altın ayakkabı, gümüş ayakkabı ya da yüzük tasvir edilir.

Binbir Gece Masalları'nda da (11. yüzyıl) öykü ayakkabı yerine halhal kullanılarak anlatılmıştır. Ufak ayak yerine ince ayak bileği kullanılmıştır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Edebiyat</span> sözlü ya da yazılı anlatıma dayanan sanat

Edebiyat, yazın veya literatür, dil aracılığıyla; duygu, düşünce, hayal, olay, durum veya herhangi bir olgunun edebî bir tarzda ve etkili bir şekilde yazılı veya sözlü anlatımını gerçekleştiren; malzemesi söz ve ses; muhatabı insan olan bir sanat dalıdır. Edebî yazılar yazan sanatçılara edebiyatçı denir. Daha kısıtlayıcı bir tanımla, edebiyatın; bir sanat formu olarak oluşturulan yazılar olduğu düşünülmüştür. Bunun nedeni, günlük kullanımdan farklı olarak edebiyatın, dil ürünü olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Masal</span> kurgusal bir hikaye içeren folklorik fantezi karakterler

Masal ya da erteği esas itibarıyla sözlü anonim halk edebiyatı ürünü, kahramanları arasında olağanüstü kişi veya yaratıkların bulunabildiği, anlatılan olayların tamamen gerçek dışı olduğu, yer ve zaman ögesinin ise daima belirsiz olduğu bir anlatı türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Charles Perrault</span>

Charles Perrault, Fransız şair, yazar, edebiyat teorisyeni.

<span class="mw-page-title-main">Ayakkabı</span> ayak giyeceği

Ayakkabı; ayakların yerle doğrudan temasını keserek yabancı maddelerden ve değişik hava koşullarından koruyan, bunun yanı sıra şıklığı tamamlayan her türlü ayak giyimi'dir. Bot, çizme, sandalet, topuklu, spor ayakkabı, iskarpin gibi pek çok farklı türü vardır. Genelde "taban" adı verilen alt parça ile "saya" denen üst parçadan oluşur. Ayakkabının yer ile temasında dolayı yıprandığı için taban daha dayanıklı ve kalın bir malzeme kullanılarak yapılır. Ayağı saran saya ise deri, kumaş gibi daha ince bir malzemeden yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Çizmeli Kedi</span>

Çizmeli Kedi, insanları aldatarak yoksul efendisi için zenginlik ve saygınlık elde etme peşinde koşan bir kedi hakkındaki Avrupa masalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mavi Sakal (masal)</span>

Mavi Sakal, zalim bir soylu ve meraklı karısını konu alan bir Avrupa masalı.

Ayla Kutlu, Türk yazardır.

<i>Bir Külkedisi Masalı</i> 2004 yapımı Amerikan filmi

Bir Külkedisi Masalı, Hilary Duff ve Chad Michael Murray’in başrollerini paylaştığı romantik bir gençlik filmi.

<i>Kırmızı Başlıklı Kız</i> Avrupa kökenli bir halk masalı

Kırmızı Başlıklı Kız, küçük bir kız ile kurt arasındaki olaylara dayanan bir Avrupa halk masalı.

<span class="mw-page-title-main">Uyuyan Güzel</span> masal

Uyuyan Güzel, yüz yıllık uykuya dalan güzel bir prensesin öyküsünü anlatan klasik bir Avrupa masalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hansel ve Gretel</span> Grimm Kardeşlerin 1812de derlediği masal

Hansel ve Gretel, Grimm Kardeşler ve onlardan da önce Giambattista Basile tarafından uyarlanan bir masal. Alman kökenli olduğu öne sürülür.

<span class="mw-page-title-main">Külkedisi (opera)</span>

Külkedisi Gioacchino Rossini tarafından bestelenmiş iki perdelik opera veya dramma giocosodir. Eserin librettosu, Fransız yazar Charles Perrault tarafından yazılmış Külkedisi masalından uyarlanarak Jacopo Ferretti yazılmıştır. Ancak eserin hazırlandığı sıralarda tiyatrolarda özel efektler çok sınırlı olduğu için, eser orijinal masalda bulunan fantezi peri sihirlerinden arındırılmış ve daha gerçekçi olarak sunulmuştur. Eserin prömiyeri 25 Ocak 1817'de Romada "Teatro Valle"de verilmiştir

<i>Cinderella</i> (film)

Cinderella veya Cendrillon 1899 yılı Fransa yapımı sessiz film. Filmin yönetmenliğini Georges Méliès üstlenmiştir. Film, Cinderella masalını konu edinmektedir. Sinema tarihinin ilk uyarlamalarındandır. Cinderella adlı kıza üvey annesi ve üvey kız kardeşleri kötü davranmaktadır. Bir iyilik perisi ona yardım edecek ve bir prensle birlikte olacaktır.

<i>Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler</i> (film, 1937) 1937 çıkışlı Amerikan animasyon filmi

Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler, Pamuk Prenses masalından uyarlanmış 1937 yapımı Amerikan animasyon filmidir. Walt Disney'in yaptığı bu ilk uzun animasyon, aynı zamanda sinema tarihi ile Amerika'nın sesli ve renkli ilk uzun animasyon filmidir.

<i>Sindirella</i> (film, 2015) Kenneth Branaghın yönettiği 2015 filmi

Sindirella, Chris Weitz'in yazdığı ve Kenneth Branagh'ın yönettigi 2015 yapımı İngiliz-Amerikan romantik fantezi filmidir.Walt Disney'in 1950'de çektiği,Külkedisi masalının uyarlaması olan Külkedisi animasyon filminin yeniden çevrimidir.

<span class="mw-page-title-main">Fulla</span>

Cermen mitolojisinde Fulla ya da Volla bir tanrıçadır. İskandinav mitolojisinde Fulla, dişbudak kutuya eğilirken belindeki altın kemer ve ayağında tanrıça Frigg'e ait ayakkabı ile betinlenmiştir. Frigg sırları konusunda Fulla'ya güvenmektedir. Fulla, Büyük Edda, Nesir Edda ve skaldik şiirlerde yer almaktadır. Volla, 10. yüzyılda Eski Yüksek Almanca yazılmış anonim eser Merseburg Büyülü Sözleri'nde Phol'un tayının iyileşmesine yardım eden kişi ve Frigg'in kız kardeşi olarak geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nisaba</span> Mezopotamya tanrıçası

Nisaba ya da Nidaba, ayrıca Nanibgal epitetiyle de bilinir, Sümer yazma, öğrenme ve hasat tanrıçasıdır. Kutsal tapınakları, Ereş ve Umma'daki E-zagin idi.

<span class="mw-page-title-main">Güzel Vasilisa</span> Alexander Afanasyev tarafından derlenen Vasilisanın hayatını anlatan kitap

Vasilisa Alexander Afanasyev tarafından derlenen bir Rus masalı.

<i>Once Upon a Girl</i>

Once Upon a Girl, Don Jurwich tarafından yazılan, üretilen ve yönetilen, 1976 yapımı bir Amerikan canlı çekim/canlandırılmış hayalî komedi pornografik filmidir. DVD sürümünde yer alan bir röportajda yönetmene göre Walt Disney Productions ve Hanna-Barbera için çalışan bir takım canlandırıcı tarafından canlandırıldı.

Sindirella'nın Hikâyesi, Tatsunoko Production ve Mondo TV tarafından hazırlanan 1996 yapımı bir anime televizyon serisidir. Seri, Külkedisi adlı bir masala dayanmakta olup Nisan-Ekim 1996 tarihleri arasında yayınlandı.