İçeriğe atla

Külbastı

Külbastı közde veya ızgarada pişirilen yemektir. Aslında kebaptan çok az farkı olan külbastı fileto etin ızgara üzerinde pişirilmesi ve daha sonra az bir sıvı içinde ısıtılmasıyla hazırlanmıştır.[1]

Osmanlı Mutfağındaki Külbastı Çeşitleri

Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de çeşitli külbastı tarifleri vardır.[2] Bunlar:

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Mayıs 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Aşçılık</span> yemek yapma

Aşçılık, besinlerin çeşitli yöntemlerle yemeye hazır duruma getirilmesine denir. Ahçılık olarak da bilinir. Ev ekonomisi'nin temel bileşenlerinden biridir. Şef, aşçı, yardımcı şef, pasta şefi, mutfak şefi, fırıncı, gastronomcu, çikolatacı gibi mesleklerle sıkı ilgilidir. Birçok ülkelerde aşçılık mesleği öğrenmek için aşçılık okulu, aşçılık fakültesi, aşçılık akademileri bulunmaktadır. Aşçılığın en temel yöntemi pişirmedir. Ama "aşçılık" terimi, pişirmenin yanı sıra kurutma, isleme, dondurma ya da salamura gibi başka yöntemleri de kapsar. Besinler birkaç nedenden dolayı pişirilir. Bazı besinleri çiğ yeme düşüncesinden hoşlanmayız. Belirli besinleri pişirerek yemeye alışık olduğumuzdan, pişirmenin besinlere iyi bir tat kazandırdığına inanırız. Öte yandan pişirildiklerinde besinlerde değişiklikler oluşur ve bu da bazı besinlerin yenmesini ve sindirilmesini kolaylaştırır. Moleküler gastronomi, fizik ve kimya perspektifinden beslenmenin bilimsel yaklaşımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yahni</span>

Yahni, sebze, et, baharat veya deniz ürünlerinin, et suyu veya kemik suyu ya da sos ile pişirilmesiyle yapılan ana yemektir.

<span class="mw-page-title-main">Büryan</span> Etli bir pilav yemeği (Bkz. TDK)

Büryan, püryan ya da biran olarak da adlandırılan, Türkiye'nin birçok yerinde yapılan fakat daha çok Siirt ve Bitlis yöresine ait bir et yemeğidir. Arapçada Perive olarak da adlandırılır. Sonuç olarak kuyu kebabının bir türevidir. Yemeğin adı Türkçeye "pişirilmeden önce kızartılmış" anlamanına gelen Farsça'da biryani sözcüğünden girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tarator</span> Balkan ve Kıbrıs usulü cacık

Tarator, Osmanlı mutfağında bulunan bir çeşit mezedir. Günümüzde ise tarator, toroto veya taratuar; bazı Balkan ülkelerinde ve Kıbrıs Adası'nda yapılan ve cacıktan esinlenmiş, ona benzeyen soğuk yemek olarak bilinir. Kıbrıs'ta talatur olarak tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Tas kebabı</span> Türk mutfağından sulu et yemeği

Tas kebap veya tas kebabı, Türk mutfağında yer alan etli bir sulu yemektir. Macar yemeği gulaş ile karşılaştırılabilir. Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de tas kebabı tarifi vardır.

Melceü’t-Tabbâhîn (Aşçıların Sığınağı)(ملجأ الطباخين), Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şâhâne hocalarından Mehmed Kâmil’in yazdığı ve 1844’te taşbaskı halinde yayımlanan ilk yemek kitabıdır. Çorbalar, kebaplar, et yemekleri, külbastılar, yahniler, köfteler, pilakiler, börekler, sıcak ve soğuk tatlılar, zeytinyağlılar, pilavlar, hoşaflar, şuruplar vs. olmak üzere on iki fasıldan oluşmaktadır.

Ali Eşref Dede'nin Yemek Risalesi, Osmanlı'da yazılan ikinci yemek kitabıdır.1856 - 57 yıllarında Ali Eşref Dede, Melceü’t-Tabbâhîn yemek kitabından on iki on üç sene sonra bu kitabını yazmıştır.İçindekiler çorbalar, salata ve turşular, kebaplar, külbastılar, helvalar ve kadayıflar, paluzeler ve dondurmalar, kurabiyeler, revani ve benzerleri, turşular, hamurdan yapılan yemekler, lalanga ve börekler ,dolma çeşitleri, patlıcandan yapılmış paçalar ve mücverler, köfteler, ıspanak ve kabak türü sebze yemekleri, ilik yapımı ve yahniler,pilav çeşitleri, hoşaflar ve kompostolar ve suyu buz dondurmanın yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Et tavası</span>

Et tavası,etin kızartılması ile hazırlanan bir tava türüdür.Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de tarifi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Uskumru balığının kebabı</span>

Uskumru balığının kebabı, uskumru balığı ile yapılan bir kebaptır.

<span class="mw-page-title-main">Tavuk külbastısı</span>

Tavuk külbastısı tavuk ile yapılan bir külbastıdır.

<span class="mw-page-title-main">Koyun ve kuzu külbastısı</span>

Koyun ve kuzu külbastısı, koyun ve kuzu eti ile yapılan bir külbastıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dana ve sığır etinden tencere külbastısı</span>

Dana ve sığır etinden tencere külbastısı dana ve sığır eti ile yapılan bir külbastıdır.

<span class="mw-page-title-main">Haşlama balık külbastısı</span>

Haşlama balık külbastısı balık eti ile yapılan bir külbastıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kılıç ve palamut külbastısı</span>

Kılıç ve palamut külbastısı kılıç ve palamut balığı eti ile yapılan bir külbastıdır.

<span class="mw-page-title-main">Lüfer balığı külbastısı</span>

Lüfer balığı külbastısı lüfer balığı eti ile yapılan bir külbastıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tarak ve istiridye külbastısı</span>

Tarak ve istiridye külbastısı Tarak ve istiridye eti ile yapılan bir külbastıdır.

<span class="mw-page-title-main">Uskumru balığı külbastısı</span>

Uskumru balığı külbastısı Uskumru balığı eti ile yapılan bir külbastıdır.

<span class="mw-page-title-main">Peynir külbastısı</span>

Peynir külbastısı peynir ile yapılan bir külbastıdır.

Mecmuâ-i Fevâid, Sultan II. Mahmud devrine ve Hüdâyî Tekkesi Vakfı’na ait eserdir. Mecmuâ-i Fevâid’de imârethâne ve diğer kurumlarda çalışan görevliler ve muhasebe kayıtlarının yanında imârette kullanılan mutfak eşyaları ve yemek tarifleri de yer almaktadır. Söz konusu eser o dönemde Hüdâyî Vakfı imâretinde pişirilen yemekler hakkında detaylı bilgi vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Papaz yahnisi</span> bir yahni çeşidi

Papaz yahnisi bir çeşit yahnidir. Mecmuâ-i Fevâid de isminin sebebinin keşiş ve papazların perhiz yemeği olmasından dolayı bu isimle adlandırıldığı yazılmaktadır. Papaz yahnisi Kırklareli mutfağının yemeklerinden birisidir.