İçeriğe atla

Kük Büre

Kük Büre
Halk Hareketi
KısaltmaKük Büre
Kuruluş2007'den beri bir kulüp olarak 11 Mart 2009 (15 yıl önce) (2009-03-11) dan beri kamu kuruluşu olarak
TürSivil Hareket
MerkezBaşkurdistan
KurucuAzat Salmanov, Timur Muhatorov
Genel BaşkanAzat Salmanov
Resmî sitekyk-byre.ru

Kük Büre (Başkurtça: күк бүре / Kük Büre, Türkçe: Gökbörü), Başkurt gençlik organizasyonu. Kük Büre sözünün Başkurt Türkçesinden çevrimi «bozkurt» anlamına gelir. Rusya Federasyonuna bağlı Başkurdistan'da resmi bir organizasyon olarak söylemde olmasa da organizasyon üyeleri Başkurt ulusunun kendi geleceğini tayin etme hakkına sahip olduğunu vurgulamaktadır.

Sembol

Türk Dünyasının milli sembolü olan kurt başı ve arka planda bir güneştir. Türk halklarının mitolojisindeki kurt, asırlık milli hafızayı, bilgeliği, cesareti, fedakarlığı ve vatanlarına olan bağlılığı sembolize eder. Ulus adı olan Başkurt sözü de kurtbaşını anlatmaktadır.

İdeoloji

Örgütün ideolojik platformu liberal milliyetçiliktir. «Kük Büre» milli hareketi, Başkurt liberal milliyetçiliğini, devletçilik, komünizm, faşizm ve dini köktencilikle bağdaştırmaz. Kük Büre ideolojisi 10 ana teze dayanır:

  1. Başkurt halkı bir millet olmuştur. Bir ulus olarak Başkurtlar, kendi kaderini tayin hakkı da dahil olmak üzere diğer uluslarla eşit haklara sahiptir..
  2. Başkurtların ulusal kimliğinin temeli, etnik gruplarının her zaman atalarının topraklarının tam teşekküllü varisi olan Güney Uralların orijinal özgür halkı olarak farkındalıkları olmuştur.
  3. Başkurt liberal milliyetçiliğinin temel ilkesi Başkurt halkının korunması ve geliştirilmesidir: Başkurdistan Cumhuriyetinin egemenliğinin korunması, nüfus artışı, ulusun fiziksel ve ruhsal sağlığının güçlendirilmesi, dilin, kültürün ve kimliğin korunması, her Başkurt'un kendini gerçekleştirme haklarını ve fırsatlarını sağlamak, Başkurt halkının korunması ve geliştirilmesi ilkesinin gerektirdiği ölçüde ulusunun haklarını gerçekleştirmek her Başkurt'un görevidir.
  4. Modern Başkurdistan Cumhuriyeti, Başkurt ulusunun kendi kaderini tayin hakkını gerçekleştirme biçimidir.
  5. Başkurdistan Cumhuriyeti egemenliğinin korunması biçiminde atalarının topraklarının haklarını savunan Başkurtlar, cumhuriyette yaşayan diğer halkların haklarına hiçbir şekilde baskı yapmamaktadır. Ekonomik egemenliğin faydaları, Başkurdistan Cumhuriyetinin tüm sakinleri arasında eşit olarak dağıtılacaktır.
  6. Başkurt halkına dayalı kurumsal gruplar oluşturmak gerekiyor. Ulusal fikrin, bireysel Başkurtlar tarafından kendi dar bencil çıkarlarını ve faaliyetlerini Başkurt topluluğunun çıkarlarına zarar verecek şekilde gerçekleştirmelerine izin verilemez.
  7. Başkurtlar tüm Başkurtlara öncelik vermeli, ancak tüm çabalarını diğer halklara yöneltmemelidir. Altın kurala uymalısınız: "Halkınız için istemediğiniz şeyi, başka bir halk için dilemeyin."
  8. Başkurdistan Cumhuriyetinin liderliğinin meşruiyeti, Başkurt halkının kültürel ve sosyal yaşamının gelişimini koruma yeteneğine bağlıdır.
  9. Federalizm, Başkurt halkının Merkez ile etkileşiminin temelidir. Merkezi hükûmet tarafından federalizm ilkesinin ihlali, Başkurt halkı nezdinde meşruiyetinin kaybına neden olur.
  10. Rusya Federasyonu ve Belarus Cumhuriyeti Anayasasında yer alan demokratik ilkelere destek. Aynı zamanda liberal demokrasiyi mutlaklaştırmak da kabul edilemez. Çoğunluğun gücü, ulusal olanlar da dahil olmak üzere her zaman azınlıkların çıkarlarını dikkate almalıdır. Bu nedenle, Rusya Federasyonu'nun her düzeyinde kotalar da dahil olmak üzere, etnik azınlıkların kusurun oluşumuna katılımını sağlayacak yasal mekanizmaların geliştirilmesi gerekmektedir.

Başkurt alanları

Örgüt, Başkurt topraklarının "bölgesel birliğini" barışçıl bir şekilde yeniden birlik içinde tesis etmeye çalışıyor. Başkurt toprakları olarak Çelyabinks oblastı (Argayaş, Kunaşak rayonu), Orenburg oblastı (Kuvandık, Gaykala okrugu) gibi alanların Başkurdistan içine geri alınmasını talep etmektedir.

Rusya Federasyonu'ndaki Yerel Halk örgütleriyle İşbirliği

2012 yılı yazında Rus medyası iki milliyetçi teşkilat olan Tatar Gençlik Birliği (Özgürkük) ve Kük Büre hareketlerinin arasında bir ittifak yapıldığını bildirdi. Tatar Gençlik Birliği (Özgürlük) lideri Nail Nabiulla "Birliğin, Rus olmayan halkların hakları için mücadelede Rusya Federasyonu'ndaki tüm milliyetçi örgütlerle birleşmeye açık olduğunu" belirtti. Tatar Gençlik Birliği ve Kük Büre liderleri Çuvaşya, Udmurtya, Mariye El, Altay ve Saqa Yerindeki tüm milliyetçi teşkilatlar ile potansiyel ittifak halinde olduklarını belirttiler. Tataristan ve Başkurdistan milliyetçileri ülkelerindeki başkanlık sisteminin korunması konusunda ortaklaşa mücadele edeceklerini ifade ettiler.[1]

Engellemeler

«Kük Büre» hareketini engellemeye yönelik Rusya Federasyonu yöneticileri ellerinden geleni yapmışlardır. Örgütün mitingleri ve eylemleri çoğu zaman yasaklanır veya her türlü bürokratik engelle karşılaşılır. Başkurt milliyetçilerinin "başvuruların yanlış işlenmesi", "belgelerin geç teslimi" ve benzeri nedenlerle planlanan önlemlerin reddedildiği durumlar vardır.[2]

İlgili Kaynaklar

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Tatar ve Başkurt milliyetçileri Ruslara karşı birleşti". 28 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mirsaid Sultangaliyev</span> Tatar devrimci ve teorisyen

Mirsaid Sultangaliyev, Orta Asya'daki Türk halklarını birleştirerek sosyalist bir Türkistan devleti kurmak istemiş Tatar lider ve düşünce adamı. Müslüman "ulusal komünizm"in kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Tataristan</span> Doğu Avrupa ve Kuzey Asyada yer alan federe yapı

Tataristan Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı ve Volga Federal Bölgesi'nin coğrafi sınırları içinde bulunan federal yapıdır. Rusya Federasyonu 2010 yılı nüfus sayımına göre 3.786.488 nüfusu ve 67.836 km2 alanı olan petrol ve maden zengini devlettir.

Rusya Federasyonu, 85 federe yapıya, birliğe dahil birime, bölünmüştür. Bu yapılanmanın 22 tanesi cumhuriyetlerden oluşur. Cumhuriyetlerde, toplumun çoğunluğunu etnik kökeni Rus olmayan halk oluşturur, fiziki sınırlar bu şekilde belirlenmiştir. Bir cumhuriyette yerel halkın etnik kökeni cumhuriyete isim veren milliyet olarak bilinir. On yıllarca süren Rusya içi göçler nedeniyle artık bu milliyet o cumhuriyetin nüfusunda çoğunluğu temsil etmeyebilir ama yine de o belirli etnik milliyetin cumhuriyeti olarak kabul görür.

<span class="mw-page-title-main">Başkurtlar</span> Türk halkı

Başkurtlar Rusya'ya özgü bir Kıpçak Türk etnik grubudur. Rusya Federasyonu Cumhuriyeti Başkurdistan'da ve Doğu Avrupa'nın Kuzey Asya ile buluştuğu Ural Dağları'nın her iki tarafını da kapsayan daha geniş tarihi Badzgard bölgesinde yoğunlaşmışlardır. Başkurtların daha küçük toplulukları da Tataristan Cumhuriyeti'nde, Perm Bölgesi, Çelyabinsk, Orenburg, Tümen, Yekaterinburg ve Kurgan bölgelerinde ve Rusya'nın diğer bölgelerinde yaşamaktadır; Kazakistan ve Özbekistan'da oldukça büyük azınlıkları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Başkurdistan</span> Rusyaya bağlı federal bir bölge

Başkurdistan Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı federal bir cumhuriyettir. İdil Nehri ile Ural Dağları arasında yer alır. Başkenti Ufa şehridir. 2010 nüfus sayımı itibarıyla 4.072.292 nüfusa sahip Başkurdistan, Rusya'nın en kalabalık cumhuriyetlerinden biridir. Başkurdistan'da 2010'da yapılan nüfus sayımına göre 1.584.554 Başkurt yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Neftekamsk</span>

Neftekamsk, Rusya'nın Başkurdistan Cumhuriyeti'nde bulunan bir şehirdir. Şehir, Kama Nehri'nin yakınlarında yer almaktadır. Yüzölçümü 147,25 km² olan şehrin nüfusu 2010 itibarı ile 121.733'tür. Neftekamsk, cumhuriyetin büyük bir sanayi ve kültür merkezidir. Şehre Neftekamsk Havalimanı hizmet vermektedir. 2010 Rusya nüfus sayımına göre etnik yapı: Başkurtlar %25,8, Tatarlar %31,5, Ruslar %29,7.

Bu liste Rusya içerisinde kimliğini yitirmemiş kalabalık yerli halkların ülke/bölgeleri hakkındadır. Listede olamayanlar için Rusya'daki Küçük Yerli Haklar Listesi'ne bakınız.

<span class="mw-page-title-main">Başkurdistan Devlet Egemenliği Deklarasyonu</span>

Başkurdistan Devlet Egemenliği Deklarasyonu,, Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Sovyetler Birliği'nden politik ve ekonomik anlamda özerkliğini ilan eden bildiridir. Belge,11 Ekim 1990'da Başkurdistan ÖSSC Yüksek Sovyeti'nin üçüncü oturumunda kabul edildi. Başkurdistan ÖSSC'nin bugünkü halefi, Rusya'nın federal yapılanması içerisinde yer alan ve bağımsız cumhuriyet olan Başkurdistan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kuvandık Koridoru</span>

Kuvandık koridoru veya Orenburg koridoru – Orenburg Oblastı’nın Kuvandık bölgesini tanımlamak için şu iki anlamda kullanılan jeopolitik terim:

  1. Rusya’nın Avrupa ve Asya bölgelerini, bölgeyi nüfusun Rus etnik çoğunluğu ile bağlayan toprak parçası;
  2. Orenburg bölgesinin orta ve doğu bölgelerini birbirine bağlayan toprak parçası;
<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde Başkurtlar</span>

Sovyetler Birliği'nde Başkurtlar, Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Başkurt kişi veya grupları betimler.

<span class="mw-page-title-main">Başkurdistan Milliye Müzesi</span>

Başkurdistan Cumhuriyeti Milliye Müzesi - Başkurdistan Cumhuriyeti Ulusal Müzesi.

Başkurdistan tarihi, Güney Ural ve çevresinde, tarihsel olarak Başkırlar'ın yaşadığı bölgeyi kapsıyor. Bölge, Başkurd, Başkurdistan, Bascardia, Fiyafi Başkurt, Pascatir ve benzeri varyantlar gibi çeşitli isimlerle bilinmektedir. Önceki isimlerde olduğu gibi, Başkurdistan'ın modern federal konusuna yerli Başkurt halkının ismi verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Belarus milliyetçiliği</span>

Belarus milliyetçiliği, Belarus milliyetçiliğinin şeklidir. Belarus Halk Cumhuriyeti, 1918'de kurulmuş ve Polonya-Sovyet Savaşı'nda Polonya ve Bolşevik güçler tarafından ele geçirilen toprakları ile 1919'da bağımsızlığını kaybetmiştir ve 20. yüzyılın sonlarına doğru bağımsız Belarus Cumhuriyeti ilan edilmiştir. Bugün, BPF Partisi, Muhafazakar Hristiyan Parti, Genç Cephe ve Sağ İttifak dahil olmak üzere Belarus milliyetçiliğinin ideolojik temeline sahip bir dizi kuruluş var, ancak 2000'lerden beri milliyetçilerin Aleksander Lukaşenko hükûmetine karşı çıktığı Belarus milliyetçiliği, şu anda var olan birkaç milliyetçi örgütle birlikte gerilemiştir. Lukaşenko cumhurbaşkanı olduğu dönemde anti-milliyetçi olarak tanımlandı. Bir zamanların önde gelen milliyetçi siyasetçisi Zianon Paźniak, 1990'larda muhalefetin yenilgisinin nedenlerinden biri olarak suçlandığı siyasetiyle otoriter ve radikal olarak tanımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Rus milliyetçiliği</span>

Rus milliyetçiliği, Rus kültürel kimliğini ve birliğini destekleyen bir milliyetçilik biçimidir. Rus milliyetçiliği ilk olarak 19. yüzyılın başlarında öne çıktı ve ortaya çıktığı Rus İmparatorluğu döneminden Sovyetler Birliği'ne ve sonraki süreçte pan-Slavizm ile yakından ilişkili hale geldi. Bununla birlikte, çağdaş tartışmada Rus milliyetçiliği ya bir etnik milliyetçilik biçimi ya da çok ırklı milliyetçilik olarak görülüyor.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Tatar Kongresi</span>

Dünya Tatar Kongresi (Tatarca: Бөтендөнья татар конгрессы, Bötendönya tatar kongressı), DTK, dünyanın her yerindeki Tatarları birleştiren bir kamu kuruluşudur.

Florid Bulekov - Başkurt oyun yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü milliyetçiliği</span>

Gürcü milliyetçiliği, Gürcistan'ın Rus İmparatorluğu'na bağlı olduğu 19. yüzyılın ortalarında gelişmeye başlayan bir milliyetçilik akımıdır. Rus İmparatorluğu ve Sovyetler Birliği dönemlerinde kültür milliyetçiliği formunda olan Gürcü milliyetçiliği, 1980'lerin sonlarında ve Gürcistan'ın bağımsızlığını ilan ettiği dönemde radikal etnik milliyetçiliğe dönüştü. 2000'lerin ortalarında vatandaşlık odaklı bir milliyetçilik formuna evrildi. Bununla birlikte, birçok Gürcü arasında etnik milliyetçiliğin izleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Tüm-Tatar Halk Merkezi</span>

Ayrıca Tatar Sosyal Merkezi olarak bilinen Tüm-Tatar Halk Merkezi, (TTHM, BTİÜ), milliyetçi bir gündemi olan bir Tatar sosyal örgütüdür. TTHM genel merkezi Kazan, Tataristan'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Başkurt Direniş Komitesi</span>

Başkurt Direniş Komitesi, Rusya'nın Başkurdistan bölgesinde faaliyet gösteren silahlı ayrılıkçı örgüttür. Ana hedefi Başkurdistan'ın bağımsızlığını kazanmaktır. 21 Eylül 2022 tarihinde kurulmuştur. Esas olarak Rus hükümet binalarına ve polis karakollarına yönelik küçük çaplı kundaklama saldırılarıyla uğraşmaktadır.

Fail Fettah oğlu Alsınov, Başkurt insan hakları aktivisti. Başkurdistan'da doğanın, etnik kimliğin ve dilin korunması için kampanya yürütmektedir.