Pilav; pirinç, bulgur gibi taneli bitkilerin veya şehriye, kuskus gibi makarna türlerinin suda pişirilmesiyle yapılan bir yemektir.
Derviş Mehmed Zıllî veya bilinen adıyla Evliyâ Çelebi, 17. yüzyılın önde gelen bir Osmanlı seyyahı ve nesir yazarıdır. Evliyâ Çelebi, imparatorluk kültürel zirvesinde iken, elli yılı aşkın süreyle Osmanlı topraklarını ve komşu toprakları gezmiş, gördüklerini ve yaşadıklarını Seyahatnâme adlı 10 ciltlik ünlü eserinde toplamıştır. Hayatı boyunca gezdiği şehir sayısı 257'dir.
Şehrizor veya Şehrezûr, Irak'ın Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırları içerisinde kalan Süleymaniye şehrinin batısında, Cibâl bölgesinde verimli bir ovadır. Bölge, İran, Irak ve Türkiye arasındaki sınır bölgesinde kalmaktadır. Havraman Dağları'nın batısında yer alır ve yaklaşık 60 x 40 km genişliğindedir.
Ekmek dolması, Fodula veya nân-ı harcî, Osmanlı mutfağında olan bir çeşit dolmadır. Ege yöresi lezzetlerinden olan ekmek dolmasının ekmeği, diğer ekmek türlerinden farklı olarak, daha yumuşak bir hamurdan hazırlanır. Hamurun yumuşak olması için ise, içine şerbet eklenir.
Çiriş pilavı, bir çeşit bulgur pilavıdır. Çiriş otundan yapılır. Geleneksel Van mutfağında bulunur.
Bulgur pilavı , bulgurdan yapılan bir çeşit pilavdır. Türkiye'nin her yöresinde yapılmaktadır.Yörelere göre malzeme bakımından çeşitlilik gösterir.
Ali Eşref Dede'nin Yemek Risalesi, Osmanlı'da yazılan ikinci yemek kitabıdır.1856 - 57 yıllarında Ali Eşref Dede, Melceü’t-Tabbâhîn yemek kitabından on iki on üç sene sonra bu kitabını yazmıştır.İçindekiler çorbalar, salata ve turşular, kebaplar, külbastılar, helvalar ve kadayıflar, paluzeler ve dondurmalar, kurabiyeler, revani ve benzerleri, turşular, hamurdan yapılan yemekler, lalanga ve börekler ,dolma çeşitleri, patlıcandan yapılmış paçalar ve mücverler, köfteler, ıspanak ve kabak türü sebze yemekleri, ilik yapımı ve yahniler,pilav çeşitleri, hoşaflar ve kompostolar ve suyu buz dondurmanın yoludur.
Menekşeli pilav, bir çeşit bulgur pilavıdır.
Özbek pilavı, bir çeşit pirinç pilavıdır. Afganistan, Özbekistan, Türkmenistan, Kazakistan, Tacikistan, Kırgızistan’da yapılır. Pirince et ile birlikte çeşitli baharatlar, sebzeler, meyveler veya yemişlerin eklenmesi ile yapılır. Türkiye'de Afyonkarahisar mutfağında yapılmaktadır.
Köse pilavı, bir çeşit pirinç pilavıdır. Evliya Çelebi Nahçıvan (şehir) yöresini ziyaretinde bu pilavdan bahseder.
Muza'fer pilav (Osmanlıca:مزعفر), bir çeşit pirinç pilavıdır. Safran ve tavuk ile hazırlanır. Osmanlı mutfağında yapılmaktadır. Seyahatnâme nde adı geçer. Bitlis Hanı'nın verdiği ziyafetteki pilav çeşitlerinde adı geçmektedir.
Hoşik pilavı, bir çeşit bulgur pilavıdır. Malzemeleri yarma(döğme), sarı yağ, su ve tuzdur. Osmanlı mutfağında yapılmaktadır. Seyahatnâme nde adı geçer. Bitlis Hanı'nın verdiği ziyafetteki pilav çeşitlerinde adı geçmektedir. Ağrı mutfağında yapılmaktadır.
Dutlu pilav, bir çeşit bulgur pilavıdır. Malzemeleri kuru dut, sarı yağ, su ve tuzdur. Osmanlı mutfağında yapılmaktadır. Seyahatnâme nde adı geçer. Bitlis Hanı'nın verdiği ziyafetteki pilav çeşitlerinde adı geçmektedir. Ağrı mutfağında yapılmaktadır.
Bakla pilavı, bir çeşit pirinç pilavıdır. Bakla, dereotu ile hazırlanır.
Afyonkarahisar mercimekli pilav, bir çeşit bulgur pilavıdır. Malzemeleri; yeşil mercimek, pilavlık bulgur, soğuk sıkım haşhaş yağı, tuz ve sudur. Afyonkarahisar Mercimekli Pilav / Afyon Mercimekli Pilav 23.05.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Kapak böreği börek çeşididir. Aksaray ilinin Güzelyurt ilçesinde yapılmaktadır. Osmanlı mutfağında yapılmaktadır.
Mekik ekmeği bir çeşit ekmektir. Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde Hâs ve beyâz bir ekmek olduğunu ve Akhisar'da yapılan bir ekmek çeşidi olduğunu yazmıştır. Marianna Yerasimos Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde Yemek Kültürü kitabında mekik ekmeğini yazmıştır.
Kumbursiye çorbası, bir çeşit yoğurt çorbasıdır. Malzemeleri; tuzlu yoğurt, soğan, sarmısak, tereyağı, kırmızı toz biber, kuru nanedir. Şehriyeli bulgur pilavı ile yenilecekse, malzemelerine ek olarak içine kuşbaşı et de konulur. Hatay yöresel çorbalarından biridir.
Ekşili pilav, bir çeşit bulgur pilavıdır. Kastamonu mutfağında yapılmaktadır. Iğdır mutfağında yapılan ekşili pilav pirinç pilavıdır. İsmi aynı olsa da farklı bir pilavdır.
Kavurmalı pilav , bir çeşit pirinç pilavıdır. Selçuklu mutfağında yapılan bir pilav çeşididir. Muhammed Ömür Akkor'un 1236 Selçuklu Mutfağı: Dergâhtan Saraya Bir Aşk Hikâyesi adlı kitabında tarifi verilmiştir. Kars mutfağında yapılan bir pilav çeşididir.Karaman'da sünnet düğünlerinde kavurmalı pilav verilmektedir.
