İçeriğe atla

Küçük gruplar sosyolojisi

Küçük gruplar sosyolojisi, sosyal ilişkilerden kaynaklanan eylem, etkileşim ve bunların sonucunda oluşan sosyal grup tiplerini inceleyen sosyoloji dalıdır. Kavram ilk defa Fransız yazar ve sosyolog Gabriel Tarde tarafından kullanılmıştır. Sosyal hayatta toplum, büyük bir sosyal gruptur, toplumun içinde alt gruplar yer almaktadır. Küçük grupların büyük gruplar içinde olmaları sosyal gruplarla ilgili bir özelliktir. Alan, uluslararası ilişkilerde kullanılan alanlardandır ve grup özelliklerinin karar vermeyi nasıl etkilediği ile ilgili çalışmaları ele alır. Kültürel antropologlar ve siyaset bilimciler tarafından veri toplama amaçlı olarak kullanılmıştır. Küçük gruplar sosyolojisi, toplumların içerisinde barındırdığı çeşitli küçük grupları mikro sosyolojik düzeyde ele alır, küçük grupların iletişimindeki görev, süreç ve ilişki çatışmalarını inceler.

Tanım

Küçük gruplar sosyolojisi kavramı ilk olarak Fransız yazar ve sosyolog Gabriel Tarde tarafından ortaya atılmıştır.[1] Sosyal ilişkilerden kaynaklanan eylem ve sonuçları inceler.[2] Toplum ve toplum içindeki alt grupların incelenmesi bu alanın araştırma konusudur.[3] Küçük grupların büyük gruplar içinde olmaları sosyal gruplarla ilgili bir özelliktir.[3] Küçük gruplar, aralarında yoğun etkileşim olan az sayıda üyeden oluşan gruplardır.[4] Küçük gruplar sosyolojisi, bir alan incelemesi[5] ve cemaat sosyolojisi çalışması olarak da tanımlanmıştır.[6] Küçük gruplar sosyolojisi ayrıca mikro sosyolojik düzeyde toplumlardaki küçük grupların incelemesi olarak tanımlanır.[7] A. Paul Hare, benzer amaçların tanınmasını, davranış normlarını, rol farklılaşmasını ve çekim ağlarını bir grubu bir bireyler topluluğundan ayıran özellikler olarak tanımlamıştır.[8] Gruplar, sosyoloji teorisinde bir nesne olarak ortaya çıkmıştır ve teorilerde atomik bir "kara kutu" olma eğilimindedir.[8]

Gelişimi

Küçük gruplar sosyolojisine dayalı ilk çalışmalar I. Dünya Savaşı sonrasına denk gelir, etnik grup ilişkileri ve bunların diğer gruplara karşı tutumlarını konu edinir ve Amerika'da gerçekleştirilmiştir. Aynı çalışmalar likert ölçeği ve sosyometri tekniklerinin gelişimi ile sonuçlanmıştır.[9] ABD, çeşitli ülkelerde karşılaştığı farklı kültürlere ait topluluklara karşı, küçük gruplar sosyolojisi ve sosyal psikoloji bilgilerine dayanarak psikolojik savaş taktikleri geliştirmiştir.[10] Johan Galtung, 1966'da yapılan uluslararası ilişkiler konulu bir konferanstaki bildirisinde, küçük gruplar sosyolojisinin uluslararası ilişkilerin incelenmesi için yararlı olduğu fikrini ortaya atmıştır.[11] Galtung, özellikle, sadece "somut" uluslararası ilişkilerin değil, aynı zamanda "soyut" uluslararası ilişkilerin de küçük gruplar sosyolojisi açısından anlaşılabileceği fikrine dikkat çekmiştir.[11]

Küçük gruplar

Theodore M. Mills, bir kişinin aynı anda ortalama beş veya altı gruba ait olduğunu ve yerleşmiş yaklaşık dört veya beş milyar küçük grup olduğunu öne sürmüştür.[12] Mills'e göre bir kişi uyanık saatlerinin çoğunu bir grupta veya başka bir grupla etkileşime girerek geçirir.[12] Mills bu grupları aile grupları, arkadaş grupları, iş ortakları, kulüp grupları, dernekler, kız arkadaş grupları, komiteler ve atletik takımlar olarak tanımlamıştır.[13] Mills'e göre; daha geniş birimlerin parçaları olan yönetim kurullarına kıyasla, bu grupların/ailelerin bazıları nispeten ayrıdır.[12] Mills örnek olarak; inşaat çeteleri, av partileri, belediye kurulları, tören dans takımları, bombardıman ekipleri ve atletizm takımlarını göstermiştir.[12]

İnceleme

Mills, küçük grupları inceleme nedenini sosyal psikoloji olarak tanımlamıştır.[12] Mills bu nedeni: "Sosyal baskılar ve bireyden gelen baskılar küçük grupta bir araya geldiğinden, bu baskılar arasındaki etkileşimi gözlemlemek ve denemek için uygun bir bağlamdır. Bilimsel araştırma, bireylerin sosyal gerçeklerle nasıl başa çıktıklarına dair genel yasalara yol açabilir." diyerek tanımlamıştır.[12][14]

Süreç

Küçük gruplar sosyal kısıtlamaların uygulandığı araçlar olabilir ve aynı zamanda kısıtlamalara meydan okunabileceği bir saha olarak da hareket edebilir. Küçük gruplar genellikle statü müzakerelerinin yanı sıra bir dizi ortak anlam taşıyan bir idio-kültür içerir ve geliştirir.[15] Gruplarda toplumun beklentileri doğrultusunda ödüller ve cezalar verilebilmektedir.[15]

Bir grup içindeki fraksiyonların karar verme üzerinde etkisi olabilir. Bir grup içindeki daha büyük fraksiyonların üyelerinin etkilenme olasılığı daha düşüktür ve kendilerini fraksiyonun bir üyesi olarak tanımlama olasılıkları daha yüksektir.[16] Çoğunlukların karar alma üzerindeki etkisi, alınan karara bağlı olarak değişir.[17] Bir görevin ortak bir kavramsal temsili, bir grubun çoğunluk kararına uyma olasılığını azaltabilir. Bireyler ya da küçük gruplar problem çözme görevlerinde daha fazla söz sahibi olabilmektedir.[18]

Çatışma

Gruplar içindeki çatışmalar görev, süreç ve ilişki çatışması olmuştur.[19] Bir görevin içeriğine ve sonucuna yönelik çatışmanın, farklı üyelerin fikirlerinin eleştirel bir şekilde değerlendirilmesi yoluyla bir görevin anlaşılmasını artırdığı ve bir ekibin üyelerine fikirlerini ifade etmeleri için kolaylık sağlayabileceği düşünülmektedir. Görev çatışması, bireylerin çatışmayı yetenek ve yetkinliklerine ilişkin olumsuz algılar olarak yorumlamalarına yol açarak ruminasyon ve strese neden olabilir ve tamamlanan görevlerde dikkat dağıtıcı bir unsur olarak hareket edebilir.[20] Görev çatışması ve ilişki çatışması aynı anda meydana gelirse sonuçları kötüleşir.[21] Araştırmalara göre, basit üretim görevleri diğer görevlere kıyasla çatışmadan daha az fayda sağlamaktadır.[22] Bir görevi tamamlamak için kullanılan süreç üzerindeki çatışma, bireylerin rolleri hakkında algıladıkları çağrışımlar nedeniyle olumsuz etkilere sahip olabilir. Süreç çatışması, kullanılacak sürecin analizinin faydalı olabileceği bir görevin başlangıcında avantaj sağlayabilmektedir.[23]

Araştırma

Küçük gruplar sosyolojisinin başlıca araştırma ilgi alanlarından biri, grup özelliklerinin karar vermeyi nasıl etkilediğidir.[24] Bu tür araştırmalar, uçuş ekipleri, denizaltı mürettebatı, protesto organizatörleri, iş toplantıları ve jüriler gibi çok çeşitli gerçek gruplara odaklanmıştır.[25] Küçük gruplardaki araştırmaların en tutarlı bulgularından biri, grup üyelerinin görüşlerinin zaman içinde daha da benzer hale gelmesidir, bu da "seçim kaymaları"[a] olarak bilinen bir süreçtir.[26] Muzaffer Şerif küçük gruplar üzerine yapılan araştırma bulgularını "Küçük gruplar üzerinde yapılan araştırmaların en tutarlı bulgularından biri, grup üyelerinin görüşlerinin zaman içinde yakınsama (veya daha benzer olma) eğilimidir" diyerek tanımlamıştır.[27]

Alan araştırması

Kültürel antropologlar, farklı koşullar altında yaşayan gruplar hakkında veri sağlamışlardır. Siyaset bilimciler yasama gruplarının işleyişini, baskı gruplarını ve grup üyeliğinin oy verme üzerindeki etkilerini incelemişlerdir.[28] Küçük gruplar sosyolojisi, 1970'li yıllarda John Thibaut ve Harold Kelley olmak üzere çıkar çatışması alanında kullanılmış, çatışma durumunda insan ve grup davranışını incelemiştir.[29][30]

Kaynakça

Notlar
  1. ^
    Seçim kayması, grup olarak karar vermenin bir yönüdür ve grup süreçlerinin bireysel üyelerin karar verme süreçleri üzerindeki etkisidir, böylece grup içinde kendi başlarına olduğundan farklı seçimler yaparlar.
Dipnotlar
  1. ^ Baker 2017, s. 143.
  2. ^ Kaya 2008, s. Son.
  3. ^ a b Kaya 2008, s. 9.
  4. ^ Özkalp 2002, s. 111.
  5. ^ Tüfekçioğlu 2003, s. 21.
  6. ^ İstanbul Üniversitesi 1988, s. 193.
  7. ^ Kaya 2008, s. 10.
  8. ^ a b Harrington 2000, s. 313.
  9. ^ Likert 1932.
  10. ^ Vurucu 2016, s. 114.
  11. ^ a b Sutton 1977, s. 103.
  12. ^ a b c d e f Mills 1967, s. 2.
  13. ^ Fitzpatrick 1974, s. 3.
  14. ^ Faris 1953, ss. 155-184.
  15. ^ a b Harrington 2000, s. 314.
  16. ^ Witte 2014, s. 82.
  17. ^ Witte 2014, s. 84.
  18. ^ Witte 2014, s. 85.
  19. ^ Jehn 2012, s. 361.
  20. ^ Jehn 2012, ss. 360-362.
  21. ^ Jehn 2012, s. 374.
  22. ^ Jehn 2012, s. 364.
  23. ^ Jehn 2012, s. 363.
  24. ^ Brinkerhoff 2013, s. 103.
  25. ^ Gastil 2007, s. 337–359.
  26. ^ Brinkerhoff 2013, s. 104.
  27. ^ Sherif 1936, s. 121.
  28. ^ Mills 1967, s. 1.
  29. ^ Thibaut 2017.
  30. ^ Thibaut 1986.
Kullanılan kaynaklar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sosyoloji</span> toplumun oluşum, işleyiş ve gelişim yasalarını inceleyen bilim dalı

Sosyoloji veya toplum bilimi, toplum ve insanın etkileşimi üzerinde çalışan bir bilim dalıdır. Toplumsal (sosyolojik) araştırmalar sokakta karşılaşan farklı bireyler arasındaki ilişkilerden küresel sosyal işleyişlere kadar geniş bir alana yayılmıştır. Bu disiplin insanların neden ve nasıl bir toplum içinde düzenli yaşadıkları kadar bireylerin veya birlik, grup ya da kurum üyelerinin nasıl yaşadığına da odaklanmıştır.

Toplumsal grup, üyeleri arasında etkileşim olan, ortak amaç ve çıkarlara sahip, belirlenen değer ve normları paylaşan insanların birlikteliğini ifade etmektedir. Toplumsal grup, hem sosyal psikolojinin hem de sosyolojinin çalışma konularından biridir. Bununla birlikte, psikologların ve sosyologların toplumsal grubu ele alış biçimleri farklılık göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kent sosyolojisi</span>

Kent sosyolojisi, tanım olarak Batı'da 19. yüzyıl sonlarında ortaya çıkmış olan disiplinin adıdır. Sosyoloji disiplinleriyle aynı zemini paylaşmakla birlikte büyük ölçüde bu disiplinlerden ayrılan yönlere sahip olarak şekillendi. Kent sosyolojisinin ana sorunu ya da meselesi, modern kent toplumlarının yapısal özelliklerini ve sorunlarını anlamaya çalışmak olarak şekillenmiştir. Buna göre, kent sosyolojisi alanı içinde, belirli bir yöntemsel tercihle araştırmacılar, kentte meydana gelen sosyal gruplaşmaları, bu grupların birbirleriyle olan ilişkilerini, etkileşim ve çatışmalarını, kentsel kurumlaşmaları ve örgütlenme biçimlerini, demografik dağılımın sosyal bağlantılarını ve söz konusu grupların kent sosyal yaşamına uyum problemlerini vb. ele alıp irdeleyebilirler.

<span class="mw-page-title-main">C. Wright Mills</span> Amerikalı toplumbilimci (1916 – 1962)

C. Wright Mills, Amerikalı sosyologdur.

<span class="mw-page-title-main">Georg Simmel</span>

Georg Simmel, Ferdinand Tönnies ile birlikte Alman Sosyolojisi'nin kurucularından biri olan sosyolog, filozof ve eleştirmen.

<span class="mw-page-title-main">Sanat sosyolojisi</span>

Sanat sosyolojisi, sosyolojinin alt dallarından biridir ve sanatı toplumsal bir süreç olarak, diğer toplumsal fenomenlerle bağlantı içinde ele alır ve analiz eder. Modern sanatın gelişimi, sosyolojik bir araştırma sürecini gerektirdiğinde ve sosyoloji de kendi içinde alt dallara doğru ayrılırken, Avrupa'da ve ABD'de bazı sosyal bilimcilerin katkısıyla sanat sosyolojisi giderek özerkleşen bir alan olarak ortaya çıkmıştır. Özellikle 20. yy.'ın ortalarında Frankfurt Okulu düşünürlerinin katkıları bugün sanat sosyolojisi literatürü içinde önemli bir yer tutmaktadır. Frankfurt Okulu, "sanat sosyolojisi" ve "sanat felsefesi" arasındaki dinamik etkileşim için de iyi bir örnektir.

<span class="mw-page-title-main">Akademik disiplinler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Akademik disiplinlere genel bir bakış ve güncel bir rehber olarak aşağıda ana hatlar verilmiştir:

<span class="mw-page-title-main">Tarihsel sosyoloji</span>

Sosyoloji ve tarih arasında yer alan bir araştırma disiplinidir. Bu iki kavram arasında sıkı bir ilişki bulunur. En yüzeysel anlamıyla tarihi, geçmişteki olaylara ait bilgilerin keşfedilip, toplanması ve bir araya getirilip sunan bilim olarak tanımlarsak sosyolojiyi de tarih boyunca yaşayan insanların, toplumların çeşitli yönlerini inceleyen bilim olarak kabul etmeliyiz. Bir tarihi olay örneği ile sosyoloji tarih ilişkisini anlayabiliriz. Her tarihi olay bir sosyo-kültürel olaydır. Sosyoloji de bu sosyo-kültürel olayları, sosyal ilişkileri araştırır. Böylece tarih ile sosyoloji birbirleriyle örtüşür.

<span class="mw-page-title-main">Siyaset sosyolojisi</span>

Siyaset sosyolojisi, devlet ve sivil toplumdan aileye kadar uzanan politik fenomenlerin sosyolojik analizi, araştırması vatandaşlık, toplumsal hareketler ve sosyal güç kaynakları gibi konuları araştırmakla ilgilenen bir bilim disiplinidir. Siyaset sosyolojisinin konusu toplumsal bağlamı içinde iktidardır. 19. yüzyıl ile beraber genel olarak toplumsal ve özel olarak siyasal düşüncenin bilimselleşmeye başladığı görülmüştür. Teknoloji, sanayileşme gibi unsurlar kalabalıklaşmayı beraberinde getirmiş, kalabalıklaşma ise siyasal düşünceye yönelim sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Toplumsal cinsiyet sosyolojisi</span> sosyolojinin alt dalı

Toplumsal cinsiyet sosyolojisi, kadın ve erkek arasındaki farkılılıkların kültürel ve toplumsal olarak nasıl kurulduğunu, kadın ve erkeğin sosyal yapı içindeki durumlarını, kadınlık ve erkeklik kimliğinin oluşum sürecini inceleyen sosyoloji alt dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kurumlar sosyolojisi</span>

Toplum, ortak bir coğrafi mekandan, kurumsallaşma davranış biçimleri sergileyen ve bir arada yaşayan bireylerden oluşmuş bir bütündür. Toplumu oluşturan bireyler arasında düzenli ilişkiler ve davranış kalıpları vardır. Davranış kalıpları, dil ve kültür sayesinde oluşur. Toplumun sahip olduğu bu davranış kalıpları zamanla değişebilir.

<span class="mw-page-title-main">Sosyoloji maddeleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste sosyoloji maddelerinin dizinini içermektedir. Özet liste için Genel sosyoloji listesi.

<span class="mw-page-title-main">Sosyolojinin dalları</span>

Aşağıdakiler, sosyoloji disiplinine genel bakış ve güncel bir rehber olarak sunulmaktadır:

<span class="mw-page-title-main">Barış, savaş ve sosyal çatışma sosyolojisi</span>

Barış, savaş ve sosyal çatışmanın sosyolojik incelemesi, grup çatışmalarını, özellikle kollektif şiddeti ve alternatif yapıcı şiddet içermeyen çatışma dönüşümü biçimlerini analiz etmek için sosyolojik teori ve yöntemleri kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Ekonomik sosyoloji</span>

Ekonomik sosyoloji veya ekonomi sosyolojisi, ekonomik olay, olgu ve ekonomik çıkarları, tek­nolojiye dayalı sosyal ilişkiler ağı içinde ele alan bir bi­lim dalıdır. Bilim dalının kurucuları Weber ve Durkheimdir.

<span class="mw-page-title-main">Sosyolojide sapma</span>

Sapma veya sapma sosyolojisi, resmi kuralları ihlal eden davranışları, eylemleri araştırmaktadır. Örnek olarak sapma sosyolojisi, toplum kuralların ihlalini, suç vb. durumları ele almaktadır.[3]Sapma teriminin olumsuz bir anlamı olsa da, sosyal kuralların çiğnenmesi her zaman olumsuz bir eylem oluşturmamaktadır. Bazı durumlarda kuralların ihlal edilmesine rağmen, davranış olumlu veya toplum tarafından kabul edilebilir olarak adlandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Terör sosyolojisi</span>

Terör sosyolojisi, terörizmi sosyal bir fenomen olarak anlamaya çalışan sosyolojinin bir alandır. Alan, terörizmi tanımlar, niçin gerçekleştiğini araştırır ve toplum üzerindeki etkisini değerlendirir. Terörizm sosyolojisi, siyaset bilimi, tarih, ekonomi ve psikoloji alanlarından meydana gelmektedir. Terörizm sosyolojisi, terörizmi meydana getiren sosyal koşullara vurgu yapması ile önemli terörizm araştırmalarından farklılık göstermektedir. Terörizm sosyolojisi ayrıca devletlerin böyle olaylara nasıl tepki gösterdiğini araştırır.

<span class="mw-page-title-main">Sanayi sosyolojisi</span>

Sanayideki iş sistemlerini inceleyen koldur.Çalışanların birbirleriyle ve işletmeye karşı olan ilişkisini, işin insana olan etkisini gibi konuları inceler. İnsanlık tarihi boyunca, ilkel dönemlerden tarım toplumuna, tarım toplumundan endüstri toplumuna, bugün ise post endüstriyel topluma doğru değişme görülmektedir. Buna göre; her devrin özelliklerinin iş ilişkileri ortaya çıkmaktadır.Örneğin;Sanayi Devrimi'yle daha ucuz mal ve hizmetin ortaya çıkmasıdır.Bir başka örnek Sanayi Devrimi'ne bağlı olarak daha hızlı imalat süreci ortaya çıkıp makinelerin el emeğinden daha hızlı olmasıdır.Sanayi sosyolojisinin bir başka adı endüstri sosyolojisidir.Endüstri sosyolojisinin temel kavramları endüstri ve sosyolojidir.Endüstri sosyolojisinin önemi endüstriyel toplumda istikrarı sağlama ve sanayi toplumunun probmlemlerine çözümler bulmaktır.Sanayi sosyolojisi,Sektördeki probmlemleri bulmaya destek olur ve çözümler sunar.Kişinin bireysel faaliyetleri ile sanayi faaliyetleriyle olan ilişkiyi anlamaya destek olur.Sanayileşmenin gelişmesiyle ortaya çıkan problemlerin büyüklüğünü analiz eder.

<span class="mw-page-title-main">Duygu sosyolojisi</span>

Duygu sosyolojisi, insani duyguların incelenmesini ele alarak, sosyolojik teoriler ve tekniklerden yararlanır. Sosyoloji modernleşmenin getirdiği olumsuz faktörler incelemek için ortaya çıktığından, birçok alt dalı da duygularla ilgilenmektedir. Duygularla ilgilenen birçok araştırma bulunmaktadır, örnek olarak Georg Simmel, kentselleşmenin bireyler üzerindeki etkisini araştırırken, Karl Marx ise kapitalizmin insan varlığına zarar verdiğini belirtti.

Sosyolojik Tahayyül, Amerikalı sosyolog C. Wright Mills'in Oxford University Press tarafından yayınlanan 1959 tarihli bir kitabıdır. İçinde, benlik ve toplum arasındaki ilişkinin anlaşılabileceği araçlar olan sosyolojik tahayyül fikrini geliştirir.