İçeriğe atla

Küçük Prens

Küçük Prens
Le Petit Prince
Kitabın yazarı tarafından sulu boya tekniğiyle hazırlanan kapak görseli
YazarAntoine de Saint-Exupéry
Kapak sanatçısı
Antoine de Saint-Exupéry
Ülke Fransa
DilFransızca
KonularÇocuk yaştaki bir prens, farklı gezegenleri dolaşarak yalnızlık, arkadaşlık, sevgi ve kayıplar üzerine bilgelik kazanır.
TürUzun hikâye
Yayım
YayımcıAmerika Birleşik Devletleri Reynal & Hitchcock
Fransa Éditions Gallimard
Sayfay. 107

Küçük Prens (Fransızca özgün adı: Le Petit Prince), Fransız yazar ve pilot Antoine de Saint-Exupéry tarafından yazılan ve 1943'te yayımlanan masalsı bir kitaptır. Dünyanın en çok satan ve okunan kitaplarından biridir.[1] Kitap, Dünya da dâhil olmak üzere çeşitli gezegenleri ziyaret eden genç bir prensi anlatmakta ve yalnızlık, dostluk, sadakat, sevgi ve kayıp gibi temaları ele almaktadır. Çeşitli opera, tiyatro ve şarkılara da ilham veren eser, 12'den fazla kez sinemaya uyarlanmıştır.

Konusu

Küçük Prens, Dünya gezegenine geldiğinde kendini Afrika'da, dünyanın en büyük sıcak çölü olan Sahra'nın geniş düzlüklerinde bulur.

Yazarın sürdüğü uçağı birdenbire bozulur ve Sahra Çölü'ne iniş yapmak zorunda kalır. Çölde Küçük Prens ile karşılaşır. Küçük Prens yazara yaşadığı yeri, yaşadığı maceraları anlatmaya başlar. Anlattığına göre o, B-612 adlı bir asteroitte tek başına yaşayan bir prenstir. Gezegeninde çok sevdiği bir güle özenle bakar. Gülüne nasıl daha faydalı olabileceğinin yollarını araştırmak istediği için diğer gezegenleri gezmek zorunda kalır.

Prens, sırasıyla bir kralın, sanatçının, sarhoşun, iş adamının, fenercinin ve coğrafyacının gezegenine gider. Kralın gezegeninde otorite tutkusunu, sanatçının gezegeninde kendini beğenmişliği, sarhoşun gezegeninde saplantıyı, iş adamının gezegeninde amaçsız sahip olma tutkusunu, fenercinin gezegeninde öğrenmeden ve değişmeden emir yerine getirmeyi, coğrafyacının gezegeninde ise elitizmi görür. Küçük Prens hepsinden mutsuz ayrılır. Gezdiği son gezegen ise Dünya'dır. Dünya, diğerlerinden farklı olarak büyük ve kalabalık bir gezegendir. İnsanların kendi değerlerinden daha çok, giysileriyle anlam ve değer kazandıkları bir yerdir.

Kitap hakkında

Eserde, bir çocuğun gözünden büyüklerin dünyası anlatılır. Sahra Çölü'ne düşen bir pilotun Küçük Prens ile karşılaşması ile başlayan kitap, yirmi yedi bölümden oluşur. Özellikle Küçük Prens'in yurdundan ayrılıp altı ayrı gezegene yaptığı gezileri anlatan bölümlerde bazı tipik yetişkin yaşam biçimlerinin eleştirisi yapılır. Bu geziler arasında kralın gezegeni, otorite tutkusunu; sanatçının gezegeni, kendini beğenmişliği ve sanatçının toplumla yitirmiş olduğu iletişimsizliği; sarhoşun gezegeni, umutsuzluk ve buna dayanan unutma isteğini; iş adamının yaşadığı gezegen, amaçsız sahip olma tutkusunu; fenercinin gezegeni anlamsız ve sorgulamaksızın yerine getirilen görev duygusunu; coğrafyacının yaşadığı gezegen ise bilimi kimin için yaptığını unutan bilim adamını ve bilim anlayışını sembolize eder.[2]

Dünya'nın İncil'den sonra en çok dile çevrilmiş kitabı olan Küçük Prens'in farklı dillere çevirilerini gösteren bir görsel; Osaka Etnoloji Müzesi, Japonya.

Yazar Antoine de Saint-Exupéry, New York'ta bir otel odasında kaleme aldığı bu hikâyenin çizimlerini de yapmıştır. Exupéry hem çizimleri hem de hikâyeleri bir çocuk kitabı gibi kurgulamış olsa da, bu kitap onun moderniteye ve II. Dünya Savaşı'nın etkilerinin sürmekte olduğu topluma eleştirisini ifade ettiği bir kitap olarak da değerlendirilir.[1]

Yazarın ilhamını, kendi başından geçen olaylardan aldığı düşünülmektedir. Bir pilot olan yazar Exupéry, 1935 yılında bir hız rekorunu denerken Sahra Çölü'nün ortasına düşmüştü. Ayrıca karısı Consuelo'nun Küçük Prens gibi bitmek bilmeyen arzuları ve korunma arzusu vardı ve Küçük Prens'in gezegeni gibi volkanlarla dolu olan El Salvador'da yaşamıştı.[3] Yazar eserini, dostu Leon Werth'in çocukluğuna adamıştır.[4]

Hikâye ilk defa 6 Nisan 1943 tarihinde, yazarın sürgünde olduğu New York'ta, Reynal & Hitchcock isimli yayınevi tarafından Fransızca ve İngilizce olarak yayımlandı. Kitap, yazarın 1944'teki ölümünden bir yıl sonra Fransa'da, Éditions Gallimard yayınevinde basıldı. Günümüze dek 505'ten fazla farklı dil ve lehçeye çevrilen Küçük Prens, dünya üzerinde İncil'in ardından en çok çevrilen ikinci eserdir.[5] Kitap 200 milyondan fazla kopya satarak tüm zamanların en çok satan kitaplarından biri olmuştur.

Küçük Prens'in Türkçe dilindeki serüveni 1954 yılında Çocuk ve Yuva isimli dergide, Ahmet Muhip Dıranas tarafından yapılan çevirinin tefrika edilmesiyle başladı. Eserin kitap olarak ilk basımı ise Cemal Süreya ve Tomris Uyar'ın ortak çevirisiyle 1965 yılında Bilgi Yayınevi tarafından yapıldı. Bunu, 1968 yılında Yankı Yayınları'ndan çıkan Azra Erhat çevirisi izledi. Sonraki yıllarda eseri Türkçeye çevirenlerin arasına Sumru Ağıryürüyen, Fatih Erdoğan, Selim İleri ve Nihal Yeğinobalı gibi çevirmenler de katıldı.[3] 2015 yılının Ocak ayında telifinin serbest kalmasıyla birlikte kitap, 204 farklı yayınevi tarafından basıldı.

Küçük Prens ve yazarı Exupéry'nin resmi, 1993'te Fransa'da 50 franklık banknotların üzerine basılmıştır. Banknotların üzerine gözle görülemeyecek küçüklükte yazılmış alıntılar işlenmiştir.[3] Bunun yanı sıra, 2003 yılında asteroit kuşağında bulunan "45 Eugenia" isimli asteroite "Küçük Prens" adı verilmiştir.

2020 yılından beri 29 Haziran günü, Uluslararası Küçük Prens Günü'dür. Bu tarih, 29 Haziran 1900 tarihinde doğan kitabın yazarı Antoine de Saint-Exupéry'nin doğum gününü anmak için seçilmiştir.

Tartışmalar

Kitapta; Küçük Prens'in yaşadığı asteroit olan B-612'yi ilk keşfeden ama fes ve şalvar giyiyor diye 1909 yılında katıldığı bir astronomi kongresinde görüşleri dikkate alınmayan bir Türk astronomun, ülkesinde bir diktatörün halkına Avrupalılar gibi şık giyinmeyi emretmesinden sonra 1920'de şık bir giysiyle tekrar kongreye katılması ve bildirisinin kabul edilmesi ile ilgili olan paragraf, Türkiye'de tartışmalara yol açmıştır.[6]

Bu bölüm, kitabın Türkiye'deki kıyafet devrimine göndermede bulunduğu ve Atatürk'ü eleştirdiği şeklinde yorumlanmış; Türkçe çevirilerde bu metne farklı şekillerde müdahale edilmiştir.[2] Eser, 2005 yılında ilköğretim öğrencilerine önerilmek üzere hazırlanan 100 Temel Eser arasından da bu yüzden çıkarılmış, daha sonra ise tekrar eklenmiştir.[6][7] Konuyla ilgili kitapta yer alan kısım şöyledir:[8]

...Bu konuda hazırladığı raporu Uluslararası Gökbilimciler Kurultayı'na sunmuş. Ama başında fes, ayağında şalvar var diye sözüne kulak asan olmamış. Büyükler böyledir işte.

Bereket versin; Asteroid B-612'nin onurunu kurtarmak için dediği dedik bir Türk önderi, tutmuş bir yasa koymuş: Herkes bundan böyle Avrupalılar gibi giyinecek, uymayanlar ölüm cezasına çarptırılacak. 1920 yılında aynı gökbilimci bu kez çok şık giysiler içinde Kurultay'a gelmiş. Tabii bütün üyeler görüşüne katılmışlar.

Bu parçadaki ''Türk önderi'' ifadesi, orijinal dilinde ''un dictateur turc''[9] (Fransızca) ve İngilizce basımında da ''a Turkish dictator'' olarak geçmiş;[10] ancak Türkçe çevirilerde buraya müdahale edilip ''diktatör'' kelimesi yerine ''önder'' veya ''lider'' kavramları kullanılmıştır.

Resimler

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Yalçınkaya, Füsun (5 Mayıs 2012). "Her yaşa, her okura Küçük Prens". 27 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2015. 
  2. ^ a b Neydim, Necdet (20 Nisan 2006). "Küçük Prens Çevirilerindeki Çevirmen Kararlar". 27 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2015. 
  3. ^ a b c Miraç, Zeynep. "Küçük Prens, Büyük Aşk". 31 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2015. 
  4. ^ Zeytinoğlu, Seen (1979). "Küçük Prens Üzerine Bir İnceleme" (PDF). 3 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Kasım 2015. 
  5. ^ Karakiya, Yıldıray. "Küçük Prens". Birdolapkitap.com. 27 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2015. 
  6. ^ a b "Birinde Lider, Birinde Diktatör". 29 Ocak 2011. 27 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2015. 
  7. ^ 100 Temel Eser, Niçin “Temel Eser” Değil, Eğitim-Sen Bülten Eki, Mayıs 2009
  8. ^ Antoine de Saint-Exupéry, Küçük Prens (Cemal Süreya ve Tomris Uyar çevirisiyle), Can Çocuk Yayınları, İstanbul. (22. basım ; sayfa 20-21)
  9. ^ "Küçük Prens Çevirilerindeki Çevirmen Kararları | ÇEVİRİBİLİM". 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021. 
  10. ^ https://blogs.ubc.ca/edcp508/files/2016/02/TheLittlePrince.pdf 1 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (sayfa 11)

Dış bağlantılar

Şablon:Wikilivres

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Antoine de Saint-Exupéry</span> Fransız yazar (1900 – 1944)

Antoine Marie Jean-Baptiste Roger, comte de Saint Exupéry, Fransız pilot, yazar ve şairdir. Özellikle "Küçük Prens" isimli eseriyle ünlenmiştir.

Can Yayınları, Erdal Öz tarafından 1981'de kurulan yayınevi. Kuruluşundan bu yana çocuk ve kültür&edebiyat kitapları yayımlamaktadır. Türk Edebiyatı, Çağdaş Dünya Edebiyatı, Klasikler, Modern Klasikler dizileri dışında çocuk kitapları, şiir, öykü, roman, biyografi ve denemeler yayınevinin yayınclık alanıdır. Günümüzde Can Öz tarafından yönetilen yayınevinin merkezi Galatasaray'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Mark Twain</span>

Samuel Langhorne Clemens, daha çok takma adı Mark Twain olarak bilinir, Amerikalı mizahçı, satirist, roman yazarı, yazar ve öğretmen.

<span class="mw-page-title-main">Azra Erhat</span> Türk yazar, akademisyen ve çevirmen

Azra Erhat, Türk deneme ve inceleme yazarı, Eski Yunan ve Roma dilleri uzmanı, filolog, arkeolog, çevirmen ve düşünce insanı. Özellikle Eski Yunan klasiklerinden yaptığı çevirilerle tanınmıştır. A. Kadir ile birlikte gerçekleştirdiği İlyada ve Odissea çevirileri referans kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Savaş Dinçel</span> Türk oyuncu

Halil Savaş Dinçel, Türk oyuncu, karikatürist ve film yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Nihat İleri</span> Türk oyuncu

Nihat İleri, Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Rekin Teksoy</span> Yazar, çevirmen, sinema eleştirmeni  (1928 - 2012)

Rekin Teksoy, yazar, çevirmen, sinema eleştirmeni.

Küçük Prens şu anlamlara gelebilir:

"The Little Prince", ABC'de yayınlanan Lost dizininin beşinci sezonunun dördüncü bölümüdür. Toplamda doksanıncı bölüm olan "The Little Prince", 4 Şubat 2009 tarihinde ABD'de ABC kanalında, Kanada'da ise A adlı TV sisteminde yayınlandı. Bölümün senaryosu Brian K. Vaughan ve newcomer Melinda Hsu Taylor tarafından yazılırken, yönetmen koltuğunda Stephen Williams oturdu. Kate Austen, merkezli bir bölümdür.

Fabl ya da Öykünce sonunda ders verme amacı güden, güldüren, düşündüren ve genellikle manzum öykülerdir. İnsana ait bir özelliğin insan dışında bir varlığa verilmesidir. Fablların kahramanları genellikle hayvanlardır. Ama bu hayvanlar insanlar gibi düşünür, konuşur ve insanlar gibi davranır.

<i>Denemeler</i> Montaignenin denemelerinden oluşan eser

Denemeler, 16. yüzyıl Fransız deneme yazarı Michel de Montaigne'nin ilk kez 1580 tarihinde yayımlanan deneme türünden eseridir. 107 denemeden oluşmuş bu kitabın özgün Fransızca adı Les Essais dir ve Türkçedeki anlamıyla örtüşmektedir.

Bilgi Yayınevi, Ahmet Tevfik Küflü tarafından 1965 yılında Ankara'da kurulmuş yayınevi.

<span class="mw-page-title-main">Yiğit Bener</span>

Eşref Yiğit Bener, Türk yazar ve çevirmendir.

Ata Berk Mutlu, Türk oyuncudur.

<i>Ermiş Antonius ve Şeytan</i> Gustave Flaubert romanı

Ermiş Antonius ve Şeytan, Fransız yazar Gustave Flaubert tarafından yazılan, 1874 yılında yayımlanan roman. Eserin, 1874 tarihli yayınından önce 1849 ve 1856 tarihli iki versiyonu bulunmaktadır.

Fawaz Hussain ya da Fawaz Husên, kuzeydoğu Suriye doğumlu modern bir Kürt yazarıdır. 1978-92 arasında Sorbonne'da okuyan Hussain, 1988'de Fransız Dili ve Edebiyatı doktorası almıştır. İsveç Yazarlar Sendikası'na ve Fransız Yazarlar Sendikası'na üyedir. Suriye İç Savaşı'ndan mülteci olarak kaçan ve kitaplarını Fransızca ve Kürtçe yazan Hussain, Albert Camus ve Saint-Exupéry'nin eserlerini de Kürtçeye çevirmiştir.

Küçük Prens, Mark Osborne tarafından yönetilen ve Antoine de Saint-Exupéry'nin 1943 tarihli aynı adlı romanına dayanan 2015 İngilizce Fransızca-İtalyan 3D animasyonlu fantastik macera aile drama filmidir. Filmde Jeff Bridges, Rachel McAdams, Paul Rudd, Bud Cort, Marion Cotillard, Benicio del Toro, James Franco, Ricky Gervais, Paul Giamatti, Riley Osborne, Albert Brooks ve Mackenzie Foy'un seslendirmeleri yer almaktadır. Küçük Prens'in tam uzunlukta bir animasyon özelliği olarak ilk uyarlamasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bertan Onaran</span>

Bertan Onaran, Türk çevirmen ve yazar.

Éditions Gallimard ya da eski adlarıyla Éditions de la Nouvelle Revue Française (1911-1919), Librairie Gallimard, kitap ve dergi yayıncılığı yapan Fransız yayınevidir. Groupe Madrigall'in yan iştiraki olup Antoine Gallimard tarafından yönetilmektedir.

<i>Güney Postası</i>

Güney Postası Antoine de Saint-Exupéry'nin 1929 yılında yayınlanan ilk romanıdır. L'Aviateur adlı kısa öyküsünün yayınlanmasından cesaret alan Saint-Exupéry, kitabı Fransız uçak postası için yaptığı öncü uçuşlardan esinlenerek yazmıştır.