İçeriğe atla

Küçük Halter Bulutsusu

Koordinat:Sky map 01sa 42d 19,7s; +51º 34' 32″
Küçük Halter Bulutsusu
Salma bulutsusu
Gezegenimsi bulutsu
Mount Lemmon Gözlemevi'ndeki 81 cm'lik yansıtmalı teleskopla elde edilen bulutsunun fotoğrafı
Gözlem verisi (Dönem J2000.0)
Sınıflandırma3+6[1]
TakımyıldızKahraman
Sağ açıklık (α)01sa 42d 19.7s[2]
Dik açıklık (δ)+51° 34′ 32″[2]
Görünür büyüklük (V)10,1[1]
Görünür büyüklük (B)12,2[3]
Görünür çap ()2,6 Iy[1]
Görünür boyutlar (V)2,7′ × 1,8′[1]
İyonize kaynağı
AdıHD 10346[4]
Görünür büyüklük (V)20,0 (fotografik)[5]
Özellikler
Kırmızıya kayma (z)-0,000079 ± 0,000007[4]
Dikey hız ()-23,6 km/sn[4]
Uzaklık3.400[1] ly (1.000 pc)
Keşif
Pierre Méchain (5 Eylül 1780)
Katalog belirtmeleri
NGC 650 • GC 385 • PK 130-10.1 • NGC 651 • Messier 76
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam
Ayrıca bakınız: Bulutsu listeleri

Küçük Halter Bulutsusu (ayrıca Messier 76, NGC 650/651, Barbell Nebula veya Cork Nebula olarak da bilinir), Kahraman takımyıldızında tahminen 1.700 ila 15.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir gezegenimsi bulutsudur. Pierre Méchain tarafından 5 Eylül 1780 tarihinde keşfedildi. Messier Kataloğu'ndaki yalnızca dört gezegenimsi bulutsudan biri olan Messier 76, en soluk Messier cisimlerinden birisidir.[1]

Gözlem tarihi

Messier 76, Pierre Méchain tarafından 5 Eylül 1780'de keşfedildi ve bu keşfi Charles Messier'a bildirdi. Charles Messier, 21 Ekim 1780 tarihinde cismi gözlemledi, pozisyonunu belirledi ve kataloğuna ekledi. Méchain, bu cismin yıldızsız bir bulutsu olduğunu bulsa da, Messier bazı yıldızlar ve bir miktar bulutsudan oluştuğunu belirtti. Muhtemelen ön plan veya arka plan yıldızları tarafından yanıltılmıştı. 1866 yılında spektroskopinin öncüsü olan William Huggins, spektrumunun bulutsu çizgileri gösteren gaz halinde olduğunu buldu. Öncü astrofotografçı Isaac Roberts bu nesnenin çift değil, bir tek bulutsu olduğunu tespit etti ve ilk defa kenardan görülen geniş bir halka olabileceğinden şüphelendi. 1918 yılında Heber Doust Curtis, Messier 76'yı bir gezegenimsi bulutsu olarak doğru bir şekilde tanımladı.[1] İki bileşenin temas halinde olduğu çift bir bulutsu olduğundan şüphelenilmiş ve iki NGC numarası verilmiştir (650 ve 651). William Herschel tarafından 12 Kasım 1787'de "ikinci bileşen" H I.193 olarak belirtilmiştir. NGC 651 ise bulutsunun Kuzey'i takip eden (Doğu) kısmıdır.

Özellikler

Messier 76'nın görünümü bir dereceye kadar Halter Bulutsusu M27'ye benzer. Büyük olasılıkla ana gövde (çubuk veya mantar), ekvator düzleminden yalnızca birkaç derece uzakta kenardan görünen parlak ve hafif eliptik bir halkadır. Bu halkanın yaklaşık olarak 42 km/s hızında genişlediği tahmin edilmektedir. Bu düzleme dik olan eksen boyunca gazın daha hızlı bir şekilde genişlediği ve kelebek kanatlarının daha düşük yüzey parlaklığına sahip olduğu görülmektedir. Yapı, iki kutuplu gezegenimsi bulutsu (BPNe) olarak sınıflandırılır ve bu, patlayarak geride nötron yıldızı veya beyaz cüce kalıntıları ile parlak bir zarf (kabuk) bırakan iki yıldız olduğu anlamına gelir.[6] Bir gezegenimsi bulutsu için alışılmadık bir şekilde uzaklığı iyi bilinmemektedir ve tahminler 1.700 ile 15.000 ışık yılı arasında değişir. Yeni yapılan uzaklık tahminlerinde bulutsunun uzaklığı yaklaşık olarak 2.500 ışık yılı olarak ölçülmüştür (780 parsek)[7] ve bu da ortalama olarak boyutunu yaklaşık 0,378 parsek (1,23 ışık yılı) yapar.[8]

Bulutsu, +15,9v (16,1B) büyüklüğündeki merkezi yıldız veya gezegenimsi bulutsu çekirdeği (PNN) ile birlikte, +10,1 kadir toplam görünür büyüklüğe sahiptir.[1] Gezegenimsi bulutsular için olağan olduğu gibi, M76'nın görsel büyüklüğü fotografik olarak olduğundan çok daha parlaktır. Bunun nedeni görsel ışığın çoğunun tek bir spektral çizgide, çift iyonize oksijenin yeşil 5007 Angstrom yasaklı çizgisi [O III]'te yayılmasıdır.[1] Çekirdekten gelen UV ışığı, zarf olarak aydınlık bir bulutsu oluşturuyor ve yaklaşık 88.400 K yüzey sıcaklığına sahiptir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h i "Planetary Nebula M76 (NGC 650), type 3+6, in Perseus". SEDS - THE MESSIER CATALOG. 8 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2023. 
  2. ^ a b "NED results for object MESSIER 076". NASA/IPAC EXTRAGALACTIC DATABASE. Erişim tarihi: 5 Eylül 2023. 
  3. ^ "Revised NGC Data for NGC 650". SEDS. 7 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2023. 
  4. ^ a b c "Messier 76". SIMBAD. 5 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2023. 
  5. ^ "Henry Draper Catalogue and Extension (Cannon+ 1918-1924; ADC 1989)". VizieR. 5 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2023. 
  6. ^ Ramos-Larios, G.; Phillips, J. P.; Cuesta, L. (2008). "The visual and mid-infrared properties of the bipolar planetary nebula NGC 650-1". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 391 (1): 52-62. Bibcode:2008MNRAS.391...52R. doi:10.1111/j.1365-2966.2008.13886.x. 
  7. ^ Philips, J.P. (2005). "The distances of highly evolved planetary nebulae". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 357 (2): 619-625. Bibcode:2005MNRAS.357..619P. doi:10.1111/j.1365-2966.2005.08676.x. 
  8. ^ Philips, J.P. (2002). "The Distances of Planetary Nebulae: A Scale Based upon Nearby Sources". Astrophysical Journal Supplement Series. 139 (1): 199-217. Bibcode:2002ApJS..139..199P. doi:10.1086/338028. 

Dış bağlantılar

Bahar açısına göre önceki: M 74 | Bahar açısına göre sonraki: M 34
Katalog sırasına göre önceki: M 75 | Katalog sırasına göre sonraki: M 77

Bakmak istediğiniz cisminin resmini seçiniz

Messier nesneleri kataloğuM1Messier 2Messier 3Messier 4Messier 5KelebekMessier 7Deniz Kulağı BulutsusuMessier 9Messier 10Yaban ÖrdeğiMessier 12Messier 13Messier 14Messier 15Kartal BulutsusuOmega BulutsusuMessier 18Messier 19Üç Boğumlu BulutsuMessier 21Messier 22Messier 23Messier 24Messier 25Messier 26Halter BulutsusuMessier 28Messier 29Messier 30Andromeda GalaksisiNGC 221Üçgen GalaksisiMessier 34Messier 35Messier 36Messier 37Messier 38Messier 39Messier 40Messier 41Orion BulutsusuMessier 43Messier 44ÜlkerMessier 46Messier 47Messier 48Messier 49Messier 50Girdap gökadasıMessier 52Messier 53Messier 54Messier 55Messier 56Halka bulutsusuMessier 58Messier 59Messier 60Messier 61Messier 62Ayçiçeği GökadasıSiyah Göz GökadasıMessier 65Messier 66Messier 67Messier 68Messier 69Messier 70Messier 71Messier 72Messier 73NGC 628Messier 75Küçük Halter BulutsusuNGC 1068Messier 78Messier 79NGC 6093NGC 3031Messier 82Messier 83Messier 84Messier 85Messier 86Messier 87Messier 88Messier 89Messier 90Messier 91Messier 92Messier 93Messier 94Messier 95Messier 96Baykuş BulutsusuMessier 98Messier 99Messier 100Fırıldak GalaksisiNGC 5866Messier 103Sombrero GökadasıMessier 105Messier 106Messier 107Messier 108Messier 109Messier 110
Messier nesneleri kataloğu

Liste

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gezegenimsi bulutsu</span>

Gezegenimsi bulutsu veya gezegenimsi nebula, yaşamının son evresinde bulunan bir kırmızı devin yaydığı parlak bir iyonize gazdan oluşan salma bulutsusu türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Bulutsu</span> Yıldızlararası bulut cisimleri

Bulutsu, iyonize, nötr veya moleküler hidrojen ve kozmik tozdan oluşabilen, yıldızlararası ortamın belirgin bir şekilde ışıldayan kısmıdır. Bulutsular genellikle Kartal Bulutsusu'ndaki "Yaratılış Sütunları" gibi yıldız oluşum bölgeleridir. Bu bölgelerde gaz, toz ve diğer malzemelerin oluşumları bir araya gelerek daha yoğun bölgeler oluşturur ve bu yoğun bölgeler daha fazla madde çekerek sonunda yıldızları oluşturacak kadar yoğun hale gelirler. Geri kalan malzemenin ise gezegenler ve diğer gezegen sistemi nesnelerini oluşturduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yengeç Bulutsusu</span>

Yengeç Bulutsusu Boğa takımyıldızı bölgesinde yer alan bir süpernova kalıntısı ve atarca rüzgarı bulutsusudur.

<span class="mw-page-title-main">Kedi Gözü bulutsusu</span> Ejderha takımyıldızı yönünde bulunan gezegenimsi bulutsu

Kedi Gözü bulutsusu, Ejderha takımyıldızı yönünde bulunan bir gezegenimsi bulutsu. Yapısal açıdan, bilinen en karmaşık bulutsulardandır; Hubble Uzay teleskobu ile düğümler, püskürtmeler ve yaysal yapılar gözlemlenmiştir. Merkezinde, 1000 yıl önce dış zarfını kaybederek bulutsuyu üretmiş olan parlak ve sıcak bir yıldız vardır.

<span class="mw-page-title-main">Omega Bulutsusu</span>

Omega Bulutsusu, diğer bilinen adıyla Kuğu bulutsusu Yay takımyıldızında bulunan bir H II bölgesidir. Philippe Loys de Chéseaux tarafından 1745 yılında keşfedilmiş ve Charles Messier 1764 yılında kataloğuna eklemiştir. Samanyolu galaksisinin yay bölgesindedir.

<span class="mw-page-title-main">Halka bulutsusu</span>

Ünlenen adıyla "Halka Bulutsusu" Çalgı takımyıldızının kuzeyinde bulunan ve kataloglarda Messier 57, M57 veya NGC 6720 olarak yer alan gezegenimsi bulutsudur.

<span class="mw-page-title-main">Baykuş Bulutsusu</span>

Baykuş Bulutsusu Büyük Ayı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 2.030 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir gezegenimsi bulutsudur. Pierre Méchain tarafından 16 Şubat 1781 tarihinde keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Halter Bulutsusu</span>

Halter Bulutsusu Tilkicik takımyıldızında yaklaşık olarak 1360 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir gezegenimsi bulutsudur.

<span class="mw-page-title-main">Messier 43</span>

Messier 43 (ayrıca M43, De Mairan Bulutsusu (De Mairan's Nebula) ve NGC 1982 olarak da bilinir) Avcı takımyıldızında bulunan H II bölgesi. Jean-Jacques Dortous de Mairan tarafından 1731 yılından önce keşfedilmiştir. De Mairan bulutsusu, Orion Bulutsusu'nun bir parçasıdır, ana bulutsudan bir toz şeritiyle ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Helis Bulutsusu</span>

Helis Bulutsusu, Kova takımyıldızı yönünde bulunan oldukça büyük bir gezegenimsi bulutsu. Karl Ludwig Harding tarafından muhtemelen 1824'ten önce keşfedilmiştir. Bu bulutsu, parlak gezegenimsi bulutsular içinde Dünya'ya en yakın olanıdır. Uzaklığı yaklaşık olarak 215 parsek yani 700 ışık yılıdır. Görünüşte Halka bulutsusu'na, boyutu, yaşı ve fiziksel özellikleri nedeniyle de Halter bulutsusu'na benzemektedir. Helis, 2003'ten bu yana internette sıklıkla "Tanrı'nın gözü" olarak anılır. Ünlü TV dizisi Battlestar Galactica'nın 15 Aralık 2006 tarihinde yayınlanan The Eye of Jupiter bölümünde Helis bulutsusuna muhtemelen bir gönderme vardır.

<span class="mw-page-title-main">Messier 105</span> galaksi

Messier 105 Aslan takımyıldızında yaklaşık olarak 56,09 MIy (17,2 Mpc) uzaklıkta bulunan bir eliptik gökadadır. Pierre Méchain tarafından yakınlardaki Messier 95 ve Messier 96 gökadalarını keşfetmesinden sadece birkaç gün sonra 24 Mart 1781 tarihinde keşfedildi. Başak kümesi'nde yer almayan Messier Kataloğu'ndaki en büyük eliptik gökadadır. Bu gökada, Messier tarafından doğrulanmadığı için kendi dönemindeki kataloğunun baskılarında yer almamıştır. Helen Sawyer Hogg'un bu gökadanın konumunu ve tanımını içeren Méchain'e ait bir mektup bulmasıyla, ilk yayınlanan adı olan NGC 3379 ile uyumlu olduğu anlaşıldığında kataloğa eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3132</span> Yelken takımyıldızı yönünde bulunan parlak bir gezegenimsi bulutsu

NGC 3132 Yelken takımyıldızı yönünde bulunan parlak bir gezegenimsi bulutsu. Mevcut spektroskopik verilerle gaz kabuğu 24 km−1 hızla genişlemektedir. Dünya'dan yaklaşık uzaklığı 610 pc. veya 2.000 ışık yılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rozet Bulutsusu</span>

Rozet Bulutsusu Samanyolu bölgesinde Tekboynuz takımyıldızı içindeki dev moleküler bulutun bir ucunun kenarında yer alan, büyük ve yuvarlak bir H II bölgesi. Açık yıldız kümesi NGC 2244, bulutsu ile yakından ilgilidir, kümenin yıldızları bulutsunun maddesinden oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">NGC 6302</span>

NGC 6302, Akrep takımyıldızı'nda yaklaşık olarak 4.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan çiftkutuplu bir gezegenimsi bulutsudur. Bu, gözlenmiş en ilginç ve karmaşık gezegenimsi bulutsulardan birisidir. NGC 6302 orta yıldızlı bir galaksinin en sıcak cismidir, tayf bilgileri merkezindeki yıldızın yüzey sıcaklığını 200.000 °K olarak göstermektedir ki bu da bulutsuyu oluşturan yıldızın çok büyük bir yıldız olduğunu gösterir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 7662</span>

NGC 7662, Andromeda takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1.800 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir gezegenimsi bulutsu. Wilhelm Herschel tarafından 6 Ekim 1784 tarihinde keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vatoz Bulutsusu</span>

Vatoz Bulutsusu Sunak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 18.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan, bilinen en genç gezegenimsi bulutsudur.

<span class="mw-page-title-main">Messier 78</span>

Messier 78, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1.600 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yansıma bulutsusu. Pierre Méchain tarafından 1780 yılında keşfedilmiş ve Charles Messier tarafından aynı yıl kataloğuna eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Messier 75</span>

Messier 75, Yay takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 67.500 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir küresel yıldız kümesidir. Pierre Méchain tarafından 27 Ağustos 1780 tarihinde keşfedilmiş ve aynı yıl Charles Messier'in kataloğuna eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Messier 46</span>

Messier 46, Pupa takımyıldızı yönünde bulunan bir açık yıldız kümesi. Charles Messier tarafından 1771 yılında keşfedilmiştir. Dreyer'in "çok parlak, çok zengin, çok büyük." diye tanımladığı M46, yaklaşık olarak 5,500 ışık yılı uzaklıktadır ve yaşı 100 milyon yıl olarak hesaplanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pease 1</span>

Pease 1, Kanatlıat takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 32.600 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve küresel yıldız kümesi Messier 15 içinde yer alan bir gezegenimsi bulutsudur. 1928 yılında Francis Pease tarafından keşfedildiğinde bir küresel küme içinde var olduğu bilinen ilk gezegenimsi bulutsu olmuştur. Daha sonra başka kümeler içinde üç tane daha gezegenimsi bulutsu keşfedilmiştir. Bulutsu daha önce Karl Friedrich Küstner tarafından yıldız olarak kataloglanmıştır. Gözlemlenebilmesi için en az 300mm diyafram açıklığına sahip bir teleskop gereklidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.