Küçük Cadı Kiki

Küçük Cadı Kiki

魔女の宅急便
Film afişi
Yönetmen	Hayao Miyazaki
Yapımcı	Hayao Miyazaki
Yazar	Hayao Miyazaki
Uyarlama	Kiki'nin Teslimat Servisi –Eiko Kadono
Oyuncular	Minami Takayama Rei Sakuma Kappei Yamaguchi
Müzik	Joe Hisaishi
Görüntü yönetmeni	Shigeo Sugimura
Kurgu	Takeshi Seyama
Stüdyo	Studio Ghibli
Dağıtıcı	Toei Company
Çıkış tarih(ler)i	29 Temmuz 1989 (1989-07-29)
Süre	102 dakika
Ülke	Japonya
Dil	Japonca
Bütçe	¥800 milyon (yaklaşık) ($6.9 milyon)
Hasılat	¥2.2 milyar (yaklaşık) ($18 milyon)

Küçük Cadı Kiki (魔女の宅急便, Majo no Takkyūbin, "Cadının Teslimat Servisi"), yapım, senaryo ve yönetmenliğini Hayao Miyazaki'nin yaptığı 1989 tarihli fantastik kurgu türü Japon animasyon (anime) filmidir. Studio Ghibli tarafından yayınlanan dördüncü filmdir. Film, Eiko Kadano'nun aynı adlı romanından 1985 tarihli romanından uyarlanmıştır.

Miyazaki'ye göre film, Japon gençlerinin çocukluktan çıkarken aile bağlılığı ve özgürlük arasında sıkıştıkları girdaba değinmektedir.^[1] Yaş temasının ötesinde, film gençlerin yaratıcılık ve yeteneklerinin doğası ve her gencin şans, çok çalışma veya özgüven yoluyla kendi kişiliklerini bulma çabasını anlatmaya çalışmaktadır.

Küçük Cadı Kiki filmi 29 Temmuz 1989 tarihinde Japonya'da gösterime girdi^[2] ve o yıl Animage Anime Büyük Ödülü'nü kazandı.^[3] Film, Disney ortaklığıyla yayınlanan ilk Studio Ghibli filmi olma özelliğini de taşır.^[4] 1997 yılında Walt Disney Pictures tarafından İngilizce dublajı yapılarak ABD'deki ilk gösterimini Seattle Uluslararası Film Festivali'nde gerçekleştirmiştir.^[5]

13 yaşındaki Kiki, inatçı olduğu kadar becerikli ve azimli bir kızdır. Eğitimini tamamlayıp cadı olabilmesi için bir sene boyunca ailesinden uzakta yaşaması gerekmektedir. Kedisi Jiji'yi de alarak annesinin hediye ettiği süpürgeyle bir sahil kasabası bulan Kiki burada Tombo adında bir çocukla tanışır. Şehirdeki ilk gününde tanıştığı Osono adlı bir kadının fırınında çalışmaya başlayan Kiki'yi zorlu günler beklemektedir.

13 yaşındaki cadı Kiki, inatçı olduğu kadar becerikli ve azimli bir kızdır. Geleneklerine göre cadılık eğitimini tamamlayarak tam bir cadı olabilmesi için, bir yıl ailesinden ayrı olarak kendi seçeceği bir şehirde yaşaması gerekmektedir. Orada, kendi “uzmanlık alanlarını” kullanarak insanlara yardım ederler. Örneğin Kiki’nin annesi, gençliğinde şimdi yaşadıkları kasabaya geldiğinden beri iksirleriyle insanları iyileştirmektedir. Kiki yolculuğuna çıktığı gece süpürgesinin üzerinde, bir yıllık eğitimini tamamlamak ve kendi kasabasına geri dönmek üzere olan bir cadıyla karşılaşır. Bu cadı geleceği görebilmektedir ve uzmanlık alanı aşk falı bakmaktır.

Radyoda o gece havanın açık olacağını ve çok güzel bir dolunay olacağını duyunca, eğitimini tamamlamak için sabırsızlanan Kiki, babasıyla hafta sonu gidecekleri kamp planını dahi iptal ederek o gece yola çıkmaya karar verir. Kendisiyle konuşan kedisi Jiji’yi ve babasının radyosunu da alıp, annesinin süpürgesi üzerinde yola koyulur. Kiki, büyümek ve bağımsız olmak için heyecanlıdır. Deniz kenarında, başka cadısı olmayan Koriko liman kentinde karar kılar. Kiki, şehirde uçma yateneğinden faydalanacağı bir kurye servisi açmak istemektedir.

Kiki, tıpkı hayalini kurduğu gibi okyanus kıyısında ve saat kulesi olan bu şehre geldiğinde, hayal ettiğinden farklı olarak zorlu bir alışma sürecine girer. Kendi küçük kasabasından çok farklıdır burası. İlk geldiğinde, böyle bir kalabalığa ve trafiğe alışkın olmadığından, süpürgesiyle uçarken neredeyse bir kazaya sebep olur ve polis tarafından halka açık alanda uçmaması konusunda uyarılır. İlk şoku burada yaşar, her şey hayal ettiği kadar sorunsuz gitmeyecektir. İnsanların tuhaf bakışlarıyla karşılaştığında ise, ilk hayal kırıklığını yaşar. Ailesi yanında olmadığı için otelde kalamayınca, ilk kez ne kadar yalnız olduğunu fark eder.

Bu şehir, gelir gelmez onu kendi kasabası gibi kucaklamamıştır. Yanından hiç ayırmadığı kedisi Jiji, “başka bir şehir bulalım” diye ısrar etse de Kiki burada kalıp kendisini kabul edip sevecek insanlar bulmakta kararlıdır. Bulur da. Şehirdeki ilk gününde tanıştığı, nazik ve hamile bir fırıncı Osono'ya, konaklama karşılığında yardım eder. Osono, onu hemen sahiplenir ve tavan arasındaki boş odasını verir. Süpürge sopasıyla mal teslim eden bir "Cadı Teslimat İşi" açar. İlk teslimatı kötü gider; bir rüzgara kapılır ve teslim etmesi gereken kara kedi oyuncağını düşürür. Kiki onu ararken, Jiji alıcının evindeki oyuncakmış gibi davranır. Kiki oyuncağı, genç ressam Ursula'nın kulübesinde bulur. Ursula teslimatı tamamlayıp Jiji'yi kurtarabilmesi için onu tamir eder ve Kiki'ye iade eder. Kiki’yi anında sevmiştir, ona özgüven aşılar.

Kiki'nin uçma yeteneğine hayran olan havacılık meraklısı Tombo, geldiğinden beri Kiki ile arkadaş olmaya çalışır. Onu hep takip eder. Kiki, siparişlerinin teslimatını yaptığı yaşlı kadınlarla da bağ kurar. Ama bütün bu ilişkilerinde, kendi kasabasındakinin aksine, tüm yetişkinler gibi, içten içe yalnızdır.

Kendi kasabasında, ailesi ve arkadaşlarının arasında onun için çok da problem olmayan bazı konular bu şehirde Kiki’nin en büyük özgüvensizliklerine dönüşür. Bunun en büyük örneği sahip olduğu tek kıyafet olan siyah elbisesidir. Kiki yola çıkmadan önce annesine, “keşke elbisem farklı bir renk olsa, her şeyim siyah, kedim bile siyah” diye sitem eder. Annesi de ona cadıların yüzyıllardır bu renk giyindiğini, önemli olanın insanın kıyafeti değil kalbi olduğunu söyler. Kiki de bilmektedir bunu ve iyi bir cadı olmak için sabırsızdır. Aslında bu kalabalık şehre gelene kadar elbisesinin rengi çok da önemli değildir. Ama burada kendi yaşıtlarını rengarenk giyinmiş, birlikte gülüp eğlenirken görünce, Kiki kendini onlarla kıyaslamaya, mutsuz olmaya başlar. Küçük bir kız olmak zor, farklı bir küçük kız olmak daha da zordur. Belki içten içe bir cadı değil, normal bir kız olmak ister; istediği renk kıyafetler giyebilen, yabancı bir şehirde kendi ayaklarının üstünde durmak yerine, diğer yaşıtları gibi arkadaşlarıyla arabayla gezip eğlenebilen bir kız. Son parasıyla yemek aldığından, vitrinde gördüğü kırmızı, kurdeleli ayakkabıları alamaz. İyi bir cadı olmak için duyduğu heyecan söner, cadılığına içten içe sitem eder Kiki.

Tombo, Kiki’yi bir partiye davet eder. Kiki, Tombo’ya pek yüz vermese de, aslında bu partiye gitmek, yaşıtları tarafından kabul görmek ister ve daveti kabul eder. Ama teslimat yapması gerektiği için yetişemez, daha da kötüsü tek elbisesi yağmurda sırılsıklam olmuştur. Bitkin düşerek hastalanır. Yaşıtlarıyla arasındaki uçurum yüzüne tokat gibi çarpar. İyileştiğinde, Osono, Kiki'ye kendisine gönderilen bir teslimatı teslim ederek, gizlice Tombo'yu tekrar görmesini sağlar. Kiki partiyi kaçırdığı için özür dilediğinde, Tombo onu üzerinde çalıştığı, bisikletten yapılmış uçan makinede bir test sürüşüne çıkarır. Kiki Tombo'ya ısınır. Ama Tombo onu arkadaşlarıyla tanıştırmak istediğinde, Kiki onların halihazırda paylaştığı yakınlıktan çekinir, arkadaşlarının alay etmesinden korkar ve kendini uzaklaştırır, eve döner.

Bir alıcı, teslim edilen bir hediyeye olumsuz tepki verir. Yalnızlığıyla, ait olamayışıyla her yüzleştiğinde kalbi biraz daha kırılan Kiki, depresyona girer. Jiji ile de konuşamamaya, onu anlamamaya başlar. Bu sorun yalnızca Kiki ile alakalı da değildir. Jiji de burada kendine bir hayat kurar, karşı penceredeki güzel beyaz kedi Lily’ye aşık olur. Kiki, Jiji ile konuşamaz, babasının radyosunu artık dinlemez olur ve annesinin süpürgesiyle uçamamaya başlar. Teslimat işini askıya almak zorunda kalır. Büyümenin yalnızlığıyla yüzleşince, bazı şeyler geri döndürülemez şekilde değişmeye başlar. Asıl bu noktada evinden ve çocukluğundan ayrılmıştır Kiki.

Kiki’nin artık uçamadığını öğrenen ressam arkadaşı Ursula, ona ilhamını kaybetmenin normal ve bir tür duyusal bokaj olduğunu, uçmanın onun için anlamını keşfetmesi gerektiğini söyler. Bir müşteriyi ziyaret eden Kiki, televizyonda bir zeplin kazasının canlı haberini görür. Tombo, sürüklenen geminin demirleme halatlarından birinden tehlikeli bir şekilde sallanmaktadır. Kiki olay yerine koşar, yoldan geçen bir çöpçüden bir süpürge ödünç alır, kendine güvenini ve güçlerini yeniden kazanır ve Tombo'nun kurtulmasını sağlar. Artık uçmak Kiki için yeni bir anlam kazanmıştır, yalnızca bir cadı olduğu için mecburen değil, bir amaç uğruna uçar. Bunu da annesinin süpürgesinden koparak, sonradan kendi simgesi olacak süpürgeyle yapar. Bu noktadan sonra kendi yolunu bulur, kendi olarak mutlu olmayı öğrenir Kiki. Belki de bir cadı olmaktan yorulmuşken, içten içe diğer kızlar gibi olmak isterken, arkadaşının hayatını kurtarabilmesi cadı olması sayesinde olmuştur. Sonunda yerini bulmuş, yetişkinliğe ilk adımı bu sancılı süreçle atmıştır. Teslimat hizmetine devam eder. Anne babasına yeni hayatında iyi olduğunu söylemek için mektup yazar.

Kiki kendini kabul etmiş, arkadaş edinmiş, bu şehirde kendine bir yer edinmiştir. Kiki için bu yolculuk, ailesinin kanatları altında yaşayan ve kedisiyle konuşan bir çocuktan, kendi ayakları üzerinde duran bir cadıya, bir bireye dönüşümü olmuştur. Jiji ile aralarındaki bağ sonsuza kadar değişmiş de olsa, hala birliktelerdir. Kiki’yi mutlu görürüz, biz de izleyiciler olarak mutlu oluruz ama o hüzünlü havayı da sezeriz. Sonuçta büyümek her zaman biraz yalnız ve hüzünlü olmak demektir.

Küçük Cadı Kiki, Japon sinema salonlarındaki gösterimini ilk kez 29 Temmuz 1989 tarihinde gerçekleştirdi. Toplam dağıtım hasılatı 2,170,000,000 ¥'dir^[6][7] (ABD$18,000,000). Film, 1989 yılının Japonya'da en çok hasılat elde eden filmi olarak finansal bir başarı olduğunu kanıtladı.^[8] 7 Şubat 2001 tarihinde Japonya'da yayınlanan DVD'si en iyi satış yapan anime DVD'si seçildi.^[9]

Film eleştirmenlerden oldukça olumlu yorumlar aldı. 28 incelemenin değerlendirildiği eleştiri topluluğu sitesi Rotten Tomatoes'da eleştirmenlerin %96'sı filmi beğendi ve film 10 üzerinden 7.8 puan aldı. Eleştirilerin ortak kanısı kısmında "Küçük Cadı Kiki dünyadaki yerini keşfetmeye çalışan genç bir cadının iç açıcı, göz kamaştırıcı bir şekilde yorumlanan masalı." yazmaktadır.^[10]

• Resmî site
• Nausicaa.net'de Küçük Cadı Kiki27 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Rotten Tomatoes'ta Küçük Cadı Kiki
• Big Cartoon DataBase'de Majo No Takkyubin
• IMDb'de Küçük Cadı Kiki
• AllMovie'de Küçük Cadı Kiki