İçeriğe atla

Küçük İskitya

Küçük İskitya'daki büyük şehir ve koloniler

Küçük İskitya veya Aşağı İskitya (Latince: Scythia Minor; Yunanca: Μικρά Σκυθία, Mikrá Skythia), kuzey ve batısında Tuna Nehri, doğusunda Karadeniz ile sınırlandırılan eski çağlardaki bir bölgedir. Toprakları, bugün Romanya ve Bulgaristan sınırları içinde kalan Dobruca bölgesine tekabül etmektedir.

Bölgeyi ilk olarak Herodot, Tuna Deltası'nın kuzeyinden başlayan İskitya bölgesi olarak tanımlar. MÖ 2. yüzyıldan kalma, içinde Agatokles için yazılan Histria şehrine ait bir kararın bulunduğu bir anıtta bölge yine İskitya adıyla anılır. Literatürde "Scythia Minor" (Mikrá Skythia) adını ilk kez Strabon, ilk yüzyılın başlarında ortaya koyduğu eseri Coğrafya (Geografika)'da kullanmıştır.

MÖ 7. yüzyılda bölgenin Karadeniz kıyılarında birçok Yunan kolonisi kurulmuştur. En eski yazılı Yunan tutanakları bölgenin, zamanla Getae ve Daci olarak anılan Traklar tarafından mesken tutulduğunu aktarır. İlerleyen dönemlerde bölge, Kelt ve İskit akınlarına maruz kalmıştır. Bir dönem Daçya Krallığı sınırları içinde kalmış, Roma İmparatorluğu'nun eline geçince Aşağı Moesia Eyaleti'nin bir parçası hâline gelmiştir. Bölge Diocletianus'un reformları ile Moesia'dan ayrılarak Trakya Psikoposluğu (Diocese)'nun bir parçası olan İskitya Eyaleti'ne bağlanmıştır. İmparatorluğun 395'te dağılmasından sonra bölge, Bizans İmparatorluğu'nun hakimiyetine geçmiştir. Bölge, 7. yüzyılda Slavlar ve Bulgarların eline geçene kadar Küçük İskitya adıyla anılmıştır. Ardından bu isim kullanımdan çıkmıştır.

Kaynakça

  • Dicţionar de istorie veche a României (Antik Roma tarihi sözlüğü). Editura Ştiinţifică şi Enciclopedică. 1976. ss. s. 536-537. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Anadolu</span> Türkiye topraklarının büyük bölümünü oluşturan Batı Asya yarımadası

Anadolu, Anadolu Yarımadası veya coğrafi olarak Asya Kıtası'nın tüm özelliklerini içerdiğinden Küçük Asya, Asya kıtasının en batısında Karadeniz, Akdeniz ve Ege denizi arasında kalan yaklaşık 755.000 km²'lik bir alanı kaplayan dağlık bir yarımadadır.

<span class="mw-page-title-main">Perge</span> Pamfilya bölgesine başkentlik yapmış antik kent

Perge, Antalya'nın 18 km doğusunda, Aksu ilçesi sınırları içinde bulunan, bir zamanlar Pamfilya Bölgesine başkentlik yapmış antik bir kenttir. Şehirdeki akropolisin Tunç Çağı döneminde kurulduğu düşünülmektedir. Helenistik dönem boyunca şehir eski dünya içerisindeki en zengin ve güzel şehirler arasında sayılmaktadır. Ayrıca Yunan matematikçi Pergeli Apollonius'un memleketidir. Perge, Hititler döneminde Parha olarak bilinmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Pontus</span> Karadenizin güney kıyısında, günümüz Türkiyesinin Doğu Karadeniz Bölgesinde yer alan bir bölge

Pontus Karadeniz'in güney kıyısında, günümüz Türkiye'sinin Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yer alan bir bölgedir. Bu ad bölgenin kıyıları ve iç kesimlerinde yer alan dağlar için, Arkaik Dönem itibarıyla burayı kolonileştiren Grekler tarafından Karadeniz'in Grekçe ismi olan: Πόντος Εὔξεινος, Pontos Eukseinos 'dan türetilerek verilmiştir. Daha sonra Eshilos'un Persler eseri ve Herodot'un Herodot Tarihi eseri dönemlerinde sadeleşerek Pontos adı kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya</span> Avrupadaki coğrafi ve tarihi bölge

Makedonya, Balkanlar'da bir devlet olan Kuzey Makedonya'yı, Bulgaristan'ın güneybatısında yer alan Blagoevgrad ilini ve Yunanistan'ın Güney Makedonya olarak da bilinen kuzeyinde üç idari bölüme ayrılmış araziyi kapsayan kültürel, coğrafi bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Gotlar</span>

Gotlar, Güney İskandinavya'nın Gotland bölgesinde oturan eski bir Cermen kavmi. Gotlar 2. yüzyıldan itibaren İskitya, Dacia ve Pannonia'da yaşamışlar 3. ve 4. yüzyıllarda Bizans'ı yağma etmişler ve Aryanizmi benimsemişlerdir. 5. ve 6. yüzyıllarda Vizigotlar ve Ostrogotlar şeklinde ikiye bölünmüşler ve İberya ile İtalya'yı istila etmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan tarihi</span>

Yunanistan'ın ilk sakinlerine sıklıkla Pelasgi, yani "deniz halkı" denirdi. Yarımadanın bu sakinleri kuzeyden göçen işgalcilerin etkisi ile güneye kaçtılar. Birbiri ardı sıra gelen işgallerle güney kıyılarına ve Ege Adaları'na yayıldılar. MÖ 3200 civarında bölgeye yeni gelenler birlikte zamanla Yunancaya dönüşen bir Hint-Avrupa dili getirdiler.

<span class="mw-page-title-main">Pontus Krallığı</span> Devlet

Pontus Krallığı ya da Pontus İmparatorluğu, Karadeniz'in güney kıyısında kurulan Helenistik Dönem devletlerinden biridir. Krallık önceleri Pontus Kapadokyası, sonra yalnız Pontus olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya tarihi</span> Avusturyanın tarih öncesinden günümüze kadar geçmişi

Bu madde Avusturya'nın tarih öncesinden günümüze kadarki tarihi hakkında bilgi vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Afrika (eyalet)</span>

Afrika (Africa), Roma İmparatorluğuna bağlı bir eyalet. Kabaca günümüz Tunus topraklarının kuzeyini ve batı Libya'nın Gabes Körfezi boyunca uzanan Akdeniz kıyılarını içerirdi. Kıta Afrika adını bu Roma eyaletinden sonra almıştır. Aynı bölge, daha sonra Araplar tarafından da orijinal lisanına sadık kalınarak İfrikiya olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Thema</span>

Thema, yaklaşık yedi yüz yıllık bir dönem için Bizans İmparatorluğu'nun ana yerel idare birimi idi. Thema sistemi yedinci yüzyılda Bizans topraklarının Müslüman orduları tarafından zaptedilmeye başlanması ile kurulmuş ve daha önceki ana yerel birim olan ve Roma imparatorları Diocletianus ve I. Konstantin tarafından kurulmuş olan Roma diakos sistemi yerine geçirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mezya</span> Balkanlarda tarihi bir bölge ve Roma İmparatorluğunun bir eyaleti

Mezya, Sırbistan ile Bulgaristan ve Romanya'nın Tuna Nehri'nin güneyindeki toprakları arasında yer alan tarihi bölge ve antik bir Roma eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Trakya (eyalet)</span>

Trakya, M.S.46 yılında oluşturulmuş Roma eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Kommagene Krallığı</span>

Kommagene Krallığı, İrani Orontid Hanedanı'nın Helenleşmiş bir kolu tarafından yönetilen Greko-Pers krallığıdır. Partlar, Ermeniler ve Romalılar arasında tampon bir ülke olmuştur.

Ziyaret Tepe Höyüğü, Diyarbakır ilinin Bismil ilçesi güneydoğusunda, Dicle ve Batman Çayı'nın birleşme noktasının 20 km. batısında, Dicle'nin güney kıyısında yer alan bir höyüktür. Bölgedeki büyük höyüklerden biri olup, ovadan 22 metre yükseklikte 3 hektarlık bir alandır. Kuzey taraftaki höyüğün (akropol) üç tarafında uzanan "aşağı şehir" ise 29 hektarlık bir alana yayılmıştır. Diyarbakır Arkeoloji Müzesi tarafından Tepe Höyüğü adıyla tescil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Taifallar</span>

Taifallar veya Tayfallar Cermen ve Sarmat kökenli bir tarihî topluluktur. İlk olarak Aşağı Tuna’nın kuzeyinde, MS 3. yüzyıl ortasında kayıtlarda geçmişlerdir.

Quaestura exercitus, Doğu Roma İmparatorluğu'nun özel idari bölgesidir, merkezi Odessus'tur, İmparator I. Justinianus tarafından 18 Mayıs 536 tarihinde kurulmuştur: Toprak olarak Quaestura exercitus, Moesia Inferior ve Küçük İskitya'un Roma vilayetlerini içermektedir, Kıbrıs, Karya ve Ege adaları vilayetleri ile aşağı Tuna bölgesine yerleşmiştir. Tüm bu vilayetler Doğu'nun Praetorian prefecture yönetiminden çıkarılıp quaestor exercitus ismiyle yeni oluşturulan askeri makamın idaresine verilmiştir. Quaestor'un yetkileri magister militum'un yetkilerine denkti. Stratejik olarak yaşamsal fakat ekonomik olarak ise zayıf Tuna vilayetlerinde, quaestura exercitus birliklerin orada kalmalarını desteklemeye yardımcı olmaktı. Daha zengin aşağı Tuna vilayetlerine ulaşmak için, Justinianus tedarki Karadeniz üzerinden sağlayabiliyordu. Sabit ve sürekli birlikler ile torakların yeniden yapılandırılması Tuna vilayetlerinin hem fakir halkı hem de harap kırsal kesimini rahatlattı. Quaestura exercitus tarihi ile ilgili yeterli kanıt eksikliği vardır. Fakat 570lerin ortalarında hala quaestor makamının varlığını devam ettirmesi, bu topraklardaki birliklerin bir nebze başarı gösterdiklerini göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dioecesis Thraciae</span> Roma İmparatorluğu Dioecesisi

Trakya Piskoposluğu, doğu Balkan yarımadasını kapsayan Geç Roma İmparatorluğu piskoposluğudur. Filippopolis başkentidir.

<span class="mw-page-title-main">Histria</span> şehir

Histria ya da Istria, Istros yahut Istropolis, günümüz Romanyasının Karadeniz sahillerindeki İstria şehrinde bulunan antik bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Dardania (eyalet)</span>

Dardania, Orta Balkanlar'da bir Roma eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">İskitya</span>

İskitya, Klasik Antik Çağ'da Orta Avrasya'da yer alan bir bölgeydi. Sınırları Yunanlar tarafından belirsiz bir şekilde tanımlanan bu bölge Doğu İran İskitleri tarafından işgal edildi ve Orta Asya ve Doğu Avrupa'daki Vistül Nehri'nin doğusundaki kısımlarının doğu kısımları ile sınırdı. Antik Yunanlar, Avrupa'nın kuzeydoğusundaki tüm topraklara ve Karadeniz'in kuzey kıyılarına İskitya adını verdiler. Demir Çağı boyunca bölge İskit kültürlerinin gelişmesine tanık oldu.