İçeriğe atla

Küçük Çin

Çin merkezci [en] dünya düzeni:
Çin (中華)
Büyük Çin (大中華)
Küçük Çin (小中華)
Barbarlar [en] (夷狄)
Canavarlar (禽獸)

Küçük Çin,[1] çeşitli Kore, Vietnam ve Japon rejimlerinin kendilerini "Çin" olarak tanımladıkları ve Çin medeniyetinin meşru varisleri olarak gördükleri siyasi ve kültürel bir ideoloji ve fenomene atfen kullanılan bir terim.[2][3][4][5][6] Bu inanç, geleneksel Çin kültüründen kaynaklanan Çin merkezcilik [en] ve Hua-Yi ayrımı kavramlarından etkilenmiştir ve Hanların başta olduğu Han Hanedanı'nın ardından Mançuların başta olduğu Çing Hanedanı'nın başa gelmesinin başta Joseon Koresi, Tokugawa Japonu ve Nguyễn Vietnamı olmak üzere farklı hanedanlıklar tarafından dünya medeniyetinin merkezinin "barbarlar" tarafından bozulmuş olması olarak algılanmasıyla bu inanç, bu hanedanlıklar tarafından daha bariz bir şekilde benimsenmeye başlamıştır.[2][3][6][7][8][9][10]

Sinosfer'de Küçük Çin ideolojisi

Eski zamanlardan beri "Çin" alemi, etnik köken ya da coğrafi konuma bağlı olan sabit ya da önceden belirlenmiş bir kavram olmamıştır. Bahar ve Güz Yıllıkları'na göre, "barbarların" örf ve adetlerini benimseyen [en] "Çinliler" "barbar" olarak algılanır, "Çinlilerin" örf ve adetlerini benimseyen "barbarlar" ise "Çinli" olarak kabul edilirdi.[11] Bu nedenle, "Çinli" olma kavramının sabitliği yoktur ve öz kimlik ile kültürel bağlılık tarafından belirlenir.

Çin kültürü ve siyasi düşünceleri tarafından derin şekilde etkilenmiş çok sayıda Kore, Vietnam ve Japon rejimi, geleneksel olarak Çin ile özdeşleştirilen ve Çin'in kendisi kullandığı isimler kullanarak kendilerini bu isimlerle tanımladı. Aynı zamanda bu rejimler, kendilerini Çin kültürü ve medeniyetinin meşru varisleri olarak gördüler.

Kore, Vietnam ve Japon tarafından benimsenmiş "Çin" isimleri
Geleneksel olarak Çin'e
atfen kullanılan isim
Korecesi Vietnamcası Japoncası
Zhōngguó
中國
Jungguk
中國
중국
Trung Quốc
中國
Trung Quốc
Chūgoku
中國
ちゅうごく
Zhōnghuá
中華
Junghwa[a]
中華
중화
Trung Hoa
中華
Trung Hoa
Chūka
中華
ちゅうか
Huáxià
華夏
Hwaha
華夏
화하
Hoa Hạ
華夏
Hoa Hạ
Kaka
華夏
かか
Zhōngxià
中夏
Jungha
中夏
중하
Trung Hạ
中夏
Trung Hạ
Chūka
中夏
ちゅうか
Zhōngcháo
中朝
Jungjo
中朝
중조
Trung Triều
中朝
Trung Triều
Chūchō
中朝
ちゅうちょう
Shénzhōu
神州
Sinju
神州
신주
Thần Châu
神州
Thần Châu
Shinshū
神州
しんしゅう
Huá
Hwa

Hoa

Hoa
Ka

Xià
Ha

Hạ

Hạ
Ka

Dipnot

  1. ^ So- ön eki (; ), "küçük" anlamına gelir ve Korece yazılı kaynaklarda Kore hanedanlıklarına atfen bazen Junghwa kelimesinin önüne eklenir.

Kaynakça

  1. ^ Chan, Robert Kong (2017). Korea-China Relations in History and Contemporary Implications. s. 10. ISBN 9783319622651. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 
  2. ^ a b Kim, Youngmin (2018). A History of Chinese Political Thought. s. 220. ISBN 9781509523160. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 
  3. ^ a b Wang, Q. Edward; Fillafer, Franz; Iggers, Georg (2007). The Many Faces of Clio: Cross-cultural Approaches to Historiography. s. 251. ISBN 9781845452704. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 
  4. ^ Kelley, Liam (2005). Beyond the Bronze Pillars: Envoy Poetry and the Sino-Vietnamese Relationship. s. 9. ISBN 9780824874001. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 
  5. ^ Alpert, William (2005). The Vietnamese Economy and Its Transformation to an Open Market System. s. 17. ISBN 9780765606693. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 
  6. ^ a b Fong, Brian; Wu, Jieh-min; Nathan, Andrew (2020). China's Influence and the Center-periphery Tug of War in Hong Kong, Taiwan and Indo-Pacific. ISBN 9781000284263. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 
  7. ^ Horesh, Niv; Kim, Hyun Jin; Mauch, Peter (2014). Superpower, China? Historicizing Beijing's New Narratives Of Leadership And East Asia's Response Thereto. s. 82. ISBN 9789814619172. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 
  8. ^ "Seoul Journal of Korean Studies". 2004. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 
  9. ^ Berger, Stefan (12 Temmuz 2007). Writing the Nation: A Global Perspective. ISBN 9780230223059. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 
  10. ^ Lee, Jeong-Mi (2010) "Choso˘n Korea as Sojunghwa, the Small Central Civilization: Sadae kyorin Policy and Relations with Ming/Qing China and Tokugawa Japan in the Seventeenth Century" 17 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Asian cultural studies (36), 305-318, International Christian University
  11. ^ Zhang, Yun (2006). 西藏历史问题研究. s. 201. ISBN 9787800577475. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022. 夷狄入中国,则中国之,中国入夷狄,则夷狄之。 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çin</span> Doğu Asyada bir ülke

Çin, resmî adıyla Çin Halk Cumhuriyeti (Çince:

<span class="mw-page-title-main">Çince</span> Çin ve çevresinde konuşulan bir dil

Çince, Çin anakarası ve çevresinde yaşayan bir milyardan fazla kişi tarafından konuşulan Eski Çinceden türemiş dillerin oluşturduğu diller grubudur. Dünyadaki her beş kişiden birinin anadili olarak konuştuğu Çince, lehçeleriyle birlikte dünyada en çok konuşulan dildir. Çince ve lehçeleri Büyük Çin olarak adlandırılan Çin anakarası, Hong Kong, Makao, Tayvan ve Malezya, Endonezya, Tayland, Singapur, Myanmar, Vietnam, Güney Kore gibi Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerinde konuşulmaktadır. Çince, dünyanın en çok konuşulan dil olmasına bağlı olarak Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biridir. Aynı zamanda Çin, Tayvan, Singapur, Hong Kong ve Makao'nun resmî dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin karakterleri</span>

Çin karakterleri veya Çin harfleri, günümüzde Çince, Japonca ve nadiren Korecenin yazılmasında kullanılan simgesel grafikler ya da logogramlardır. Bunlara Mandarin Çincesinde hànzì, Japoncada kanji, Korecede hanja ya da hanmun, Vietnamcada ise hán tự ya da chữ nho adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Tang Hanedanı</span> 618-907 yılları arasında Çinde hüküm sürmüş bir hanedanlık

Tang Hanedanı, Sui Hanedanı'nın ardından Çin'e hüküm sürmüş hanedandır. 618'de Li Shimin, Sui Hanedanı'nı devirerek Tang Hanedanı'nı kurdu. Li Shimin daha çok Tang Hanedanı'nın kurucusu İmparator Taizong olarak bilinir. Çin imparatorlarının en ünlülerinden biridir. Tang Hanedanı döneminde Çin'in komşularının üzerinde çok büyük etkisi vardı ve birçok komşu krallıkları vergiye bağlamıştı. Bununla birlikte Göktürk Kağanlığı 659 yılında, İkinci Doğu Göktürk Kağanlığı ise 744 yılında Tang Hanedanı'nın egemenliği altına girmiştir. Yaklaşık 300 yıl yönetimde kalan Tang Hanedanı zamanında Han Hanedanı'ndan bile daha parlak bir dönem yaşandı. Bu dönemde imparatorluk toprakları genişletildi; değişik ırk, kültür ve dinlerden halklarla ilişkiler kuruldu ve sonradan Batılı toplumları şaşkınlığa uğratacak bir yönetim sistemi kuruldu. Bazı kaynaklarda Tang Hanedanı'nın Çinleşmiş Türk-Tabgaç kökenli olduğu geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Şia Hanedanı</span>

Xia Hanedanı, Çin tarih kayıtlarına göre Çin'in ilk hanedanlığıdır; MÖ 2200 – 1800 tarihleri arasında hüküm sürmüştür. Çin'de ilk medeniyet biçimi Xia Hanedanlığı döneminde ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Halk Kurtuluş Ordusu</span> Çin Halk Cumhuriyetinin askeri gücü

Çin Halk Kurtuluş Ordusu, Halk Kurtuluş Ordusu (PLA), Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) silahlı kanadı ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin başlıca askeri gücüdür. PLA beş hizmet kolundan oluşur: Kara Kuvvetleri, Deniz Kuvvetleri, Hava Kuvvetleri, Roket Kuvvetleri ve Stratejik Destek Kuvvetleri. Merkezi Askeri Komisyon'un (CMC) liderliği altındadır ve başkanı başkomutan olarak görev yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vietnamca</span> Dil

Vietnamca, Vietnam Cumhuriyeti'nin ulusal ve resmî dilidir. Vietnam'da yaşayan insanların % 86'sının ve denizaşırı ülkelerde yaşayan azınlık durumunda yaklaşık 3.000.000 kişinin anadilidir. Yakın tarihe kadar Çin yazı sistemini kullanmakta olan Vietnamcanın sözcük dağarcığı büyük ölçüde Çinceden etkilenmiştir. Vietnamcanın bugünkü yazı sistemi Latin abecesinin uyarlanmış biçimine dayanır. Sözcüklerde anlam ayrılığı ton ile yapıldığından bu tonları gösteren 5 farklı ayırıcı im bulunur.

Çinliler ; çoğunlukla soy, etnisite, uyrukluk, vatandaşlık veya diğer bağlılık vasıtasıyla Çin ile ilişkili çeşitli kişiler veya gruplardır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Vietnam</span> Güneydoğu Asyada eski devlet (1945-1976)

Kuzey Vietnam, resmî adıyla Vietnam Demokratik Cumhuriyeti, 1945-1976 yılları arasında Güneydoğu Asya'da var olmuş komünist devlet.

<span class="mw-page-title-main">Çin'in vize politikası</span>

Vizeden muaf ülkelerden birinden gelinmediği sürece Çin ziyaretçileri, Çin'in dış temsilciliklerinden vize almaları gerekmektedir. Özel idari bölgeler - Hong Kong ve Makao - bağımsız vize rejimlerini muhafaza etmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Çin tarihi</span> ulusal tarih

Çin tarihi, yazılı kaynaklara göre 3500 yıldan fazla geriye uzanmakta olup yazılı Çin tarihi ise MÖ 1500'lerde Shang Hanedanı döneminden başlamaktadır. Çin binlerce yıllık tarihi ile dünyanın en eski medeniyetlerinden biri ve uygarlığın beşiği olarak kabul edilmektedir. Çin uzun tarihi boyunca değişimli olarak birleşik bir devlet olarak veya birçok devlet halinde parçalanmış olarak varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Çin kültürü</span>

Çin kültürü, modern dünyadaki en eski jeopolitik varlık olan Çin'in topraklarında yer alan, en zenginleri 10.000 yıl öncesine dayanan, çok çeşitli alanlardaki muazzam ve karmaşık başarıları kapsar. Nitekim günümüz Çin, hanedanların ve siyasi rejim değişiklikleriyle Çin Şi Huang'ın M.Ö. 221 yılında kurduğu Çin İmparatorluğu'nun doğrudan vârisi olarak görülebilir. Pratiklerin, nesnelerin ve kavramların etkili bir şekilde yayılmasına olanak sağlayan bu süreklilik, Çin kültürünün belli unsurlarına bölgesel ve tarihsel farklılıkların ötesine geçen genel bir görünüm kazandırmaktadır. Bu unsurlardan bazı örnekler, mandarin rejiminde ve toplumsal ve ailevi ilişkilerin kavranmasında görünebilen Konfüçyüsçü etkiler ya da Çin dünyası genelinde benimsenmiş felsefi veya metafizik kavramların ve dini pratiklerinin kökeninde bulunan Taoizm damgası. Çin İmparatorluğu'nun prestiji, bu ortak kültürünün Uzak Doğu ve Güneydoğu Asya'ya yayılmasına katkıda bulunmasının yanı sıra Çin uygarlığını zenginleştirmiş birçok yabancıyı cezbetmiştir. Diğer kültürel başarılar ancak belli bir bölgeye ya da bir döneme özgüdür. Bu açıdan, Çin kültürünün çeşitli alanlarının 19. yüzyıldan beri Batılı nüfuza ve moderniteye yaklaşma biçimi ve küreselleşmeye karşı göstermeye devam ettiği tepki büyük bir ilgi meselesidir. Çin'in ekonomik gelişimi popüler geleneklere ve sanatlara meydan okumaktadır. Nakış veya tiyatro gibi birçok kültür biçimi kaybolma sürecindedir.

<span class="mw-page-title-main">Yünnan</span>

Yünnan, Çin'in güneybatısında bulunan bir eyalet. Yüzölçümü yaklaşık 394.000 km2, 2010 itibarıyla yaklaşık 46 milyon kişilik nüfusa sahip. Eyaletin başkenti, kendisi de eskiden "Yünnan" olarak bilinen Kunming şehri. Yünnan eyaleti kuzeyde Siçuan eyaleti, kuzeydoğuda Guizhou eyaleti, doğuda Guangksi Zhuang Özerk Bölgesi, güneydoğuda Vietnam, güneyde Laos, batıda Birmanya ve kuzeybatıda Tibet Özerk Bölgesi ile sınır paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de internet</span>

Çin'de internet, 1989'dan beri aralıklı olarak, 1994'ten beri ise kalıcı olarak mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Su Shi</span>

Su Shi veya sanat adı ile Dongpo, Song Hanedanı döneminde yaşamış Çinli şair, ressam, akademisyen, bilim insanı ve devlet adamıdır. Song döneminin önemli kişilerinden biri olan Su Shi, Sima Guang ve diğerleri ile birlikte Wang Anshi liderliğindeki "Yeni Politika" reformlarına karşı önemli bir şahsiyetti.

<span class="mw-page-title-main">Huaxia</span>

Huaxia, Çin ulusu ve medeniyetini temsil eden tarihsel bir kavram. Konfederasyon dönemindeki çeşitli Han Çinli halklarının paylaştıkları ortak kültürel soya dair öz farkındalıktan ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Guzheng</span>

Guzheng, koparılmış bir Çin zitheridir. Modern guzheng genellikle 21, 25 veya 26 telden oluşur, 1,6 m uzunluğundadır ve büyük bir pentatonik ölçekte akort edilmiştir. Paulownia ağacından yapılmış büyük, rezonanslı bir ses tablasına sahiptir. Diğer bileşenler genellikle yapısal veya dekoratif nedenlerle diğer ağaçlardan yapılır. Guzheng oyuncuları genellikle plastik, reçine, bağa veya fildişi gibi malzemelerden yapılmış parmak uçlarını bir veya iki ellerine takmaktadırlar.

Huá ile arasındaki ayrım, Çin-barbar ayrımı olarak da bilinir, Çin kültüründe kültürel olarak belirlenmiş bir "Çin"i bu kültür veya bu etnik gruba ait olmayan yabancılardan (Yí) ayırt etmek için tarihî olarak kullanılmış bir kavramdır. Yí kelimesi yabancı kaynaklarda sık sık "barbar" şeklinde çevirilse de, İngilizce kaynaklarda "foreigners" (yabancılar), "ordinary others", "wild tribes" ve "uncivilised tribes" gibi çeviriler de yer alır. Hua-Yi ayrımında Çin'in üstünlüğü vurgulansa da, yabancıların Çin değerleri ve adetleri benimseyerek kendileri de Hua olma ihtimaline sahip oldukları düşüncesi de mevcuttu. Bu kavramlar Çinlilere özgü değildi ve Çin'in yerine kendilerini asıl gerçek "Orta Krallık" (Zhongguo) olarak gören Vietnamlılar, Japonlar ve Koreliler tarafından da uygulandı.

<span class="mw-page-title-main">Ginler</span>

Gin ya da Jing halkı, Çin'de yaşayan etnik Vietnamlıların torunlarından oluşan bir topluluktur. Ağırlıklı olarak Çin'e bağlı Guangşi Zhuang Özerk Bölgesi'ndeki Dongxing ile Fangchenggang kıyılarından yakın mesafede bulunan, "Üç Gin Adası" (京族三岛) olarak bilinen adalarda yaşarlar. Bu topraklar önceden Nguyễn Hanedanı yönetimi altında olup, sonradan Fransızlar tarafından Çing Hanedanı'na devredildi.

<span class="mw-page-title-main">Zhang Sizhi</span>

Zhang Sizhi Çinli hukukçu, akademisyen ve insan hakları aktivistidir.