İçeriğe atla

Köylü (gazete)

Köylü
SahibiMehmet Refet
Kuruluş tarihi1909
DilOsmanlı Türkçesi

Köylü, II. Meşrutiyet'in ilanından sonra İzmir'de yayınlanan günlük gazete.

Esnaf, köylü ve çalışanlara yönelik sade dilli yazılara ağırlık veren gazete, Türkçenin sadeleşmesinde rol oynamış bir yayındır.[1] İzmir'in işgali öncesinde Yunanlar tarafından satın alınmış ve Yunan çıkarlarına hizmet etmiştir.[1]

Köylüleri eğitmek, okur yazar sayısını artırmak, halkın kültür düzeyini yükseltmek amacıyla kurulmuştu. Bunun için halk dilini başarıyla kullandı ve Ege Bölgesi'nde en çok satan gazete oldu.[2]

Başlangıçta gazetenin sahibi, Osmanlı Meclis-i Mebusan'ında Aydın Mebusu olarak yer alan İsmail Sıtkı Bey'di. Gazetenin bütün işlerini Sorumlu Müdürü sıfatıyla Mehmet Refet yürütüyordu. Gazete daha sonra Mehmet Refet'in malı olmuştur.[2]

Gazete, İttihat ve Terakki'nin İzmir'deki sosyal kulüplerde gerçekleştirdiği etkinlikleri destekledi. Bosna Hersek'in Avusturya tarafından işgalinden sonra bu ülkeye karşı uygulanan boykota büyük destek verdi.[1]

Mondros Mütarekesi'nden sonra sık sık sansüre uğrayarak kapatılmış; Türk ulusunun çıkarlarını savunmak ve Avrupa'ya tanıtmak üzere Fransızca ve İngilizce olarak da yayımlanmaya başlamıştır. Gazete Yunan işgalinden önce Yunanlar tarafından satın alındı ve Yunan çıkarlarına hizmet etmeye başladı.[2] Gazetenin sahibi Mehmet Refet Bey, İzmir'in yeniden Türkler'in eline geçmesinden hemen önce yurt dışına kaçmıştır.[2]

Kaynakça

  1. ^ a b c Arıkan, Zeki. "Dilde Sadeleşme Akımı ve Köylü Gazetesi" (PDF). kebikecdergi.files.wordpress.com. Kebikeç Sayı 4, 1996. 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2017. 
  2. ^ a b c d Arıkan, Zeki. "Köylü Gazetesi ve İşgal" (PDF). dergiler.ankara.edu.tr. Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı 2, 1998. Erişim tarihi: 1 Mart 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Osman Zeki Üngör</span> Türk besteci

Osman Zeki Üngör, şair, besteci, orkestra şefi, keman virtüözüdür.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kurtuluş Savaşı</span> Mustafa Kemal Paşa önderliğindeki direniş hareketinin işgal kuvvetleri ve iş birlikçilerine karşı verdiği siyasi ve askerî mücadele

Türk Kurtuluş Savaşı, I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Osmanlı İmparatorluğu'nun İtilaf Devletleri'nce işgali sonucunda Mîsâk-ı Millî sınırları içinde ülke bütünlüğünü korumak için 1919-1922 yılları arasında gerçekleştirilen çok cepheli siyasi ve askeri mücadeledir. Batı Anadolu'da İtilaf Devletleri'nin harekete geçirdikleri Yunan ordusuna; güneyde Fransız ordusuna; doğuda Ermenistan'ın kuvvetlerine; İstanbul rejimine sadık milislere, feodal güçlere ve ayrılıkçılara karşı savaşılmıştır. Bu mücadelenin Batı Cephesi Yunan millî belleğine "Küçük Asya Felaketi" adıyla kazınmıştır. Savaş sırasında Yunan ve Ermeni kuvvetleri, bir etnik temizlik harekâtı olarak, Türk halkına karşı katliamlar, yağmalar ve tecavüzler gerçekleştirmiştir. Savaş, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Refet Bele</span> Türk asker ve siyasetçi

İbrahim Refet Bele, Türk asker ve siyasetçi. Kurtuluş Savaşı'na katılan ilk beş generalden birisidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarında İçişleri Bakanlığı, Millî Savunma Bakanlığı görevlerinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mahmut Esat Bozkurt</span> Türk hukukçu ve devlet adamı

Mahmut Esat Bozkurt, Atatürk'ün yakın çalışma arkadaşlarından ve Türkiye'de hukuki temellerinin atılmasında katkılarda bulunmuş Türk devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Heyet-i Temsiliye</span> Türk Kurtuluş Savaşı’nın, TBMM öncesi yürütme organı

Heyet-i Temsiliye, Mondros Mütarekesi’nden sonra Anadolu topraklarının İtilaf Devletleri tarafından işgal edilmesi üzerine başlayan ulusal direniş sırasında, ulusal bir meclisin (TBMM) kuruluşuna dek Millî Mücadelenin yürütme organı olarak görev yapmış kuruldur.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Necati</span> Türk siyasetçi, avukat ve öğretmen

Mustafa Necati, Türk siyasetçi, avukat, öğretmen.

<span class="mw-page-title-main">Yüzellilikler</span> Türkiyeden sürgün edilen İtilaf işbirlikçileri

Yüzellilikler, Türk Kurtuluş Savaşı sonrası düşman iş birlikçisi olarak görülen ve Türkiye'den sürgün edilen, hepsi üst düzey makamlarda yer alan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına verilen isimdir.

Demirci Mehmet Efe Ayaklanması, Yunan kuvvetlerinin Bursa-Uşak-Sarayköy hattına kısa sürede ulaşabilmeleri, düzenli ordunun yetersizliğine bağlanmaktadır. Ankara Hükûmeti, 9 Kasım 1920 tarihinde aldığı bir kararla Batı Cephesi'nin ikiye ayrılmasına karar vermişti. Bu karar aynı zamanda milli kuvvetlerin de bu ordu bünyesinde yer almasını öngörmekteydi. Bu karar gereği olarak Güney Cephesi komutanı Albay Refet Bey, Demirci Mehmet Efe'den, 300 adamından kurulacak bir süvari alayının komutanı olarak düzenli orduya katılmasını istedi. Demirci Mehmet Efe'nin savaşabilecek durumdaki diğer adamları düzenli orduya ihtiyat birlikleri olarak katılacaklar, savaşamayacak durumda olanlarla suç işlemiş olanlar terhis edilecekti.

<span class="mw-page-title-main">İzmir'in Kurtuluşu</span> İzmirin Yunan işgalinden kurtuluşu

İzmir'in Kurtuluşu, 26 Ağustos'ta başlayan Büyük Taarruz harekâtı sonucu Türk ordusunun Yunan işgali altındaki İzmir'e 9 Eylül 1922'de girmesini belirten tarih terimidir.

<i>Ulus</i> (gazete)

Ulus, 10 Ocak 1920 tarihinden beri Türkiye'de yayımlanan haftalık gazete.

<span class="mw-page-title-main">Saffet Arıkan</span> Türk siyaset adamı ve asker

Saffet Arıkan, Türk siyasetçi ve askerdir.

<span class="mw-page-title-main">Vasıf Çınar</span> Türk devlet adamı

Hüseyin Vasıf Çınar, Türk öğretmen, gazeteci, siyasetçi ve diplomattır.

<i>Hâkimiyet-i Milliye</i> 1920-1934 yılları arasında yayımlanan gazete

Hâkimiyet-i Milliye, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında başkanlığını Mustafa Kemal Paşa’nın yaptığı Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi’nin yayın organı olarak 10 Ocak 1920’de Ankara’da yayın hayatına başlayan Türkçe gazetedir.

Gediz Muharebeleri, "Umum Kuvâ-yi Milliye Komutanı" olan Mirliva Ali Fuat Paşa ile Kuva-yi Seyyare Komutanı Çerkes Ethem'in Yunan işgaline karşı 1920 yılının Ekim ayı sonunda yaptıkları harekât. Taarruz planını Genelkurmay Başkanı İsmet Paşa kabul etmese de, TBMM kuvvetleri zayiatlar verdikten sonra Gediz'i geri alarak, İzmir'in İşgalinden sonra ilk defa Yunanların işgal ettikleri bir bölgeden geri çekilmelerini sağladılar. Harekâtın bitiminde Kuvâ-yi Milliye Komutanlığı lağvedildi ve Umum Kuvâ-yi Milliye Komutanı olan Ali Fuat Paşa Moskova Büyükelçiliğine tayin edildi. Yerine kurulan iki komutanlıktan "Batı Cephesi Komutanlığı"na Albay İsmet Bey, "Güney Cephesi Komutanlığı"na ise Refet Paşa tayin edildiler.

<span class="mw-page-title-main">Hakkı Tarık Us</span> Türk yazar, siyasetçi, öğretmen ve koleksiyoncu (1889-1956)

Hakkı Tarık Us, Türk yazar, avukat siyasetçi, öğretmen, koleksiyoncu.

<i>Tanin</i> 1908-1947 arasında İstanbulda yayımlanan İttihatçı bir gazete

Tanin, II. Meşrutiyet'ten sonra İstanbul'da yayınlanan İttihatçı bir gazete.

<span class="mw-page-title-main">Arif Oruç</span>

Arif Oruç, Türk gazeteci, yazar, tarihçi.

<span class="mw-page-title-main">Şevket Dingiloğlu</span> Türk siyasetçi

Süleyman Şevket Dingiloğlu, Türk siyasetçi

Balıkesir'in Kurtuluşu, Türk ordusunun Balıkesir'e girmesi ile 6 Eylül 1922 tarihinde, Balıkesir'in Yunan işgalinden kurtulması olayıdır.

İsmail Sıtkı Erboy, Türk siyasetçi.