İçeriğe atla

Köycüler Cemiyeti

Köycüler Cemiyeti, Türk Ocağı'nın bazı üyeleri tarafından Mart 1919'da Halide Edip Hanım başkanlığında kurulmuş bir dernektir. Hareketin fiili önderi Reşid Galip Bey’dir.

Ocağın I. Dünya Savaşı yıllarında bir “edebi salon” haline geldiği düşüncesinde olan[1] ve bu şekilde yönetilmesine tepki duyan bir grup tarafından oluşturulmuştur. Amacı sağlık, eğitim alanlarında köylülere yardım etmektir.

Merkezi Cağaloğlu'nda Acı Musluk Sokağı'ndaki (bugünkü Cemal Nadir Sokağı) Yeni Gün Matbaası'nın üstündeki daire idi.[2] Derneğin şubesi yoktur. İdare Heyetinde Halide Edip Hanım reis, Ragıp Nureddin Bey (Ege) kâtip ve muhasebeci Dr. Ahmed Şemseddin mesul murahhas olarak yer almaktaydı. Üyeleri Hasan Ferit Bey, Mustafa Reşid Galip Bey, Doktor Fazıl Bey gibi genç doktorlardan oluşuyordu. Cemal Paşa Yatılı Kız Rüştiyesi’nde müdürlük yapmakta olan Saime Hanım ve Reşid Galip’in karısı Zübeyde Hanımlar cemiyetin kadın üyelerindendir.

Faaliyetleri

Köycüler Cemiyeti ilk kongresini Şubat 1919'da yapmış; ardından ilk kafilesi 10 Nisan 1919'da Kütahya'ya varmıştır. Bu kafilede yer alan Doktor Reşid Galip ve Haşan Ferid Tavşanlı'ya, Doktor Fazıl Doğan ve Doktor Mustafa Emet'e yerleşerek çalışmalarına başladılar. Ayda bir kez İstanbul'daki Baş Meclis'e rapor göndererek faaliyetlerini bildirdiler. Bu raporlar birer köy monografisi niteliğindedir.

Köycüler, zor şartlarda geçirdikleri bir yılın ardından bulundukları yörede düzenli sağlık hizmetleri sunmak, Tavşanlı'da bir okul ve hastane yapımı girişimi dışında çok fazla yol kat edememişlerdi. İlk yılın sonunda başta Reşit Galip olmak üzere kimi Köycüler, örnek köy kurma projesini gündeme getirdiler. Bu projeye göre Köycülerden bir bölümünün verecekleri ortak sermaye ile satın alınacak ve tarımın her alanına elverişli bir arazi üzerinde örnek köy oluşturulacaktı. Bu düşünce basına da yansıyan tartışmalara yol açtı.

Hareket, bir yandan üyelerinden büyük bir bölümünün Milli Mücadele'ye katılmaları, diğer yandan da 1920 Haziran'ında başlayan Yunan Saldırısı ile Kütahya havalisinde işgal tehlikesinin belirmesi üzerine dağılmıştır.

Kaynakça

  1. ^ Alper Akçam, Cumhuriyet Kültür ve Eğiti Politikalarında Dış Türklerin Etkisi[]
  2. ^ Füsun Üstel, Köycüler Cemiyeti, Tarih ve Toplum Aylık Ansiklopedik Dergi Sayı 72, Cilt 12, Aralık 1989

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tavşanlı</span> Kütahyanın ilçesi

Tavşanlı, Kütahya iline bağlı bir ilçedir. Tavşanlı Adronos çayının (Kocasu) kaynak bölgesinde dağlık bir kesimde, Yaylacık dağının güneybatı kenarında kuruludur.

<span class="mw-page-title-main">Halide Nusret Zorlutuna</span> Türk yazar ve şair

Halide Nusret Zorlutuna, Türk şair, yazar, öğretmen.

<span class="mw-page-title-main">Emet</span> Kütahyanın ilçesi

Emet Kütahya ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Esat Işık</span> Türk göz hekimi, siyasetçi (1865 - 1936)

Mehmet Esat Işık veya bilinen adıyla Mehmet Esat Paşa, Türk göz hekimi, siyasetçi.

Manda, I. Dünya Savaşı'ndan sonra bazı az gelişmiş kabul edilen ülkeleri, kendi kendilerini yönetecek bir düzeye eriştirip, bağımsızlığa kavuşturuncaya kadar Milletler Cemiyeti adına yönetmek için bazı büyük devletlere verilen yetkidir. Geleneksel sömürgeciliği tasfiye etmeye yönelik bir proje olarak düşünülmüş, ancak uygulamada geleneksel sömürgeciliğe benzer sonuçlar doğurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sultanahmet Mitingleri</span> 1919da İzmirin İşgali üzerine düzenlenen mitingler

Sultanahmet Mitingleri, 15 Mayıs 1919'da İzmir'in İşgali üzerine Türk Ocağı ve Karakol Cemiyeti tarafından İstanbul'da Sultanahmet Meydanı'nda ilki 23 Mayıs 1919'da düzenlenen, her birine yaklaşık 150-200 bin kişinin katıldığı dört mitingdir.

<span class="mw-page-title-main">Karakol Cemiyeti</span> Osmanlı İmparatorluğu‘nda istihbarat örgütü

Karakol Cemiyeti, Mütareke döneminde Osmanlı istihbarat örgütüdür.

<span class="mw-page-title-main">Halide Edib Adıvar</span> Türk yazar, öğretmen ve politikacı (1884–1964)

Halide Adıvar, Türk yazar, siyasetçi, akademisyen ve öğretmen. Halide Onbaşı olarak da tanınır.

<span class="mw-page-title-main">İttihat ve Terakki</span> Osmanlı İmparatorluğunda siyasal teşkilat

İttihat ve Terakki Cemiyeti, sonraları İttihat ve Terakki Fırkası, Osmanlı İmparatorluğu'nda İkinci Meşrutiyet'in ilanına önayak olup 1908-1918 yılları arasında faaliyet gösteren, 21 Mayıs 1889 tarihinde kurulmuş bir siyasal hareket ve siyasi partidir. Triumvira sistemi ile yönetilen bir meclis yapısında egemenlik sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Suikastı</span> Atatürkün hedeflendiği 1926 tarihli suikast planı

İzmir Suikastı, Türkiye Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa'ya 14 Haziran 1926 tarihinde, İzmir'de yapılması planlanan suikast girişimidir. Aralarında eski bakanlar, milletvekilleri ve valiler de bulunan bir grup tarafından planlanmış ancak hayata geçirilmeden engellenmiştir.

Kürdistan Teali Cemiyeti, Kürt Teali Cemiyeti, 30 Aralık 1918'de İstanbul'da kurulan ve doğu illerinde şubeleri açılan, bağımsız bir Kürt devleti kurulmasını amaçlayan cemiyet. Cemiyetin adı, Kürdistan Yükselme Derneği anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Reşit Galip</span> Türk siyasetçi ve doktor

Mustafa Reşit, Türk siyasetçi ve doktor.

<span class="mw-page-title-main">Edward William Charles Noel</span>

Edward William Charles Noel, E. W. C. Noel, Edward Covbertin Noel, Mondros Mütarekesi'nde Doğu Anadolu'da faaliyet göstermiş İngiliz istihbarat subayı.

<span class="mw-page-title-main">Ekrem Cemilpaşa</span> Kürt siyasetçi

Ekrem Cemilpaşa ya da Ekrem Cemil Paşa (Burc) ya da Cemilpaşazade Ekrem, Kürt siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Ali Galip Olayı</span> Sadrazam Damat Ferit Paşa hükûmetinin gerçekleştirdiği girişim

Ali Galip Olayı, Sadrazam Damat Ferit Paşa hükûmetinin, Elazığ Valisi Ali Galip Bey'in önderliğinde Sivas Kongresi'nin yapılmasını engellemeye ve Mustafa Kemal Paşa'yı ortadan kaldırmaya, Heyet-i Temsiliye ve Millî Mücadeleyi durdurmaya çalıştığı girişim.

<span class="mw-page-title-main">Trakya-Paşaeli Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti</span>

Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, 30 Kasım 1918 tarihinde Edirne'de kurulan Anadolu Hareketi yanlısı cemiyet.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Ferit Cansever</span>

Hasan Ferit Cansever, Türk tıp doktoru, yazar ve asker.

Doktor Fazıl Doğan, Doktor Fazıl Doğan Bey, Türk hekim, asker, iş insanı.

<span class="mw-page-title-main">Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü</span>

Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü eski adıyla Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, Türkiye'de yoksul ve korunmaya muhtaç çocuklara bakım, eğitim, sağlık, kültür hizmetlerini sistemli bir biçimde sunmak için oluşturulmuş bir kurumdur.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Reşid</span> Türk doktor, asker ve vali

Mehmed Reşid, Daha sonraları İttihat ve Terakki Fırkası adını alacak olan İttihad-ı Osmani Cemiyeti’nin ilk 5 kurucu üyesinden biri ve I. Dünya Savaşı sırasında Diyarbekir Valisi olan Çerkes asıllı Osmanlı doktor, asker ve politikacıdır. Diyarbekir'de Ermeni Kırımı'nın yanı sıra Arami Soykırımı'nı da yürütmekle görevlendirildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.