İçeriğe atla

Köse

Köse
Türkiye'de yeri
Türkiye'de yeri
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlGümüşhane
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamHakan Öznay
 • Belediye başkanıTurgay Kesler (MHP)
Yüzölçümü
 • Toplam471 km²
Rakım1560 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam9.387
 • Kır
1,804
 • Şehir
5.201
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu29650
İl alan kodu456
İl plaka kodu29

Köse, Gümüşhane ilinin bir ilçesidir. Etrafı Kelkit, Gümüşhane merkez ve Bayburt ile çevrilidir.

Tarihçe

Osmanlı'nın 1530 yılında yaptığı tahrir kaydında yerleşim, günümüzdeki adıyla o dönemki Bayburt sancağının Kelkit nahiyesinin köyü olarak görülmektedir.[3] 1835 yılı nüfus sayımında sadece erkek nüfus sayılmış olup buna göre köy statüsündeki yerleşimde 60 hanede 154 erkek yaşamaktadır.[4] 1876 yılı nüfus sayımına göre de köy statüsündeki yerleşimde 72 hanede 233 kişinin yaşadığı görülmektedir.[5]

1916 yılında Ruslar tarafından ele geçirilen yerleşim, 15 Aralık 1917'de imzalanan Erzincan Mütarekesi sonrasında Rusların çekilmesiyle 17 Şubat 1918 günü işgalden kurtulmuştur. 1918 yılında Kelkit kazasının bir nahiyesi olarak görülen yerleşim,[6] Cumhuriyet döneminde Gümüşhane'nin il yapılmasının (1924) ardından Kelkit Kazasına bağlı bir bucak merkezi haline getirilmiştir. Köse, 22 Şubat 1954 tarihinde belde belediyesi,[7] 3392 sayılı kanunla da 19 Haziran 1987 tarihinde ilçe olmuştur.[8]

Coğrafya

Köse ilçe merkezi, Gümüşhane il merkezine 45 km uzaklıktadır. Gümüşhane il merkezinin güney-güneydoğu istikametinde yer alan yerleşim, ilinde güneyinde Bayburt il sınırında yer almaktadır. Yerleşimin doğusundan D885 Gümüşhane-Erzincan yolu ile D052 Erzincan-Bayburt yolu geçmektedir. Köse ilçe merkezi; Bahçelievler, Cumhuriyet, Fatih, Yavuz Selim ve Yeni adlarıyla beş mahalleden oluşmaktadır.[9] Köse yerleşiminin hemen batısından Köse Çayı akmakta olup, çayın yukarısında da inşa edilmiş Köse Barajı bulunmaktadır.

Kültür

Köse ilçesi Gümüşhane'ye bağlı olmasına rağmen Bayburt kültürel ve folklorik özelliklerine sahiptir. Şive olarak Gümüşhane'ye göre Bayburt, Erzincan ve Erzurum'a yakın bir ağız kullanırlar.[]

Nüfus

2020 yılı nüfus verilerine göre Köse ilçesinin nüfusu 7.005 kişi olup, bu nüfusun 5.201'i merkez yerleşiminde yaşamaktadır.[9]

Yıl Toplam ŞehirKır
1990[10]14.8936.9837.910
2000[11]19.4288.15311.275
2007[12]7.2703.2993.971
2008[13]7.2203.1634.057
2009[14]7.4123.0404.372
2010[15]7.2653.1624.103
2011[16]6.9882.9494.039
2012[17]7.5813.4814.100
2013[18]7.3513.5583.793
2014[19]7.9715.6192.352
2015[20]7.0975.4341.663
2016[20]7.7896.950839
2017[20]8.0837.326757
2018[20]9.3874.2745.113
2019[20]8.3496.2102.139
2020[20]7.0055.2011.804

Kaynakça

  1. ^ "5/11" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2012. 
  2. ^ "Köse İlçesi Belediyeleri Coğrafi Bilgileri". YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2021. 
  3. ^ "387 Numaralı Muhâsebe-i Vilâyet-i Karaman ve Rûm Defteri (937/1530) II" (PDF). Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı. Devlet arşivleri. 1997. s. 173. 17 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Mayıs 2021. 
  4. ^ Gül, Abdulkadir; Kılıç, Ümit (2010). "XIX. Yüzyılda Kelkit Kazası'nın Demografik Yapısına Genel Bir Bakış". Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. 10 (44). Devlet arşivleri. s. 45. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2021. 
  5. ^ Saylan, Kemal (2014). Gümüşhane İdari, Sosyal ve Ekonomik Tarih (1850-1918). İstanbul: Gümüşhane Üniversitesi Yayınları. s. 37,225. ISBN 978-605-63476-5-8. 
  6. ^ Sezen, Tahir (2017). "Osmanlı Yer Adları" (PDF). Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, 26. www.devletarsivleri.gov.tr. s. 488. 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2021. 
  7. ^ "Kararnameler" (PDF). Resmî Gazete. 4 Mart 1954. 3 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2021. 
  8. ^ "Yasama Bölümü Kanunlar" (PDF). Resmî Gazete. 4 Temmuz 1987. 2 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  9. ^ a b "Gümüşhane Köse Nüfusu". Nufusune.com. 28 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2021. 
  10. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  18. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  19. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  20. ^ a b c d e f

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gümüşhane (il)</span> Türkiyenin Karadeniz Bölgesinde bir il

Gümüşhane, Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yer alan, Türkiye'nin bir ilidir. Doğuda Bayburt, batıda Giresun, kuzeyde Trabzon ve güneyde Erzincan ile komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Gümüşhane</span> Gümüşhane ilinin merkezi olan şehir

Gümüşhane, Gümüşhane ilinin merkezi olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Bayburt (il)</span> Türkiyenin Karadeniz Bölgesinde bir il

Bayburt, Türkiye Cumhuriyeti'nin Karadeniz Bölgesi'nde bulunan bir ildir. İlin merkez şehri Bayburt’tur.

<span class="mw-page-title-main">Bayburt</span> Bayburt ilinin merkezi olan şehir

Bayburt, Doğu Karadeniz'de bulunan ve Çoruh Nehri'ne yaslanan Türkiye'nin bir şehri ve Bayburt ilinin merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Çayırlı</span> Erzincanın ilçesi

Çayırlı, Erzincan iline bağlı olan 9 ilçeden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Erzincan</span> Erzincan ilinin merkezi olan şehir

Erzincan, Türkiye'de Doğu Anadolu Bölgesi'nde, Erzincan ilinin merkezi olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">İliç</span> Erzincanın ilçesi

İliç, Erzincan ilinin batısında yer alan bir ilçesi. Kuzeyinde Refahiye, doğuda Kemah, güneydoğusunda Tunceli'nin Ovacık ilçesi, güneyinde Kemaliye, batısında ise Sivas'ın Divriği ve İmranlı ilçeleri ile çevrilidir. 2023 nüfus istatistiklerine göre toplam nüfusu 10,044 olan İliç, Erzincan'ın en kalabalık dördüncü ilçesi konumundadır. İlçeye bağlı 4 mahalle, 58 köy ve 23 mezra bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Otlukbeli</span> Erzincanın ilçesi

Otlukbeli, eski ismiyle Karakulak, Erzincan'a bağlı olan 9 ilçeden biridir ancak Karadeniz Bölgesi'nde yer alır. Nüfusu 2.423 kişi olup bu bakımdan 922 ilçe arasında sondan yedincidir.

<span class="mw-page-title-main">Refahiye</span> Erzincan ilinin ilçesi

Refahiye, Erzincan iline bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Tercan</span> Erzincanın ilçesi

Tercan, Erzincan ilinin dokuz ilçesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Aydıntepe</span> Bayburt ilçesi

Aydıntepe, Bayburt ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Demirözü</span> Bayburt ilçesi

Demirözü, Bayburt ilinin bir ilçesi.

<span class="mw-page-title-main">Aşkale</span> Erzurum ilçesi

Aşkale, Erzurum'un ilçelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Torul</span> Gümüşhanenin ilçesi

Torul, Karadeniz Bölgesi'nin Doğu Karadeniz Bölümü'nde, Gümüşhane iline bağlı ilçe ve ilçe merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Gölova</span> Sivasın ilçesi

Gölova, Sivas'ın en doğusunda yer alan ilçesidir. Batısında Akıncılar ile komşu olan Gölova, kuzeyinde Giresun'un Şebinkarahisar ve Çamoluk ilçeleri, doğusunda ve güneyinde ise Erzincan'ın Refahiye ilçesi ile çevrilidir. 2022 nüfus istatistiklerine göre toplam nüfusu 3,246 olan ilçe, Doğanşar'ın ardından Sivas'ın en az nüfusa sahip ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çamoluk</span> Giresun ilçesi

Çamoluk, Giresun ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Şiran</span> Gümüşhane’nin ilçelerinden biri

Şiran, Gümüşhane ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kelkit</span> Gümüşhane ilinin ilçesi

Kelkit, Gümüşhane ilinin ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Oylumdere, Köse</span>

Oylumdere, Gümüşhane ilinin Köse ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Gümüşhane'nin ilçeleri</span> Vikimedya liste maddesi

Gümüşhane ilinin ilçeleri,