Ekmek, çeşitli tahıl unundan yapılmış hamurun ateşte, sac üzerinde, tandırda, fırında veya tepside pişirilmesiyle hazırlanan temel gıda. Tek başına tüketilebildiği gibi, yemeğin yanında veya yemeklere ya da yağlara banarak da tüketilebilmektedir.
Bazlama (Bazlamaç) (بزلمه), Türk mutfağından bir ekşi mayalı ekmektir.
Mısır ekmeği, mısır unu ile yapılan bir ekmek çeşididir. Mısır unu içerisine tuz, süt ve az miktarda şeker eklenerek mayalandıktan sonra ya fırında ya da kızartma olarak pişirilir. Kimyon ve pul biber gibi baharatlar ise isteğe bağlı eklenebilir.
Un, tahılların öğütülmesiyle elde edilen ince toza verilen addır. Başta ekmek ve hamur işleri olmak üzere pek çok gıdanın temel bileşenidir. Genellikle buğdaydan elde edilen toza sadece un denir. Arpa, yulaf, çavdar, mısır, nohut gibi bitkilerden elde edilen un ise, yaygın olarak o tahılın adıyla birlikte mısır unu, arpa unu biçiminde adlandırılır.
Nohut Ekmeği ya da Nohutlu Ekmek çok eski dönemlerden beri Orta Asya'da yapılan ve Türk göçleri ile Anadolu ve Rumeliye yayılmış bir ekmek.
Ekmek kadayıfı veya kaymaklı saray ekmeği, Türk mutfağında yer alan, Afyonkarahisar kökenli bir tatlı. Yapılan hamurun arasına, fıstık veya ceviz konularak hazırlanır. Daha sonra üzerine şerbet dökülerek pişirilir. Genellikle üzerine kaymak veya dondurma konulur. Afyon Kaymaklı Ekmek Kadayıfı Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Yufka, Türk mutfağında baklava, börek gibi tatlı veya tuzlu hamur işlerinin yapımında kullanılan, ince açma hamur.
Japon körisi, Japon mutfağında körili bir yemek türüdür. Genel olarak, körili pilav, körili udon ve körili ekmek olmak üzere üç türde sunulmaktadır. Yapımında çok çeşitli sebze ve etler kullanılmaktadır. Temel sebzeler soğan, havuç ve patates olup sığır eti, domuz eti ve tavuk için en bilinen ettir. Katsu-karē, köri soslu, ekmekli, derin kızarmış bir pirzoladır.
Hamur işi, un, su ve katı yağdan oluşan bir hamurdur. Şekerli hamur işleri genellikle şekerleme ürünü olarak da tanımlanır. "Hamur işleri" sözcüğü, un, şeker, süt, tereyağı, katı yağ, kabartma tozu ve yumurta gibi maddelerden yapılmış birçok pişirilmiş ürünleri bildirir. Küçük tartlar ve diğer tatlı pişmiş ürünler de hamur işleri olarak adlandırılır. Fransızca kelime pâtisserie de aynı yiyecekler için kullanılır. Ortak hamur işleri turta, tart, kiş hamuru ve etli börek türlerini içerir.
Lángos Macar mutfağından bir tür kızarmış yassı ekmektir. Lángos hamuru un, patates, süt, şeker ve tuz içerir. Gravyer peyniri, emmental peyniri, ekşi krema ve sarımsak ile servis edilir. İsteğe bağlı olarak mantar, lor peyniri, sığır eti, patlıcan, kefir ve lahana gibi malzemeler de eklenebilir. Tatlı lángos hazırlamaK için kızarmış hamurun üzerine glasaj veya reçel sürülür.
İnjera Afrika ülkelerinde çeşitli tahıllare hazırlanan bir mayalanmış yassı ekmek türüdür. Somali'nin kuzey bölgelerde lahooh olarak biliniyor. Etiyopya'da geleneksel olarak teff unundan, Somali de ise sorgum unundan yapılıyor ama darı, arpa ve pirinç de kullanılıyor. Tritikale tahılı Kuzey Etiyopya'a 1990'larda getirildi ve o zamandan beri bu bölgede injera yapımında kullanılmaktadır.
Hamur, tahıl veya baklagillerden üretilen yoğrulabilir, bazen elastik bir besin maddesidir. Hamur tipik olarak un ve az miktarda su veya başka bir sıvı ile karıştırmak suretiyle yapılır ve bazen maya veya başka kabartma maddeleri ile çeşitli yağlar veya aromalar gibi diğer bileşenleri içerir.
Tangzhong Japon mutfağından gelen yumuşak maya hamurları hazırlamak için bir tekniktir. Hamura katılmadan evvel un ve sıvı malzeme maya ile birlikte az bir süre pişiriliyor. Bu yöntem undaki nişastaları jelatinleştirdiği için hamur daha çok su emiyor. Nişasta su ile birlikte ısıtıldığında hamurun su tutma kapasitesini artırıyor. Hamur yapışkan olmadığı için daha kolay yoğruluyor. Hong Kong'un pastahanelerinde kullanılan teknik ile hazırlanan ekmeklere Hokkaido ekmeği ve Japon süt ekmeği denir.
Ekşi hamur ekmeği, doğal yollarla oluşan laktobasiller ve maya bakterileri kullanılarak hamurun fermante olması ile yapılır. Ekşi hamur ekmeği, laktobasil tarafından üretilen laktik asit nedeniyle fırıncı mayası ile yapılan ekmeklerden daha ekşi bir tada ve daha iyi doğal olma özelliklerine sahiptir.
Chochoyote, chochoyota, chochoyo veya chochoyón, mısır hamurundan yapılan küçük bir toptur ve Meksika mutfağının birçok yemeğinde kullanılır. Bu topların ortasında, daha iyi bir hamur pişirmek için parmakla yapılan ve et suyu kaynarken tencereye yerleştirilen karakteristik bir oyuk bulunur. Ulusal bir yiyecektir ve Oaxaca'nın Mole Amarillo gibi yemeklerinde popülerdir.
Meksika ekmekleri ve diğer unlu mamuller, yüzyıllarca süren deneylerin ve çeşitli Avrupa fırıncılık geleneklerinin etkisinin harmanlanmasının sonucudur. Buğday ve buğday kullanılaraka pişirilen ekmek, Meksika'ya İspanyolların fethi zamanında geldi. Meksika ekmekleri üstünde en çok etkisi olan kültür ise Fransız kültürüdür. Fransız bagettinden türetişmiş bolillodan, bir Fransız brioche'undan türetilmiş concha'ya kadar, Meksika'da ekmek ile ilgili terminoloji bile Fransızcadan gelir. Bir muhallebi türü olan budín veya ekmek pudingi için su banyosu anlamına gelen baño maría, Fransızca bain-marie kelimesinden gelir. Ülkede buğday tüketimi hiçbir zaman mısır tüketimini geçememiş olsa da, buğday hala temel bir gıdadır ve günlük yaşamla özel ritüellerin önemli bir parçasıdır. Meksika, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'nden çeşitli ekmek türlerini benimserken, ülkede yapılan yüzlerce ekmek çeşidinin çoğu yerli geliştirildi. Ancak, Meksika evlerinde ya çok az hamur işi pişirilir yapılır ya da hiç yapılmaz. Bunun yerine Meksikalılar, kolonyal dönemden beri unlu mamullerini fırınlardan satın alırlar.
Cocol, Meksika'da bilinen en eski ekmek türlerinden biridir. İspanyollar meseoamerikan kültürlerini istila ettiğinde oluşturulmuştur. İspanyollar Mezoamerikalılara nasıl ekmek pişirileceğini öğrettiler ve sonra Mezoamerikalılar o dönemde yaygın olan malzemelerle kendi ekmeklerini yaptılar. Bu yeni ekmeğe Cocol adı verildi. Ülkenin bazı bölgelerinde torito olarak da bilinmektedir. Cocol, buğday unu, süt ve yumurtadan yapılır. Pişirilmeden önce hamura eşkenar dörtgen şekli verilir. Genellikle reçel ile yenir.
Has ekmek Türk ve Osmanlı mutfağında bulunan bir çeşit ekmektir. Osmanlı mutfak narh (kayıt) defterlerinde has ekmeğin hamuruna anason ve rezene suyu katıldığına dair bilgilere rastlamaktayız. Fatih döneminde ise yapılan has ekmeğin hamuruna eritilmiş kuyruk yağı da kimi zaman ilave edilmiştir.
Ekmek dolması, Fodula veya nân-ı harcî, Osmanlı mutfağında olan bir çeşit dolmadır. Ege yöresi lezzetlerinden olan ekmek dolmasının ekmeği, diğer ekmek türlerinden farklı olarak, daha yumuşak bir hamurdan hazırlanır. Hamurun yumuşak olması için ise, içine şerbet eklenir.
Dolmalık ekmek mayalı ekmek çeşididir. Osmanlı mutfağında bulunan bir ekmektir. Hamur hazırlanırken, un, su, tuz ve mayadan sonra içine şerbet eklenir. Ekmek dolması yapmak için kullanılır.Ege Bölgesi'nde ramazan sofralarına özel olarak yılın sadece bir ayında hazırlanır.Dolmalık ekmek diğer ekmek türlerinden farklı olarak, daha yumuşak bir hamurdan hazırlanır. Hamurun yumuşak olması için ise, içine şerbet eklenir.Dolmalık ekmek hamurun kabarık olması için 250 derecenin üstünde bir sıcaklıkla pişirilir.
