İçeriğe atla

Köri

İstanbul'da bir baharatçıda köri baharatı.

Köri, başlıca Pakistan ve Hindistan olmak üzere Güneydoğu Asya mutfağında yer alan baharat karışımı. İçinde, başlıca zerdeçal ve sumak olmak üzere birçok baharat yer almaktadır. Özellikle beyaz etlerin yanında kullanılmaktadır. 1960'lı yılların sonunda ve 1970'li yılların başında bütün dünyaya yayılmıştır.

Türkçeye Portekizceden geçen[1] köri sözcüğü, Batılı dillere 16. yüzyılda Tamilce kari sözcüğünden geçmiştir.[2]

Kaynakça

  1. ^ "köri." Dil Derneği. Erişim: 3 Ekim 2012.
  2. ^ "curry." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

Etimoloji veya kökenbilim, sözcüklerin köklerini, hangi dile ait olduklarını, ne zaman ortaya çıktıklarını, ilk olarak hangi kaynakta kayıt altına alındıklarını, ses ve anlam bakımından geçirdikleri dönüşümleri inceleyen bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bulut</span> serbest bir hava kütlesinde toplanmış, gözle görülebilir su damlacıkları, buz kristalleri veya her ikisinin karışımından oluşan yapı

Bulut, serbest bir hava kütlesinde toplanmış, gözle görülebilir su damlacıkları, buz kristalleri veya her ikisinin karışımından oluşan yapıdır. Bulutlar yer seviyesinden yüksekte bulunur. Yer seviyesinde oluşan sığ bulut katmanları ise sis olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Tarçın</span> kötü

Tarçın (Cinnamomum), defnegiller familyasından anavatanı Güney ve Güneydoğu Asya olan, yaprak dökmeyen aromatik kokulu ağaç cinsi.

<span class="mw-page-title-main">Macarca</span> Macaristanın resmi dili

Macarca (kendi dilinde

Âyin ya da ritüel (Fransızca:rituel), genellikle önceden belirlenmiş kimi kurallara göre yapılan dinî tören. Ayinlerde çoğunlukla sembollerden ve tanrısal kavramlardan faydalanılır. Genellikle tapınaklarda, özel giysilerle ve bazı dinlerde özel makyajlarla yapılır. Yanlış bir kanı olarak genellikle Hristiyanlığa yüklenir. Türk Tasavvuf Teriminde kullanım alanı vardır. Örneğin: Mevlevî Âyin-i Şerîfi.

Eski İngilizce şu anki İngiltere olan bölgenin belli bölümlerinde ve Güney İskoçya'da 5. yüzyılın ortalarından 12. yüzyılın ortalarına kadar konuşulmuş İngilizcenin eski şeklidir. Bu dil, Batı Cermen dillerinden birisiydi ve bu yüzden de Eski Frizce ve Eski Saksoncayla yakından ilgilidir. Ayrıca dil, Kuzey Cermen dil grubundan Eski Norsçanın da büyük etkisi altında kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hint mutfağı</span>

Hint mutfağı, genellikle bol baharatlı yemeklerden oluşan bir mutfaktır.

Fransız devrimi sırasında politikleşen kadınların kendi siyasallaşması sayesinde güçlenip kendi haklarının peşine düşmesiyle başlar ancak kralı giyotine yollayan Jakobenler önde gelen kadın hakları savunucularını da giyotine yollamaktan kaçınmaz. Bu devirde radikal Jakobenler ile ılımlı Jirondenler arasında kadına bakış açısından farklılar da görülür. Ancak Fransa'da "Terör Dönemi" olarak adlandırılan bu en kanlı tarih dönemi Jakobenlerin egemenliğindedir ve onların sözü geçer. Kadın Hakları Beyannamesi'ni, İnsan Hakları Beyannamesi'ne nazire olarak kaleme alan Olympe de Gouge da giyotin ile idam cezasına çarptırılır. Jirondenlerin dönemi geldiğindeyse, meclisten ilk kez kadınların lehine işleyen bir boşanma yasası çıkarılır. Bir kere sokaklara dökülen ve devrimin ön saflarında yer alan kadınlar bundan sonra da kendi hakları için savaşmaya devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fast food</span> hızlı servis edilen yemek

Fast food, hazır yemek ya da ayaküstü yemek, kısa sürede hazırlanan ve seyyar satıcılarda, büfelerde ve restoranlarda hemen tüketmek veya paket yapılmak üzere satışa sunulan yiyecek. İngilizce fast food kavramı Türkçeye birebir çabuk/ivedi yemek olarak çevrilir. TDK tarafından hazır yemek karşılığı önerilmiştir. Oktay Sinanoğlu tarafından önerilen "tezyemek" söyleyişe daha uygun olmasına rağmen kabul görmemişti. Hazır halde satışa sunulan ekmek arası döner, hamburger, patates kızartması, pizza gibi pek çok yiyecek fast food olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Şerbet</span> tatlı içecek

Şerbet, şekerli, ballı, güllü, baharatlı veya meyve aromalı ferahlatıcı içecek veya tatlı yapımında kullanılan şekerli sıvı.

Milat, tarih hesaplamalarında İsa'nın doğduğu kabul edilen gün. İsa'nın doğum tarihine dair net bir bilgi olmamakla birlikte, miladi takvime göre oluşturulmuş zaman çizelgesinde başlangıç noktası yani 1 Ocak 1 tarihi olarak kabul edilir. Bu takvimde 0 yılı tanımlanmamıştır. Bu tarihten önceki tarihler milattan önce (MÖ), bu tarihten sonraki tarihler milattan sonra (MS) olarak tanımlanır. Ayrıca İsa'dan önce (İÖ) ve İsa'dan sonra (İS) terimleri de aynı anlamda kullanılır.

Türkçedeki alıntı sözcüklerin değiştirilmesi, Atatürk'ün Türkleştirme politikasının bir parçasıdır. Osmanlı Türkçesi, Arapça ve Farsçadan birçok alıntı sözcüğe sahipti, aynı zamanda Fransızca, Yunanca ve İtalyanca gibi Avrupa dillerinden bulunan diğer alıntı sözcükler de resmî olarak Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından önerilen Türkçe karşılıkları ile değiştirildi. Türkçedeki yabancı kökenli sözcüklerin (alıntı) Türkçeleştirilmesi, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan sonra Atatürk Devrimlerinin daha geniş çerçevesindeki kültürel reformların bir parçasıdır.

Telaffuz, söyleyiş, sesletim ya da boğumlanma; bir dildeki sözcüklerin söyleniş biçimi. Telaffuz sözcüğü Arapça kökenlidir. Dilbilimde, ilgili sözcük ya da cümlenin kullanıldığı dilin okuma özellikleri ve sese dönüşmesinin ifadesi olan telaffuz, kendi içinde yöresel farklılıklar gösterebilir. Her dilin söyleyiş özellikleri farklıdır. Türkçe yazıldığı gibi okunan bir dil olmasına karşın, yerel söyleniş ayrımları ile bunun geçerli olmadığı durumlar görülür. Ayrıca Türkçeye yabancı dillerden geçen sözcükler için de telaffuzdaki vurgu kuralları söz konusu olmayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Ünlü (dilbilim)</span>

Ünlü, sesli veya vokal; ses yolu görece açık durumda iken, ses tellerinin titreşmesi ile bir engele takılmadan oluşan; hecenin en küçük birimini oluşturan konuşma sesi. Ünsüz veya sessiz karşıtıdır. Ünlülük kavramı harflerden ziyade "sesleri" tanımlar zira bir harf kimi sözcüklerde ünlü, kimi sözcüklerde ise ünsüz bir sesi simgeleyebilir.

Haham veya rabbi, Yahudilikte din adamıdır. Haham sözcüğü, Sami bir dil olan İbranicede bilge adam anlamına gelir ve Yahudi yasalarını bilen, Tanah'ı iyice öğrenmiş kişileri tanımlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Üniforma</span> Bir grup insan tarafından giyilen benzer giysiler

Üniforma; meslekî, kurumsal ya da sanatsal nedenlerle giyilen tek tip kıyafet. Bazen forma olarak kısaltılır ve özellikle sporcu ve öğrenci üniformalarını tanımlamakta kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Tayland mutfağı</span>

Tayland mutfağı Tayland'ın milli mutfağıdır. Birden fazla Güneydoğu Asya geleneğini harmanlamıştır ve hafif hazırlanmış, güçlü aromatik unsurlar ihtiva eden yemekleriyle tanınır. Tayland mutfağında baharatlar çok yaygın kullanılmaktadır. Diğer Asya mutfaklarında olduğu gibi Taylandlı şefler de yemeklerde denge, detay ve çeşitliliğe çok önem verirler. Tayland yemeklerinde, her bir yemekte ya da tüm sofrada, ekşi, tatlı, tuzlu ve acı olmak üzere dört ana lezzetin dengesi gözetilir.

<span class="mw-page-title-main">Kajun</span>

Kajun veya Cajun bir çeşit baharattır. İsmini Amerika'nın genelde Louisiana bölgesinde yaşayan bir etnik grubun isminden alır. Kajun baharatı, köriye çok benzer. İçinde bulunan baharatlar, kırmızı biber, sarımsak tozu, kırmızı biber (acı), soğan tozu, beyaz biber, karabiber, mercanköşk, zerdeçal, kekiktir.

<span class="mw-page-title-main">Britanya mutfağı</span>

Britanya mutfağı, Birleşik Krallık'a özgü yemek pişirme tarzıdır. Tarihsel olarak, Britanya mutfağı, "lezzeti gizlemek yerine vurgulamak için basit soslarla eşleştirilen, kaliteli yerel malzemelerle yapılan sade yemekler" anlamına gelmekteydi. Britanya mutfağının uluslararası tanınırlığı tarihsel olarak tam kahvaltı ve Noel yemeği ile sınırlıydı. Bununla birlikte, Kelt tarımı ve hayvancılık, yerli Keltler için çok çeşitli gıda maddeleri üretti. Şarap, sığır eti ve koyun eti gibi kelimeler Britanya'ya Normanlar tarafından getirilirken, Anglo-Sakson İngiltere, uygulama Avrupa'da yaygınlaşmadan önce et ve tuzlu bitki güveç teknikleri geliştirdi. Norman fethi, Orta Çağ'da Büyük Britanya'ya egzotik baharatlar getirdi.

<span class="mw-page-title-main">Garam masala</span> öğütülmüş baharat karışımı

Garam masala (Hint baharatı) başta Hint mutfağı olmak üzere Pakistan, Nepal, Bangladeş, Sri Lanka ve Karayip mutfaklarında yaygın bir şekilde kullanılan bir çeşit baharat karışımıdır. Genellikle kişniş tohumu, kimyon, tane karabiber, kakule, kişniş, karanfil ve tarçın gibi baharat tohumlarının bir tavada ısıtılarak karıştırılması ardından toz haline getirilmesiyle elde edilir. Garam Masala özellikle Hint mutfağında et yemeklerinden, köri ve mercimek yerlerine ve çorbalara kadar çeşitli alanlarda yaygın bir şekilde kullanılır.